ریفراندۆم لەمێژووی هاوچەرخدا ....
ئەحــــــمەد گـــلـــــی
گه‌لی كوردیش له‌و چوارچێوه‌یه‌دا وه‌ك هه‌ر گه‌لێكی تر مافی خۆیه‌تی له‌به‌شێكی خاكه‌كه‌ی یان هه‌مو كوردستانی گه‌وره ئه‌و مافه به‌كار بهێنێ و داوای سه‌ربه‌خۆیی و گشتپرسیش له‌و پێناوه‌دا بكات ،،
ریفراندۆم له ڕوی ئامانجه‌وه‌پۆلێن ده‌كرێت بۆ ریفراندۆمی(سه‌ربه‌خۆی، ده‌ستوری، قانونی) له‌ڕوی ئه‌نجامیشه‌وه بو ریفراندۆمی(الزامی و ڕاوێژكاری) ....
ئەگەر بەکورتی باس لە ریفراندۆم بکەین له مێژوی هاوچه‌رخدا ده‌گه‌ڕێته‌وه بۆ شۆڕشی فه‌رەنسی و له‌ڕوی جێبه‌جێكردنه‌وه ده‌گه‌ڕێته‌وه بو وڵاته یه‌كگرتوه‌كانی ئه‌مەریكا (له ساڵی 1778 ریفراندۆم كرا بۆ بڕیاردان له‌سه‌ر ده‌ستور) له‌ڕوی چه‌سپاندنی له ده‌ستوردا ده‌گه‌ڕێته‌وه بو سویسرا (له‌ساڵی1802)، له‌سه‌ر ئاستی قانونی نێوده‌وڵه‌تی ده‌گه‌ڕێته‌وه بۆ بڕیاری 1514 ی ساڵی 1960 ی كۆمه‌ڵه‌ی گشتی سه‌ر به نه‌ته‌وه‌یه‌كگرتوه‌كان، ئه‌م بڕیاره تایبه‌ت بو به نه‌ته‌وه كۆڵۆنیالكراوه‌كان كه له په‌یماننامه‌ی نه‌ته‌وه‌یه‌كگرتوه‌كاندا به (خاكه نا ئۆتونۆمیه‌كان)ناسێنراوه، كه‌له ماده‌ی 73 تا 91دا باسی لێوه‌ده‌كات و جۆره سیسته‌میكی قانونی بو داڕشتبوو كه به‌گوێره‌ی ئه‌م سیسته‌مه قانونیه، مافی چاره‌ی خۆنوسین بوه مافێكی سه‌لمێنراو بۆ سه‌رجه‌م نه‌ته‌وه كۆلونیالكراوه‌كان و ئه‌و گه‌لانه‌شی كه به زه‌بری هیز داگیركرابون وەک کورد ،، ئه‌م مافه له‌و كاته‌وه بوه نه‌ریتێكی نێوده‌وڵه‌تی و له دادگای دادی نێوده‌وڵه‌تی دانیپێدانرا، شێوه‌و فۆڕمی ئه‌م مافه خۆی له: سه‌ربه‌خۆی، چونه نێو ده‌وڵه‌تێكی تر، یه‌كگرتنی له‌گه‌ڵ ده‌وڵه‌تێكی تردا یان هه‌رشێوازێكی تری سیاسی كه به شێوه‌ی ئازادانه بڕیاری له‌سه‌ر بدرێت، ئه‌ویش له‌ڕێگای ریفراندومه‌وه ....
مافی چاره‌ی خۆنوسین كه به شێوه‌یه‌كی راشكاوانه له په‌یماننامه‌ی نه‌ته‌وه‌یه‌كگرتوه‌كاندا دانپێدانانی پێكراوه و وه‌ك یه‌كێك له ئامانجه‌كانی ده‌ستنیشانكراوه(ماده‌ی 1 بڕگه‌ی 2)، كاتێ رێگه‌پێدراوه كه هه‌ندێ پێداویستی تێدا به‌رجه‌سته‌بیت به دیاریكراوی(گه‌لێكی كۆلۆنیاڵكراوبیت یان به زه‌بری هیز داگیركرابێت)، سه‌باره‌ت به‌و بیرمه‌ند و ئاڕاسته‌نه‌ی كه باس له‌وه ده‌كه‌ن كه ئه‌م مافه بو هه‌مو گه‌لانه، پاڵپشتی قانونی بۆ بۆچونه‌كه‌یان، هه‌ردو ڕیكه‌وتنامه‌ی نه‌ته‌وه‌یه‌كگرتوه‌كانه بۆ مافه مه‌ده‌نی و سیاسیه‌كان و مافه ئابوری و كه‌لتوری و كۆمه‌ڵایه‌تیه‌كانی ساڵی 1966 (ماده‌ی 1)ه، هه‌روه‌ها بڕیاری 2625 ی ساڵی 1970ی كۆمه‌ڵه گشتی سه‌ر به‌نه‌ته‌وه‌یه‌كگرتوه‌كانه، كه له هه‌ردوكیاندا باسی مافی جاره‌ی خۆنوسین ده‌كات بۆ سه‌رجه‌م گه‌لان ...
ئەوەی لە ئێستادا هەندێ لایەنی دژەسەربەخۆی وەک گۆران و کۆمەڵ و بەناو ڕۆشنبیرانیان دەیانەوێت تاکی کوردی پێ بەڵارێدا ببەن ،، ئەوەیە دروست بوونی دەوڵەتی سەربخۆی کوردی خۆشگوزه‌رانی و ئازادی تێدا نابێت ،،
ده‌وڵه‌تی كوردی گه‌ر دروستبێت له جۆری ده‌وڵه‌تی زیمبابۆی و سه‌رۆكێكی وه‌ك موگابیدا ده‌بێت و ده‌ستاو ده‌ستی ده‌سه‌ڵاتی تێدا نابێت !
ئێمە ئەگەر بەدیدێکی بابەتیانە خوێندنەوە بۆ ڕیفراندۆم و سەربەخۆی بکەین ، سەربەخۆی بۆ حزب و کەسێک نیە ، سەربەخۆی بۆ کاتێکی دیاری کراو نیە ، سەربەخۆی بۆ ڕزگار بوونی گەڵێکی زوولم لێکراو چەوساوە و ژێردەستەیە ، گەلی کورد سەدان ساڵە لەپێناو گەشتن بەسەربەخۆی خوێن دەبەخشین ،، ئەم هەڵای ڕاگەیاندنی گۆران و بەرەی دژەسەربەخۆی ،هیچکات لەبەرژەوەندی نەتەوەی کورد نیەو خزمەت بەنەیارانی دۆزی کوردی دەکات ....
گەر ترسیان لەوەیە پارتی و سەرۆک بارزانی خاوەنی ئەم دەوڵەتە ئەبن بۆ هەمیشە ، ئەوە بیرو بۆچوونێکی زۆر سەقەت و نائەکادیمیە ، نەپارتی ئەم وڵاتەی تاپۆ کردوە و نەهیچ کەسێک ئاوی حەیاتی خواردوە ،، ڕاگەیاندنی سەربەخۆی بۆ هەمیشەییە و خەونی لە مێژینەی گەلێکی زولم لێکراو خاوەن سەدان هەزار شەهیدە .
