ئافرەت لە هەر خێزان و كۆمەڵگەیەكدا پێگە و رۆڵی بەرچاوی لە راییكردنی كاروباری ژیاندا هەیە، بەڵام لە هەندێ وڵاتی نەریتیدا (بە كوردستانیشەوە) نەك رێز لەو پێگە و توانا و رۆڵەی ناگرن، بگرە زۆر جار ستەمی لێ دەكرێت و هیچ حیسابێك بۆ خواست و ئاواتەكانی ناكرێت. یەكێك لەو ئافرەتانە نهێنییەكانی ژیانی بۆ گولان دەدركێنێت و، وەك توێژەرێكی كۆمەڵایەتی باسی دەكات، گەرمیی ئازارەكان سووتاندوویەتی و تەنیا شتێك لەلای ماوەتەوە، ئەویش ئەوەیە كە ئاه و ناڵەی خۆی بداتە دەست پەروەردەگار، تا مافەكانی بۆ وەربگرێتەوە.

فاتم ئافرەتێكی بەتەمەن و بەساڵاچووە و وەك خۆی باسی دەكات، تەمەنی لە 70 ساڵ تێپەڕیوە و لە ئێستادا چاوكز و پشت چەماوە بە تەنیا لە ماڵەكەی خۆیدا دەژی. خەڵكی گەڕەك بە «پوورە فاتم» بانگی دەكەن و زۆر رێزی لێ دەگرن.
ژیانی ئەو ئافرەتە وەك زۆرینەی ئافرەتانی كورد بەدەر نەبووە لە شێوازەكانی توندوتیژی و باڵادەستیی پیاو، هەم وەكو باوك و هەمیش وەكو هاوسەر. ئەو خاتوونە داپیرەی كچێكی هاوڕێمە و رۆژێك بە رێكەوت بوخچەی نهێنییەكانی خۆی بۆ گوڵان كردەوە، بەڵام رازی نەبوو وێنەی بگیرێت و گوتی: «نامەوێ بە ئاخیری عومری رەسمم بچیتە سەر جەریدەی»
پوورە فاتم بەمجۆرە باسی رابردووی خۆی دەكات: «عومرم نەببوو بە 15 ساڵ بابم لەبەرامبەر مێگەلێك مەڕ منی دا بە بابی منداڵان كە بە تەمەن گەلێك لە من گەورەتر بوو، سێ كیژم لەسەر یەك بوون، دوای ئەوە خوای گەورە كوڕەكی دامێ، ناومان لێنا (شوان) هەتا ببیتە شوانی خوشكان، لە دوای وی كیژەكی دیكەشم بوو، بوومە دایكی كوڕێك و چوار كیژان. ئێمە مەڕدار بووین و گەرمیان و كوێستانمان دەكرد، بەخۆم ئیشی دوو پیاوانم دەكرد، دڵم زۆر بە كیژەكان و كوڕەكەم خۆش بوو، كچەكانم پارچەلە بوون، كوڕەكەشم حەفت ساڵان بوو، بەخۆم دڵم نەدەهات ئیشی پێ بكەم، خوشكەكانیشی ئیشیان لەباتی دەكرد، ئەوكات لە گوندەكان مەكتەب نەبوو، كیژ، كە گەورە دەبوو، یارمەتی داكی دەدا و كوڕیش شوانی و گاوانی دەكرد، بەڵام بابی منداڵان وەكی من نەبوو، ئەو زۆر دڵڕەق بوو، كوڕەكەمان تەمەنی حەوت ساڵان بوو، دەیناردە بەر مەڕی. رۆژەك مەڕ چووبووە ناو دەغڵی، كوڕەكەشم هەندە منداڵ بوو نەیتوانیبوو بیانگێڕێتەوە، بابی لە ئاقاری زۆری لێدا، كە هاتەوە دایكت بمری، رشاوە، دوایی لە ترسان خەوی لێكەوت و تایەكی زۆر توندی گرت، هەر ئەو شەوە شوانۆكەم مرد، ئەمنیش لە تاو ئاگری سكم دەستی كیژەكانم گرت و سەرم هەڵگرت و رۆیشتم، نەمتوانی لەگەڵ ئەو پیاوە زاڵمە چی دیكە بژیم كە بووە بكوژی كوڕەكەم، برا گەورەكەم دوو ژووری دامێ، گوتی: بۆ خۆت پاییز سواقی بدە و لەگەڵ منداڵەكان لێرە بە و ئەمنیش چاوم لێتان دەبی، بەڵام بابیان هەر بۆ ئەوەی ئەزیەتم بدات، كیژەكانی لێ سەندمەوە، جارەكی دی ئاگری لە هەناوم بەردا، زۆری نەبرد بابی منداڵان كچە گەورەكەی بۆ خۆی بە ژن دا و دای بە پیرەمێردێك، ئەوەی دیكەی بە شیربایی فرۆشت و شیرباییەكەی وەكی حەلوای خوارد، ئەوەی سێیەمیشی هەر بە منداڵی سەر بە هەوێ دایە پیاوەكی دەوڵەمەند، شیربایی ئەویشی وەرگرت و خواردی، كیژێ گچكەم پێش ئەوەی مێردی بكا، بە نەخۆشی خوریكە مرد، هەنوكەش بە تەنیا دەژیم، راستە دوو جاران جەرگم سووتایە، بەڵام برینی خوای فێنكە و زوڵمی عەبدی لەبیر ناكرێ، بابم وەختی خۆی غەدرەكی گەورەی لە من كرد، ئەمنی وەكی مەڕ و بزنان فرۆشت، دواتریش بابی منداڵەكانم ئەوەی خوا پێی ناخۆش بوو لەگەڵ من و منداڵەكان كردی، بەڵام حەقی خۆم دایە دەست خوای گەورە، بابم لە مێژە مردییە و چوویتە ماڵی حەق، بابی منداڵەكانیش چەند ساڵ لەسەر جێگەی كەوت ئەویش مرد، ئێستاش هیچم نەمایە لە دنیایێ بەس خوای گەورە ئیمانم بە نسیب بكات و رەزیل نەبم.»
رۆژنامەنووس و توێژەری كۆمەڵایەتی عوبێد خدر گۆمەشینی، سەبارەت بە بەسەرهاتی ئەو خاتوونە بەساڵاچووە بەمجۆرە هاتە ئاخافتن: «بێگومان كۆمەڵگەی كوردەواری پڕە لە كێشە و ئاریشە و سەدان و هەزاران چیرۆك و رووداوی دڵتەزێنی لەو شێوەی تێدایە، هەمیشە ژن بۆتە قوربانیی حەزو ئارەزووەكانی پیاوسالاری و باڵادەستیی پیاو، بەركەوتەیەكی خراپ لەنێوان ژن و پیاو هەبووە، ئەم چیڕۆكە پێمان دەڵێت، ئاخۆ چەندین كچ و ژن لە تێڕوانینی سەقەت و لێكدانەوەی هەڵە بوونەتە قوربانی، هەرچەندە ژنی كورد هەمیشە بەهێز و پڕ ئیرادە بووە و بەرگەی زۆر لە ستەم و نادادییەكانی رۆژگاری گرتووە، هەمیشە خۆی بە بەهێز نیشان داوە و شكۆی كەسایەتیی خۆی بەرز راگرتووە، لەپێناو منداڵ و شكۆمەندی و كەسایەتی سەری بۆ هیچ شتێك نزم نەكردووە، چەندین ژن لە تەمەنێكی بچووك و گەنجی هەموو حەزو ئارەزووە كەسیەكانی ژێر پێ ناوە و بە بێوەژن و بەتەنیا خەمی بەخێوكردن و گەورەكردنی منداڵەكانی لەسەر شان هەڵگرتووە، ئامادە نەبووە منداڵەكانی بە قوربانیی بەرژەوەندیی خۆی بكات و بەتەنیا بەجێیان بهێڵێت. پڕ بە گەورەیی خۆی دایكێكی زەحمەتكێش و دڵسوتاو بووە، لە چەند لایەكەوە زوڵمی لێ كراوە لەلایەن باوكی و لەلایەن مێردەكەیەوە و جگە لەوەی كچەكانیش و كوڕەكەی زوڵمیان لێ كراوە. دایكێك پڕ بە هەناسە ساردەكانی، گەرمیی ئازارەكان سوتاندوویەتی. تەنیا شتێك لەلای ماوەتەوە، ئەویش ئەوەیە كە ئاه و ناڵەی خۆی بداتە دەست پەروەردەگار، تا مافەكانی بۆ وەربگرێتەوە.»