گازی یەكەم ئۆركسیدی كاربۆن یان كاربۆن مۆنۆكساید Carbon monoxide بێ رەنگ و بێ بۆنە، گازێكی مەترسیدارە لەوانەیە كە ببێتە ئەگەری نەخۆشی كتوپڕ و مردن. گازی كاربۆن مۆنۆكساید پەیدا دەبێت لە ئەنجامی كاركردنی ئۆتۆمۆبیل، مەكینەی بچووكی گازوایلی، فرنی، سووتانی خەڵووز و تەختە. لەم سەرچاوانە رێژەی كاربۆن مۆنۆكساید زیاتر لە شوێنی داخراو یان نیمچە داخراودا زیاد دەبێت و ئەگەری ژاراویبوون دێتە پێشەوە. نیشانەكانی ژاراویبوون بە گازی یەكەم ئۆكسیدی كاربۆن بریتین لە: سەرئێشە، سەرسووڕان، بێ هێزی گشتی، هێڵنج، رشانەوە، سینگ ئێشە، شێوان. هەڵمژینی بڕێكی زۆری كاربۆن مۆنۆكساید لەوانەیە كە ببێتە ئەگەری بێهۆشبوون و مردن. ئەم نیشانانە لە نەخۆشی دیكەش بەدی دەكرێن، بۆیە دەستنیشانكردن كارێكی ئاسان نییە، بۆ نموونە لەوانەیە كە كەسێكس نووستوو بە هۆی ژاراویبوون بە كاربۆن مۆنۆكساد بمرێت پێش ئەوەی كە نیشانەكان سەرهەڵبدەن. بۆ خۆپاراستن لە ژاراویبوون پەیڕەوی ئەم خاڵانە بكە:
• هەرگیز تەباخی گاز یان فرنی یان سۆبەی گاز بۆ گەرمكردنەوە لەناو ژوورەكاندا بەكارمەهێنە.
• هەرگیز هیچ جۆرێكی خەڵووز یان رەژوو لەناو ماڵ یان لە هەر شوێنێكی داخراودا دامەگیرسێنە.
• هەرگیز گێنەرێتەر یان مولیدە لەناو ماڵ یان لە گەرج یان لە نزیك دەرگا و پەنجەرەكاندا مەخەرە كار.
• ساڵانە مەكینەی ئۆتۆمبیلەكەت بەسەر بكەرەوە چونكە لیكێكی Leak بچووك دەبێتە هۆی كۆبوونەوەی گازی كاربۆن مۆنۆكساید لەناو ئۆتۆمبیلدا.
• هەرگیز ئۆتۆمبیل لە گەراجێكی داخراودا هەڵمەكە.
