لەدوای كیمیاباران و پرۆسە بەدناوەكانی ئەنفال لە دژی تەواوی ناوچەكانی كوردستان هەر لە (زاخۆوە تا خانەقین)، لەماوەی ساڵانی 1988- تا ئاداری 1991، تەنیا یەك رووبەڕووبوونەوەی گەورە لەنێوان هێزی پێشمەرگەی كوردستان و جاش و سوپای عێراق روویداوە، ئەویش (داستانی خواكورك)ە بە فەرماندەیی پێشمەرگە مسعود بارزانی و لە 19ی تەموزی 1988 دەستی پیكردووە و ماوەی 45 رۆژ بەردەوام بووە، ئەو شوێنەشی ئەم داستانەی لێ تۆمار كراوە، دەكەوێتە سێ گۆشەی سنووری نێوان (عێراق – ئێران – توركیا)، ئەم ناوچەیەش بێجگە لەوەی ناوچەیەكی سەختی شاخاوییە، لە هەمانكاتدا نزیكەی 120-150 كیلۆمەتر لە سەنتەری پارێزگای هەولێرەوە دوورە.
ئاماژەكردنمان بۆ داستانی (خواكورك) بۆ پێداهەڵدان بەو داستانە بێ وێنەیە نییە، بەڵكو بۆ ئەوەیە نەوەی ئێستا بزانن كە لەدوای ئەنفال و كیمیاباران و شەڕی 8ساڵەی نێوان (عێراق – ئێران)، سوپای عێراق دەستی بەتاڵ بووبوو، تەواوی ناوچەكانی كوردستانی باشووری داگیركردبوو، تەنانەت هێرشیشی كردە سەر چیای خواكورك كە دوایین خاڵی سنووری نێوان ( عێراق و ئێران و توركیا)یە، كە هێرشیشی كردە سەر چیای خواكورك، دەیزانی هێزی پێشمەرگە لەو سێگۆشە سنوورییە بوونیان هەیە، بۆ ئەوەی بوو كە لەسەر سنووریش هێزی پێشمەرگە ئاودیو بكات. دیارە لە پارێزگای سلێمانیش، لەو دیوی شەقامی شەست مەتری كە ئێستا پێی دەڵێن (بازنەی مەلیك مەحمود) تا دەگاتە سنووری ئێران هەر هەمووی ناوچەی موحەرەمە بووە و كەس نەیدەتوانی بچێتە ئەو شوێنانە، تەنانەت مەفرەزەكانی پێشمەرگەش زۆر بە نهێنی لەو ناوچانە دەمانەوە، سەبارەت بە پارێزگای دهۆكیش، لەوێش بێجگە لە سەنتەری شاری دهۆك و قەزای زاخۆ، ئەوی دیكەی ناوچەی موحەرەمە بووە و دانیشتووانەكەی ئەنفال كرابوون.


لەناو ئەم واقیعە تاڵەدا، كە تەواوی كوردستانی باشوور لە ئۆردوگایەكی زۆرەملێ دەچوو كە هەر چوار دەوری بە جاش و سوپا و دەزگاكانی ئەمن و ئیستخباراتی رژێمی بەعس تەنرابوو، چیاكانی كوردستان تا سەر سنوورەكان هەمووی بە رەبایەی جاش و سوپا داگیركرابوون، لەمەش خراپتر، رژێمی بەعس لەدوای ساڵی 1988 ەوە بەشێوەیەكی هێندە دڕندانە مامەڵەی لەگەڵ شارەكانی (سلێمانی و هەولێر و دهۆك) كردبوو، لە هەر شوێنێكی ئەو سێ شارە تەقەیەك كرابێت، تەواوی ئەو شوێنانەی بە شۆڤل تەخت دەكرد و بۆ ماوەی مانگێك تا دوو مانگ هاتوچۆی لێ قەدەغەكرد، بەڵام كە لە رۆژی 4ی ئادار لە ئۆردوگای زۆرەملێی خەبات چەخماخەی راپەڕین دەستی پێكرد و لە بەرەبەیانی 5ی ئاداریش لە دەروازەی راپەڕینەوە، راپەڕین قۆناخی سەركەوتنە یەك لەدوایەكانی دەستی پێكرد و لەماوەی دوو رۆژدا گەیشتە شاری سلێمانی و لە 7ی ئاداری 1991 شاری سلێمانی ئازاد كرا، ئیدی بە ئازادكردنی سلێمانی، ئازادكردنی هەولێر و دوای ئەویش دهۆك و ئازادكردنی كەركووك، نەورۆزی 1991 بووە جەژنی سەركەوتنی راپەڕین و لەگەڵ جەژنی نەتەوەیی نەورۆز ئاوێتە بوو.
گێڕانەوەی بارودۆخی ساتەوەختی راپەڕین وەك ئەو واقیعەی لە ئاداری 1991 بوونی هەبووە، ئیرادەی پۆڵایین و لەبن نەهاتووی گەلی كوردستان بەرجەستە دەكاتەوە، ئەمەش بەو مانایەی گەلی كوردستان بەبێ ئەوەی چیاكان دۆستی بن، بەبێ ئەوەی پەیوەندییەكی راستەوخۆی لەگەڵ هێزی پێشمەرگەی كوردستان هەبێت، بۆ ئەوەی لەكاتێكدا ئەگەر راپەڕین شكستی هێنا، پەنای بۆ بەرێت، توانی لە ساتەوەختی خۆیدا راپەڕێت و تەواوی كوردستان بە كەركوكیشەوە ئازاد بكات. ئەمەش راستییەكە هەر كەس نكۆڵی لە ئیرادەی گەلەكەی بكات و بە مۆركی حزبی دایبپۆشێت، ئەوا بێجگە لەوەی خۆی شەرمەزاری مێژووی نەتەوەكەی دەكات، لە هەمانكاتدا دەبێت وەڵامێكیشی بۆ كۆڕەوە میلیۆنییەكەی دوای شكستی راپەڕینیش پێ بێت.
ساڵانە كە ساڵیادی راپەڕین دەكەینەوە، لایەنی سیاسی هەیە لە كوردستاندا كە راپەڕینی خەڵكی كوردستان وەك دەسكەوتێكی حزبی بە خەڵكی كوردستان دەفرۆشێتەوە و لافی ئەوە لێدەدا كە ئەو حزبە رێكخەر و ئەندازیاری راپەڕینی خەڵكی كوردستان بووە. پرسیاری گرنگ لێرەدا ئەوەیە، گریمان ئەو حزبە رێكخەر و ئەندازیاری راپەڕینی خەڵكی كوردستان بووە، بەڵام ئایا هەر ئەو حزبە دەتوانێت بڵێت، من رێكخەر و ئەندازیاری كۆڕەوی خەڵكی كوردستان بووم؟ لایەنێكی دیكەی گرنگ ئەوەیە كە ئەگەر حزبێكی سیاسی ئەو توانایەی هەبێت كە هەموو خەڵكی كوردستان بۆ راپەڕینی سەرتاسەری هانبدات و راپەڕینیش سەركەوتنی بەدەست هێنابێت، ئایا بۆچی كە سوپای عێراق گەڕایەوە، نەیتوانی ببێتە هەمان رێكخەر و ئەندازیار و تەواوی تواناكانی گەلی كوردستان رێكبخات و رێگە نەدات سوپاكەی بەعس بگەڕێتەوە؟ بۆیە ئەو ئیرادەیەی راپەڕینی كرد، هەمان ئیرادە بڕیاری كۆڕەویشی دا. پرسیاریی گرنگ لێرەدا ئەوەیە: ئایا جیاوازیی نێوان ئەو ئیرادەیەی راپەڕینی كرد و ئەو ئیرادەیەی بڕیاری كۆڕەوی دا، چییە؟ ئایا چۆن خەڵكی كوردستان لە زاخۆ تا خانەقین بە جیاوازی ئایین و نەتەوەوە بە یەكدەنگی بڕیاریاندا رەو بكەن و وڵات بۆ داگیركەر بەجێبهێڵن؟ ئەمە لەكاتێكدا هەموو خەڵكی كوردستان دەیانزانی تەواوی ناوچەكانی كوردستان لە دەرەوەی شارەكان هەتا سنوور كاول كراوە و ژیانی تێدا نییە، بەڵام خەڵكی كوردستان بڕیاریان دابوو «یان مردن یان ئازادی» هەڵبژێرن.
لە كۆڕەوەكەی بەهاری 1991 لە دوو شوێنی جیاواز، هێزی پێشمەرگەی كوردستان رووبەڕووی دوژمن بووەوە، یەكەمیان لە ئەزمەر و ئەوی دیكەیان لە دەربەندی كۆڕێ، ئەم دوو رووبەڕووبوونەوەیە، دوو داستانی زۆر قارەمانانە بوون و بە خوێنی چەندین پێشمەرگەی قارەمان تۆمار كران، ئەم دوو داستانە وەك مێژووی مقاوەمەت و بەرگری دژی داگیركارانی كوردستان گرنگن و جێگای شانازین، بەڵام پرسار لێرەدا ئەوەیە، ئەم دوو داستانە توانییان شاڵاوی كۆڕەو رابگرن، ئایا ئەم دوو داستانە توانییان رەوتی رووداوەكان پێچەوانە بكەنەوە و رای گشتی نێودەوڵەتی بەرامبەر دۆزی راوەی گەلی كوردستان بگۆڕن، بێگومان نەخێر، بەڵكو ئەوەی توانی رای گشتی كۆمەڵگەی نیودەوڵەتی بگۆڕێت، زومی ئەو كامێرانە بوو كە رۆژنامەنووسانی جیهانی پیشانی هەموو جیهانیان دا، گەلێك بە كۆمەڵ نیشتمانەكەی خۆی لە ترسی داگیركاری وڵاتەكەی بەجێدەهیڵێت و مردن هەڵدەبژێرێت، ئەم كۆدەنگییەی كۆڕە و پیشاندانی ئەو ئیرادە گەورەیەی گەلی كوردستان، جیهانی ناچار كرد كە بەپەلە ئەنجومەنی ئاسایشی نێودەوڵەتی كۆببێتەوە و بڕیاری 688ی ئەنجومەنی ئاسایشی نێودەوڵەتی پەسەند بكات و ناوچەی ئارام لەسەروو هێڵی 36 ەوە دابین بكرێت، بۆ ئەوەی گەلێك لە مەترسیی لەناوچوون رزگار بكات.
خستنەوە رووی ئەم لاپەڕانە كە زۆر جار حزبەكان بۆ بەرژەوەندیی حزبیی خۆیان، یان بۆ شەڕی دەسەڵات و دەنگ كۆكردنەوەو لە خشتەبردنی نەوەی ئێستا پەردەپۆشی دەكەن، مانای ئەوە نییە بەرەی كوردستانی، یان حزبەكانی ناو بەرەی كوردستانی رۆڵیان نەبووە، یان كاریگەرییان لەسەر خەڵكی كوردستان نەبووە، بەڵكو دەركەوتنی ئەم ئیرادە گەورەیەی خەڵكی كوردستان، بەرەنجامی ئەوەیە كە حزبە سیاسییەكانی كوردستان لە ماوەی ساڵانی كۆتایی 1986 – 1991، روویان لە ئاشتی و تەبایی و یەكڕیزی و یەكهەڵوێستی كردو پاشانیش بە ئیرادەیەكی یەكگرتووی دوور لە تێڕوانینی تەسكی حزبایەتی بەرەی كوردستانییان پێكهێنا. بەرەی كوردستانی لەگەڵ ئەوەی لە رووی لەشكرەوە، خاوەنی ئەو توانا سەربازییە نەبوو كە بتوانرێت لەگەڵ سوپای رژێمی بەعس بەراورد بكرێت، بەڵام لە رووی مەعنەوییەوە دروستكردنی بەرەی كوردستانی ئومێدێكی بۆ خەڵكی كوردستان دروست كرد، ئەمەش نەك تەنیا بۆ ئەو خەڵكەی كە لایەنگری شۆڕش بوون، بەڵكو بۆ ئەوانەشی چەند ساڵێك بوو لەبەر هەر هۆیەك بێت چەكی جاشایەتییان بۆ رژێمی بەعس لە شان كردبوو، هەر ئەو چەكدارە كوردانەشی چەكیان بۆ بەعس هەڵگرتبوو، لە راپەڕیندا توانییان ببنە پاڵپشت بۆ جەماوەری راپەڕیوی خەڵكی كوردستان و راپەڕینەكە سەربخەن.