میللەتی كورد بۆیە خەباتی كرد و تێكۆشانی كرد بۆ ئەوەی بە مافی خۆی بگات و بە ناسنامەی كوردبوونییەوە لە ژێر ئاڵای سەربەخۆیی بژێت، بۆ ئەوەی رۆژێك قەوارەیەكی ھەبێت وەك وڵاتێكی سەربەخۆ و تاكەكانی پراوەی مافەكانی ھاووڵاتیبوون بكەن لە چوارچێوەی دەوڵەتی كوردستان، ھەربۆیەش ئەو كارەساتانەی تووش بوون.دوای ئەو ھەموو خەبات و قوربانیدانە، ئاسۆكانی دروستبوونی ئەو قەوارە سەربەخۆیە بە روونی دەركەوتووە، بە تەواوی نزیكبووینەتەوە لە راگەیاندنی دەوڵەتی سەربەخۆ، لە واقیعدا بە تەواوی سەربەخۆین و تەنھا ریفراندۆم و بە فەرمی راگەیاندنی ماوە. راستە كەموكوڕی ھەیە و لە ساڵانی رابردوودا حكوومەت نەیتوانیوە لە ئاست قۆناخی دوای ئێستا ئامادەكاریی پێویست بكات و پلانی درێژخایەنی ھەبێت، راستە نەتواندراوە لە رووی ئابوورییەوە بە تەواوی ئەو ھەرێمە تۆكمە بكرێت و بەرھەمی ناوخۆیی زۆربكات و دەست بە سەرچاوەكانییەوە بگرێت و بە زاناییەوە بەكاریان بھێنێت، بەڵام چەم بێ چەقەڵ نابێت و مەرج نییە لەو قۆناخەدا دووربین لە ھەموو كێشەیەك و دونیا ببێتە شامی شەریف. لە دایكبوونی دەوڵەتی كوردی ژانی زۆری گەرەكە، بەشێك لەو ژانانە تێپەڕیون و بە دڵنیاییشەوە ژانی دیكە دروست دەبن، بەڵام زیاتر لە سەدەیەكە قوربانی دەدەین، كە ئێستا نزیك بووینەتەوە لە گەیشتن بە لوتكەی سەربەخۆیی ...
هەر هێزو تاكێكی كوردی بۆ حیزبەكەی لە دژایەتیكردنی ریفراندۆم و سەربەخۆییدا، ستەم لە خۆی و نەتەوەو نیشتمان و داهاتووی نەوەكانمان دەكات، چونكە ریفراندۆم و سەربەخۆیی پێش ئەوەی ببەسرێتەوە بە حیزبەوە، پەیوەستە بە نەتەوەو نیشتمان و داهاتوومانەوە. هەر حیزبێ بەرژەوەندی خۆی بخاتەپێش بەرژەوەندیی نەتەوەكەیەوە، بەخیانەتی گەورە لە قەڵەم دەدرێ، كە هەرگیز بڕوا ناكەم حیزبێكی كوردستانی ئەو ڕێگەیە بگرێتەبەر، هیچ پاساوێ نییە بۆ ئەو حاڵەتە و نابێ بە دوودڵی و گومانەوە بڕوانینە ریفراندۆم و سەربەخۆیی كە هەر پێوەندی بە ئێمەوە نییە تەنیا، بەڵكو پێوندی بەداهاتووی نەتەوەو نەوەكانی داهاتووەوە هەیە. هەتا كورد لەژێر سایەی ئاڵای بێگانەدا بێت، یەك ڕیز و تەبا نابێت، بەلایەنی كەمەوە دوژمنەكانی ناهێڵن ئەو هەلەی بۆ بڕەخسێ و هەردەم هەوڵی درز خستنە ناو ڕیزەكانیان دەدەن، بەڵام كە كیان و دەوڵەتی هەبوو، كاریگەریی دەستی دەرەكی لەسەر كەمتر دەبێ، چونكە بەرژەوەندیی وڵاتان بەتایبەتی دەوروبەری ناكەونە یەك، هەروەها كە دەوڵەت هەبوو، زۆر ئاسانترە گۆڕینی رژێمی حوكمڕانی تیایدا. ئەوەی بیرمە لەسەردەمی حوكمی پاشایەتی عێراقەوە تا ئیستا ڕەنگە بە وانەی دوای ڕووخانی سەدامەوە زیاتر لە دە گوڕانكاری بەسەر دەسەڵاتدا هاتبێ، بەڵام تائێستا عێراق هەر عێراقە، خۆ كورد ئەگەر ئەو پشتیوانییەی ئێستا هەیەتی لە دەستی بچێت، دەبێت بە ئاردی ناو دەوەن، بەڕاستی بیانووی دۆخی ناوخۆ و بەستنەوەی بە مەسەلەی ڕیفراندۆم و سەربەخۆییەوە. هەموو جیهان چاوەڕێ لە دایك بونیەتی. ئەوەی جێ دڵخۆشییە یەك رێزی هێزە كوردستانیەكانە، بە لایەنی كەمەوە دوو هیزە سەرەكیەكەی كوردستانە لەسەر ئەنجامدانی ریفڕاندۆم، بەفەڕمیش جولە سیاسیەكان بۆ ئەم مەبەستە دەستی پێكردوە،ئەوانەشی نایانەوێ یان دژی ئەم هەنگاوە نەتەوەییەن تەنیا هۆكار ئەوەیە كە ئەوان چاك دەزانن دوای ریفڕاندۆم ئەو پەرشوبڵاویەی نێوماڵی كورد نامێنێ كە ئەوان بەردەوام بۆ ئەو پەرشییە دەگەڕین و هاوكێشە سیاسیەكانی نێوخۆش بە تەمامی دێنە گۆڕین كە سوڕ دەزانن لە سود و قازانجی ئەوان نابێ،جا بۆیە هەر رۆژەی بە بیانوییەك رێگری لەو پرسە دەكەن و لە رێگای میدیاكەیانەوە دەیانەوێ فوو بە هەست و سوزی خەڵكەوە بكەن. نابێت چیتر كات بە هەدەر بدەین و رێگەبدەین بیانووی هەندێك كەس و لایەنی دوور لە كوردایەتی ئەو كێشە و بەربەست بۆ گەیشتن بەو مافەرەوایە دروست بكەن .
رووداو و پێشهاتەكانی رابردوو و بە تایبەت لە مەرٍ پرسی ریفراندۆم بۆ سەربەخۆیی كوردستان و ھەڵكردنی ئالای كوردستان لە كەركوك و ھەلسوكەوتی عێراقی عروبە لە بەغداد‎ بە ھوی سەرنەگرتنی پروژە بریاری پارلەمانی یان، پەشیمان بونەوەی عەرەبی بە ئاشكرا پێوە دیارە، بویە لە دەرئەنجامی یەكرێزی كورد و پێداگیری‎و گوێ نەدان بە چاوسوركردنی دەولەتانی جیران‎، یەكدەنگی كورد بەرامبەر بە پێداگیری لە سەر مافەرەواكانی خوی، دای بە گوێی ‎كاربەدەستانی عێراقی عەروبە. لە ھەمان كاتیش دەكرێت خاوبونی لایەنە عێراقی یەكان بەرامبەر بە كورد ئەم خوێندنەوەی بو بكرێت، كە ‎‎ پێداگیری و دیپلوماسی چر و پری ناوخوی یەكێتی و پارتی لە گەل لایەنەكانی كوردستان و جێگیربونی ھاودەنگی سیاسی سەبارەت بە ‎پروژەی پارتی و یەكێتی سەبارەت بە ریفراندوم لە لایەن ھێزە كوردستانی یەكانەوە، عێراقی مەجبوركردوتەوە كە ھەلوێستی ھەبێت و پێداچونەوە بە كردەوەكانی خوی بكات.
دوای 12 سال تێپەرین بە سەر رژێمی دیكتاتور ھەتا ئێستاش ئامادەنین كومەلێك یاسا و بریاری حزبی بەعپی دیكتاتور ھەلوەشێنن. ئەمەش لە پێناو چی؟ لە پێناو ئەوەی ‎ مافەزەوتكراوەكانی ھاولاتی یانی كورد لە ژێرە ھەلوەشاندنەوەی ئەم بریارانە بویان دەگەرێتەوە. لە ھەرە بالكێشترینی نمونەكانی ئەم بابەتە " تەعریبكردنی خاكی كوردستان"ە و ئێستا بە ناوی مادەی 140 كە ھەمو پێكھاتەكانی عێراق دەنگی یان بو جێبەجێكردنی داوە، ئەم دەست و ئەو دەستی بو دەكەن. جێگای خویەتی بپرسین، چون دەتوانین ھاوبەشی عێراقێك بین، كە مافەكانمان پێ رەوانابینرێت؟ چون دەتوانین ھاوبەشێكی راستەقینە بین لە عێراق، كە تێروانینێكی جیاواز لە ئارادا ھەیە بەرامبەر بە شەھیدانی شەری داعش كە كورد پێشكێشی كردون؟ چون دەتوانین ھاوبەشی راستەقینەی عێراق بین، كە ئێوە نەك تەنیا خاوەن ئەجێندایەكی نیشتیمانی فرەنەتەوەی و كەمەنەتەوەی عێراقی نینن؟ بەلكو كوی گشتی ستراتێژی سیاسی ئێوە بریتی یە لە جێبەجێكاری ئەجێنداری سیاسی كومەلێك ئەكتەری دەرەكی، و ھەر ئەم پلانەش ‎‎گەورەترین ئاستەنگی یان بەرامبەر بە پروژەی ئاوەدانكردنی عێراقی فرە نەتەوەی لە روی سیاسی ، ئابوری و كولتوری و بگرە دەوڵەتداری دروست كراوە. دژایەتیكردنی پرسێكی چارەنوسسازی مێژوی كە پرسێكی نەتەوەی و گشتگیرە، كە پەیوەندیدارە بە ھەمو تاكێكی كوردستانی گەورە، دژبەرانی پروژەیكی وەھا نەتەوەی لەم ساتەوەختە بێجگە لەوەی ھاوبەشبونێك لە ناوبەینی ستراتێژی یەكانی رەوانگە سیاسی پشتگیری كردن لە سیاسەتی ئینكاركردنی مافەكانی گەلی كورد بێت..