• Sunday, 05 May 2024
logo

hawpeymanîyekî gewreyi perlemanî û rollêkî zor biçûk le proseyi siyasîda

Gulan Media December 8, 2019 Raport
 hawpeymanîyekî gewreyi perlemanî û rollêkî zor biçûk le proseyi siyasîda


lenaw xopîşandanekanî em dû mangeyi dwayî 'erebî şî'eyi 'êraqda, tewawî layenekanî ḧeşdî şe'bî zor be nhênî û be hêminî rollî xoyan bo hellbijardinekanî dahatû gêrrawe û, ew dawayaneyi xopîşanderanî şî'e (hemwarkrdineweyi destûr, gorrînî sîstmî ḧukmirranî le perlemanîyewe bo serokayetî, kotayîhênan be siyasetî dabeşkrdinî pşkpşkên û pêkhênanî ḧkumetî tekinokrat w.. htd), hemûyan ew dawakarîyanen ke layenekanî ḧeşdî şe'bî be pşitgîrîyi merce'îyet krdûyanin be druşmî xopîşanderanî şî'e, her boye eger çawdêrî siyasî be wrdî bedwadaçûn bo reftarekanî ḧeşdî şe'bî bikat û legell dawakarîyi xopîşanderanî şî'e berawrdiyan bikat, ewa nek her hîç dawakarîyekî xopîşanderan dijî berjewendîyekanî hawpeymanîyi fetḧ (hawpeymanîyi ḧeşdî şe'bî) nîye, bellku her em hawpeymanîye lenaw perlemanda dawakarîyi xopîşanderanî şî'e dekat be beriname û prrojeyi yasayî, herwek le êstada lîjneyek bo dûbare hemwarkrdineweyi yasayi komsiyonî ballayi hellbijardinekan û lîjneyek bo hemwarkrdineweyi destûr lenaw perlemanda pêkhênrawe. bo pşitirrastkrdineweyi em boçûne, prsiyarî giring lêreda eweye: aya bebê pşitiywanîyi hawpeymanîyi fetḧ, hîç yasayek, yan lîjneyek, yan tenanet mtmanesendinewe le serok wezîran têperr debêt? wellamî em prsiyare şêwazî karkrdinî encumenî nwêneranî 'êraq deydatewe, le proseyi pêkhênanî kabînekeyi d.'adl 'ebidulmehdî-da ke serincam kabîneyi tazeyi êstayi ḧkumet bew core pêkhat ke hawpeymanîyi fetḧ deywîst.


lêreda prsiyarêkî dîke serhelldedat, ewîş eweye: başe ke ḧkumetekeyi d.'adl 'ebidulmehdî, ḧkumetî hawpeymanîyi fetḧ bêt, boçî le êstada hawpeymanîyi fetḧ deyewêt merce'îyetî necef hellwêstî xoyi beramber em ḧkumete bigorrêt û dawayi dest lekarkêşaneweyi d.'adl 'ebidulmehdî bikat? yan be şêwazêkî dîke boçî hawpeymanîyi fetḧ pêşwazî le dawakeyi merce'îyetî necef dekat? yan aya ciyawazîyek, yan hawdijîyek le nêwan gutarî merce'îyet û gutarî hawpeymanîyi fetḧ bûnî heye?
eger bo wellamdaneweyi em prsiyarane pena berîne ber şêwazî mamellekrdinî hêzekanî ḧeşdî şe'bî legell xopîşanderan, ewa degeyine ew derencameyi ke ḧeşdî şe'bî hewllîdawe xoyi wek layenêkî pşitiywan le xopîşanderan pîşan bidat, eme legell eweyi layene siyasîyekanî dîkeyi şî'e hewlliyandawe wayi pîşan biden ke hêzekanî ḧeşdî şe'bî beşdarin le serkutkrdinî hawullatiyanda, bellam em hewallane sertapayi lelayen hêzekanî ḧeşdî şe'bîyewe retkrawetewe, her bo nmûne le şewî 29/11/2019 sebaret bew kuşitareyi le necef ruwî dabû, lweyi cewad eliyasirî parêzgarî necef û serkrdeyekî diyarî ḧzbî de'wa, raygeyand ke hêzekanî serayayi 'aşurayi ḧeşdî şe'bî, bo parastinî mezarî ḧekîm destirrêjî gulleyan le xopîşanderan krduwe û be hoye çendîn kes kujarun û çendînî dîkeş brîndar bûn, bellam her heman şew paş kemtir le niyu se'at, kazim cabrî fermandeyi hêzekanî serayayi 'aşura raygeyand, ew hewalle nek her droye bellku hêzekanî serayayi 'aşura le beẍdan û hîç çekdarêkiyan le necef bûnî nîye.


em dû lêdwane dijbeyekeyi parêzgarî necef wek serkrdeyekî ḧzbî de'wa û kazim cabrî wek serkrdeyekî ḧeşdî şe'bî eweman pê dellên, ke lenaw layene serekîyekanî şî'eyi 'êraqda, çendîn layen hen dijî ew hejmûn û balladestîyen ke êsta layenekanî ḧeşdî şe'bî lenaw prose siyasîyekeda heyane, lemeş ziyatir ew roll û balladestîyeşe ke êsta layenekanî ḧeşdî şe'bî lenaw xopîşanderanî şî'eda heyane.


eger lem çwarçêweyeda seyrî rollî şexisî muqteda sedr bikeyin ke deyewêt wek karîzimayekî şî'e xoyi wêna bikat û hawpeymanîyekeyi deyewêt wek hawpeymanîyi yekem le naw encumenî nwêneranda xoyi pîşan bidat, ewa le maweyi em dû mangeyi dwayî xopîşandanekanî 'êraqda, her carêk wîstibêtî be bê hemahengî û agadarîyi hawpeymanîyi fetḧ hengaw hellbigirêt, ewa nek le hengawekeyi serkewtû nebuwe, bellku zor be raşkawane şkstî hênawe, her bo nmûne legell destpêkî xopîşandanekan sedr bangeşeyi eweyi krd ke xoyi dête naw xopîşanderan, bellam em dawaye lelayen xopîşanderanewe retkrayewe, hewreha dawayi le 'ebidulmehdî krd dest lekar bikêşêtewe, lemeş ziyatir bo sirrînî areqeyi nêwçawanî nameyekîşî bo hadî 'amirî serokî hawpeymanîyi fetḧ nard, bo eweyi le rêgeyi 'amirî-yewe, 'ebidulmehdî dest lekar bikêşêtewe, bellam ne lelayen 'ebidulmehdî û ne lelayen 'amirîyewe wellamêkî pozetîvî werinegrtewe, le êwareyi heyinîyi rabrdûşewe carêkî dîke muqteda sedr kewtotewe nardinî twît û mesc beweyi debêt pênc kes bo postî serok wezîranî dahatuwî 'êraq kandîd bin û rastewxo lenaw xopîşanderanewe hellbijêrdrên, em dawayeşî ciya leweyi yasayî û destûrî nîye, le hemanikatda lelayen hîç hawpeymanîyekî şî'e û tenanet xopîşanderanîşewe pêşwazî lê nekrawe.


xistinerruwî em waqî'e tazeyeyi naw proseyi siyasîyi 'êraq begşitî û proseyi siyasîyi nêwan layene şî'ekan betaybetî, bo eweye amaje bewe bikeyin, ke be dest lekarkêşaneweyi 'adl 'ebidulmehdî le postî serok wezîriyan, yan heta be derkrdinî yasayekî taze bo komsiyonî hellbijardinekan û encamdanî hellbijardinî pêşwexte, cllewgîrîyi proseyi siyasî le 'êraqda le destî layenekanî ḧeşdî şe'bî nayete derewe, lemeş ziyatir koyi proseyi siyasî le 'êraqda cllewekeyi dedrête destî merce'îyetî şî'e le necef ke peyam û fetwakanî, kopî peyame siyasîyekanî ḧeşdî şe'bîye.
Top