هەلومەرجی ئێستای ناوچەیی و عەرەبی و نێودەوڵەتی گۆڕانكاریی گەورەی بەسەردا هاتووە: دەوڵەتی عێراق ئەو هێزە بە زەبر و زەنگەی جاران نەماوە و شڵەژانێكی زۆری سیاسی و تائیفی و سیاسیی پێوە دیارە. سوپای عێراق كە بە ژمارە كەمە و بە تەكنۆلۆجیا زۆر هەژارترە، تازە مەشقی پێ دەكرێت و ئەوەش لە شەڕی داعشدا زیانی زۆری و بەركەوتووە وبه رهو نه مانی یه كجارییه . یەك هێز لە عێراقدا و یەك دیكتاتۆر حوكم ناكا، شەڕ و ململانێی دەسەڵات لەناویاندا لاوازتری كردوون و هێزی پێ نەبەخشیون، ململانێی نێوان هێزەكانی سوننە و شیعە تادێت قەبەتر دەبێت، حكومەت بێ بەهرەو بێ توانا رووی كردووەتە جەماوەرێكی فراوانی تووڕە لە هەموو شارەكانی عێراقدا، بە نەزانی و سەرلێشێواوی تواناكانی عێراق بە فیڕۆ دەدات لە گەندەڵی و كێشەی ئاسایش و ئارامیدا و وەزعێكی ئابووریی خراپی لێ كەوتووەتەوە. لەگەڵ زۆر وڵاتی رۆژئاواشدا دەكەوێتە ژێر زەبری هاوپەیمانیی عێراق لەگەڵ ئێراندا. لە هەموو ئەوانە زیاتر ئێستا بەشێكی فراوانی عەرەب لە رەوایی مافەكانی كورد دەگەن و زەمینەیەكی باشتر لە جاران لەئارادایە.گەلی كوردستان كە كورد زۆرینەی پێكدەهێنێ لە رووی ئیتنی و بنەچەكەو زمان و كولتوورەوە جیایە لە عەرەب و بەشێكە لە نەتەوەیەكی گەورەتر كە بەسەر ئێران و توركیاو سوریەدا دابەش بووە. ئەو راستییە لە عێراقیشدا دانی پێدانراوە. بێ لەوە باشووری كوردستان ناوچەیەكی بەسەریەكەوەیە لەباری جیوگرافییەوە و نزیكەی 80000 كیلۆمەتر دووجا دەبێ و لەسەرووی 6 ملیۆن خەڵكی تێدا دەژی، سەری 26 ساڵە، خراپ یان باش، خۆی بەڕێوەدەبا و جۆرێ لە مومارەسەی مافی چارەی خۆنووسینی ناوەكی خۆی دەكا، لەكاتێكدا بەكردەوە لە عێراقدا حوكمڕانیی، حوكمڕانیی زۆرینەی شیعەیەو لە هەر دوو پرەنسیپی شەراكەت و تەوافووق. هەر ئەم سیاسەت و رێبازەشە، وای كردووە كە خەڵكی كوردستان، لەباری سیاسییەوە ئینتیمایان بۆ دەوڵەتی عێراق نەماوە. هەرێمی كوردستان بە غەدری زڵهێزان و بەزۆر بە دەوڵەتی عێراق لكێندراوەو پێوستە باشووری كوردستان هەر چی زووتر كۆمەڵگەی نێۆدەوڵەتی لەو كارە نابەجێیە بكۆڵنەوەو وەك هەرێمێكی سەربەخۆ و جیاهەڵكەوتوو حیسابی بۆ بكرێ و لەژێر سەرپەرشتی خۆیدا ریفراندەمی تێدا ساز بدا بۆ دیاریكردنی ستاتۆی كۆتایی هەرێمەكە چ بە مانەوە لەناو عێراقدا و چ بە جیابوونەوە.
ئەمڕۆ دۆزی كورد رێزێكی باشی هەیە، هەرێمی كوردستان پێگەیەكی باشی نێودەوڵەتی و عەرەبی و ناوچەیی هەیە. لەبەردەمی قەبەبوونی مەترسی تیرۆری نێودەوڵەتی و سەرهەڵدانی مەترسییەكانی داعش بۆ سەر ئاسایش و ئارامیی ئەوروپا و هەموو جیهان، كورد توانی رۆڵێكی كاریگەر بنوێنی و هەرێمی كوردستان وەك هێزێكی پۆزەتیڤ بۆ ئارامی ناوچەكە و بەها مرۆییەكان دەربكەوێ.
ئەمڕۆ هەلێكی لەبارە بۆ بیركردنەوە و هەنگاونان بۆ سەربەخۆیی كە دەبێ بە ریفراندۆم دەستپێبكات. دیارە دەبێت باش بزانین ناوچەكە و جیهان هەمیشە لە گۆڕانی بەردەوامدان، گۆڕانەكان هەمیشە باش و لەبار نابن، هەندێ جار روو لە خراپبوون و تێكچوونی هەلومەرجە لەبارەكەی ئەمڕۆ دەبزوێن. تەواوبوونی شەڕی داعش لە مووسڵ و لە حەویجە ئەنجامێكی گرنگە و شوێنەواری نوێ و چاوەڕواننەكراو دەخاتەوە، ئەگەری خراپیشی زۆرە بۆیە دەبێت زۆر ژیرانە، بێ ئەوەی كاتەكە بەفیڕۆ بدەین، هەنگاوی گشتپرسی جێبەجێ بكرێت. ناشێ و نابێت بۆ هیچ مەبەستێك و بەهیچ جۆرە بەهانەیەك كات لەدەست بدەین و خۆمان دوابخەین. هەر كەس و لایەنێك چەندە داوا حیزبیەكانیشی رەوابێت، ناشێ و نابێ كۆسپ ساز بكات و كاتەكە بەفیڕۆ بدات.
ڕیفراندۆم بۆ سەربەخویێ كوردستان پرۆسەیەكی‮ ‬یاساییە بۆ‮ ‬یەكلاكردنەوەی‮ ‬چارنووس و كێشە چارەنووس سسازەكانە وجیهانیش ئەومافەی‮ ‬داوەتە گەلان بریارلە چارەنوسی‮ ‬خۆیان بدەن ورزگاربن لەژێردەستەیی،بۆیە ریفراندۆم چەندمەزندە و گریمانی‮ ‬بۆ بكرێت و لە ئەنجام ومەبەست دوورخرێتەوە هێشتامانای‮ ‬ئەوەنیەبەكردارێكی‮ ‬سادە بزانرێ بەتایبەتی‮ ‬لەوچەندسالەی‮ ‬رابردووپرس و رۆلی‮ ‬كورد زۆر لەوە زیاترچووە پێش كەلەچاوەروانی‮ ‬نەیارانی‮ ‬نەبوو بەتایبەتی‮ ‬لەشەری‮ ‬تیرۆر و بەرەنگاری‮ ‬تیرۆرستان،لەم قۆناغەدا خەڵكی‮ ‬كوردستان و پێشمەرگە زۆر قوربانییان دا‮ ‬،‮ ‬تەواوی‮ ‬خاكی‮ ‬كوردستان بە خوێنی‮ ‬هەزاران شەهید رزگار كرا،‮ ‬خەڵكی‮ ‬كوردستان قارەمانانە رووبەڕووی‮ ‬ستەمی‮ ‬حكوومەتی‮ ‬عێراق بوونەوە لە بڕینی‮ ‬بووجە و مووچەی‮ ‬فەرمان بەرانی‮ ‬كوردستان،‮ ‬بۆیە ناكرێ ئەم هەموو قوربانیدانە لەم قۆناغەدا بێ بەرهەم وئەنجام تێپەرێ،‮ ‬ئیتر نابێ هیچ كەس و لایەنێك لە بەر هەر هۆكار و پاساوێك بێت،‮ ‬بەرژەوەندی‮ ‬ناحەزانی‮ ‬كورد بخاتە پێش بەرژەوندییەكانی‮ ‬خەڵكی‮ ‬كوردستان و دژایەتی‮ ‬پرۆسەی‮ ‬ریفراندۆمی‮ ‬سەربەخۆیی‮ ‬كوردستان بكەن‮.پرسی‮ ‬چارەنووسی‮ ‬گەلی‮ ‬كورد زۆر گەورەترە لە‮ ‬ڕازیكردنی‮ ‬گرووپێكی‮ ‬سیاسی‮ ‬یان چەند كەسێك‮. ‬لەو كات و ساتە مێژووییەدا كە گەلی‮ ‬كورد گەیشتۆتە قۆناخێكی‮ ‬مێژوویی‮ ‬و هەستیار كە دەتوانێت بەرژەوەندییە باڵاكان و ستراتیژی‮ ‬نەتەوەیی‮ ‬و نیشتیمانی‮ ‬خۆی‮ ‬وەدەستبێنێت كە ئێستا خۆی‮ ‬لە‮ ‬ڕیفڕاندۆم و سەربەخۆیی‮ ‬دەگرێتەوە،‮ ‬پێویستە لەسەر لایەنە سیاسییەكان هەست بەو بەرپرسیاریەتە مێژووییە بكەن و‮ ‬ڕێز لە خەبات و بەرخودانی‮ ‬گەلەكەمان و خوێنی‮ ‬هەزارەها شەهیدی‮ ‬سەربەرز بگرن كە گیانی‮ ‬خۆیان كردە قوربانی‮ ‬لە پێناو گەیشتن بە ئازادی‮ ‬و سەربەخۆیی‮. ‬ ناكرێ سەرۆك مسعود بارزانی ئەو هەموو هەوڵە بۆ ئایندەی‮ ‬ئێمە بدات و لە پێناوی‮ ‬ئاسودەیی‮ ‬و و بەختەوەری‮ ‬ئێمە و نەوەكانی‮ ‬داهاتوو شەڕی‮ ‬هەموو داگیركەران بكات،‮ ‬ئێمەی‮ ‬هاوڵاتی‮ ‬ئەم نیشتیمانە لە سەر ململانێی‮ ‬بەرتەسكی‮ ‬حزبایەتی‮ ‬بەدەست لە پشتدانی‮ ‬دەرەكی‮ ‬پشتیوانی‮ ‬ئەو هەوڵە نیشتیمانی‮ ‬و نەتەوەییە نەكەین‮ . ‬با هەموومان پێكەوە لە پێناوی‮ ‬داهاتوویەكی‮ ‬گەش بۆ كوردستان و نەوەكانی‮ ‬داهاتوو .