قۆناغی دوای ساڵی 1975 بە فرە حزبی دەناسرێت، لێ كەرەستەیەك هەر لە سەرەتای قۆناغەكەوە، بۆ ململانێی حزبی بەكارهێندراوە، ئەو كەرەستەیە كە خۆی لە رەشكردنی هەوڵی پێشتر و ناشیرینكردنی پارتی دیتەوە، وەك ئامرازێك بۆ هاتنە مەیدان و پەیداكردنی شوێنپێیەك لە گۆڕەپانی خەباتی بزووتنەوەی رزگاریخوازیی كوردستان بەكارهێندرا، ئەو كەرەستەیە لە ناوەڕاستی شەستەكانی سەدەی بیست، دەمی جیابوونەوە و كەرتبوونی حزب چەكەرەی كرد، تا ئەمڕۆش كاریگەریی هەیە، بە شێوە و وێنەی دیكە لە ململانێدا بەكاردەهێندرێ، بەڵام ئەوانەی كاریان لەسەر ئەو كەرەستەیە دەكرد، لەبیریان چۆتەوە، ئێستایان تەواو پێچەوانە بۆتەوە.
كرۆكی كەرەستەكە ئەوەیە، رۆڵی دەرەكی لەسەر شۆڕش نادیدە گیرا و خەتای نسكۆ خرایە ئەستۆی بارزانیی نەمر و پارتی، گەلەكۆمەكییەكەی دەوڵەتانی ئیقلیمی بە سەرپەرشتی ئەمەریكا لە 1975 بە مەسەلەیەكی زۆر سادە و ساكار سەیركرا، ئەو رۆژگارە سەخت و دژوارە، وا لێكدرایەوە كە نەدەبوو لێكەوتەكانی گەلەكۆمەكییەكە قبووڵ بكرێ، پاساوەكە لە پێناو بەرژەوەندیی حزبیدا بوو، لێكدانەوەیەك بوو گەلەكۆمەكییەكەی وەك كەرەستەیەك بۆ ناشیرینكردنی سەركردایەتی شۆڕشی ئەیلوول بەكاردەهێنا، لە جیاتی ئەوەی واقیعیانە بارودۆخەكە بخوێندرێتەوە، وشە و دەستەواژەی وەك (ئاشبەتاڵ) بەكارهێندرا، ئەمەش ئاماژەیەك بوو بۆ فەرامۆشكردنی بارودۆخی ئیقلیمی و نێودەوڵەتیی، هەموو هەوڵ و توانایان لە رەخنەگرتن لە بارزانیی نەمر و پارتیدا چڕكردەوە، كەچی ساڵی 1988 كە سەددام چەكی كیمیایی لە كوردستان بەكارهێنا، حزبەكان ناوچەیەكی ئازادكراویان بەدەستەوە نەما، بەغدا بە بەرچاوی جیهان كەوتە وێزەی كوردستان، ژمارەیەكی زۆری كورد ئەنفالكران و گەورەترین شاڵاوی وێرانكردن دەستی پێكرد، بەڵام لەبەرئەوەی ئەمجارە حزبەكان كوردستانیان بە وێرانی بەجێ هێشت، نەهاتن بڵێن خەتای خۆمان بوو.
ئێستا گۆڕانێكی گەورە بەسەر دۆخی كورد و ناوچەكەدا هاتووە، كەچی بۆ پاساو هێنانەوە، بۆ ئەوەی ریفڕاندۆم نەكرێ، دەڵێن ئەگەر ئێران و سوریا و توركیا گوشارمان بۆ بێنن چی بكەین؟ ئەمە لە كاتێكدایە، دۆزی كورد زۆر چۆتە پێشەوە، لە 1975 و دواتریش، هیچ حیسابێك بۆ كورد و پێشمەرگە نەدەكرا، ئێستا لە فڕۆكەخانەی نێودەوڵەتی هەولێر، بە سروودی ئەی رەقیب پێشوازی لە سەرۆك و سەركردەی وڵاتان دەكرێ، پێشمەرگە لە سەر ئاستی جیهان بەوە ناسرا كە بەرگریی لە مرۆڤایەتی دەكات، بە رێككەوتن لەگەڵ وەزارەتی بەرگریی ئەمەریكا و بەغدا، بۆ ئۆپەراسیۆنی رزگاركردنی موسڵ لە دەستی داعش، هەماهەنگیی لەگەڵ سوپای عێراق كرد، باری دەوڵەتە ئیقلیمییەكانیش لە چاو 1975 و دواتر زۆر گۆڕاوە، بە جۆرێك كە بەدەم دەیان كێشەی گەورەوە دەناڵێنن، بەتایبەتیش عێراق و سوریا، خوێندنەوەی بارزانیی نەمر بۆ ئەوەبوو، ئەوەی دوای 1975 و بەتایبەتیش لە هەشتاكان، بەسەر كورددا هات، روونەدات.
پاساوی دوای 1975 زۆر زاڵمانە وەك كەرەستەیەك بەكارهێندرا، هەرچەندە زۆر پێشمەرگە و فەرماندەی غەیرە پارتی، لە گەرمەی رووداوەكانی وێرانكردنی كوردستان، راستی و دروستیی خوێندنەوەی بارزانیی نەمریان بۆ دەركەوتووە، تەنانەت شاڵاوی دڕندانەی سەددامیان بۆ جوڵانەوەی خۆیان گەڕاندۆتەوە، هەرچەندە قەت لەجێی خۆی نییە پاساو بۆ دڕندایەتی ئەوكات بهێندرێتەوە، پرسیار ئەوەیە لە پەنای چی لەكاتێكدا تەنیا چیا دۆستی كورد بوو، گوتتان خەتای بارزانیی نەمرە، كەچی ئێستا كورد هاوپەیمانی زیاتر لە 60 دەوڵەتە لە شەڕی دژی تیرۆر، دەڵێن دەوڵەتە ئیقلیمییەكان گەلەكۆمەكێمان لێدەكەن، ئەرێ بەڕاست ئەم پاساوەی كە درێژەی هەیە، ئەوكات و ئێستاش دژایەتی پارتیی پێكرا، لە پێناوی نیشتمانە یان بۆ خۆشكردنی ململانێی سەقەتی حزبایەتی؟