گەلێک جارا ژ لایێ بزاڤا گوران و کەس و لایەنین دی مە گۆهـ لێ دبیت کو پارتی ئەف دۆخی نوکە دروستکریە،یان دبێژن پارتی پەرلەمان یێ پەکخستی و هەر دبێت ئەویش کارا بکەتەوە،لێ ئەم دپرسین ئەرێ گەلو کێ پەرلەمان پەکخستیە پارتی یان بزاڤا گوران؟بو بەرسڤا وێ پرسیارا هوسا گرنگ ب پێدڤی دزانین بگەرێینەوە بو ئەو رودانێن بەری چەند مەهـ و سالەکا رویداینە:
‌پشتی کو مشتومر دروست بی ل نافبەرا حزبێن سیاسی لسەر پرسا سەروکی،جەنابێ بارزانی ل رێکەفتی ۲۰۱٥/٦/۱۳ داخازا کومێسیونا بلند یا سەربەخو یا هەلبژاردن کر کۆ رێوشوێنێن پێتفی بگرنە بەر بو هەلبژارتنا سەروکێ هەرێما کوردستانێ،بەلێ بەرسفا کومێسیونی بەر وان کاودان و رودانێن نافخویی و ناوچەیی ئەفەبوو کو شیان نین هەلبژارتنا بکەن،لێ بزاڤا گوران و چەند لایەنین دی یێن سیاسی ب رێیا چەند پرۆژەیەکا پێشتر کار لسەرکری ڤیا پرسا یاسایا سەروکایەتیی بو مەرەم و بەرژەوەندیێن خویێن سیاسی بکاربینێن،لەوما بزاڤا گوران بو وێ مەرەم و بەرژەوەندی و ئارمانجێن خویێن سیاسی ل رێکەفتی۲۰۱٥/٦/۲۳ شیان ب زۆرینەکا سادە خاندنا ئێکی بو یاسایی سەروکایەتیا هەرێمێ بکەن،هەر ژبەر وێ کردارا بزاڤا گوران یا نەدروست پارتی دیموکراتی کوردستان کومبوونا پەرلمانی بایکوت کر و وەک کودەتا وەسفکر،هەر وێ رۆژێڤە پارتی ژ سیاسەتێن شاش یا بزاڤا گوران دگریتە بەر نارازییە.
لێ بەروڤاژی جەنابێ بارزانی بو ئێکرێزییا نێشتیمانی و یەکهەلویستی و یەکگرتویا گەلێ مە ل رێکەفتی ۲۰۱٥/٦/۲۹ داخازا هەمی هێز و لایەنێن سیاسی کرن کو ژبەر بەرژەوەندیا گەل و ولاتی دوور ژ بەرژەوەندیێن حزبی و هەلومەرجێ هەستیارێ کوردستانێ کە ولاتێ مە تێدا دەربازدبیت بگەرێنەوە بو بنەمایێ تەوافوق و سازانێ،چونکی تنێ ب سازانی پرسگرێکێن نێشتیمانی و پرسێن دی ێین وەک پرسا سەروکایەتیی دهێنە چارەسەرکرن،سەرەرای وێ دەستپێشخەریا بارزانی لێ بزاڤا گوران هەر یا رژدبوو سەر سیاسەتا خویا شاش و عینادا خویا سیاسی.
دووبارە جەنابێ بارزانی وەک ئەرکێکی نیشتیمانی و نەتەوەیی ل رێکەفتی ٨ ـ ۲۰۱٥/۸/۱٦ بو دەربازبوون ژ وێ قەیرانێ پەیامەک ئاراستەی حزب و لایەنێن سیاسی چ ئەوێن ناو پەرلەمانی یان حکومەتێ و ئەوێن مولەتێن یاسایی هەین ل بەری۲۰۱٥/۸/۲۰ کومبونەکێ گرێ بدەن چ باشە کو ل بەرژەوەندیا گەل بیت بریارێ لسەر بدەن و جێبەجی بکەن.
وەکو پێشتر مە دیارکری و مە ئاماژە پێکری بزاڤا گوران هەر یا رژدبوو سەر وێ کودەتایا کری کو بگەهیتە ئەنجامەکی،لەورا ل شەفا ۱۸ سەر ب ۲۰۱٥/۸/۱۹ فە سەرەرای وێ چەندێ کو حزبێن سیاسی ب ناوبژیوانیا ئەمریکا و بەریتانیا و نەتەوەین یەکگرتی هەتا دەمژمێر(۷)سپێدی ل کومبونێدابوون و هەمی یان پێکفە بریاردا کو کومبونا پەرلەمانی بهێتە پاشخستن،لێ یوسف محمد سەروکی پەرلەمانی کو سەر ب بزاڤا گورانێ وەیەهەمی هەولێن خو خستنەگەر کو ئەف کومبوون بهێتەگرێدان،لێ ژبەر تەواونەبوونا رێژەیا یاسایی ئەف کومبوون نەهاتە گرێدان و پلانا بزاڤا گوران بو تێکدان و کاولکرنا کوردستانێ توشی شکەستنێ هات و هەر وی دەمی دا چەندین لایەنێن سیاسی راگەهاندن کو پەرلەمان ب هەرزەکارێکی سیاسی رێفەناچیت.
ئەلبەتە هەر پێنچ حزبێن سیاسی رێکەفتبوون کو ل دەرەوەی پەرلەمانی کومبوونا بکەن و بگەهنە رێکەفتنەکێ،لەوما چەندین کومبونێن دوو قولی و سیقولی و چوار قولی و پێنچ قولی ئێک ل دووف ئێک هاتنە ئەنجامدان بو چارەسەرکرنا پرسا سەروکایەتیی،ب خەمگینیەوە دووبارە بزاڤا گوران هەر یا رژدبوو سەر عینادا خویا سیاسی و سیاسەتا خویا شاش،لێ پارتی هەر یا رژدبوو کو ب دانوستاندن و گفتوگویی ب رێیێن ئاشتی و شارستانیانە وێ پرسێ چارەسەر بکەن،لەوما گەرەکا دیا کومبونا دەستپێکر،ل رێکەفتی ۲۰۱٥/۱۰/۸ ل ئوتێل جوان هەر پێنچ حزبێن سەرەکی کومبوون،لێ ل دەمێ برێڤەچونا کومبونێدا بزاڤا گوران لایەنگێرین خویێن پوپولیست رژانە سەرشەقامان داکو کارتێکرنی سەر لایەنین سیاسی ب گشتی و پارتی دیموکراتی کوردستان ب تایبەتی بکەن و چوک بو داخازیێن نارەویێن بزاڤا گورانا پوپولیست دابنێن.
هەروەسا بزاڤا گوران هەر یا بەردەوام بی سەر بزاڤێن خویێن نەدروست و نەتەندروست،هەتا ل رێکەفتی۱۰ ـ ۲۰۱٥/۱۰/۱۱ کو بارەگایێن پارتی ژ لایێ لایەنگرێن بزاڤا گورانا پوپولیست هاتنە شەوێ تاندن و سوتاندن،هەر ژ بەر هندێ پارتی ب پێدڤی زانی کو سنورەکی بو وێ رەفتارێین نەدروست یێن بزاڤا گوران دابنێت،لەوما ل رێکەفتی ۲۰۱٥/۱۰/۱۲ پارتی رێگە نەدا یوسف محەمەد سەروکێ پەرلەمانی بگەرێتەوە بو هەڤلێری ئانکو وەک سەروکێ پەرلەمانی،چونکی پارتی ب ئاشکرا و راشکاوانە دا دیارکرن کو رێکەفتنا مە(۲۰۱٤/٤/۱۷) دگەڵ بزاڤا گورانێ کوتایی هات و هاتیە هەلوەشاندن و جارەکا دیش پارتی پاپەندی وێ رێکەفتنێ نابێت،هەروەسا ل بەیانناما پارتیدا هاتیە(ئەم ناچاربین پەنایێ بو وێ بژاردەیا خراپ ببەین،لێ ئەم دترساین خراپتریش رووبدات) هەر لێرەدا بومە دەردکەویت کو بزاڤا گورانێ رێز ل ئیمزایا رێکەفتنا خو دگەڵ پارتی نەگرتیە،لەوما نوکە پارتی دپرسیت ئەرێ ئەگەر رێکەفتنەکا سیاسی نو بهێتە کرن بو چارەسەرکرنا پرسگرێکێن سیاسی یێن هەرێمی بزاڤا گوران دێ چ زەمانەتێ دەدت کو پێگری وێ رێکەفتنێ بیت و رێز ل ئیمزایا خو بگریت.
هەر پشتی ئالوزبوونا دوخی سیاسی هەرێما کوردستانی جەنابێ بارزانی (۱۲) جاران ل چەندین پەیام و بونێن نێشتیمانی و نەتەوەیی و ئاینیدا داخازا هێز و لایەنێن سیاسی کرینە کو ل نافبەرا خودا بگەهنە رێکەفتنەکێ سەبارەت ب پرسگرێکێن سیاسی یێن هەرێما کوردستانێ و چەندین جار پێشنیارێن گرنگ کرینە کە گرنگترینیان ل رێکەفتی ۲۰۱٦/۱۱/۲۰ بوو دەمێ ل بەیاننامەیەکێ دا بو رایا گشتی دا دیارکرن:حزبێن سیاسی کومبێن و سەروکایەتیەکی بو پەرلەمانی بهێتە هەلبژاردن،حکومەتەکا نو دابەزرێنێن،هەروەسا کەسێکیش دەستنیشان بکەن کو پوستی سەروکی هەرێمی بگریتە دەست،لێ مخابن بزاڤا گوران مفا وان پەیام و پێشنیار و دەستپێشخەریێن بارزانی وەرنەگرتنیە،هەر لسەر سیاسەتا خویا شاش و نەدروست بەردەوامن.ل ئەنجامدا پاشی وان دەستپێشخەرییا کو بزاڤا گوران نەهاتە پێش،هێز و لایەنێن سیاسی(بێجگە ل بزاڤا گوران و کومەلا ئیسلامی ب بیانوویا کارانەکرنا پەرلەمانی بەشدار نەبوون)ل رێکەفتی۲۰۱۷/٦/۷ ب سەرپەرشتیا جەنابی بارزانی بریاردا کو ۲۰۱۷/۹/۲٥ رێفراندومێ بو سەربەخویا کوردستانی بهێتەکرن،لەوما پارتی و یەکیتی ل ۲۰۱۷/٦/۱۳ ل کومبونەوەکی داخراودا پارتی و یەکیتی لسەر کاراکرنا پەرلەمانی رێکەفتن،پارتی نەرمی نواند و پێنگاڤەک هاتە پێشەوە کو پارتی لاری نیە کو یوسف محمد سەروکی پەرلەمانێ ل دانیشتنا ئیکێ دا سەروکایەتیا پەرلەمانێ بکەت،بەلێ لێ دانیشتنا دووێ دا پێدڤییه بزاڤا گوران کەسێکی ل شوێنا یوسف محمدی دابنێت،بە خەمگینیەوە بزاڤا گوران دووبارە ئەڤ دەستپێشخەریا هوسا گرنگ رەتکر،بێجگە وێ دەستپێشخەریی نوکە پارتی رازی بووە بێ مەرج پەرلەمان بهێتە کاراکرن،ئانکو پارتی رەزامەندبووە کو دووبارە یوسف محمد ببێتە سەروکێ پەرلەمانی،بەلێ دووبارە بەرسڤا گوران یا بەر عاقل نەبوو چەند مەرجێك داناینە بو ئاسایکرنا بارودوخێ سیاسیێ کوردستانێ و کاراکرنا پەرلەمانی،لەورا بومە دیار دبیت کو بزاڤا گوران نیازەکا پاك نینە بو کاراکرنا پەرلەمانی،چونکی پارتی نەرمیەکا زۆر نواندییە و تەنازولا گەلەك تشتا کرییە،ڵێ بزاڤا گوران نەشیایە مفای ژ وان پێنگافێن پارتی وەربگریت،ب رامانەکا دی بزاڤا گوران هەر سەر عینادا خویا سیاسی مکورە و دڤێت هەستێ خەلکی بجولینیت ل دژی پارتی..ب کورتی ب گشتی بومە دەردکەویت کو بزاڤا گوران لبەر سیاسەتێن خویێن شاش و نە تەندردوست و نە واقیعی پەرلەمان پەکخستیە،لێ پارتی و بارزانی بو خاترا پرسێن نێشتیمانی بەرهەڤە ب هەر جورەکی بیت پەرلەمان کارا بکرێتەوە،بەلام ئەگەر بزاڤا گوران ئەو پێشنیارێن دهێنەکرن دووبارە رەتبکەتەوە،ئەوا ئوبالا کارانەکرنا پەرلەمانێ کوردستانێ دکەڤیتە ستویێ بزاڤا گوران.