د سیاسەتا لەشکەری دا و دیرۆکا جەنگێن دەولەت و زلھێز و ئیپراتۆریەتێن بەرێ و نۆکە ل ھەمی جیھانێ ھژمارەکا تکتیکێن ھەین کە لایەنێن شەڕکەر و ھەتاکۆ ئەوێن گەلەک بھێز ژی ھندەک جاران نەچار دبن، بێی ویست و ڤیان و حەزا خۆ، بکار بینن. ئێک ژ وان تەکتیکان، کە دیرۆکێ دا ب سەدان و ھزاران جاران ھاتیە بکارئینان، پێکھاتنە دگەل لایەنەک یان چەند لایەنێن دوژمن و نەیار و ھەڤڕک د بەرۆکێن شەڕی، و نەخاسمە دەمێ وەلات و ھێزەک ھەست دکەتن کە ھێدی شیانا ھندێ نینە د چەندین جەپھە و سەنگەرێن شەڕی دا بەرگریێ ژ خۆ و سەرباز و ئارمانج و وەلاتێ خۆ بکەتن، و بۆ ڤێ مەبەستێ دێ دگەل لایەنەک یان چەندین لایەنان و وەلاتان ژ نەیاران کەڤیتە گفتگۆکرنێ و دانوستاندنێ و بۆماوەیەکی یان ژی ب ئێکجاری دگەل دا پێکھێتن. دیارە ھەلبژارتنا ئەو لایەنێ پێکھاتن دگەل دا دھێتەکرن کارەک بسانەھی نینە بەلکۆ ئالۆزە و پێدڤی ب ھشیاری و پلانەکا تۆکمەیە، دخوازیتن ب زیرەکاتی سەرەدەریکرن دگەل دا بھێتەکرن، ھەکەر نە ئەڤ کارە دبیتن سەرنەگریتن یان ژی زیانێن مەزن بدویڤ خۆ دا بینیتن. ئەڤ پرۆسێسە بخۆ جۆرەکە ژ جەنگێ سایکۆلۆژیێ وەلات و لایەنان دگەل ھەڤدۆ.
ئاشکرایە دوو سالێن بۆری، و ب تایبەت، کوردستان یا بوویە گۆڕەپانا ململانێ و کێشمەکێشەک ئالۆز، چ لسەر ئاستێ ناڤخۆیی و چ لسەر ئاستێ دەڤەرێ و جیھانێ ژی. دڤیا ب وێرەکیڤە بھێتەگۆتن ھەکەر نە خەلکێ قەھرەمان و خۆڕاگر و پێشمەرگێ کوردستانێ و سەرکرداتیا ھندەک پارت و سیاسەتڤانان بایە، کێم وەلات و لایەنەکی شیانا خۆ لبەرگرتنا ھەمی ڤان ئاریشەیێن ئالۆز دا ھەبیتن. د ڤێ گۆڕەپانا سەخت و دژوارا شەڕێ چەند لایەنە دا و ل چەندین قۆل و جەپھەیان دا ژیان سەخت و دژوار ببی. شەڕێ تیرۆرا دڕندە، و قەیرانێن ئابووری و نەیارێن دەرەکی و ناڤخۆیی، سیاسەتا دووانیزم و تژی دوو ڕِووییا ھندەک وەلاتێن دەڤەرێ و جیھانێ و چەندین جەپھەیێن دژوار ل کوردستانێ ببینە سەھمەک مەزن بۆ خەلکێ. پێکھاتن دگەل ھندەک ژ وان دوژمنان دویری ڕەوشتی َمرۆڤایتێ و کوردستانیان بی، وەکی ڕێکخراوا ئیسلامییا تیرۆریستییا داعشا ھۆڤ، و یان ژی ژ ئاستێ شیانێن کوردستانێ دەرکەفتی بین وەکی قەیرانا جیھانییا بھایێ پەترۆلێ، و یان ژی ژبەر سەر ڕەقییا ھندەک لایەنێن کوردستانی پێکھاتن دگەل وان یا بێ مفا دھاتەھەژمارتن. ڤەکرنا دەرگەھێ شەڕی دگەل ھندەک لایەنێن نەحەز ژی دگەل ڤی کاودانی نەیا گۆنجای بی، تنێ ھندەک ڕێک ھەبین. پا چارە چیە؟ ژ وان ژی ئەو ڕێک بین ئەوێن دگەل ( غرورا ) سیاسییا ھندەک لایەنان نەدگۆنجا و نەخاسمە ژی پارتی دیمۆکراتی کوردستان. چونکی ئەڤێ پارتێ و نەخاسمە جەنابێ سەرۆک بارزانی ئالایەک ھەلگرتبی و مکۆر و ڕژد بی لسەر ھندێ ڤی کاودانێ گۆنجای بکەتە دەرگەھەک و دەلیڤیەیەک تا ب ئێکجاری کوردستانیان ژ بن چیڤێ زۆردارییا ھندەک لایەنێن ستەمکار ل بەغدایێ قۆرتال بکەتن. دیرۆکێ پشتی ھزاران سال ژ بۆرینەکا ب ڕەزالەت ئەڤ وەلاتە و ژ ئەگەرێ مێنتالیتەیەکا ڕزی لنک ھندەک دەستھەلاتدارێن وێ، کربیە پارچەیێن ژێکڤەبووی و ئەڤە ببیە دیفاکتۆیەک. بەلێ پیلانێن نەیارێن ناڤخۆیی و دەولەتبوونا کوردستان َلسەر دەستێ جەنابێ سەرۆک بارزانی و پێشمەرگێ مێرخاس، جارەک دیتر کار گەھاندە ھندێ کە پارتی وەکی خۆدانێ ھەمیشەیی و ڕاستەقینەیێ کوردستانیان و وەکی گەلەک جارێن دیتر پێ ل ڤێ ( غرورێ ) بنیتن و ژ پێخەمەت پاراستنا نەتەوەیەکێ ژ تەحلی و دژواری و کارەساتێن مەزن، نەچار ببیتن پێ ل دلێ خۆ بنێتن و جارەک دیتر دەرگەھێ وان کەسان بقۆتیتن، یێن بخۆ ئەگەرێن سەرەکیێن ئاریشەیێن نۆکە و قەیران و ئالۆزیێن ھەرێما کوردستانێ نە و بووینە، و مە چ جاران خێر و قەنجی ژێ نەدیتی و د ڤێ چەندێ دا ئەزموونەکا دویر و درێژ و تەحل ھەی. بەلێ چارنەچارە. قوتێ خەلکێ ھاتبیە بڕین و ژیارا خەلکێ ب زەحمەت کەفتبی. ھێجەت بۆ نەیاران خۆش ببین. ھندەک لایەنان دڤیا خەلکێ بکەنە پێخوارن و نانێ خۆ پێ بخۆن، و وان بکەنە پێپکێن پێسترکەکێ دا لسەر پشتا وان بسەر بکەڤن و بگەھنە ئارمانج و بەرژەوەندیێن خۆ یێن نەڕەوا و دویر ژ پرۆژەیێ پیرۆزێ ھزار سالیێ د مێنتالیتە و ھزرا تاکێ کوردستانی دا. ئەڤە دەستپێکا کارەساتێن مەزن و نەخۆش بی بۆ نەتەوەکێ ماندی و تێر زەحمەت دیتی و خۆڕاگرێ کوردستانێ. پارتی و جەنابێ سەرۆک بارزانی و ھندەک سیاسەتڤانان ئەڤە پێ تاوانەک بی مەزن ل دژی کوردستانێ و بۆ ژناڤبرنا وێ پیلانێ سەرۆک بارزانی باشترین جەپھە ھەلبژارت و ڕێکا بەغدایێ گرتە بەر سینگێ خۆ، چونکی بدیتنا وی بەرەیێ جەپھەیێ ناڤبری ژ ھەمیان بسانەھیتر و گۆنجایتر بی. بۆ سەرۆک بارزانی پێ دانان لسەر مافێن خۆ و دەستبەردان ژ وان ئاسانتر بی ژ دروستبوونا کارەسات و ژناڤچۆنا خەلک و نەتەوەکی. ئەڤە ئێکەم جار نینە بارزانی ڤی کاری دکەن. نموونەیێن وێ گەلەکن و ژ وان ژی نسکۆیا ( ١٩٧٥ ) و بەری ھنگی ژی ڕێڕەوەیا چۆنا بارزانیێ نەمر و ھەڤالێن گیانفیدایێن وی بۆ سۆڤیەتا بەرێ و گەلەکێن دیترن. ڤەخوارنا ڤێ شەربەتا تەحل بۆ وان سەرکردێن مەزن و ب ویژدان و دلسۆز و خەمخۆرێ خەلکێ خۆ شرینترە ژ ڕوویدانا کارەساتێن جەرگبڕ، کە تێدا ھزاران مرۆڤ ببنە قۆربانیێ ھزر و بیروباوەر و مێنتالیتەیا ڕزی و نامرۆڤایانەیا چەند کەسەکێن خۆپەرێست و تژی گرێ ییچن دەروونی، کە تنێ چەند ڕۆژەکێن دیتر لبەر چاڤێن خۆ دبینن نەک چەند سەد سالێن دیتر. جەنابێ سەرۆک بارزانی ڤێ جارێ ژی وانەیەک مەزن دا مرۆڤایەتی و کوردستانیان، چونکی ئەو خۆ ب نوێنەرێ ڕاستەقینەیێ وان دزانیتن. ئەزموونا جەنابێ وی ل دۆھی، خۆڕاگرییا وی و پێشمەرگێ عەگید و شەھیدێن سەرفیراز و بەھشتی و مالباتێن وان و یا خەلکێ کوردستانێ د ئەزرۆ دا، و ئارمانجێن پیرۆز و مەزنێن سۆباھی ھەمی نیشانێن دیارن ژ ئاسۆیەکێ گەش و دەستکەفتێن ئاییندەی. لێ جەنابێ وی دزانیتن ھەکەر گەھشتن ب وی ئاسۆی و وان ئارمانجێن مەزن ب بھایێ چەند ڕۆژەکا پاشکەفتن و چەند پێنگاڤاێن ئەرێنی و دەمەکی بۆ لایێ ھەڤڕکەکێ زۆردار، و قۆرتالکرنا نەتەوەکێ ژ کارەساتان ژی تەواو بیتن، چ نینە، ھەکەر قۆربانی ب ھندەک بەرژەوەندی و دەستکەفتێن تایبەت و کاتی بھێتەدان. ھیچ نەبیتن ئەو کوردستانا سۆباھی ببیتە دەولەت ھەکەر کوردستانی تێدا نەبن بۆ جەنابێ وی ھیچ نرخ و بھایەک نینە، چونکی ئەو ڕامانا بوونا خۆ د بوون و خزمەتا وان دا دبینیتن و ئەڤە ئێکە ژ وان ساخلەتێن وێژە و ئەدەبیاتا سایکۆلۆژییا کەڤن و نۆکە ب جوانترین و پیرۆزترین بھا دزانیتن و ب ئێک ژ نیشانێن دەرووندروستیێ ( ێحە نفسی ) لنک کەسەکی دھژمێریتن. بەرھەمێن ڤێ چۆنێ مە دیتن و دێ بینین. مرۆڤ بۆ خۆدێ و وێرەکیڤە بێژیتن جەنابێ سەرۆک بارزانی مێنتالیتە (ئەقلیەتێ) ئێمپراتۆریەتێ یێ ھەی، بەلێ پا ئاخ! چونکی گەجەر و گۆجەرێن ناڤ پارتی و سیاسەتا کوردستانێ و دەڤەرێ ئاستەنگن و ناھێلن.
*ئەڤ بابەتە ل ژمارا (٢٠٠٤) ێ ڕۆژناما ئەڤرۆ ل ( ٣٠/١١/٢٠١٦) ل لاپەڕێ(١٢) ھاتیە بەلاڤکرن.
*بسپۆرێ زانستێن پێداگۆگی و پەروەردەیی/فاکۆلتییا پەروەردە/ زانینگەھا زاخۆ