• weku nwênerî bellênderanî kurdistan çon derrwanîte doxî bazarru abûrî le herêmî kurdistanda? aya dekrêt butirêt herêm le doxî qeyranî darayî û abûrî derbazî buwe?
- bo qsekrdin leser doxî abûrîyi kurdistan pêwîste bigerrêyinewe bo hokarekanî qeyraneke, çunike kzî û rawestanî bazarr le kurdistan hokarekeyi degerrêtewe bo ew qeyrane darayiye qurseyi ke berokî ḧkumetî herêmî kurdistanî grt û le seretayi mangî 1 û 2î sallî 2014 ruwî le herêmî kurdistan krd, ewîş behoyi çend hokarêkewe :
1. birrînî budce û mûçeyi herêmî kurdistan lelayen ḧkumetî 'êraqî ew katewe.
2. şerrî nexwazirawî tîrorstanî da'ş beser herêmî kurdistanda.
3. dabezînî behayi newt lebazarre cîhanîyekanda bo nzîkeyi 30 dolar bo herbermîlêk.
4. hatinî yek miliyon û 800 hezare awareyi 'êraq û sûriya û nawçe kurdistanîyekanî dereweyi îdareyi herêm bo naw herêm.
em hokarane pêkewe barî darayî ḧkumetî herêmî kurdistaniyan zor qurs krd, be radideyek ke netwanra tewawî mûçeyi mûçexoran dabîn bikrêt û be naçarî pena bo pêdanî mûçe beşêweyi paşekewt brdra, eme wêrrayi rawestanî zorbeyi here zorî proje û karekanî ḧkumet. ême weku bellênderanî kurdistan bedwadaçûnî zorman krd bo eweyi ḧkumet her hîç nebêt hendêk pare be rênmayî be bellênderan bidat, taweku ew projaneyi ke lejêr encamdanda bûn ranewestin, bedaxewe be biyanuwî nebûnî ew birre pareye ziyanêkî gewre be jêrxanî abûrî kurdistan kewtû qeyraneke sexttir buwewe, eger mangane teniya 10 miliyon dolariyan be bellênderan bidaye,ـ sê hezar proje ranedewesta û 250 hezar helî karîş ledest nedeçû, eme wêrrayi rawestanî bazarrî bazirganan û sedan pîşewer û kasbikar û xawen dukanî keresteyi bînasazî, tenanet zor le bellênderan kelupel û kerestekaniyan froşit û bazarrekanî kurdistaniyan becêhêşit, ew çeke bê resîdeyi banikîş ke dra bebellênderan û bellêninameyan be ême prrkrdewe taweku doxî darayî kurdistan baş nebêt, parekan nadrêtewe doxekeyi leser bellênderan qurstir krd. herçonêk bêt êsta ledwayi hellbijardinî perleman wrde wrde qeyraneke têperr debêt, betaybetî serdanekeyi serok baziranî bo 'êraq û asaybûneweyi peywendîyekanî nêwan herêm û 'êraq û kotayîhatinî ew peywendîye çeqbestuweyi lenêwan hewlêr û beẍda hebû, bûnî 'adl 'ebidulmehdî weku serok wezîranêkî miyanrrew û nzîk leserkrdayetî kurd buwe hoyi başbûnî doxî abûrî û darayî 'êraq û kurdistan.
* basî bellênderant krd ke ziyatir le sê hezar projeyan rawestawe û ziyanêkî gewreyan berkewtuwe, aya pêdaneweyi beşêk le qerizî bellênderan beşêweyi wecbe çi karîgerîyekî leser dûbare begerrxistineweyi karekaniyan û cullaneweyi bazarr hebuwe?
- ḧkumet nzîkeyi yek miliyar dolar qerizdarî bellênderane, dwayi hewllêkî zor twanra be dû wecbe hercareyi 100 miliyon dolar bidrêtewe be bellênderan, bellênîşman le ḧkumet wergrtuwe herkatêk barî darayî başitir bêt, ewa 100 miliyon dolar ziyatir, yan kemtir be ême bidatewe, be pêdaneweyi ew yek miliyar dolareş pareyekî baş derrjête naw bazarrekanî herêmewew projekan dest be cêbecêkrdineweyan dekrêt û helî kar drust debêt û bazarr cûlleyi têda drust debêtewe, ew 200 miliyon dolareyi drawe be bellênderan beşêk le qerizekaniyan pê dawetewe, hîç bellênderêk ḧeznakat projkeyi rabwestêt, çunike rawestanî proje bo bellênderan kawlkarîye û ziyanêkî gewreyi berdekewêt, weku yekêtî bellênderanî kurdistanîş dawa le bellênderan dekeyin dest bekarekaniyan bikenewe û ḧkumetî herêmîş budceyek bo projekan dabinêt, umêdewarm hengawekanî ḧkumet becorêk bêt ew mtmaneye bigerrênêtewe, lekatî drustibûnî qeyraneke ḧkumet deytwanî destkarî pareyi bellênderan û bzniskaran lebanikekan nekat, ew hengawe helleye waykrd bêzniskar û weberhêneru hemû çîn û twêjekan mtmaneyan be banik nemênêt û parekaniyan bikşêninewe û qeyraneke leser ḧkumet sexttir bêt, bedaxewe wezaretî darayî kurdistan debuwaye bo rûberrûbûneweyi qeyrane ke berinameyi zanistîyi hebuwaye, nek be sîstemêkî jmêriyarîyi neguncaw kar bikat û berprsanêkî kem ezimûn ke be pşitgîrî û raspardeyi kompaniyayekî lubinanî benawî çaksazîyi abûrî hênawyane ziyanî gewreyan be abûrîyi kurdistan geyand, barêkî qursiyan xisteser bellênderanî kurdistan.
* sebaret be destpêkrdineweyi projekan êwe weku yekêtî bellênderanî kurdistan dawakarîtan le kabîneyi nwêyi ḧkumetî herêmî kurdistan çîye?
- hemû projeyek bo jêrxanî herêmî kurdistan giringe, bellam ew projaneyi morkêkî xizimetguzarîyan heye, yan projekanî drustkrdinî qutabixane û nwêjenikrdinewe û drustkrdinî nexoşxanekan giringîyekî radeberderyan heye û peywendiyan be jiyan û guzeranî xellkewe heye, boye debêt ḧkumetî herêmî kurdistan rîzbendî bo ew projane dabinêt û pareyan bo terxan bikat, her boye hemû xellkî kurdistan û bellênderanîş be giringîyewe derrwanine pêkhênanî kabîneyi nwêyi ḧkumetî herêmî kurdistan û umêd dexwazn ḧkumetêkî behêz bêt, dawakarîn kesanî tekinokrat û prrovîşnall û şiyaw le wezaretekan dabinên, dananî kesanî şiyawu dllsoz û nîşitmanperwer bo bujanewew perepêdanî kurdistan giringe, derbazbûn leqeyranî darayî û bunyatinaneweyi jêrxanî abûrî pêwîstî be lêhatuwîyi û karameyî ew kesaneye.
* basî rawestanî 3000 projet leherêmî kurdistan krd, aya êwe weku yekêtî bellênderanî kurdistan rawpêşniyartan bo ḧkumetî herêmî kurdistan û bo begerrxistineweyi ew jmare zoreyi projekan çîye?
- lekatî qeyranekeda karkrdin le sê hezar proje rawesta, bellam ême legell ḧkumetî herêmî kurdistan hemaheng buwîn û nemanhêşit ew projaneyi peywendîyi rastewxoyan bejiyan û guzeranî xellkewe heye rabwestêt, weku projekanî awî xwardinewe û pakkrdinewe û xawênikrdinî awî xwardinewe û dabînikrdinî derman û nojenikrdineweyi binike tendrustîyekan û dabînikrdinî xorak bo zîndaniyan û çendîn projew karî dîke, êstake bew dû wecbe pareyeyi ke drawe bebellênderan ta radeyek twanrawe umêd û mtmaneyekiyan bo bigerrêtewe, ew projaneyi bedahatî wezaretekan, yan beqeriz dekrêt, weku projeyi drustkrdinî şeqamî 120 û 150 metirî le hewlêr, ême pêşniyarman bo ḧkumetî herêmî kurdistan eweye debêt sereta ew projaneyi rawestawn dest bekarkrdin têyda bikrêtewe ew kat beriname û planman bo projeyi taze hebêt.