سەربەخۆییمان باش. پاراستن یان تۆڵە؟

سەربەخۆییمان باش. پاراستن یان تۆڵە؟
(ئەوانەی زۆر زیرەكن و نایانەوێ بەشداری سیاسەت بكەن، بەوە پاداشت ئەدرێنەوە لەلایان كەسانی گێل و نەفامەوە حوكم بكرێن) ئەمە بۆچوونی ئەفلاتونە لە هەمبەر كاییەی سیاسەت و سیاسەتكردن و خۆ بەرێوەبەری،ئەگەر بە ڕوانینە هانا ئارنێتیەكەش سەیری ئەو ئیقتیباسەی ئەفلاتون بكەین كە پێی وایە (سیاسەت چالاكییەكە كە ئینسانەكان هەم پێكەوەبوونی كۆمەلایەتییان و ئامادەبونیان لە دونیا رێكدەخەن و مانایەك بەو بوونە پێكەوییە دەبەخشن، هەم وێنەیەك بەخۆشیان دەبەخشن وەك بونەوەری ئازاد و خاوەن ئیرادە).


ئەم دوو خاوەن عەقلە مەزنە لە دونیای سیاسەت و فكری سیاسیدا مەبەستیانە ئەوە بە كۆمەڵگای مرۆڤایەتی بڵین كە هەموو نەتەوەیەك یان هەموو پێكهاتەیەكی بەشەری هەم مافی ئەوەیان هەیە خۆیان بڕیار لە چارەنوسی خۆیان بدەن، هەمیش ئەگەر درك بەو مافەیان بكەن و هەوڵی پراكتیزە كردنی نەدەن دواجار لەلایان كەسانی گێل و نەفامەوە حوكمیان لەسەر دەكرێ، ئەگەر ئەم دوو بۆچوونە بۆ هیچ یەكێك لە كۆمەڵگاكانی سەر ئەم هەسارە راست نەبێ، پێم وایە بۆ ئێمەی كورد پڕبەپێستی خۆیەتی، چونكە ئێمەی كورد لەلایەك خاوەنی ئەو لۆژیكە سیاسیەن كە توانای خۆ بەڕێوەبردنمان هەیە، لەلایەكی تریشەوە بە درێژای مێژوو لەلایان دەسەلاتگەلێكەوە حوكم كراوین كە نە لە ئێمە بەهرەمەنتر بوونە،نە لە ئێمەش ئازاتر و خاوەنی شارستانیتر بوونە،ئەوەی وای كردووە كە ئێمەی كورد هەمیشە حوكمكراوبین ڕەنگە هوكار گەلێك هەبن، بەڵام ڕەنگە زەقترینیان بۆ ئەو غەدرە مێژووییە بگەرێتەوە كە بەردەوام لە ئێمەی كورد كراوە.



ئینكاری ناكرێت مێژووی درێژی بێدەوڵەتی كورد و مێژووی درێژی هەڕەشەكردنی دراوسێكان لە كورد و مێژووی درێژی كاری ناشیرنكردن بەرامبەر كورد پێویستییەكی سیاسی و سایكۆڵۆژی گەورەی هەنگاونان و باسكردنی دەوەڵەتی كوردییە، بە درێژایی مێژوو كورد نەیوێراوە باس لە خەون و چاوەڕوانییە سیاسییە راستەقینەكانی خۆی بكات كە برتییە لە دامەزراندنی دەوڵەتێكی كوردی سەربەخۆ،كورد لە چارەكی یەكەمی سەدەی بیستەمەوە بەردەوام ڕوی بە هەڕەشەی عەقڵیەتی دراوسی و عێراقی قەساب ئاسا تەقیوەتەوە كاتێ ویستویەتی تەنیا خەون بە دامەزراندنی ئەو دەوڵەتەوە ببینێت، تەنانەت زۆرجار بەبێ ئەوەی خەونێكی وەهاشی بینیبێت كەوتۆتە بەر هەڕشەی قڕكردنی دەستەجەمعی و كۆمەڵ كۆژییەوە.بۆیە لە ئێستا كە خەریكە ئەو خەونە بەرەبەرە لە كەللە سەری تاك بەتاكی كوردستانیان دێتە خوارەوە و دەبێتە واقع. ئەوەی وایكردووە ئەمڕۆ هێزە نێودەوڵەتیەكان پاڵشتبن و رێگر نەبن لەو هەوڵانەی سەركردایەتی كورد بۆ سەربەخۆی و دواجار بۆ دەوڵەتی كوردی لە ئایندە دا، دڵنیای كردنەوەی هەموو هێزە ئەقڵمی و عێراقیەكانە لەوەی كە كورد هەرگیز نابێتە هەڕەشە بەسەر هیچ نەتەوە و پێكهاتەیەك لە عێراق و ناوچەكە لە ئایندە، بەتایبەت لەگەڵ دراوسێكانی، كورد مەبەستی نیە ئەزموونی شیعەكان لە عێراق دووبارە بكاتەوە، هەستی زوڵملێكراوی وای لێبكات ببێتە زاڵم كاتێك دەگات بە تەخت و تاجی دەوڵەتداری، كە بە دیدی من ئەمە بەهێزترین گەرەنتیە كە كورد توانیەتی بەدەستی بێنێت و بە ئەزموونیش لە حوكمڕانی چەند ساڵی ڕابردوو لە هەرێمی كوردستان لەگەڵ پێكهاتە جیاجیان ئەوەی سەڵماندوە.


پێداگیری پارتی لەسەر سەربەخۆی یەكێك لەو دیاردانەی كە ئەمرۆ لە نێوخۆ و دەرەوە لە بڤەوە بۆتە ئاسایی باسكردنی سەربەخۆی و دەوڵەتی كوردییە، ئەوەی ئەم ترسەشی رەواندەوە پارتی و خودی سەرۆك بارزانی بوو، كە بۆیەكەمجار ئەو باسەی بە گوێ ووڵاتانی ئەقلیمی و جیهان و سەركردە عێراقییەكان داچرپاند، كە بەر لەو هەنگاوە شتێكی فەڕمی باس كراو بوونی نەبوو لەگەڵ وڵاتانی بیانی و سەركردە عێراقییەكانیش . هێنانە پێشەوەی پرسی سەربەخۆی لە كات و ساتێكی وا لەلایان پارتییەوە دەركرێ بە دوو گۆشەنیگاوە بخوێندرێتەوە، یەكەم ئەو هەست و هیوا و چاوەڕوانیەی لای تەواوی كوردستانیان زیندووكردەوە، كە چەندین ساڵە هەموو كورد خەونی پێوە دەبینی و ئەوەی ماوە تەنیا مەلەسە كاتە. دووەم هەڵبژاردنی كات و ساتێكی وەها كۆمەڵێك هۆكاری لەپشتیەوە هەیە،كە ئەمانەن، لە مێژووی كوردا هەرگیز كورد هێندەی ئەم قوناغە لەسەر ئاستی دیبڵۆماسی و پەیوەندی نێونەتەوەیی وەك ئێستا بەهیز و خاوەن دۆست و هاوپەیمانی سیاسی نەبووە، ئەمە جگە لەوەی ئێستا هەرێمی كوردستان بە تایبەت دوای جەنگی داعش توانی نمونەیەكی خۆڕاگری و شەركردن لە پێناو ئازادی مرۆڤایەتیەوە پێشكەشی كۆمەڵگای بەشەری بكات،لەو دوو هۆكارەش گرینگتر بوونی عێراقێكی قوتدراو لەلایان پێكهاتەیەكی تا سەر ئێسقان تایفی و حوكومەتێكی سیۆكراسیی، ئێستا كە ئەم وتارە دەنوسم رێك چواردە ساڵ بەسەر رووخانی رژێمی بەعس تێپەر دەبێت، رژێمێك لەپێناو بەدیموكراتیزەكانی عێراق لەنێوبرا، كەچی عێراق نەك نەبووە دەولەتێكی دیموكرات، بەڵكوو رۆژ لە دوای رۆژ زیاتر بەرەو سەنترالیزم و دەولەتێكی تایفی دەچێت، كە وەك كەنعان مەكیە پێی وایە (عێراق لەو سەبەتەیە دەچێت كە پڕیەتی لە مار) كورد بۆ ئەوەی لەلایان ئەو مارانەی كە مەكییە باسی كردووە جارێكی تر ماران گەستی نەبێتەوە ئەمرۆ جگە لە هەنگاونان بۆ سەربەخۆی بژاردەی تری لەبەردەستدا نیە،چونكە چواردە ساڵە كورد هەوڵی بە دیموكراتیزە كردنی عێراقی دا، سەرئەنجام عێراق بە مووچە بڕین و پەراوێزخستنی كورد لە پڕۆسەی سیاسی و چاوسوركردنەوە وەڵامی كوردی دایەوە.گومانی تێدا نییە هێزە سیاسیە عەرەبییەكانی ناو عێراق، بە شیعە و سونەیانەوە نەك لەگەڵ پرسی سەربەخۆی نین و تا بۆشیان بكرێ رێگری لێدەكەن،بەڵكو ئەوان لەگەڵ ئەوەدا نین دەسەلاتێكی كوردی بێتە دەسەلاتێكی گەورە و پتەو، نایانەوێ كورد بەشێوەیەكی سەربەخۆ ئەو وڵاتە بەڕێوەببەن كە هەموو جیهان چاوەڕێ لە دایك بونیەتی. ئەوەی جێ دڵخۆشییە یەك رێزی هێزە كوردستانیەكانە، بە لایەنی كەمەوە دوو هیزە سەرەكیەكەی كوردستانە لەسەر ئەنجامدانی ریفڕاندۆم، بەفەڕمیش جولە سیاسیەكان بۆ ئەم مەبەستە دەستی پێكردوە،ئەوانەشی نایانەوێ یان دژی ئەم هەنگاوە نەتەوەییەن تەنیا هۆكار ئەوەیە كە ئەوان چاك دەزانن دوای ریفڕاندۆم ئەو پەرشوبڵاویەی نێوماڵی كورد نامێنێ كە ئەوان بەردەوام بۆ ئەو پەرشییە دەگەڕین و هاوكێشە سیاسیەكانی نێوخۆش بە تەمامی دێنە گۆڕین كە سوڕ دەزانن لە سود و قازانجی ئەوان نابێ،جا بۆیە هەر رۆژەی بە بیانوییەك رێگری لەو پرسە دەكەن و لە رێگای میدیاكەیانەوە دەیانەوێ فوو بە هەست و سوزی خەڵكەوە بكەن.
Top