مرۆڤ توانی بگاتە بۆشایەكانی ئاسمان ولە رێگای تەكنلۆژیاوە جیهان بكاتە گوندێكی بچووك بەڵام هەندێك نەهێنی بەهۆی تێپەربوونی كات هەمیشە بەنهێنیەكی ئالۆز ماوەتەوە مرۆڤەكان نەیانتوانیوە ئاشكرای بكەن وەكو ئەم شەش نمونەیە.


1- جاك خوێنرێژ
كەسێكی بەناوبانگ لە خوێنرەشتن هەمیشە تاوانەكانی بەشێوەیەكی دەرندە و زنجیرەیی ئەنجامداوە ناسنامەكەی نادیار بوو لە كۆتایی ساڵی (1888) پێنج تاوانی كوشتنی ژنانی سوزانی لە دوای یەكتری ئەنجامدا لە گەرەكیكی هەژارنەشین لە لەندن بەناوی وایت تەشابل.
هەر بەو هۆیەوەش ناونرا (سفاح وایت تشابل) واتە خوێنرێژ وایت تشابل. بەتێپەربوونی زیاتر لە 125 سال ئەم بكوژە (جاك خوێنرێژ) كەسایتەكەی هەر بەنادیاری ماوەتەوە.




2- پەیكەرەكانی دوورگەی قوربانی (جزیرە الفصح)
كەوتۆتە باشوری ئۆقیانوسی ئارام دووریەكەی 3700 كیلۆمەتر رۆژئاوای تشیلی ڕووبەرەكەی نزیكەی 163 كلیۆمەتر چوارگۆشەیە یەكێكە لە چۆڵترین و دوورترین دوورگەكانی جیهان.
دەریاوانێكی هۆلەندی بەناوی یاكوب روجینفین بەرێكەوت ئەم دوورگەی دۆزیەوە ساڵی 1722 لە جەژنی قوربان هەر لەبەر ئەوە ناویان ناوە دوورگەی قوربانی. ئەم شوێنە هیچ دانیشتوانێكی لی نەبوو ئەوەی سەیر بوو زیار لە 800 پەیكەری بەردینی گەورەی تیدا دۆزراوەتەوە، درێژیەكەی 9 مەترە و كێشەكەی 75 تەن زیاترە.
لەسەرەتای سەدەی بیستەم چەندین گروپی لێكولینەوەی شوێنەواری ئەوروپی سەردانی ئەم دوورگەیان كرد بۆیان دەركەوت 4500 سالی پێش زایینی ژیان لەسەر ئەم دوورگەیە هەبووە بەڵام بەهۆی رووداوێكی گەورە لەساڵی 1680 ئەم دوورگە بچووكە چۆل كراوە.




3 – دەڕندەی دەریای لوخ نس
بۆیەكەمجار لە ساڵی 1993 ئەم گیانەوەرە لەناو دەریای لوخ نس بینراوە لە ئەسكتلندا لەكاتی مەلەكردندا، تاوەكو ئێستا 5000 هەزار گرتەی ئەم دەرندەیە لەناو دەریا تۆماركراوە گەوەرترین زانستی ئالۆز و نەهینی لەخۆ گرتوە و زانایانی گیانلەوەران هێشتا كۆك نین لەسەر ئەوەی لە بنەماڵەی دیناسورەكانە یاخود گیانەوەرێكی دەریایی جیاوازە.




4_ هێڵكاری نازاكا
زنجیرەیەك نەخشی بەردینی كۆنە لەسەر پانتایی 80 كیلۆمەتر لە باشوری بیرۆ نەخشێندراوە. زانایان لەو باوەردان هێڵكاری نازاكا پێش 2000 ساڵ لە شارستانیەتی نازاكا نەخشێنراوە ریكخراویی یونسكۆ لە ساڵی 1994 بە شوێنەواریكی كەلتوری جیهانی ناساند. سەیر لەوەیە ئەم هێڵكاریە بە شیوەیەك نەخشیندراوە كە هەر لایەكی نەخشەكە 250مەتربەرزیەكەیەتی و شێوەی چەند ئاژەڵێكی لەخۆ گرتوە وەك میمون سەگ جاڵجالۆكە و مەلی دەریایی .پرسیار لەوەیە هندیە نازكیەكان چۆن توانیویانە ئەم وێنەیەو بەم شێوە وردە بەنەخشینن كە نە فرۆكە و نە كەشتی ئاسمانیان هەبووە لەم سەردەمە.




5_ تابووتی بەڵێن
تابووتی بەڵین تابووتەیكە كە پێغەمبەر (موسا) سلامی خوای لێبێت (10) خاڵ وەسیەتنامەی نووسیوە ئەم وەسیەتنامەیە لەناو ئەو تابووتە هەڵگیراوە بە گوێرەی ئاینی یەهودیەكان لە 586 پیش زایینی ئەو تابووتە تا ئیستا نادیارە. یەهودیەكان جەغتیان لەوە كردەوە كە ئەم تابوتە لە ژیر گۆری سلیمان بیغەمبەرە دوای لیكۆلینەوە و هەڵكاندنی گۆری سلیمان پیغمەبەر هیج تابوتیك نەدۆزرایەوە هەندیك لە زانایان پێوانوایە ئەم تابووتە لە ئەسیوبیایە یان لە بیابانەكانی ئوردنە .



6_ فرۆكەیەكی مالیزیای وون بوو
فرۆكەیەك بە ناوی (بیونغ 777) بەسەرنەشینیی (239) هاوڵاتی لە بۆشایی ئاسمان لە نیوان دوو كاتژمێر وون بوو لە بەرەبەیانی 8 مارسی ساڵی 2014 كاتژمیر 12:41 لە مالیزیا هەستا، پێوست بوو كاتژمێر 6:30 بگاتە بەكینی پایتەخەتی چین.دوای تێپەر بوونی 7 مانگ بەسەر رووداوەكە تاوەكو ئیستا لەهەوڵی دۆزینەوەی ئەم فرۆكەین بە بەشداری كردنی سەربازی زیاتر لە 10 وەڵات لە نێوان چین نەتەوە یەگرتوەكان لەسەر رووبەری 90 هەزار كیلۆمەتر چوارگۆشە تاوەكو ئیستا چارەنووسی فرۆككە بزرە.







وەرگێرانی سانە سلێمان عصاف
سەرچاوە/thaqafnafsak