جەپھەیێن دژی تیرۆرێ ( سایکۆلۆژیایا پەروەردەیی و سیاسی )

جەپھەیێن دژی تیرۆرێ ( سایکۆلۆژیایا پەروەردەیی و سیاسی )
گەلەک جاران ھندەک ژ مە وەسا ھزردکەن جەپھەیێن مە دژی تیرۆریزمێ، یاکۆ ڕژێما بەعسا فاشیستی و برایێن وان یێن داعشی، جۆرکێ وانە، تنێ جەپھەیێ لەشکەرییە و ھندەک پێشمەرگێن عەگید و مێرخاس ل دژی چەند کەسێن ڕھدرێژ و دەست پیس و قڕێژ و سەربڕ و وێرانکەرە، ئەو تیرۆریستێن کۆ بۆ ستاندنا ئاخا کوردستانیان و ئاکنجیکرنا خویشک و برایێن خوە و ژیاندنا وان لسەر پشت و خوینا یێن سەرژێکرییا و ژنفرۆتییا و کچ کرێتکرییا، یێن مالکیێ برایێ وان بدەست و ژ دل چەک و تۆپ و تانکێن خۆ بۆ ھێلای، و یێن بەرمایێن برایێ مەزنتر، سەدامکێ گۆڕبگۆڕ ڕەشەکێن خۆ یێن، ژ تیرێن تفەنگێن ژ وان چێتر و شەریفترێن ئەمریکی قۆرتالبووی و بێ ڕەوشتێن ( حەرەس وەتەنی ) ئێخستینە د خزمەتا وان دا، ڕادوەستن و وەکی سەگی دتۆپینن. ھەمی جەپھە بەلێ نەکێمن ژ وان مێرخاسان گیانێ خۆ و شرینترین و پیرۆزترین پێکھاتە و پشکەک ژ بوونا خۆ گۆری ئاخ و نیشتمان و خەلک و وەلات و زارۆکێن خۆ و یێن خەلکێ بکەن و ئەو ژی پێشمەرگێن بەھشتینە، و ھەنە ژی خەمخۆرێن دیتر، کە مامۆستانە و ھندەک ژ وان نەیارێن تیرۆریزمێ و ڕە و ڕیشالێن وێ یێن بێبنەمانە. ئانکۆ ھەرێ د جەپھەی دا تنێ داعش و داعشی لبەر سینگێ مەنە. دیارە ئەڤە ژی نە یا ڕاستە. ئەو ژی پشکەکە ژ ساویلکەییا مە. بەلێ پا ئەز بخۆ ھندە سال و دەمە مایمە حێبەتی ژ ڤێ ساویلکەییا مە کوردان. خۆدێ و بیلاھی من نزانی ژ چیە: (خشیمی )، یان ژ دلپاقژی و دلسافییا مە، ژ بێگانەپەرێستییا مە، ژ نەزانیێ، ژ نەکوردبینێ یان چی ئەز حەتا ڤێ گاڤێ ژی تێنەگەھشتم؟ بەلێ پا جەپھەکێ گەلەک مەزنتر ل بیاڤێ پەروەردەیێ یێ ھەی کێم کەس دزانن و وان کێم کەسان ژی چ پێناچێبیتن، چونکی "چەپلە ب دەستەکی ناھێتە قۆتان"! ھەمیشە و دۆھی و ئەڤرۆ و سۆبەھی، دبستان و قوتابخانە و سەنتەرێن پەروەردیی ئاستێ خوارێ و یێن بلند، ئێک لدویڤ یا دیتر، ژ وان ئەلەمێنتێن کارتێکەرن کە تەواوکەرێن فاکتەرێ خێزانێنە و لبەرچاڤگرتنا بنەمایێن زانستی و گەلەک لایەنێن گرێدای ب سایکۆلۆژیا و تایبەتمەندیێن مێنتالی و جڤاکی و شیانێن وان یێن زمانەوانی و ھزری و گێول و بھا و ئاراستە و ژێیاتی و ئارەزوو یێن خواندەڤانی، و ... ھتد، ژ ھۆکارێن کارتێکەرن بۆ ئاڤاکرنا کەساتی و قوتابیەکێ ژێھاتی و لدویڤدا دەرووندروست و بەرھەمھێنەر، و بەرۆڤاژی ڤێ چەندێ ژی ڕاستە. جھێ داخێیە حکومەتا ھەرێما کوردستانێ و پشتی سەدان سال ژ خەبات و قۆربانیدانا بابۆکالێن مە و شەھید و سەرکردێن دلسۆز و پێشمەرگەی، یا لبن سیبەر و گڤاشتنێن پیلەکا فاکتەرێن کارتێکەرێن نەرینی و ھەڕفینەر، لسەر ئاستێ جیھانی و دەڤەرێ و نافخۆیی، و ھەکەر فاکتەرێن ئێکەم ژی بھێزن بەلێ فاکتەرێن نافخۆیی ژی ھند بێ کارتێکەر نین، یێن ھەین بێدەستی و ژ نەزانی و ساویلکەیی وی کاری دکەن، بەلێ پا ھەنە نەوەسا دلسافن و نەساویلکەنە بەلکۆ کرێگرتینە، و جۆرکێ چەتاتی و جاشاتیێ بۆ عەرەبێن شۆڤینی و دەمارگیر دکەن چونکی وەسا ھزر دکەن ئەو نەتەوە ژبەر زمان و کەلتوورێ وان پیرۆزترن ژ وی و زمانێ وی بخۆ، لدەمەکی ئەڤە ل چ جھێن ئایینێ پیرۆزێ ئیسلامێ دا و لنک و د ڕفتار و گۆتارێن محەمەدێ ئەمین ( س) دا نینن و ھەکەر د ژێدەرەکی ژی ھاتبیتە گۆتن ب پشتڕاستیڤە نەوەسایە و ئەو ژێدەر بەرھەمێ دەست و پەنجە و مێنتالیتە ( ئەقل ) و ھزرەکا شاش و خەلەت و نەدروستە، و بەری ھەر تشتەکی دژی ھەمی ئایین و بنەمایێن فەلسەفی و لۆژیکی و ژ ھەمیان ژی پترتر ئایینێ ئیسلاما ڕاستینە، چونکی ئەڤ ھزرە ژ بیر و باوەر و مێنتالیتە و کەساتییا وی دویرن و ناگۆنجن دگەل ناخ و دەروونێ وی و دگەل لۆژیکی و ( ئەقلێ سەلیم )، و بەلێ پا سەر ھندێ ڕا ژی کێم نینن ئەو مرۆڤ و کەس و لایەن و قوتابی و مامۆستایێن دلسۆز و کوردپەروەر، یێن شەرمێ ژ خۆ و خۆدایێ خۆ و دیرۆک و ڕابردووی و ئاییندەی دکەن، نەڤێتن ببنە پێتڕان و بەردەستک و دویڤەلان و جاش و نۆکەرێن کەسێ و شۆڤینیزما نەمرۆڤدۆست، لێ پا ھەنە نەوەسا، و ھەنە ژی فاکتەر و بناس، و ژ وان ژی پێلەکا وان کەس و لایەن و دەستەک و مامۆستا و پارتێن سیاسی و گرووپ و دەستچۆیی کە بشێوەیەکێ پرۆگرام داڕشتی و ڕێکێن ڕاستەوخۆ و دیار یان ژی ڤەشارتی و نەڕاستەوخۆ، وەکی ئاستەنگ لبەر سەرکەفتنا بزاڤێن کوردستانیان بۆ گەھشتن ب مافێن خۆ، بەرۆڤاژی ویست و خواست و ڤیانا تاکێ کوردستانی و سەرەڕای ھەمی وێ زۆرداری و ستەما بدرێژاھییا ھەمی ڤان چەند سالێن بۆری ل کورد و کوردستانیان ھاتیە کرن بزاڤێ دکەن ل شوینا قۆرتالکرنا وی تاکێ دلسۆتی و کۆڤاندار وی ب ڕێکێن جۆدا بھێلیتە د بازنەیا کۆێلایەتییا خەلک و نەتەوە و وەلاتێن دیتر و نەخاسمە عەرەبی و نەخاسمە ژی عێراقا، کۆ پێدڤی بوو ئینانا ناڤێ وێ ژی لسەر زمانێ خەلکێ و کەسەکی ل کوردستانێ ب تاوان و کۆفری ھاتبایە ھژمارتن، وەک چەوا بەرێ خەلک لسەر بیروباوەران دھاتە کافر و ( زەندیقکرن) وەسا ژی ل کوردستانێ سەرەدەری دگەل ڤی بابەتی ھاتبایە کرن و گرانترین سزایێن جەستەیی و بووژەنی بۆ وان کەسان ھەبایە. جوینەک ژ وان کەسێن ب پرۆگرامەکێ داڕشتی و لسەر خواست و داخوازییا وەلاتێن دەستچۆیێن ئەرەبی بزاڤێ دکەن کەلتوور و زمان و فەرھەنگ و رەوشنبیرییا وان ل ناڤ مەژی و مێنتالیتەیا کوردی بھێلن و نەھێلن بھەڕفیتن کۆمەکە ژ مامۆستایێن جۆدا یێن کوردستانێ و ل ھەمی قۆناغان و ب تایبەت ژی ل ئاستێ خواندنا بلند. گەلەک ژ وان ب ھێجەتێن ناڕەوا و نەدروست بزاڤێ دکەن ھزرا کوردی بشێوینن و نەھێلن قوتابیێ پەیمانگەە و زانینگەھێن کوردستانێ شێوازەکێ دروستێ ھزرکرنێ و کرکرن ب مەژیێ خۆ فێر ببن و وان نەچار دکەن ب زمانێن عەرەبی و بیانی و زمانێن دیتر ھزر بکەن و بخوینن و بنڤێسن، چ بۆ وانە و بابەتێن خواندنێ و چ بۆ ڤەکۆلین و ڕاپۆرتان، و ئەڤێ ئەزموونێ ل ماوەی بیست و چەند سالێن بۆری ئەم بچاڤێن سەرێ خۆ دبینین. ئاستێ ڤێ وێرەکییا بێڕامان لنک ھندەک مامۆستایان ھەتا وی ئاستییە کە چەندەھا مامۆستایێن ھەین لڤێ کوردستانێ و ب خوینا شەھیدان باوەرنامە وەرگرتین ئاخفتنێن کرێت و نەشرین ژی دبێژنە کورد و کوردستانی و گەلەک لایەنێن گرێدای ب وێ، و ژ وان ژی زمانێ پیرۆزێ کوردی. ئەڤە و ژبلی وان کەسێن بانگەشەی بۆ زمانێن دیتر دکەن و ژبلی وان کەسێن تڕانەی ب زمانێ زێدەتر ژ ( ٤٠-٥٠ ) ملیۆن مرۆڤان دکەن، وێ ب زمانەک تڕۆھات و کۆلانکی و نەزانستی دزانن. ئەڤی پرۆگرامێ درێژ ماوەیێ پلان بۆ داڕشتی د وان سەنتەران جۆرەکێ دووانیزما کەساتیێ ( ئیزدواجییا شەخسیێ ) لنک قوتابیێن زانینگەھا و پەیمانگەھێن مە دروستکرییە و سەدان و ھزاران ساخلەت و خوو و دیاردە و ئاریشەیێن دەروونی و پەروەردەیی و ئێش و ئازارێن دەروونی و جڤاکی و سیاسی و کەلتووری و فەرھەنگی و ئایینی و ئایدیۆلۆژیکی و ... ھتد، وەکی گزیکرن (قۆپیە)، دلساردی و خەمساری و نەخواندن و ھێلانا خواندنێ و چۆنا دەرڤەی وەلاتی و بێکاربوون و پەیوەندیکرن و ب ڕێزێن ڕێکخراو و لایەن و پارتێن تووندڕەو و تیرۆریستی و ئیسلامی سیاسیێن ھەمە جۆر و مفا وەرگرتن ژ شیانێن وان و بسەردابرنا وان و بکارئینانا وان بۆ مەرەمێن تایبەت و سیاسی و کەسۆکی و تیرۆریستی و کڕین و فرۆتنا وان بۆ لایەنێن تیرۆریستی، و فێرکرن و پەروەردەکرنا وان لسەر باوەرا " بکافر" زانینا فلانی و بێھڤانی و ژبەر و ب ھێجەتا ئایین یان ھزر یان ڕەنگ یان نەتەوە و نەژاد و خوین و ھێجەتکێن بێشۆل و بێ بنەما، و بوونا وی ب کەسەکێ شکەستی و گۆشەگیر و دویرەپەرێز و ڤاژێلە و کۆیڤی و دەمارگیر و ھشکباوەر و دۆگماتی و کوێلە و ھەڕفتی و نەسەربخۆ، و یان ژی پاشی و لدویڤدا ھنارتنا وان بۆ جەنگەکێ خەیاڵی و بێبنەما و درەوین بۆ وەلاتێن وەکی ئەفغانستان و چیچان و کۆسۆڤۆ و جھێن دیتر، یێن کۆ ئەو وەلات بخۆ نموونەی بێڕەوشینە د وەلات و سیستەمێ خۆ یێ دەستھەلاتدارەتیێ دا و ژبەر بەرژەوەندیێن سیاسی و تیبەت دگەل دەستھەلاتداریێن خۆ ناگۆنجن و تووشی ئاریشان دبن و لبن ناڤێن ئایینی بزاڤێن تووندوتیژی دکەن، وھەروەسا ژی ئەو ئاریشەیێن گرێداینە ب نەگۆنجانا قوتابیان دگەل قوتابی و ڕێکخراوێن قوتابیان و مامۆستا و ڕێڤەبەراتییا پشک و فاکۆلتی و کۆلێژ و سەرۆکاتیێن زانینگەە و سەنتەرێن پەروەردەیێن وەک پەروەردە و قوتابخانە، نەگۆنجان و ئاریشەیێن خێزانی یێن گرێدای ب لایەنێن ئابووری و مەزاختنا خێزانێ ل قوتابیان ل دەمێ خواندنێ، و ئاریشەیێن کەلتووری و ڕەوشتی وەکی پەیدا و زێدەبوونا دیاردەیێن خازخازۆکی بۆ نمرەیان و دەستکاتی ( واستەکاری) و خزمخزمانێ ل وان سەنتەران و تەلەفۆنکرنێن نیڤا شەڤێ و لدەمێ تاقیکرنان و پەیدابوونا سەدان و ھزاران ئاریشەیێن ڕەوشتی و خێزانی ژ بەر وان چەند ساخلەتان و تەلەفۆنان و ل ھندەک جھان و کەسان دۆڕاندنا کەساتییا خۆ و نەخاسمە لنک کچان ژ پێخەمەت دەستکەفتێن گرێدای ب خواندنێ و لسەر دەستێ ھندەک کەسێن کێم ڕەوشت،و فرۆتن و بازرگانیکرن ب پرسشیارێن تاقیکرنان، و یان بەلاڤکرنا کەلتوورێ گەندەلیێ و لبن بھا و ناڤێ جوانێ پەروەردێ و فێرکرنێ، و تێکچۆنا شێرازەیا سەدان خێزانان و شەپرزەبوونا سەدان مرۆڤان و کچ و کۆڕ و دەیباب و مامۆستا و قوتابیان ل ماوەی سالێن خواندنێ دا، و کۆچپێکرنا مالباتان ژ جھەکی و باژێڕەکی و ژبەر ئەگەرێن گرێدای ب ئاریشەیێن پەیوەست ب قوتابیێ خۆ ل کۆلیژ یان سەنتەرکێ خواندنێ و پەیدابوونا سەدان ئاریشەیێن گرێدای ب وێ چەندێ و پشتی ھنگی، و ھزاران ئاریشەیێن وەکی پەیدابوونا ترس و فۆبیایێن گرێدای ب خواندن و تاقیکرنان و دەولە سەرێ ھندێ چونکی ( مەلزەمە !!) ب زمانەکێ دیترن و قوتابی تشتەکی ژێ نزانیتن و تنێ مامۆستای حەچکۆ یێ بۆ خۆ یان ژی بۆ دیوارێن پۆلەکێ گۆتی و قوتابی ژبلی ژبەرکرنەکا بێڕامان، یاکۆ بیردۆزێن سایکۆلۆژی و پەروەردەیێن ھەڤچەرخ ب زیانەکا مەزن و قەرەبۆنەکری بۆ قوتابی و کەساتییا وی و ئاستێ زانستیێ وی دزانن، و یان ژی نەساخیێن دەروونی و سایکۆلۆژی یێن کۆ پشتی ھنگێ دچنە ئاستێن بلندتر و نەخۆشتر و ڤەدگھێزن و دبنە نەساخیێن مێنتالی و شیزۆفرینییا و ... ھتد، بەرھەمێ وێ مێنتالیتەیا ھندەک و ھژمارەکا مامۆستایێن شکەستخواریێن کوردستانێ یە، کە ھەتا نۆکە ژی کەسێ خەم ژێ نەخوارییە و کەس ژی پرسیارا قۆربانیێن وێ کارەساتێ ناکەتن، بەلێ گاڤا ڕۆژنامەڤانەکێ نەنیشتمانپەروەر و نەدلسۆز بۆ کوردستانێ ل جھەکی گۆللەیەکا ھەژی و بەرکەفتی بناڤچاڤێن وی یێن پیس و تڕۆھات و نەپەرپرسیار کەفت ھەمی ئەڤ کوردستانە دێ قۆلپەتە سەر جەھدا حەچکۆ قوتابیێن مە چێلن و نساخ و شێت ببن ئاساییە بەلێ ئەو نە!! پا بۆچی ھوین و ئەو لایەن پرسیارا زمانێ کوردی و وان قۆربانیێن وێ ناکەن ئەوێن ڕۆژانە ئەم گۆھداری نووچەیێن وان دبین؟؟!! ھەڕە جھێن کۆپیکرنا ناڤ زانینگەھێ و تو بەرێ خۆ بدەیێ ب ھزاران تەنێن ( مەلزەمەکا ) ژ کیستێ ڤان قوتابیان و ڤی وەلاتێ تێر دوژمن و دامای و بەریکێن دەیبابێن ب خوینا خۆ وی پارەی دئینن و ددەنە زارۆکێن خۆ دا بچن فێری زانستی ببن، دێ ل وان جھان بینی. زانستێ چی ( حالێ ) چی؟! زانست ھزرکرن و تێگەھشتن و دانە کاری یا مەژی و ئەکتیڤکرنا وییە نەک چ تشتەک و ڕێکەک و خەیالەک و چیڕۆکەک دیتر. ھەمی ئەو گۆتنک و ئاخفتن ژبلی ڤێ چەندێ درەون و ( خیلافن ) و بلقا سەر ئاڤێ و ھێجەت و خۆ ڤەدزینە ژ بەرپرسیارەتیێ و ( خیانەتکرن) لڤی نیشتمانی و نەتەوەی و خەلکێ وێ و ب فێڕۆ دان و سۆتن و ب ئاڤێ دانا و پارە و سامان و ڕەنج و ماندیبوون و قۆربانیێن ھەمیان. ھەکەر قوتابی د وان ( مەلزەمەکا ) و پەرتووکێن پەرتووکخانا نەگەھیتن ما دێ زانستی ژ کیڤە ئینیتن و مەژیێ وی چەوا کار کەتن ھەتاکۆ ھەکەر ئەو ژ ئالیێ فرۆیدی و ئەنیشتاینی و سۆقراتی و بێرتراند ڕاسلێ فەیلەسۆف ھاتبنە نڤێسین؟! قوتابی بگشتی، وەکی گۆشتێ لبەردەستێ ( قەسابان)، ژ ترسێن مامۆستا و تۆلڤەکرنا وان نەوێرن بئاخڤن و نەڕازیبوونا خۆ دیار بکەن و ھەکەر جارەکێ توو گازندا ژ کار و کریارا وی و گرێدای ب بکارئینانا زمانەکێ دیتر د نڤێسینا ڕاپۆرت یان ڤەکۆلینا وی/وێ یا دەرچۆنێ ژی ژ وی بکەی دێ ب ترس و پرسڤە بێژیتن و نیشاندەتن کە مامۆستایێ وی یا وەگۆتیە وی چونکی ئەو مامۆستا زمانێ کوردی نزانیتن و یێ ل میسل ژیایی حال بکە میسل تنێ دەە پانزدە کیلۆمتران ژ کوردستانێ دویرە و ئەو مرۆڤە کوردیێ نزانیتن چونکی یێ ل وی باژێڕی ژیای و ئەڤە نیشانن ژ نیشانێن ( ئاخیر زەمانی) بەلێ کەس وەنا بێژیتن بەس دێ بێژن وەلا ئێک ژ نیشانێن ئاخیر زەمانی ئەوە کورد ببنە دەولەت. بەلێ ھۆسا یا لبن گۆھێن مە خواندی نەبن دەولەت دا ئاخیر زەمان نەھێتن! ئەو مامۆستا نابێژیتن باشە پا ئەز کوردیێ نزانم بەلێ چەوا دەھان گۆندێن کوردان ل وەلاتێن وەکی کازاخستانێ یێن ھەین و تنێ ب فڕۆکەی ڕێکا ( ٨ ) دەمژمێرانە و کوردێن وێ یێن نیشتمانپەروەر و ڕەسەن و پاقژ و نەچەتەیێن ڕۆس و کازاخ و تەتەر و تورکمان و قرقیزییان کوردیەکێ دئاخڤن و دنڤێسن و دخوینن ئەز ل نیڤەکا دلێ کوردستانێ نزانم. پا کی دێ پرسیارا ڤێ چەندێ کەتن؟ قوتابی؟ نەخێر چونکی، ھەکەر کارەکی ژی بکەن، بەلێ پا د ڤی بابەتی دا ھەتاکۆ ئەو و ڕێکخراوێن وان ژی یێن بسەروچاڤێن ئێک و ھەڤڕکییاڤە. ئەڤان چەند سالێن بۆری سەدان کۆنگرە و کۆنفرانسێن زانستی لسەر ئاستێ زانینگەھێن کوردستانێ ھاتینەگرێدان و ھەمی سیر و پیڤاز تێدا ھاتینە گۆتن بەلێ ئێکی بتنێ ژی بۆ زمانێ شرینێ کوردی و ئاریشەیێن زانستیێن وێ ھەتاکۆ نەگۆتیە"تەحەم"، حەچکۆ کۆنفرانس ل سوودان ھاتیەگرێدان! ب سەدان ھزار نامەیێن ماستەر و دکتۆرایێ ب پارێ کوردستانیان ھاتینە نڤێسین چونکی نە ب کوردینە تنێ لسەر تاخچکێن پەرتووکخانان تۆزێ دخۆن. ب ھەمان شێوە ڤەکۆلینێن زانستی، نەک بۆ ڤێ جڤاکێ دھێنە کرن و دا خەلک و لایەن و جڤاک بخوینن و مفای ژێ وەبگرن بەلکۆ تنێ بۆ ( تەرقیا علمی) و پاشی بۆ زبلدانێ و جڤاک و ئەو ھەمی پارەیێ ڤی نیشتمانی و ... ژی ب .... ڤە! ھەکەر کەسەکێ ڤیابیتن وەک پێشنیار لایەنێن سەر خۆ ب نڤیسارەکا فەرمی تێبگەھینیتن کە بلا حکومەت و وەزراەتا خواندنا بلند و ڤەکلۆینێن زانستی ل شوینا ڤان ھەمی ڤەکۆلینێن بێمفا و بزمانێن دیتر و بیانی و یێن چ مفای ناگەھیننە قوتابیان و قوتابی د وان ناگەھن و ل شوینا ڕشتنا پارەیێ خەلکێ و نانێ دەڤێ خەلکێ بلا ب بڕیارەکا فەرمی ھەر مامۆستایەکێ داخوازا بلندکرنا پلا زانستی دکەتن ئەو بخۆ و بێی کەسەک بۆ بنڤێسیتن وی نەچار بکەن پەرتووکەکێ بزمانێ شرینێ کوردی و د بیاڤێ بسپۆرییا خۆ بنڤێسیتن، و وەک خەم ژ ڤەکۆلینان دھێتە خوارن دا ساختە و دزیکری نەبن، و وەسا ژی دویڤداچۆنا ڤان پەرتووکان ھاتبایە کرن و ساختەکاری تێدا مەزنترین سزا لسەر ھاتبانە دەیناندن و ئێک ژ وان دویر ئێخستن ژ پرۆسێسا پەروەردەیی و وانەگۆتنێ بایە، دا ئەو لایەنێن سەرتری وی ل وێ کۆلیژێ و بەشی زووی زووی وێ نڤیسارێ ڤەشێریتن و لبەر خۆدانێ وێ ھزرێ و باوەرێ وی تشتی و وێ ھزرێ وەکی خەونەکێ و خەونێن شەڤان لێکەتن و وی ژێ پۆشمان و بەلکۆ ژی شەھمزار و ھندەک جاران قەردار یان تاوانبار کەتن و بەلکۆ گۆتبایە وی:" تو یێ کۆفرییا دکەی؟!"، و ئەو مامۆستا ژی ژ ترسا گەلەک تشتان و ژ بێخۆدانی "بەرەکی دەینتە سەر"، و ھەکەر جارەکێ گەھشتبایە وی سەرۆک بەش و ڕاگری، وەکی تاوانبارەکێ کۆ تاوانا وی بدەستێ ڤی مرۆڤی ھاتیە ڤەشارتن شەرم ژێ دکر و نەدوێرا بئاخڤین، و بەلکۆ ژی ئەو مامۆستا ترساندبیتن. بڤی ڕەنگی ل ماوێ ڤان بیست سالێن بۆری دا مەلیۆنان پەرتووکێن زانستی و بسپۆری ھێنە ڤەھاندن و نڤێسین، ڤێجا چ بەھدینی یان سۆرانی بیتن دروستە، و ھێدی خەلکێ ژی نەدوێرا بێژیتن زمانێ کوردی نەزانستییە. زمانێ کوردی بەری نێزیکی ( ٤٢٠٠ ) سالان پەرتووکەکا وەکی ئاڤێستایێ پێھاتیە نڤێسین، کۆ ب باوەرا زانایان دەیکا زمانێ کوردی یە، و ھەکەر لسەر دەستێ بەخیل و نەحەزان نەھاتبایە سۆتن دا ئەڤرۆکە بیتە ئێک ژ ژێدەرێن زانستی و زمانەوانی د ھەمی بیاڤان دا، چونکی ل وی سەردەمێ ھاتیە نڤێسین و زەردەشتی دناڤ خەلکێ دا بەلاڤ کری، خەلکێ " نان ب گۆھی دخوار"! ھەکەر ئەڤ چەندە ھاتبایە کرن، د مامۆستایێن ڤی وەلاتی ل بێژنگێ ھێنە دان و ل شوینا ڤان ھەمی زانینگەھان، یێن وەکی " سەر ڕەشێن بێ کەلەشن"، دا چەند سەنتەرێن بکێرھاتی مینن. دیرۆک دبێژیتن ئاھا ڤی ئاتاتۆرکێ کەمال مستەفا پاشایێ خوینمێژ تنێ و تنێ و تنێ بەس د ماوەی ئێک ھەفتیێ دا زمانێ تۆرکی، ئەو زمانێ ھەتا وێ ڕۆژێ ژی بوونا خۆ ل ڤێ جیھانێ نەبی، بسەر دام و دەزگەھێن حکومەتێ و سەنتەرێن زانستی و پەروەردەیی سەپاند و جێبەجێکر، یاکۆ ل وەلاتان چەندین سال پێچۆینە، و بۆ ڤی کاری سزایێن تووند دەیناندن و ب سەدان و ھزاران کەس ل وەلاتی سزادان و لادان و ھاڤێتنە کۆلانان. ئەڤەیە سیاسەت. ئێک ژ وان جیاوازیێن سیاسەتێ دگەل ئایینی ھەی و ئەگەرە بۆ ھندێ بسەلمینیتن ئایین بکێر دەستھەلات بڕێڤەبرنێ نائێتن خالا ھێزێ ( قۆوەتێ ) یە، و د ئایینی دا داخوازا نەرمی و نیانیێ دھێتەکرن، بەلێ پا سیاسەت بێی ھێز و دەستھەلاتەکا ڕەق بڕێڤە ناچیتن. دەولەتبوونێ ڕەقاتی دڤێتن و نەخاسمە دبیاڤێ پەروەردە و فێرکرنێ گەلەک گرنگە چونکی دەولەت ئاڤاکرنێ پێدڤییاتییا ب مرۆڤێن وەسا ھەی بشێن و بڤێتن و بزانن ھزر بکەن و پاشی کار بکەن، نەک یێن وەکی ڕۆبۆتان ھاتیە کووککرن بۆ ژبەرکرنا چھار ڕێزڕێزک و ڕەش ڕەشکا و ( ٥٠ -٦٠-٧٠) کەکێ پێوەربگریتن و ڕۆژا دویڤدا حەچکۆ مەژیێ وی (delete) یان (format) کری و تشتەک ل بیرێ نەمینیتن. کوردستان ب ھیڤییا ڤێ جۆرێ قوتابی بڕێڤە ناچیتن. ڤێجا ھەما نەیارەتی دگەل زمان و کەلتوورێ کوردی بڤێ چەندێ ل زانینگەھێن مە بدۆماھیک ناھێتن. ھەڕ ل ڤان کافیتریایا، یێن ل کوردستانێ و بخێرا خۆینا کۆڕێن شەھیدێن کورد ھەین، ستران و مۆسیقایێن نەکوردی بۆ قوتابیان دھێنە لێدان و بەلاڤکرن و د پرۆسێس و پرۆژەیێ " ب نە پیرۆز زانینا کوردان و زمان " و " ژ تۆڤێ ئەجنی زانینا وان" و داگیرکرنا کەلتووری " غەزو سەقافی" مێنتالیتەیێ زارۆک و کۆڕ و کژێن مە ب پرۆگرامەکێ دۆمدرێژ دھێتە پاقژکرن و شویششتن ژ ھەمی ئەو تێگەە و دەنگ و ڕیتم و مۆسیقا و ھۆنەر و ئاواز و ئاخفتنێن شرینێن ل قۆناغێن پێشتر و باخچێ زارۆکان و دبستان و پێشی زانینگەھان، یێن کۆ دەستێ وان نەگەھشتیێ دەستکاریێ تێدا بکەن، ژ مەژی و ھزرا وان پاقژ دکەن و " دسڕن"، و وان د وێ قۆناغا بەرێ بنیاتێ ئاڤاکرنا ژیانێ و ڤیانا خۆ و وەلات و نیشتمان و ژ ھەمیێ ژی بھێزتر ھەڤالێن ژیانێ و پێکئینانا و ھڤژینیێ، ڤی قۆناغا ھەستیار ژی ل دژی نەتەوەیێ کوردستانی بکار دئینن و وان وەسا تێدگەھینن مۆسیقا و سترانا کوردی نەڕەسەنە و چ بھایەکا خۆ نینە و بۆ پێشکەفتن و ڕەوشەنبیربوونێ (" مۆسەققەفیێ") (لازمە ) تو گۆھێ خۆ بدەیە مۆسیقایێن دیتر ! بەلێ پا گەنج و قوتابیێن مە نزانن مۆسیقا و ئاوازا کوردان نەک تنێ کەڤنار و ڕەسەنە بەلکۆ پشکەکە ژ پێکھاتەیا سایکۆلۆژییا ئەزموونا دەە ھزار سالێن بۆری یێن کوردانە، کە ئیمپراتۆریەتا میدییان گۆپیتکا پێشکەفتنا وی نەتەوەی و ئاریایێن ھەمی چەرخ و سەردەمانە. ئەو دەمێن خەلکێ " نان ب گۆھی دخوارن"! بۆ قوتابیان دھێتە گۆتن شەرمە گۆھێ خۆ بدەیە سترانێن کوردی و ھەکەر تو وە بکەی ئانکۆ نەزانی و نە ( مۆسەققەفی )! .......... ئۆ ڤێجا چیڕۆک و گازندە بڤێ چەندێ ناھێنە بدۆماھیک ھاتن. لێ ئەوا فەرە ئەم بزانین و ژبیر نەکەین و وەکی پیرەژن دبێژن " بکینە گۆھارک و بکینە گۆھێن خوە"، دەولەتبوون نەک ھەما دەیناندنا چھار پێنج وەزارەت و دەزگەھێن ئاسایێشی و ھەبوونا پەیوەندیانە دگەل چەند وەلاتێن جیھانێ، بەلکۆ دەولەتبوون، وەک ئەزموونا گەلەک وەلاتێن پێشکەفتیێن وەکی ئەمریکا و ڕۆسیا و فرەنسا و بەریتانیا و چین و ... ھتد، نیشان ددەتن، بەری ھەر تشتەکی پشتا خۆ ب پەروەردەیەکا وەسا گرێ ددەتن کە تێدا ئاڤاکرنا کەساتیێ خالا ئێکەم و سەرەکی بیتن بۆ ھندێ مرۆڤی و زارۆکێ نۆکە و زەلام و پێشمەرگە و پۆلیس و کارمەندێ سۆباھی فێری ھەستا نیشتمانپەروەری و دلسۆزی و ژێیاتی و ( ئینتیمایێ ) بۆ وان بکەتن و ببیتە کەسەک بەرپرسیار ژ خۆ و جڤاکێ، و ئەو کەس ئەوە یێ بەری ھەر تشتەکی خۆ و زمان و نیشتمان و ئاخا خۆ ب پیرۆز و فەر بزانیتن و پاشی ژی ڕێزێ ل خەلک و زمان و نیشتمان و نەتەوە و ئایینێن دیتر بگریتن و وەکی خۆ تەماشەی وان بکەتن و دویر بیتن ژ دەمارگیریێ، ئەو دەمارگیرییا کۆ بابۆکالێن مە بەر (٥٠٠٠ ) سالان زارۆکێن خۆ فێر دکرن خۆ ژێ بپارێزن و نەبن مرۆڤێن دەمارگیر و دۆگماتی و مەژی ھشک و ھشکباوەر و دیرۆکنڤیسێن یەونانی، یێن وەکی گەزنەفۆن و ...، ھتد، دان بڤی بنەمایێ ڕەفتاریێ ئاریایی و میدیان دای. ھەکەر زارۆک و قوتابیێن زانینگەھان ھۆسا ھاتنە پەروەردەکرن دێ بناغێ وەلاتەکێ بھێز ئێتە داڕشتن. ئەوا ئەمریکییان د فەلسەفەیا پراگماتیدا دیتی و لسەر کەرتێ پەروەردە و فێرکرنێ جێبەجێکر و گەھشتنە ئەڤرۆ. و چ گۆمان و دوودلی تێدا نینە زمان بەری ھەمی وان بزاڤان دھێتن، و ھەتا زمانێ کوردی ل ھەمی ئاستێن خواندنێ نەھێتە چەسپاندن و ڕێک بۆ چ ھێجەتان نەھێتەخۆشکرن، و لگەل لبەرچاڤگرتنا نەتەوە و خەلکا نەکورد و زمانێ وان و دانا ئازادییا وێ چەندێ بۆ وان بۆ خواندن ب زمانێ خۆ، کارەک و گڤاشتنەک بھێتە کرن و بھێتە زانین ھەتا ئەو زمان و ھەمی تشتێن پێڤەگرێدای دگەل مێنتالیتە و ھزرکرن و گۆتن و ئاخفتن و ڕابین و ڕۆینشتن و خواندن و نڤێسین و خوارن و ڤەخوارن و دەست و پێ و چاڤ و بیبلکا وێ و گۆە و گۆشت و پیست و چەرم و خوین و دفن و حەفک و مل و تل و تڵ و دەمار و کت کتی شانە و خانەیێن جەستەیێ مرۆڤێ کورد تێکەل نەبیتن، دەولەتا کوردی بۆ ھەمی کوردستانیان دێ یا نە ئەو بیتن یا ئەم ھزرێ ژێ دکەین. ھەمی ئەڤ ئەرکێ مەزن و دیرۆکی یێ کەتی سەر ملێن مامۆستا و قوتابیێن بەرپرسیار و خۆدان ویژدان و تۆڤێ کوردینیێ د ھناڤێ وان دا ھەی. ئەو مامۆستایێ ل دبستان و خواندنگەە و زانینگەھێن مە یێ کۆ بۆ تێگەھاندنا دویرییا جھی ل شوینا نموونەیێ خۆ بکەتە باژاڕێ کەرمانشاە و لۆرستان بێژیتن بەسرا و یێ ل شوینا ھەڤلێرا پایتەخت بێژیتن خەرتووم و ڕیاز دێ چەوا و ب چ ڕەنگەکی سۆباھی دەولەتا کوردستانێ بڕێڤە بەتن
Top