ئەمڕۆ ئاسۆی بە خاوەن دەوڵەتبوونی كورد لە باشووری كوردستان خەریكە دەبێتە پرۆگرامێكی سەركەوتوو، بەتایبەتی دوای ئەوەی كە هەرێمی كوردستان لەماوەی بیست ساڵی رابردوودا بارودۆخێكی ئەوپەڕی سەقامگیری بەخۆیەوە بینیوەو هەنگاوی بەرەو چەسپاندنی بنەماكانی دیموكراتیەت و یاسا و رێساكانی ژیانی سیاسی و كۆمەڵایەتی و ئابووری و پەرەپێدان لە هەموو كایەكاندا ناوە، ئەمە بێجگە لەوەی كە وەكو لای هەموو لایەكمان روون و ئاشكرایە ئەمڕۆ هەرێمی كوردستان زۆربەی قۆناغەكانی پێشكەوتنی بەرەو دەوڵەتبوونی بڕیوە، بۆ ئەوەی بە هەموو شێوەیەك بوار لەبەردەم رۆڵەكانی ئەم هەرێمەدا بڕەخسێنرێت كە ئامانج و خواست و مافەكانیان بێتەدی و زیاتر هەنگاو بەرەو پێشكەوتن و گەشەسەندن هەڵێنن.

چەمكی دروستكردنی دەوڵەت، یان وەرگرتنی مافی چارەی خۆنووسین، لە ئەدەبیاتی سیاسیدا زۆرترین مشتومڕ و قسە و باسی لەسەر كراوە، بەڵام هەموو ئەو باس و بڕیارانە هیچ كات بازنەی بەرژەوەندیی نەتەوەی كوردی نەگرتۆتەوە. لە پرسی نەتەوەی كورددا بەردەوام دوو هۆكار یەكیان گرتووە كە رێگربوون لە دروستبوونی قەوارەیەكی سەربەخۆ بۆ گەلی كورد، لەوانە هۆكارە دەرەكییەكان كە خۆی لە رێكەوتننامەی سایكس پیكۆ دەبینێتەوە كە ئەوكات وڵاتانی داگیركەر بۆ جێگیركردنی ناجێگیری سنووری دەسەڵاتی خۆیان لە وڵاتانی رۆژهەڵاتی ناوەڕاستدا، میللەتی كوردیان كردە قوربانیی كۆمەڵێك رەوش و هەلومەرجی دیاریكراو، چونكە لەو رۆژگارەدا وڵاتانی زلهێز بەتایبەتی (بەریتانیاو فەرەنسا) لە پێناو پاراستنی بەرژەوەندییەكانیان و هێشتنەوەی وڵاتانی داگیركراو لەژێر دەستی خۆیاندا بۆ ماوەیەكی دوور و درێژ، كۆمەڵێ گرفت و قەیرانی ناوخۆیان لەو وڵاتانە دروستكرد، لەوانە بەرجەستەكردنی واقیعی كەمینەو زۆرینە و داڕشتنی ناعەدالەتی لە جیاكردنەوەی سنووری نێوان وڵاتان. ئەوەی جێگەی تێبینییە ئەوەیە كە ئەمڕۆ هەرێمی كوردستان كۆمەڵێك گۆڕانكاریی تایبەت بەخۆی هەیە، بە جۆرێك زۆرێك لە سیاسەتوانانی كورد توانیویانە خۆیان لەو قەیرانە دێرینانە رزگار بكەن، بەتایبەتی ئەوەی كە هەستی پێ دەكرێت ستراتیژیەتی جیهان گۆڕانكاری زۆری بە خۆیەوە بینیوە و لە سێبەری گۆڕانكارییەكانی دنیادا جیهان بەگشتی شێوەی رێكخستنی نوێ و واقیعی نوێ و سیستەمێكی نوێ دەخوازێت، زۆر لە نەتەوەكانی رۆژهەڵاتی ناوەڕاستیش دەتوانن سوود لەم پرسە وەربگرن بۆ بنیادنانەوەی تواناو سەلیقەی خۆیان، بۆیە دەتوانین هەنگاوەكانی هەرێمی كوردستان لەم قۆناغەدا بەوە شیبكیەنەوە كە لێرەدا باس دەكرێت:

یەكەم: هەرێمی كوردستان ئەمڕۆ توانیویەتی هەنگاوی پێشكەوتوو بنێت لە رووی بنیادنانەوەی دەوڵەتداری بەتایبەتی دوای ئەوەی كە بینیمان عێراق لە هەموو روویەكەوە تووشی داڕمان بووە، تەنانەت بە بڕوای زۆر لە سیاسەتوانان قۆناغی داڕووخانی رەتكردووە، چونكە لە واقیعدا لە دوای رووخانی رژێمی بەعسەوە لە ساڵی 2003 عێراق نەیتوانیوە هیچ دامەزراوەیەكی دیموكراسی دامەزرێنێت.


دووەم: ئەو شەڕو تیرۆرەی ناوچەی خۆرهەڵاتی ناوەڕاستی گرتۆتەوە، كۆمەڵێك گۆڕانكاری بەدوای خۆیدا هێناوەو وایكردووە كە سەرلەنوێ نەخشەی رۆژهەڵاتی ناوەڕاست دروست بكرێتەوەو چیتر میللەتانی ئەم ناوچەیە بە گوێی حكومەتە تۆتالیتارەكانی عەرەب نەكەن.
سێیەم: كۆتاییهێنان بەو سنوورە دەستكردانەی كە لە ماوەی شەڕی یەكەم و دووەمی جیهانیدا لەلایەن فەرەنساو بەریتانیاوە بۆ پاراستنی بەرژەوەندییە ئابووری و سیاسییەكانیان دایانڕشتبوو كە هیچ گۆیان بە ئارەزووی میللەتان نەدابوو، ئەمەش وادەكات سەر لەنوێ كورد نەخشەی خۆی بنیاد بنێتەوە.


چوارەم: ئەو رەهەندە مێژووییانەی بە درێژایی ماوەی خەباتی سیاسی بۆ وەرگرتنی مافی نیشتمانیی كورد هیچ هەلێكی بۆ نەڕەخساوە، لەگەڵ ئەوەشدا بەردەوام خەباتی سەخت و دوورو درێژی بۆ وەرگرتنی مافی چارەی خۆنووسین كردووە، بۆ ساتێكیش بێدەنگ نەبووە و كۆڵی نەداوە. ئەم واقیعە تاڵەی كورد تا كۆتایی سەدەی بیستەم بەردەوام بوو، بەڵام ئەمڕۆ هەست بەوە دەكرێت كە كورد لە رووی سیاسی و ئابووری و بنیادنانەوەی پەیوەندییە نێودەوڵەتییەكان هەنگاوی باشی ناوە، بەتایبەتی دوای (2003) كورد بەهۆی سیاسەتی حەكیمانەی سەرۆك مسعود بارزانی كورد توانیویەتی جۆرە سیستەمێكی نوێ لە پەیوەندییە جیهانییەكان بنیاد بنێتەوە.


پێنجەم: سیاسەتی دۆناڵد ترامپ سیاسەتێكی زۆر پڕ لە گۆڕانكارییە لەجیهاندا، ئەوەتا ترامپ دەیەوێت هێزی سەربازی رەوانەی عێراق بكاتەوە، لەلایەكی ترەوە دەیەوێت رێككەوتنە ئەتۆمییەكەی لەگەڵ ئیران هەڵپەسێرێت، ئەمانە هەمووی لە بەرژەوەندی میللەتی كوردن، هەر ئەمەشە كە دەوڵەتبوونی كوردستان دەكاتە بابەتێكی واقیعی لە رۆژگاری ئەمڕۆی رۆژهەلاتی ناوەڕاستدا، هاتنەسەر دەسەڵاتی كۆمارییەكان لەویلاتە یەكگرتووەكانی ئەمریكاش تایبەتمەندی خۆی هەیە، وەك دەزانین هەمیشە ئەو سەرۆكانەی سەر بە كۆمارییەكان بوون، سیاسەتی گۆڕانكاری لە دەرەوەی ئەمریكا بەزر دەكەنەوە، پێدەچێت دۆناڵدا ترامپیش هەمان بەرنامەی هەبێت، وەك دەبینین ترامپ دەیەوێت چاو بە سیاسەتی پێشووی ئەمریكادا بخشێنێتەوە كە پێشتر هەبووە، بەتایبەتی كشانەوەی سوپای ئەمریكا كە بووە هۆی باڵادەست بوون و هەژموونی ئێران، بۆیە سیاسەتی ئێستای ترامپ هاندانێكی ناڕاستەوخۆیە بۆ دروستبوونی دەوڵەتی كوردستان، چونكە ترامپ دەیەوێت دیوارێكی بەهیز بەرامبەر بە نفووز و هەژموونی ئێرانییەكان هەبێت، لەولاشەوە بەنیازی هەڵپەساردنی رێككەوتننامە ئەتۆمییەكەیە، ئەمەش وادەكات كە ئەمریكا بیەوێت دەوڵەتێكی نوێ لە رۆژهەلاتی ناوەڕاستدا دروست بكات، ئەو دەوڵەتەش كوردستان دەبێت.