رووداوەكانی ئەم دواییەی پاش ئەنجامدانی ریفراندۆم، گفتۆگۆیەكی زۆر جددی لەسەر ئاستی ناوخۆیی و نێودەوڵەتی سەبارەت بە دەستووری عێراق دروست كردووە. ئەوجا لەبەر ئەوەی تەواوی كۆمەڵگەی نێودەوڵەتی داوای ئەوە لە هەولێر و بەغدا دەكەن كە دەبێت ئەو دەستوورە جێبەجێ بكرێت و لەسەر ئەو بنەمایە هەردوولا دیالۆگ دەست پێبكەن، ئەوا حكومەتی هەرێمی كوردستان ئامادەباشی خۆی پیشانداوە بۆ ئەوەی لەسەر بنەمای ئەو دەستوورە و بە جێبەجێكردنی تەواوی ماددەكانی لەگەڵ بەغدا دەست بكات بە دیالۆگ، بەڵام هەتا ئێستا بەغدا ئامادەباشیی خۆی بۆ ئەو دیالۆگە دەرنەبڕیوە.
پسپۆرانی بواری چارەسەركردنی تەنگژەكان (Conflict Resolution) كاتێك دێنە ناو تەنگژەیەكەوە بۆ ئەوەی چارەسەری بۆ بدۆزنەوە، ئەو پرسیارە دەورووژێنن بەوەی: ئایا ئەو نەخشەیەی ئەم تەنگژەیە (Conflict Mapping) چییە؟ لەوەڵامی ئەم پرسیارە و بە سەیركردنی نەخشەی تەنگژەی نێوان ئێمە و بەغدا، ئەو راستییە بە ئاشكرا دەبینین كە كێشەكە تەنیا بریتی نییە لە كێشەی نێوان هەرێمی كوردستان و بەغدا، بەڵكو كێشەی هەموو خەڵكی عێراقە لەگەڵ حكومەتی بەغدا و هۆكاری بنەڕەتی ئەم كێشەیەش جێبەجێ نەكردن و پێشێلكردنی بەشێكی زۆری ماددەكانی دەستووری عێراقی ساڵی 2005ـە.
كەواتە پێش هەموو شت پرسیاری سەرەكی دەبێتە ئەوە: ئایا دەستوور چییە؟
بێگومان دەستوور لە یاسای گشتیدا بە یاسای بنەڕەتیی دەوڵەت، یان نەتەوەیەك دادەنرێت، ئەوجا ئەو دەستوورە نووسراو بێت، یان نەنووسراو بێت، شێواز و بیركردنەوەی ئەو حكومەتە دیاری دەكات و، پرەنسیپە سەرەكییەكان دادەڕێژێت بۆ ئەوەی ژیانی ناوخۆی پێ بەڕێوەبچێت، حكومەتی پێ رێكبخرێت، داهات و دەسەڵات دابەش دەكات و سنوور بۆ ئەرك و كارگێڕیی دامەزراوە جیاوازەكان دادەنێت و هەروەها سنوور و شێوازی پیادەكردنی دەسەڵاتی سەروەری دیاری دەكات، ئەمەش مانای ئەوەیە دەستوور بەرزترین و باڵاترین یاسای وڵاتە.
لێرەوە ئەگەر لەچوارچێوەی دەستووری عێراقەوە هەنگاو بۆ چارەسەركردنی كێشەكانی نێوان هەرێمی كوردستان و بەغدا و تەواوی خەڵكی عێراق و حكومەتی بەغدا هەڵبگرین، ئەوا هەست دەكەین كە ماددەكانی دەستووری عێراق فۆتۆگرافی حوكمڕانیی حكومەتی بەغدامان پیشاندەدات، ئەوجا كە ئەو ماددانەی ئەو دەستوورە جێبەجێ نەكراون، یان پێشێل كراون، ئەوەمان پیشاندەدات كە شەرعییەتی حكومەتی عێراق دەبێتە جێگەی گومان و مشتومڕ و پرسیاری لەسەر دروست دەكات، هۆكاری ئەمەش لەبەر ئەوەیە كە شەرعییەتی حكومەتی عێراق لەو دەستوورەوە سەرچاوە دەگرێت و، كاتێك دەستوورەكە پێشێل بكرێت، یان بەشێكی زۆری ماددەكانی پشتگوێ خرابن و جێبەجێ نەكرابن، ئەوا شەرعییەتی حكومەتیش بە پێی ئەو دەستوورە كەموكوڕی دەبێت. لەمەش گرنگتر دەستوور بەرزترین یاسای وڵاتە و جێبەجێكردنیشی سەرتاسەری وڵات و تەواوی حكومەتی فیدڕاڵی و هەرێم و پارێزگاكان فەرزە لەسەریان ئەو دەستوورە جێبەجێ بكەن، بۆیە كاتێك كە جێبەجێ ناكرێت، ئەمە مانای ئەوەیە تاوانێك دژی ئەو دەستوورە ئەنجامدراوە، بەمەش هەر كەسێك پێشێلكاری بەرامبەر دەستوورەكە ئەنجام دابێت، دەبێت بەرپرسیاریەتی ئەو تاوانە دژی دەستوورەكە لە ئەستۆی خۆی بگرێت.
ئەگەر لە دیباجەی دەستوورەكەوە دەست پێبكەین، دەبینین تیایدا هاتووە: (ئێمەی گەلی عێراق بە سەرجەم پێكهاتەكانییەوە بە تەواوی ویستی خۆمان بە ئازادانەو ئارەزوومەندانە بڕیاری یەكگرتنی ئارەزوومەندانەمان داوە.) ئەگەر سەرنج لەم پەرەگرافەی دیباجەی دەستوورەكە بدەین، دەبینین جەخت لەسەر ئەوە كراوەتەوە (بە ئازادانە و ئارەزوومەندانە بڕیاری یەكگرتنمان داوە.) ئەمە بە دیوەكەی دیكەی مانای ئەوەیە كە گەلی عێراق بە سەرجەم پێكهاتەكانیشەوە مافی ئەوەی هەیە ئازادانەو ئارەزوومەندا بڕیاری جیابوونەوە بدات.
لەسەر ئەم بنەمایە ئەگەر بێینە سەر پرسی ئەنجامدانی ریفراندۆمی خەڵكی كوردستان، بێگومان لەناو دەستووری عێراقدا هیچ ماددەیەكی دەستووری نییە كە ئەم پرۆسەیە قەدەغە بكات، بەپێچەوانەوە لە بڕگەی یەكەمی ماددەی 38ی دەستووری عێراق هاتووە: (دەوڵەت ئەم خاڵانەی خوارەوە دەگرێتە ئەستۆ: یەكەم: ئازادیی دەربڕین بە هەموو شێوەكان). ئەمەش مانای ئەوەیە ریفراندۆم وەك ئازادیی رادەربڕین دەبێت دەوڵەت بیپارێزێت، نەك دژایەتی بكات.
سەبارەت بەم پرسە رۆبەرت فۆرد كە یەكێكە لە پسپۆڕە دیارەكان و جێگری باڵیۆزی ئەمریكا بووە لە عێراق و لە ئێستاشدا لە زانكۆی یەڵ وانەی دیپلۆماتی دەڵێتەوە، لەكاتی نووسینەوەی دەستووری عێراق چاودێری پرۆسەی نووسینەوەی دەستوورەكە بووە، لەبارەی دەستووری عێراقیش گوتوویەتی: «لە وتووێژەكانی نووسینەوەی دەستووری عێراقدا لایەنی كوردی جەختی لەسەر ئەوە دەكردەوە كە دەبێت وشەی ( ئازادانە) لەناو دەستوورەكەدا هەبێت، لەبەر ئەوەی ئەوان دەیانزانی ئەمە مانای ئەوەیە كاتێك بە شێوەیەكی ئازادانە ببنە بەشێك لە عێراق، ئەوا دەشتوانن بەشێوەیەكی ئازادانە لێی دووربكەونەوە.» فۆرد لەمەش زیاتر جەخت دەكاتەوە و دەڵێت: «هیچ ماددەیەك لەناو دەستووری عێراقدا نییە كە راشكاوانە ریفراندۆمی غەیر مولزم قەدەغە بكات.»
خاڵێكی دیكە و گرنگ كە دەخوازم هەڵوەستەی لەسەر بكەم، ئەوەیە كە بەپێی ماددەی 13ی دەستووری عێراق دەبێت ئەم دەستوورە هەموو ماددەكانی جێبەجێ بكرێت و لە تەواوی عێراقدا پێوەی پابەند بن، دەقی ماددەی 13 دەڵێت: (ئەم دەستوورە بە یاسای باڵاو هەرە بەرز دادەنرێت لە عێراقدا و پێویستە لە هەموو شوێنێكی عێراقدا پابەندبن پێوەی بە بێ جیاوازی)، كەواتە بەپێی ئەم ماددەیە حكومەتی بەغدا دەبێت هەموو ماددەكانی ناو ئەم دەستوورە جێبەجێ بكات.
- سەبارەت بە هەیكەلی دەوڵەتی فیدڕاڵیی عێراقیش، جیا لەوەی بێجگە لە هەرێمی كوردستان لە عێراقدا هەرێمێكی دیكە بوونی نییە و دانەمەزراوە، بەڵام دیسان هەیكەلی ئەم دەوڵەتە فیدڕاڵییە بەپێی ماددەی 48ی دەستووری عێراق، دەبێت دەسەڵاتی یاسادانان لەدوو ئەنجومەن پێكبهێنرێت، یەكەمیان ئەنجومەنی نوێنەران و دووەمیان ئەنجومەنی فیدڕاڵییە، جیاوازیی نێوان ئەم دوو ئەنجومەنە ئەوەیە كە ئەنجومەنی نوێنەران بە رێگەی دەنگدانی گشتی ئەندامانی هەڵدەبژێردرێن لە سەرانسەری وڵاتدا، بەڵام ئەنجومەنی فیدڕاڵی كە نوێنەرایەتی هەرێم و پارێزگاكان لەخۆی دەگرێت، بەپێی هەرێم و پارێزگاكان بە یەكسانی نوێنەریان دەبێت، ئەمەش لە پێناوی راگرتنی هاوسەنگیی دەسەڵاتە لە دەوڵەتە فیدڕاڵییەكە و بەم شێوەیە لەمادەی 48ی دەستوور هاتووە: (دەسەڵاتی یاسادانانی فیدڕاڵی لە ئەنجومەنی نوێنەران و ئەنجومەنی فیدڕاڵی پێكدێت.)، بەڵام هەتا ئێستا دەسەڵاتی یاسادانانی فیدڕاڵی لە عێراقدا دانەمەزراوە.
- حكومەتی عێراق بانگەشەی ئەوە دەكات كە دادگای فیدڕاڵی لە عێراقدا بەو جۆرە حوكمی خۆی دەركردووە كە ریفراندۆم نادەستوورییە، لێرەدا ئەوە كێشەی كەسێكی توێژەر نییە كە حكومەتی هەرێمی كوردستان دەڵێت: ئێمە رێز لە بڕیاری دادگای فیدڕاڵی دەگرین)، بەڵكو پرسیاری ئێمەی توێژەر ئەوەیە: ئایا دادگای باڵای فیدڕاڵی لە عێراقدا بوونی هەیە، هەتا حوكمێكی لەو جۆرە دەربكات كە ریفراندۆم دەستوورییە، یان نادەستوورییە؟ بەپێچەوانەوە ئەو دادگایەی ئێستا پێی دەگوترێت دادگای فیدڕاڵی بەپێی دەستووری عێراق خۆی دادگایەكی نادەستوورییە و بەپێی دەستووری عێراقی ئەسڵەن دادگای باڵای فیدڕاڵی دانەمەزراوە، بۆیە ئەگەر لەسەر ئەم پرسە سەیری ماددەكانی 92 و 93 و 94 و 95ی دەستووری عێراق بكەین، سەبارەت بەدامەزراندنی ئەم دادگایە دەڵێن:
ماددەی 92 دەڵێت:
(یەكەم: دادگای فیدڕاڵیی باڵا دەستەیەكی دادوەری سەربەخۆیە لە رووی دارایی و بەڕێوەبردنەوە.
دووەم: دادگای فیدڕاڵیی باڵا لە ژمارەیەك دادوەرو پسپۆڕی بواری فیقهی ئیسلامی و یاساناس پێكدێت. دیاریكردنی ژمارەو شێوازی هەڵبژاردن و كاری داگاكە بە یاسا رێكدەخرێت بە زۆرینەی دوو لە سێی 3/2 ئەندامانی ئەنجومەنی نوێنەران.)
ماددەی 93 دەڵێت:
(دادگای فیدڕاڵیی باڵا تایبەتە بەم بوارانەوە:
یەكەم: چاودێریكردنی رادەی دەستووری بوونی یاساو پێڕەوە كارپێكراوەكان.
دووەم: لێكدانەوەی دەقەكانی دەستوور.
سێیەم: یەكلاكردنەوەی ئەو كێشانەی لە ئەنجامی جێبەجێكردنی بڕیارەكانی حكومەتی فیدڕاڵییەوە دروست دەبن و ئەو بڕیارو پێڕەو و رێنمایی و رێوشوێنانەی لە دەسەڵاتی فیدڕاڵییەوە دەردەچن، یاساش ماف دەدات بە هەریەك لە ئەنجومەنی وەزیران و كەسانی خاوەن پلەو ئەوانی دی كە راستەوخۆ لە دادگا رەخنە لەو بڕیارانە بگرن.
چوارەم: یەكلاكردنەوەی ئەو دووبەرەكییانەی لەنێوان حكومەتی فیدڕاڵی و حكومەتی هەرێمەكان و پارێزگاو شارەوانی و ئیدارە ناوخۆییەكان روودەدات.
پێنجەم: یەكلاكردنەوەی ئەو دووبەرەكییانەی لەنێوان حكومەتی هەرێمەكان، یان پارێزگاكان روودەدات.
شەشەم: یەكلاكردنەوەی ئەو تۆمەتانەی دراونەتە پاڵ سەرۆك كۆمارو سەرۆكی ئەنجومەنی وەزیران و وەزیرەكان، ئەمەش بە یاسا رێكدەخرێت.
حەوتەم: پەسەندكردنی ئەنجامی كۆتایی هەڵبژاردنە گشتییەكان بۆ ئەندامێتی ئەنجومەنی نوێنەران.
هەشتەم:
ئـ: یەكلاكردنەوەی ناكۆكی لە نێوان بواری كاری دادگای فیدڕاڵی و دەستەی دادوەری هەرێم و پارێزگاكان كە ناكەونە سنووری پارێزگاكان.
ب: یەكلاكردنەوەی ناكۆكی لە بواری كاری دەستەی دادوەریی هەرێمەكان و پارێزگاكان كە ناكەونە سنووری هەرێمەكانەوە.)
ماددەی 94 دەڵێت:
(بڕیارەكانی دادگای باڵای فیدڕاڵی یەكلاكەرەوەیەو دەبێت سەرجەم دەسەڵاتەكان پێوەی پابەندبن.)
مادەی 95 دەڵێت:
(پێكهێنانی دادگای تایبەت و هەڵاوێری (استثنائیە) قەدەغەیە.)
ئەگەر لەو ماددە دەستوورییانەوە پێناسەی دادگای باڵای فیدڕاڵی بخوێنینەوە، دەبینین هێشتا ئەم دادگایە لە عێراقدا بوونی نییە، هەتا بێت لێكدانەوە بۆ ماددەكانی دەستوور بكات، هەروەها ئەو كەسانەشی كە لەو دادگایە كاردەكەن، بەپێی ماددەی 92ی دەستوور، ئەهلیەتی ئەندامبوونی ئەو دادگایەیان نییە، لەبەر ئەوەی ماددەی 92 داوا دەكات دەبێت ئەندامانی ئەو دادگایە لە پسپۆڕانی بواری فیقهی ئیسلامی و یاساناس پێكبێت و دیاریكردنی ژمارەو شێوازی هەڵبژاردن و كاری دادگاكە بە یاسا رێكدەخرێت بە زۆرینەی دوو لە سێی 3/2 ئەندامانی ئەنجومەنی نوێنەران، بەڵام ئەندامانی ئێستای دادگای فیدڕاڵی عێراق، نەك هەر ئەم مەرجانەیان تێدا نییە، بەڵكو پێش داڕشتنی دەستووری عێراق دامەزراون، بۆیە هەر حوكمێك بدەن، هیچ بایەخێكی نابێت و هەر شتێكیش لەسەر باتڵ بڕیاری لەسەر بدرێت، هەر باتڵ دەبێت.
سەبارەت بەدادگای باڵای فیدڕاڵیش ئەمریكا پشتگیری لە پرۆژەیەكی دادپەروەری جیهانی لەسەر عێراق كردووە لە زانكۆی یۆتا( Utah) بۆ هاوكاری عێراق لە بواری (( سەربەخۆیی دادوەری و پێداچوونەوەی دەستووری لەگەڵ پرسە یاساییەكانی دیكە)) لە پێداچوونەوەیان بۆ دامەزراندنی دادگای باڵای عێراق، ئەمەیان گوتووە: (هەتا ئێستا ئەو یاسایە دەرنەچووە و پسپۆڕانی فیقهی ئیسلامی و یاساناس لەو دادگایە دەست بەكار نەبوون). ئەمەش بەڵگەیەكی دیكەیە كە دادگای باڵای فیدڕاڵی لە عێراقدا هێشتا دانەمەزراوە و بوونی نییە.
- سەبارەت بە ماف و دەسەڵاتەكانی حكومەتی هەرێمی كوردستان لە چوارچێوەی دەستووری عێراقدا، بە راشكاوی ماددەی 117 دەڵێت: (یەكەم: ئەم دەستوورە لە بەرواری پیادەكردنیەوە ددان بە هەرێمی كوردستان و ئەو دەسەڵاتەی ئێستایدا دەنێت وەك هەرێمێكی فیدڕاڵی)، ئەم ماددە دەستوورییە هێندە روون و راشكاوانە نووسراوە كە پێویست بە یاساناسێك ناكات هەتا بۆمان شرۆڤە بكات بۆ ئەوەی لێی تێبگەین. بەڵام وەك ئێستا دەبینین مامەڵەی حكومەتی بەغدا لەگەڵ حكومەتی هەرێمی كوردستان، پێشێلكردنی زەقی ماددەی 117ی دەستووری عێراقە.
- لایەنێكی دیكە كە بەم دواییە لەلایەن حكومەتی عێراقەوە هێزی سەربازی بەكارهێنرا بۆ داگیركردنەوەی كەركووك و ناوچە دابڕاوەكانی دیكەی هەرێمی كوردستان، ئەمەش دیسان پێشێلكردنی ئاشكرای ماددەی 9ی دەستووری عێراقە كە لە بڕگەی یەكەم و خاڵی ئەلف دەڵێت: (هێزە چەكدارەكانی عێراق و دەزگاكانی ئاسایش لە پێكهاتەكانی گەلی عێراق پێكدێت بە رەچاوكردنی هاوسەنگی و رێژەی نوێنەرایەتیكردنیان بەبێ جیاوازی یا دوورخستنەوەی هیچ لایەك و لەژێر ركێفی دەسەڵاتی مەدەنیدا دەبێت و بەرگری لە عێراق دەكات و نابێتە دەزگایەك بۆ داپڵۆسینی گەلی عێراق و دەست وەرناداتە كاروباری سیاسییەوەو رۆڵی نابێت لە ئاڵوگۆڕی دەسەڵاتدا.) ئەگەر لەسەر ئەم بڕگە دەستوورییە هەڵوەستە بكەین و لێی ورد ببینەوە، پێش هەمووشت هێزە چەكدارەكانی عێراق و دەزگاكانی ئاسایش نوێنەرایەتی سەرجەم پێكهاتەكانی عێراق ناكەن، لەبەر ئەوەی رێژەی كورد لەناو هێزە چەكدارەكانی عێراق لە 1-3% تێپەڕ ناكات، عەرەبی سوننەش هەر بوونی نییە، ئەوجا پێكهاتەكانی دیكەش وەك توركمانی سوننە و كریستیان و ئاشوور ئەگەریش هەبن، زۆر كەمن، بۆیە ئەم هێزە چەكدارانە نوێنەرایەتی یەك مەزهەب دەكات كە ئەویش عەرەبی شیعەیە لە عێراقدا، پاشان هەر ئەم ماددە دەستوورییە جەخت لەسەر ئەوە دەكاتەوە نابێت ئەم هێزە دەست وەربداتە كاروباری سیاسییەوە. لێرەدا پرسیارەكە ئەوەیە: ئایا پەنابردن بۆ هێزی سەربازی بۆ هێرشكردنە سەر كوردستان لەدوای ریفراندۆم، ئایا ریفراندۆم كارێكی سەربازییە، ئایا لە ریفراندۆمدا هیچ نائارامییەك دروست بووە، بەڵام بەپێچەوانەوە لە پەنابردنی حكومەتی حەیدەر عەبادی بۆ هێزی سەربازی بۆ داگیركردنەوەی كوردستان بە دەیان هەزار كەس لەسەر ماڵ و حاڵی خۆیان ئاوارە بوون و بە سەدان و هەزار كەس بوونە قوربانی و لە دوزخورماتووش تاونی دژە مرۆڤایەتی ئەنجامدراوە.
- لایەنێكی دیكە سەربارەت بە هێزی چەكدار، میلیشیاكانی حەشدی شەعبین كە بەشێكیان لەلایەن ئێرانیشەوە پشتگرییان دەكرێت و ئێێستا كۆمەڵگەی نێودەوڵەتی داوای هەڵوەشانەوەی ئەم میلیشیایانە دەكات، سەبارەت بە دروستكردنی هێزی میلیشیا، خاڵی ب لە بڕگەی یەكەمی ماددەی 9ی دەڵێت: (قەدەغەیە میلیشیای سەربازی دروست بكرێت، لە دەرەوەی هێزە چەكدارەكاندا.)، بەڵام حكومەتی عێراق ئەم میلیشیایانە بۆ هێرشكردنە سەر كوردستان بەكاریهێناون.
عێراقی یەكگرتوو و یەكپارچە بوونی نییەو
گلەییش لە كورد دەكەن دەنگی بۆ سەربەخۆیی داوە
لەو كاتەوەی كوردستان بڕیاریداوە ریفراندۆم ئەنجام بدات و هەتا ئێستاش هەموو جیهان گلەیی ئەوە لە كوردستان دەكەن كە هەوڵیداوە عێراق دابەش بكات، ئەمە لەكاتێكدا نە عەرەبی شیعە و نە عەرەبی سوننە، نایەنەوێت هیچ لایەكیان لەژێر هەژموونی ئەوی دیكەیان بژین. هەر بۆ نموونە رۆبین رایت كە ئەكادیمی و رۆژنامەنووسێكی ناوداری ئەمریكایە سەبارەت بە بارودۆخی عێراق بە دەق قسەیەكی لوقمان فەیلی باڵیۆزی پێشووی عێراقی لە ئەمریكا دەخاتەڕوو كە لە وتارێكیدا نووسیویەتی: (تەنیا ئەو خەڵكانە پێداگری لەسەر مانەوەی عێراق بە یەكگرتوویی دەكەن كە خۆیان لە عێراقدا ناژین)، لەسەر ئەم قسەیە رۆبین رایت دەڵێت: ئەم هەستە لەزۆر شوێنی دیكەش دووبارە دەبێتەوە ئەگەر بەدیاریكراوی لە هەموو شوێنێك نەبێت.
ئەم واقیعەی كە عێراقییەكان خۆیان نایانەوێت پێكەوە بژین و دەیانەوێت لەیەكتری جیاببنەوە، هەتا ئێستاش لەلایەن كۆمەڵگەی نێودەوڵەتییەوە نكۆڵی لێدەكرێت و دەیانەوێت بە زەبری هێز عێراق بە یەكگرتوویی بهێڵنەوە كە ئەمەش پێچەوانەیە لەگەڵ دەستووری عێراق كە داوا دەكات ( ئازادانە و ئارەزوومەندانە لە عێراقدا پێكەوە بژین)، بۆیە ئەگەر حكومەتی بەغدا نەتوانێت ئەو دەستوورە جێبەجێ بكات، ئەوا هیچ مانایەك بۆ پێكەوەژیانی ئازاد و ئارەزوومەندانە بوونی نامێنێت و بەتەنیا حكومەتی پێشووی عێراق و حكومەتی ئێستاش درێژەی پێداوە، زیاتر لە 55 ماددەی ئەو دەستوورە، یان پێشێل كراوە، یان ئەسڵەن هەر جێبەجێ نەكراوە، بۆیە ئەگەر حكومەتی عێراق بیویستایە پارێزگاری لە یەكێتی خاكی عێراق بكات، ئەوە دەبوو ئەو دەستوورەی جێبەجێ بكردایە و دامەزراوە فیدڕاڵییەكانی نەشێواندایە، وەك سوپا، هێزەكانی ئاسایشی فیدڕاڵی، یان وەزارەتی دەرەوەی نەدەكرد بە دامەزراوەیەكی مەزهەبگەرا.
جێبەجێكردنی دەستوور دەبێتە فرسەتێك بۆ كوردستان
هێز و مەشروعییەتی كوردستان چین؟
1. كوردستان بەشدار بووە لە داڕشتنی دەستووری عێراقدا، ئەمەش مەشروعییەتی كوردستان لە داڕشتنی دەستووری ساڵی 2005 ی عێراقدا و خاوەنی هێزە بۆ ئەوەی داوای ماف و دەسەڵاتەكانی خۆی بەپێی ئەو دەستوورە بكات.
2. ئەم دەستوورە تەنیا لەلایەن خەڵكی كوردستانەوە پەسەند نەكراوە، بەڵكو لەلایەن زۆرینەی رەهای عەرەب و پێكهاتەكانی دیكەشەوە پەسەند كراوە.
3. كۆمەڵگەی نێودەوڵەتی ئەم دەستوورەی پەسەند كردووە.
4. دەستووری عێراق و یاسای نێودەوڵەتی لە بەرژەوەندی كوردستانن.
5. دەنگی 93%ی خەڵكی كوردستان هێزی ئێمەیەو هیچ هێزێك لەم جیهانەدا نییە ئەمە هەڵبوەشێنێتەوە.
هەموو ئەمانە مەشروعییەتی هێزی ئێمەن و دەبێت ئێمە لەسەر ئەم بنەمایە لەسەر مافەكانی خۆمان رابوەستین بە رێگەی مەشروعی و یاسایی بەدەستیان بهێنین.








پسپۆڕ لە چارەسەكردنی تەنگژەكان *