گەلەک ژ کۆلان و جەھدێن مە بەلکۆ د نەخۆش و بێ سەروبەر بن، بەلێ باوەر بکەن ب ھەمی نەخۆشییا خۆ ڤە گەلەک ژ جھێن خەلکێ د خۆشترن و بێھنفرەترن، ھەتاکۆ ئەو کۆلانێن مە ئەوێن بێھنا گەنی و پیس ژێ دھێتن و بەلگە ژی بلا ئەو کەس بن ئەوێن چەند ڕۆژەکا ل وەلاتێن بیانی ژیاین و بھێن و ب ڕاستی بئاخفن و بێژن کا ل وێرێ چ ھەیە. ئەو جھێن نۆکە خەلکا مە قەستا وارا دکەتن و ب بەھشتا خۆ ددەتە زانین، و نک دلەکی ژ ترسا داعشێ و تیرۆرێ و گرانیێ دڕەڤن و دچنە وێرێ بەلێ ھەر ل وان جھان گرانیەکە ھەکەر کەسەک ئەڤرۆ کارەکی نەکەتن سۆبەھی نانەکێ کەر ناکەتن و ناخۆتن و ب ڕۆژانە کریارێن تیرۆرستی ژی لێ دھێنە ئەنجامدان، و ئەڤە و ژبلی وان گڤاشتنێن دەروونی یێن من لبن کارتێکرنا ڕەوشا وێرێ یا تایبەت و کەلتوور و فەرھەنگێ وێ ژینگەھێ بۆ مرۆڤی دروست دبن و د گەلەک جاران ژی مرۆڤێن بیانی تووشی نەساخی و ئێش و ئازارێن سایکۆلۆژی دکەتن، ل ئاستەکی کە دشێتن ب وێرەکیڤە بھێتە گۆتن گەلەک ژ وان کەسێن ل وان وەلاتان پەیوەندیێ ب ڕێزێن ڕێکخراوێن تیرۆریستی دکەن لبن فشارا ڤان فاکتەرێن دەروونیێن نەخۆش رووی ددەتن. ئەڤەیە ڕاستیا وەلاتێن بیانی و ئەم گازندا ژ وەلاتێ باب و کالێن خۆ دکەین.
دگەل ڤێ چەندێ ژی گەلەک جەھدێن مە یێن ھەین کۆ گەلەک باشن و ب جوانی ژلایێ خۆدانێن دوکانا و خانیێن وێ ھاتینە ب سەروبەرکرن و مخابنە ھندەک جاران مرۆڤ وان تێک بدەتن و بچیتن تشتەک دیتر بھینیتە جھێ وان. ھەکەر ھندەک جە ل ڤان جەھدا مابن نەچێکری یان بێ سەروبەر ژی بن، بەلێ پا ھێشتانێ د باشن و بکێر ھاتنو چۆنێ دھێن. بەلێ ئەم یێن ڕابین ب خرابکرنا ڤان جھێن ھەنێ یێن لبەر دەرێ دوکان و مالا و ل شوینا ڤان کاشی و چیمەنتۆی، جۆرەکێ بلۆکێ چیمەنتۆیی یێن پەحن بۆ چێکرنا وان بکارئیناین. ھەلبەت ئەڤە جھێ دەستخۆشیێ یە ل سەرۆکاتیا باژێڕڤانیێن مە و خەمخۆرییا وان بۆ جوانکارییا ڕوویێ باژێڕی و پێدانا سیمایەکێ شارستانیانە نیشان ددەتن، لێ دگەل ڤێ چەندێ دا ژی ھەژییە بھێـەگۆتن ڤی کاری ژبلی ھندێ گەلەک زیان یێن گەھاندینە سیستەمێ بۆڕی و ئاڤ و سۆلینێ ل باژێڕێن مە، ھەروەسا بارگرانیەک ئابووری لسەر شانێ باژێڕڤانیێ دروست دکەتن، و د شیا بۆ دەلیڤەیەک دیتر ھاتبایە بکارئینان و مفا ژێوەرگرتن. ل شوینا خرابکرنا ڤان جھێن چێکری و ئامادە مە گەلەک جە و کۆلان و جەھدەیێن ھەین کۆ خرابن و پێدڤی ترن ب دروستکرنێ و ئاڤاکرن و چێکرنێ. چێکرنا ڤان جھا و کۆلانا، و سیستماتیزەکرنا جۆک و جۆکئاڤ و سۆلینێن باژێڕان و بن ئاخکرنا ڤان جۆکا و ڤەشارتنا وان ژبەر چاڤان، ھەم ژبەر لایەنێ ساخلەمیێ و ھەم لایەنێ شارستانی و جوانیا باژێڕی، گەلەک ژ ھندێ فەرتر بین، ژ ھندێ ئەم بکەڤینە د خەما خەلکێ دا و ڤان جۆرە کەرپیچ یان بلۆک یان ھەر تشتەکێ ناڤێ وان بیتن ھەتاکۆ ئەم کۆلان و جەھدەیێن خۆ پێ دروست بکەین و نەخاسمە ژی ئەو جەھدێن کۆ دروستکری و چێکرینە و نەپێدڤی بڤێ چەندێنە. بلا ئەڤ قەیرانێن دارایی بۆ مە وانەیەک مەزن بیتن بۆ ھندێ ئەم وەکی بەری نۆکە ب چاڤنقاندی پرۆژەیێن بێشۆل جێبەجێ نەکەین و بارێ ئابووریێ خۆ لبەر چاڤبگرین. بلا شوینا ئەم د خەما خەلکێ و بەریکا وان و ئابوورییا وان وەلاتێن وەکی تورکیا و ئیرانێ و ...ھتد، دا بین بلا ئەم خەمێ ژ خۆ ھەلبگرین و پویتەی ب بارێ خۆ یێ ئابووری بدەین و بزانین چەوا پاشکەوتکرنا پارەی ل گاڤێن تەنگاڤیێ دێ ھاریکارییا مە کەتن ئەم ب سانەھیتر و کێم زیانتر ژ ڤان جۆرە قەیرانان دەرباز بین چونکی لدویڤ ھەر قەیرانەکێ دوژمنێن مە قەیرانێن دیتر بۆ مە دروست دکەن و کێم نینن ئەو کەسێن دوژمنین مەنە و یا ژ ھەمیا ب ترسناکتر لڤێ قۆناغێ داعشە، کە ھەر چەندە پێشمەرگێ قەھرەمان ب سەرپەرشتیا سەرۆک مەسعۆد بارزانی کەپ و لێڤ و قاپۆزا وێ یا شکاندی بەلێ بلا لبیرا مە بیتن نابیتن ئەم چ جاران دوژمنی ب کێم دەینین و ھەکەر ئەم لسەر ڤی َھزرێ بین خەلەتیەک مەزن و دبیتن زیانێن مەزن بگەھیننە مە و مە لھەمبەر وی دوژمنێ زۆردار خاڤ و سست بکەتن و ئەو ژی ل دەلیڤەیەکێدا دربەکی ل مە بدەتن.
*مامۆستایێ ئەکادیمی/بسپۆرێ زانستێن پێداگۆگی و سایکۆلۆژی/زانینگەھا زاخۆ