ئێکێ تەباخا سالا ١٩٩٠ کارەسات و رۆژەکا ھەرە دژوار بوو بسەر دەولەت و گەلێ کووێتێ دا ھاتی پشتێ ژلایێ د دەمەکێ کورت دا و نەشخافلی ژلایێ رژێما دکتاتۆریا سەدامی یا عیراقێ ھاتیە داگیرکرن و د چەند رۆژەکاندا ئەڤ وەلاتێ خودان سەروەری و پێشکەفتی ب رەنگەکێ ھۆڤانە ھاتە وێران و تالانکرن ژلایێ لەشکرێ عیراقێ ، لێ کارڤەدانێن پشتی زۆر ل وێ کارەساتێ مەزنتر بوون ، چونکی ژبەرکو کووێت وەلاتەکێ خودان سەروەری بوو و جڤاکێ نیڤ دەولەتی نە تنێ بەرەڤانی لێ کر بەلکی پشتی چەند مەھەکێ ھێزێن ھەڤپەیمانان ئەڤ وەلاتە رزگار کر و رژێما عیراقێ تووشی مەزنتر شکەستن ھات و نەچار کر قەرەبوویا کووێتێ ژی بدەتەڤە و ھەر زوو وەلاتێ کووێتێ بۆ رەوشا بەرێ زڤریەڤە ، لێ پشتی ڤێ روودانێ دەولەتا عیراقێ تووشی ھەلوەشیانێ ھات و ژلایێ ئابووری و لەشکری ژی ژیر خانە نەما و کونتروول لسەر وەلاتی نەما ، ل باکوو خەلکێ کوردستانێ دەست ب سەرھەلدانێ کر و پرانیا کوردستانێ بن کونترۆلا دەولەتا عیراقێ نەما و پەرلەمان و حکومەتا ھەرێما کوردستانێ ھاتنە دامەزراندن و ژلایێ جڤاکێ نیڤ دەولەتی ھاتنە پاراستن . ل باشوور ژی سەرھەلدانا جەماوەری شیعی دەستپێکر لێ ژبەر نەبوونا پشتەڤانیا نیڤ دەولەتی سەرنەگرت . لێ لسەر ئاستێ نیڤ دەولەتی و ھەرێمایەتی پەیوەندێن دەولەتا عیراقێ د ئاستەکێ ھەەر لاواز دابوون و ئەڤ رژێمە ب رژێمەکا شوفینی و دکتاتووری دھاتە دیتن . تاکو لسالا ٢٠٠٣ ئەڤ رژیمە ب ئێکجاری ژناڤچوو . ژی پشتی حکومەتا عیراقا بناڤ فیدرال ب سەرۆکاتیا نووری ئەلمالکی نەشیای کونترۆلێ لسەر ھێزێن تیرۆرستی بکەت و دەسھەلاتا خۆ بوو مەرەمێن تایبەت و حزبی بکار ئینای و عیراق کریە ولاتەکێ بێ یاسا و پڕ گەندەلی پرانیا ئاخا عیراقێ ل مەھا خزیران ژلایێ تیرۆرستێن داعش بناڤێ دەولەتا ئیسلامی ھاتە داگیرکرن ، ل ٣ ێ تەباخا سالا ٢٠١٤ ێ شەپوولێن ھۆڤانەیێن ڤێ گرۆپێ تیرۆرستی گەھشتە دەڤەرێن کوردستانی یێن دەرڤەی ئیدارا ھەرێما کوردستانێ و دەڤەرا شنگال ھاتە داگیرکرن و تالانکرن و ب ھزاران خەلکێ کوردێن ئێزدی دویر ژ رەوشتێن مرۆڤایەتی ھاتنە گرتن و کوشتن و بازرگانی ب پیرۆزیا مرۆڤان ھاتە کرن . لێ جڤاکێ نیڤ دەولەتی پشتی ڤێ کارەساتێ کارڤەدانێن مەزن ھەبوون و پشتەڤانیا نیڤ دەولەتی بۆ ڤێ زورداریا بسەر کوردێن ئێزدی ھاتی ھەبوون و بۆ ھەرێما کوردستانێ ژی پشتەڤانیەکا نیڤ دەولەتی پەیدا بوو ، وەکی دەولەتەک سەرەدەری دگەل ھاتە کرن . نەخاسمە پشتی پێشمەرگەھێن کوردستانێ بسەرکەفتنێن خۆ بسەر بھێزترین گرۆپێ تیرۆرستیێن داعش جیھان مەندەھۆش کری . ھەر ئەڤ کارڤەدانەبوون ئەڤرۆ ھەرێما کوردستانێ بۆ جیھانێ خۆیاکری کو ھەژی سەرخۆبوونێ نە و بریار لسەر راپرسیا سەرخۆبوونا ھەرێما کوردستان دای و بەری ئەنجامدانێ ژی نیشانێن پشتەڤانیا سەرخۆبوونا کوردستانێ لسەر ئاستێ جیھانێ دیار بوونە . ئەگەر کارەساتا داگیرکرنا وەلاتێ کووێتێ ژلایێ رژێما عیراقێ لسالا ١٩٩٠ کووێت رزگار کربیت و رژێما عراقێ پێ ژناڤ چۆ بیت . کارەساتا ٣/٨/٢٠١٤ یا کوردێن ئێزدی ل دەڤەرا شنگال ھیڤیا گەلێ کورد بۆ دەولەتبوونا کوردستانێ نێزیک کر و گرۆپێ تیرۆرستێن داعش یێن جیھانی بەرەڤ نەمانێ نە و ب خوینا شەھید و خوراگریا پێشمەرگەە و خەلکێ کوردستانێ و مالباتێن قوربانی و بێ سەر و شوینا و ب ھیمەتا سەرۆک بارزانی و سەرکردایەتیا سیاسی یا کوردستانی لرۆژا ٢٥ ێ ئیلۆنێ گەلێ کورد ب دەنگدانا بەلێ بۆ سەرخۆبوونێ دێ تۆلڤەکرن ل ھەمی دوژمن و نەیارێن کوردستانێ ھێتە ڤەکرن .