ئەوانەی كە لە ساڵانی حەفتا و هەشتاكانی سەدەی رابردوو ئاشنای هونەری كوردی و بەتایبەتی دراما بوون، ئەستەمە (هەبوو نەبوو و كەونە دەركە) و(رەجەبی پاقڵەخۆر)یان لە بیر نەبێت و چەندین شەو نەبووبێتە شەوچەرەیان، سەعدون یونس رۆڵی (رەجەب)ی بەشێوەیەكی بەرجەستە كرد كە تا ئێستاش بە زیندوویی لە زەینی بینەرانی بمێنێتەوە و بە جۆرێك باسی بكەن كە نەوەی ئێستا تامەزرۆیان بۆ كارەكە هەبێت و هەوڵ بدەن بیبینن، دوای ئەوەی بەشێكی ژیانی لە غوربەت بەسەر برد لە ئەوروپا و چەند وڵاتێكی دیكە سەعدون یونس گەڕایەوە كوردستان و هەر زوو دەستی بە كاری هونەری كردەوە و دەستی دایە بەشی دووەمی (كۆنە دەركە) و بەشداریی چەند فیلمێكی كرد كە دوایەمینیان فیلمی (مەملەكەتی مێروولە)یە.

سەعدون یونس بەوە ناسراوە كە رەخنە لە شتەكان نابەجێ و نەشیاوەكان دەگرێت ئەگەرچی خۆیشی دووچاری رەخنەی خۆی و كەسانی دیكەش دەبێتەوە و ئەمەش بە كارێكی ئاسایی و پێویست دەزانێت لە ژیان بەگشتی و كاری هونەری بەتایبەتی، لەم بارەیەوە دەڵێ: نازانم بۆ خەڵكی ئێمە بەتایبەتی هونەرمەندان بە رەخنە هەڵدەچن و قبوڵی ناكەن لە كاتێكدا هونەرمەند بە رەخنە پێش دەكەوێت و كەموكورییەكانی ناهێڵێت لە هەمان كاتدا لایەنە باشەكانی بەرهەمەكانی بەهێزتر دەكات و لە هەموو جیهان گرنگییەكی زۆر بە رەخنە دەدەن، بەڵام رەخنەكانیان بونیاتنەرە و لە پێناو باشتر كردنی بەرهەمە هونەرییەكانە نەك رەخنەیەكی رووخێنەر، رەنگە بەشێك لە ترس و هەڵچوونی هونەرمەندانی ئێمە لە رەخنەگرتنیش بۆ ئەمە بگەڕێتەوە كە رەخنەكان زانستی و ئەكادیمی نەبن و كەسێك نەبێت كە پسپۆر بێت لەو بوارە، یان تەنیا لە شتێكی دیاریكراوە شارەزا بێت، و تەنیا رەخنە بن لەپێناو رەخنەگرتن و هیچی تر.
سەبارەت بە گرنگی و پێگەی هونەرمەند لە كۆمەڵگادا و چی پێویستە لەسەر هونەرمەند، سەعدون یونس دەڵێ: من بە چاوێكی زۆر بەرزەوە سەیری هونەرمەند دەكەم، پێموایە هونەرمەند مرۆڤێكە دەبێ بە هەست و هۆش مرۆڤێكی ئاسایی نەبێت، دەبێ ناسك و خاوەن دید و تێڕوانینێكی دووربین بێت، من زۆر حەزم لە بازاڕ و گەڕانە، بەڵام بەشێوەیەكی كەم دەگەڕێم، چونكە پێموایە لەگەڵ ئەو هونەرەی پێشكەشی دەكەی پێویستە كەسایەتیەكیش بۆ خۆت دروست بكەی، ئەوەی لەسەر شانۆ پێوەندی بە هیچ شتێكەوە نییە، ئەركێكی سەر شانتە پێویستە جێبەجێی بكەی، بەڵام لە دەرەوەی شانۆ پێویستە خاوەن كەسایەتیی خۆت بیت، بۆیە من شانازیی بە كەسایەتیی خۆمەوە دەكەم، و بەشێوەیەكی گشتی لە كوردستان بەچاوێكی بەرز سەیری هونەرمەند دەكرێت بۆیە بە برایانی هونەرمەندی خۆم دەڵێم با ئێمە بۆ هونەر شتی گەورە بكەین و ئەو گەورەییە هونەرەكەمان بپارێزێت و بە بە دڵنیاییەوە ئەم هەرێمە زۆر جوانتر دەبێ ئەگەر بایەخی زیاتر بە هونەر بدرێت.
سەعدون یونس پێیوایە هونەرمەندان وەكو كەسایەتییەكی دیار و بەرچاوی نێوكۆمەڵگا كە خەڵك رێزیان لێدەگرن دەتوانن رۆڵێكی بەرچاو ببینن لە پێشخستنی كۆمەڵگا و وشیار كردنەوەی خەڵك و لەم بارەیەوە دەڵێ:
خەڵك جا بە رێژەی جیاواز و زۆر یان كەم رێز لە هونەرمەندان دەگرن و هەموو هەنگاوەكانی هونەرمەندان بەرز دەنرخێنن و بە گوێرەی توانا هاوكارییان دەكەن ئەمەش كاریگەریی دەبێت لەسەر وشیار كردنەوەی خەڵك، له ئهوروپا و رۆژئاوا به گشتی كهسایهتییه ناودارهكان و زۆر جار كهسانی ئاسایی له پێناو ئهنجامدانی كارێك یان پرۆژهیهكی خێرخوازی ههڵدهستن به داهێنانی كارێكی نوێ بۆ بهجێگهیاندنی پهیامێكی دیاریكراوه و زۆر جاریش مهبهستیان كۆكردنهوهی بڕه پارهیهك بۆ سهركهوتنی كاره خێرخوازییهكهیان، ئەم جۆرە كار و هەنگاوانە لە دوو رووەوە سوودی بۆ هونەرمەند هەیە، یەكیان ئەوەیە كە هونەرمەند سەنگ و پێگە وئاستی جەماوەریی خۆی بۆ دیاردەكەوێت ئەمەش بە جۆرێك لە رەخنە دادەنرێت، چونكە لە كۆتاییدا ئەگەر جەماوەر رێزی لێ گرت هونەرمەندان هەوڵ دەدەن كارەكانیان باشتر بێت بۆ ئەوەی كاری باشتر پێشكەش بكات، لە هەمان كاتدا ئەگەر پێشوازی كردنی جەماوەر وەكو پێویست نەبوو ئەوا پێویستە ئەو هونەرمەندا بەخۆیدا بچێتەوە،بەڵام ئەوە بە پێچەوانەش راستە، چونكە لە كۆتاییدا ئەوەی بڕیار لەسەر كاری باش و خراپ دەدات جەماوەرە.
سەبارەت بە رۆڵی هونەرمەندان لە پرسە نەتەوەییەكان وەك شەڕی دژی رێكخراوەی تیرۆریستی داعش لەم بارەیەوە مامۆستا سەعدون دەڵێ: كورد هەمیشە دوژمن و ناحەزی زۆربووە كە هەوڵیانداوە وڵاتەكەمان داگیر بكەن و ئێمەش لە خێرو و سەروەتی سامانی وڵاتی خۆمان بێبەش بكەن، ئێستاش تیرۆریستان ههوڵی داگیركردنی كوردستان دهدهن و پێشمهرگه قارهمانهكان له بهرگرییهكی بێ وێنهدان بۆ پاراستنی خاكی كوردستان و رۆژانه لاوان له ههموو شارهكانی كوردستان گیانی خۆیان دهكهنه قوربانی و دهگهنه كاروانی شههیدان، پێویستە هونەرمەندان رۆڵ و قارەمانیەتی پێشمەرگەیان لە بەرچاو بێت، ئەگەر سەیری مێژووی هونەری كوردی بكەین هەمیشە هونەرمەندە كوردەكان لە هەموو بوارەكان شانۆ دراما گۆرانی و مۆسیقا هەمیشە جۆرێك لە رۆحی بەرگری لە ناخیان هەبووە و لە كارەكانیاندا گوزارشتیان لە مەینەتییەكانی گەلەكەیان كردووە ئەگەر بە دیالۆگی شانۆیی یان دیمەنێكی دراما یان كۆپلەیەكی گۆرانییەك بووبێت، لە رۆژە سەخت و دژوارەكانی سەردەمی بەعس زۆر جار هونەرمەندانمان دووچاری گرتن و راوەدوونان بوونەتەوە، بەڵام سڵیان نەكردۆتەوە و بەردەوام بوون لە نیشاندانی هەستی كوردایەتی خۆیان و دەربڕینی خۆشەویستییان بۆ خاك و نیشتیمان، ئەوەی لەو سەردەمە ناخۆشانەدا هونەرمەندان ئەنجامیانداوە خۆی لە خۆیدا خەباتێك بوو پێویستە رێزی لێ بگیرێت، لەم سەردەمەی ئێستاشماندا هونەرمەندان سەرەڕای سەختی و دژواریی بارودۆخی ئابووری هەریەكەو لە شوێنی خۆی و بەپێی توانا و ئیمكانیاتی خۆی پشتگیری خۆی بۆ پێشمەرگە دەربڕیوە، بە ڕای من ئەمەش بچووكترین وەفادارییە كە هونەرمەندان بۆ پێشمەرگە دەری ببڕن و مایەی دەستخۆشییە.



بیۆگرافیای سەعدوون یونس:
لە 1/7/1948 لەدایك بووە.
ساڵی 1966 خانەی مامۆستایانی لە هەولێر تەواو كردووە
ساڵی 1973 بەشی دەرهێنانی لە پەیمانگەی هونەرە جوانەكانی بەغدا بە پلەی یەكەم
تەواو كردووە.
لە 23/2/1967 لەگەڵ هونەرمەندی كۆچكردوو سەمیرە عەبدۆك عەساف بوونەتە هاوژین.
دوای راپەڕین چووەتە ئەڵمانیا و 20 ساڵ لەوێ بووە.
خاوەنی زیاتر لە 120 بەرهەمی شانۆیی و دراما و فیلمی سینەماییە.