felsefeyi şorrşî eylûl bo êstayi xoman û ayindeyi newekanman
amancî şorrşî neteweyî gorranikarî beserda nayet, bellam mîkanîzim û şêwazekanî xebat bo geyşitin bew amancane bepêyi serdem û qonaxe ciyawazekan degorrêt, leser em prse zor caran lenêwan beşêk le roşnbîranda mşitumirr leser ew prse dekrêt, beweyi ke aya le êstada qonaxî rizgarîyi nîşitmanîman têperranduwe, yan em şêwaze ḧukmirranîyeyi êstayi herêmî kurdistanîş her beşêke lew qonaxe û heta nebîne xawenî qewareyi serbexoyi xoman, em qonaxe her drêjeyi debêt û le hemanikatda her debêt pabendî ew gutar û stiratîje bîn, ke şorrşî eylûl rêberayetî krduwe? bêguman wellamdaneweyi beşî zorî roşnbîran leser em prse bew coreye ke hêşita qonaxî bzûtineweyi rizgarîxwazîyi nîşitmanîman becênehêşituwe û debêt be mîkanîzim û şêwazî ciyawaz drêjepêderî ew qonaxe bîn.
prsiyarî serekî û giring ke leser mîkanîzim û şêwazî ciyawaz bo drêjedan be qonaxî rizgarîyi nîşitmanî dêtearawe, eweye: ew mîkanîzime ciyawazane ke pêwîste biyangrîneber çîn? diyare leser em mîkanîzim û şêwaneş le nêwan ḧzbe siyasîyekanî em beşeyi kurdistanda bîru boçûn û têrrwanînî ciyawaz heye, hendêk le ḧzbekan pêyan waye, lkandinî em beşeyi kurdistan be 'êraqewe bote emirî waqî' û debêt wek prsêkî 'êraqî mamelleyi legellda bikrêt, bellam layenî serekîyş lenaw proseyi siyasîyi kurdistanda ke partî dîmukratî kurdistan û hawpeymanekanî degrêtewe, pêdagrî leser ewe deken, lkandinî kurdistan be 'êraqewe, kurdistan nakat be beşêk le dewlletêkî bezor drustkraw ke nawî lênrawe 'êraq, bellku 'êraq xoyi drustkrawe û debêt lenaw em dewllete drustkraweda nasinameyi nîşitmanîyi kurdistan parêziraw bêt, bellam bo dakokîkrdin leser em prse layenî kurdistanî hergîz dergayi diyalog, hatine naweyi nawbijiywan, tenanet rêkarî yasayî û destûrîş retinakatewe, emeş lew qena'etewe serçaweyi grtuwe ke hergîz mêjû û cugrafiyayi nîşitmanîyi neteweyek be neteweyekî dîke nasirrêtewe.
diyare heta êstaş lenêwan ḧkumetî herêmî kurdistan û ḧkumetî 'êraqda, çendîn kêşeyi hellwasiraw bê çareser mawnetewe, bellam ḧkumetî herêmî kurdistan legell eweyi nefesdrêjî bo şêwazî diyalog û çareserî kêşekan pîşandawe, bellam hergîz natwanêt lew çwarçêwe stiratîjîye derbiçêt ke şorrşî eylûl bo çareserkrdinî kêşeyi kurdistan le 'êraqda dayrrşituwe.
serok ms'ud barizanî le çendîn boneda cextî leser ewe krdotewe ke yekêk le çaresere giringekan bo çareserkrdinî kêşeyi kurd le her çwar parçeyi kurdistanda, grêdanî diyalogî rastewxoye le nêwan ( kurd û 'ereb, kurd û turk, kurd û fars) da, bellam eweyi hengawî zor başî bo hellgîrawe û ta radideyekî baş berewpêşeweçûnî bexoyewe bîniywe, diyalogî (kurd û 'erebe), em diyalogeş nek teniya lenêwan (kurd û 'erebî 'êraqda) bellku êsta zor frawan buwe û bote diyalogî nêwan kurd wtewawî wllatanî 'erebî.
mebestî serok barizanî le bayexdan be diyalogî nêwan kurd û netewekanî dîke eweye ke pêwîste leser ew netewaneyi dîke leser astî mîllî le ruwî rasteqîneyi kêşeyi kurdistan têbigen û bigene ew rastîyeyi ke gelî kurdistan hîç kêşeyekî legell netewekanî dîke nîye û dexwazêt be aşitî pêkewe bijîn, bellam bigate eweyi rjêmî siyasîyi ew wllatane herreşe lemana û bûnî kurdistan biken be pêçewaneyi ew şêweyi gelî kurdistan deyewêt, ewa barudoxêk dêtearawe ke hîç layek netwanêt be aramî bijî.
bo êstayi kêşekanî nêwan herêmî kurdistan û 'êraq, diyalogî cdidî le nêwan xellkî kurdistan legell 'erebî 'êraq be (şî'e û sunine)we bayexî xoyi heye, betaybetîş ke êsta be hoyi aramîyi kurdistanewe beşêkî zorî 'erebî 'êraq çi bo geşit û çi bo manewe serdanî herêmî kurdistan deken û lemaweyi şerrî dijî da'şîşda şêwazî pêşwazîyi xellkî kurdistaniyan bîniywe ke çon be dîdêkî mirovane û brayetî mamelleyi legell krdûn.
xallî giring û dumahî ke lem wtareda mebestmane cextî leser bikeyinewe, giringîyi têgeyşitinî neteweyi berambere leser astî mîllî le rewayetîyi kêşeyi kurdistan û pêşwazîkrdin lew hewllaneyi serkrdayetîyi siyasîyi kurdistan bo çareserî aşitîyane deygrêteber. diyare mstefa barizanî her le destpêkî şorrşî duwemî barizan le sallî 1943we, em layeneyi zor lela giring buwe û her leser em binemayeş yekem nameyi bo 'ebidulrreḧman 'ezam paşa kesayetîyi 'erebî û paşanîş serokî komkarî 'erebî nûsiywe, boye eweyi lew mêjuwe fêrî debîn, eweye ke debêt ew rêge rasteyi mstefa barizanî bo şorrşî kurdistan diyarî krduwe û le şorrşî eylûlda zor ḧekîmane piyadeyi krduwe, êmeş drêjepêderî heman ew rêgeye bîn, egerçî şêwaz û mîkanîzimî êsta bo mamelle legell ew prse ciyawazîş bêt.