le êsta ew rastiye tewaw rûne ke eger vaksînêk nedozirêtewe ewa cîhan natwanêt xoyi lem ḧalletî daxistine derbaz bikat ke behoyi vayrosî nwêyi koronawe sepênrawe. hîç katêk jmareyekî hênde zorî jiyan û guzeran û abûrî bend nebuwe be taqe destêwerdanêkî tendrustîyewe. bellam le katêkda zanayan pêşbirrkê deken bo perepêdanî vaksînêk, ewa debêt komellgeyi nêwdewlletî leyadî neçêt ke amancî kotayî brîtî nîye le tenha dozîneweyi vaksînêkî selamet, bellku brîtiye le kotayhênan be petake. emeş ew kate bedî dêt ke be miliyaran cur'e berhembihênrên ke be têçûnêkî guncaw û bo hemuwan berdest bêt, be taybetî wllate kemderametekan.
karêkî lem çeşne pêwîstî be têrrwanînêkî nwê heye: debêt wek babetêkî tendrustî cîhanî le vaksînekan birrwanrêt. nabêt ecêndayi nawxoyî yan qazanc bibine pallinerî gewretirîn perepêdanî vaksîn le mêjûda. pêwîste ḧkumet û kompaniyakanî drustkrdinî derman û rêkxirawe frelayenekan pêkewe kar biken bo perepêdan û berhemhênan û desteberkrdinî vaksîneke. berhemhênan û dabeşkrdinî miliyaran cur'eyi vaksîne nwêyeke le başitirîn rewşda karêkî prr le teḧedî debêt. encamdanî karêkî lem çeşne le serwextî petada hewllêkî bê pêşîneyi cîhanî dexwazêt.
çareserkrdinî kemukurrîyekan
tenha ew kemukurrîyaneyi em dwayiye leberçaw bigire ke le ser astî cîhanda le aradaye le peywendîda be kerasteyi xoparstin û taqîkrdinewewe. pêwîste le ser astî nêwdewlletî hewllekan yekbixirên bo eweyi wek êsta kêşeyi vaksîn drust nebêt û xellkêkî zor be bê wergirtinî vaksîn nemêninewe. be daxewe, le rabrduşda dabeşkrdinî vaksîn be şêweyekî yeksan kêşe buwe. bo nmûne, ziyadbûnî xwast leser vaksînî aydz le wllate geşekrduwekanda, buwehoyi eweyi kçanî herizekarî wllate tazegeşekrduwekan ke le barêkî metirsîdar bûn kemtir destiyan bem vaksîne bigat. le serwextî billawbuneweyi petayi enflonzayi beraz le sallî 2009, çend wllatêkî kem pêşwexte û pêş eweyi berdest bêt dawayi vaksînekeyan krdbû, emeş buwehoyi eweyi zorbeyi vaksîneke bikrrin û beşêkî kem bo baqî wllatan bmênêtewe.
be dllinyayiyewe debêt amancî zanayan perepêdanî ziyad le vaksînêk bêt. bellam tenanet bûnî çend vaksênêkî kara zemanetî ewe nakat ke nekewne destî çend wllatêkî kem, be taybetî ke le seretada le astêkî sinûrdarda berdest debêt. ewe erkî her ḧkumetêke ke sereta bayex be hawllatîyanî xoyi bidat, bellam le serwextî petakanda em erke ewe dexwazêt ke leheman katda leser astî cîhanî bîrbikeyinewe û karibikeyin. eger rêkkewtinekanî peywest be drustkrdinî drustkrdinî –derman- û kotubendekanî peywest be henardekrdinewe bibine berbestî berdem perepêdanî vaksînekan û bew şêweye bwar birrexisêt bo eweyi vayroseke le her şwênêk billaw bibêtewe, ewa hîç şwênêk selamet nabêt le teşenekrdinî.
yekêk le rêgakanî zaminikrdinî desteberkrdinî vaksîneke û dabeşkrdinî be yeksanî brîtiye le labrdinî hendê le berbestekanî peywest be yasakanî mollkdarêtî fîkrî û gwastineweyi tekinelojî û handanî karxanekan û twêjerane bo eweyi be arrasteyi amancêkî hawbeş kar biken. bew şêweye katêk yekem vaksînî kara û selamet drust dekrêt, ewa destibecê çend karxaneyek le yekkatda dest be drustkrdinî deken. pîşesazî dermanisazî hendê amadeyî lem çeşneyi pîşandawe: enistîtiyotî sêrum le hîndistan raygeyand ke desteberdarî bangeşeyi mullkdarêtî fîkrî vaksînî kovîd-19 debêt, kompaniya zebelaḧekanî derman wek glagso smîs klayin û sanofî şeraketêkî bê pêşîneyan pêkhênawe bo xistinegerrî serçawekaniyan, û çend karxaneyek rezamendîyan dawe leser eweyi qazanc nexeneser froşitinî vaksînî kovîd-19. emeş nîşaneyi xêre bo ew hewlleyi xirawetegerr lelayen serkrde cîhanîyekan û rêkxirawî tendrustî cîhanî bo xêratirkrdinî proseyi perepêdan û berhemhênan û dabeşkrdinî vaksînî kovîd-19 be şêweyekî yeksan.
zaminikrdinî eweyi vaksîneke be xêrayî drust bikrêt, her katêk pereypêdra, mayeyi teḧediyekî gewreye. zorêk lew vaksînaneyi egerî ewe heye bibine çareserî kovîd-19 ew layenane pereyan pêdrawe ke twanayekî berbillawyan drustkrdinyan nîye. û leber eweyi hendê lem layenane be şêweyekî ḧetmî şkst dehênin le dozîneweyi vaksînêkî karada, ewa debêt çend mîkanîzimêk dabinrên bo kemkrdineweyi metirsîyekanî weberhênan le bwarî perepêdan û drustkrdinî em vaksîneda. encamdanî em kareş be manayi ewe dêt ke vaksînekan be xêrayî berhem bihênrên û be astêk ke bo hemuwan bo desteberkrdinî bikrên be çawpoşîn leweyi le kwê dejîn.







le nûsînî:- ncuzî ukuncu yuyala
le saytî forin efêriz billawkrawetewe
gullan – wergêrranî leyinglîzî:- hêmin ẍnî