دیارە ھەکەر ئەم زانستێ دەروونناسی وەک پێناسە بینینە بەرچاڤێن خوە دێ ب ئاشکرایی تێدا لایەنێ ڕەفتاری و ھزری تێبینی کین کو مەبەست ژێ ڤەکۆلینا ڤان لایەنانە ژ کەساتیا مرۆڤی، و ئەڤە ئانکۆ سایکۆلۆجیا مرۆڤی بێی ھزر و ڕەفتارێت وی ھیچ ڕامانەکێ نادتن و چ تشتەکی ناگەھینت. ژبەر ڤێ چەندێ یە دەمێ ئەم ئەڤرۆکە و د کاودانێ ناسکێ ئەڤرۆکەدا تاکێ کوردی ل کوردستانێ دئێخینە بن بەرچافکا ڤەکۆلینێ و پێداچۆنێ مەبەستا مە ھەمی ئەو ڕەفتار و کریار و ھزرێت وی نە و ئەڤ ڕەفتار و ھزر و کریارە نە تشتەک ئۆتۆماتیکن و ژ خوە ڕا ھاتینە گۆڕێ بەکۆ بەرھەمێ ھژمارەکا ئەگەرانە کە د قۆناغێت دۆھی و ئەڤرۆکەدا کارتێکرنا لسەر کەساتیا وی ھەبیە و ل ئاییندەی دا دێ ڕەنگڤەدانا خوە لسەر بڕیار و ھەلوێست و گۆتارێت وی تاکی ھەبت. تاکێ کوردی ئەڤرۆکە دەولەتبوونێ دخازیت نەک ژبەر چاڤلێکرنێ و چونکی وی یا ژ ھندەک کەسان گۆھلێ بی و دیتی و فێر بی، بەلکۆ ژبەرھندێ دەولەتبوون ژبلی کۆ مافەکێ ڕەوایە بۆ ھەر کەسەکێ و ھەر گەل و نەتەوەیەکێ وێ بخازت و بڕیارێ لسەر بدت، بەلکۆ چونکی ژی تاکێ کورد ڕابردووی بیرا خوە دئینت و وێ دبینت و نۆکە ژی دبینت و ھەست ب ئاییندەی دکت ھەکەر وی دەولەت نەبت دا تێدا خوە بپارێزت دێ چ بسەرێ وی ئێت. ئەڤرۆکە و ھەمی دەمەکی ئێک ژ مەزنترین گەفێن سەر گەل و نەتەوە و مرۆڤێن جیھانێ گەفا ژناڤچۆنێ بیە، و ئەڤ گەفە ژی نە فۆبیایەک و خەونەکە بەلکۆ کەتوارە و گەلەک نەتەوە گەل و تەخ و چین ل قۆناغێن دیرۆکی دا یێت ب وی دەردی چۆین و ھەتانۆکە ژی کەس نزانت ب چ ئاوایەکی چۆنە.
ئەم کورد ژی ھەکەر بڤی ئەقلیەتی ھزرێ د داھاتوویا خوە و یا زارۆک و مرۆڤێت خوە نەکین دێ ھەمان ئەو چارەنڤیس و بەلکۆ ژی خرابتر مە ھەبت. ژبەر ڤێ ئێکێ ئەڤرۆکە پێدڤیە ئەقلیەتێ سیاسی لنک تاک و سەرکرداتیا سیاسییا کوردی ل شوینا بەرژەوەندیێت بچویک و بەرتەنگ و کەسی، وەک پەلاتینکەکێ لدۆر شەمالکەکا ڕۆھن و گەش بزڤڕن و ئەو ژی کەساتیا کارێزمایا سەرۆک بارزانیە کو ئارمانج و ھیڤیا خوە یا دگەل ھەر تاکەکێ مرۆڤدۆست و نیشتمانپەروەر و دلسۆز ل کوردستانێ گرێدای و وەک سۆز و پەیمانەک دگەل ڤێ ئاخی و ڤی نەتەوەی دڤێت وێ خەونا مەزن بجە بینت ئەوا ھزاران سەرکردە و پێشمەرگەی گیانێ خوە ژپێخەمەت وێ فیدا کری و ئەو ژی "دەولەتبوونە". بێی ھندێ ئەم بۆھایێت مرۆڤایەتی و مرۆڤپەروەری و ئاشتی و ئازادی و تەناھیا جیھانی ژبیر بکین و نیشانا ھەری مەزن بۆ ڤی ئەقلیەتی ئەوە کوردستانێ ئەڤرۆکە ھزارا کەسێت ئاوارە یێت ڤەحەواندین و " پێشمەگێ قەھرەمان و جانگۆری پێش ھەمی جیھانێ جەنگێ تیرۆرێ دکت" دا جیھان تەنا و ئارام بت و ژناڤچۆنێ بھێتە پاراستن.
*زانکۆیا زاخۆ/فاکۆلتیا پەروەردە/پشکا دەروونناسییا گشتی.
نیھاد فەوزی گۆلی*
