• Friday, 03 May 2024
logo

bo beşdarîkrdinî le korrbendî abûrîyi cîhanî . . . şanşînî urdin be hellkrdinî allayi kurdistan pêşwazî le rêberî neteweyek dekat

Gulan Media April 13, 2019 Raport
 bo beşdarîkrdinî le korrbendî abûrîyi cîhanî . . . şanşînî urdin be hellkrdinî allayi kurdistan pêşwazî le rêberî neteweyek dekat


«bo ewaneyi barizanî nanasin û deyanewêt em kesayetîye binasin, teniya ewende bese ke billêyin, barizanî. pêşmergeye û bo rojhellatî nawerrast wek parîs waye bo ferenisa».
prrofîsor kîns polak
berrêweberî prrograme stiratîjîyekanî amojgayi brokîngz




prrofîsor klaws şwab –î be reçellek ellmanî ew îkonomîsteye ke le sallî 1971ـewe korrbendî abûrîyi cîhanî le davos-î swîsira dameziranduwe û lew kateşewe heta êsta her xoyi serokî em korrbendeye.
korrbendî (davus) le swîsira ke sallane le mangî kanûnî duwem grêdedrêt, amancî bayexdane be perepêdanî abûrî le seraniserî cîhan û karîgerîyi pêşkewtinekanî tekinelojiya be erênî û nerênî leser dahatuwî mirovayetî û metirsîyekanî gorrînî keşuhewayi goyi zewî û sallane le seraniserî cîhanewe serok û wezîranî dewllet û zanayanî bware ciyaciyakanî zanist û weberhêneran û piyawanî kar be fermî banghêşit dekrên bo eweyi leser layene erênî û nerênîyekanî jiyanî mirovayetî qse bikrêt û rêgeçare bidozirêtewe bo çareserkrdinî kêşekanî koyi hesareyi zewî. bellam le dwayi sallî 2003we korrbendêkî taybet be kêşekanî dewlletanî rojhellatî nawerrast û bakûrî efrîqiya rêkdexirêt bo eweyi be şêweyekî zor taybet bas le kêşe û grftekanî em nawçe hestiyar û alloze le cîhanda bikrêt.
bîrokeyi damezandinî korrbendî abûrîyi nêwdewlletîyi (davos) legell eweyi hawkate legell şepolî sêyemî dîmukratî û seretakanî derkewtinî dakşanî sîstmî komonîstî, bellam le rûyekî dîkeşewe hawkate legell mezndeyi ew bîrmendaneyi ke pêyan wabû sîstmî lîbirrall dîmukratîyi rojawaş berew corêk le nadadperwerî hengaw helldegrêt û emeş bote hokarî eweyi komellgekanî rojawa berew corêk le sstî biçn û çalakîyi xoyan le dest biden, her boye eger bîrokeyi damezirandinî em korrbende grê bideyinewe be rojhellatî nawerrastî dwayi 2003 û grêdanî em korrbende taybet be kêşekanî dewlletanî rojhellatî nawerrast û bakûrî efrîqiya, ewa em berwareşiyan hawkate legell seretayi ew gorranikarîyaneyi ke seretakanî le dwayi 2003we le rojhellatî nawerrast derkewtin, kewate giringîyi em korrbende abûrîye nêwdewlletîye eweye ke taybete be kêşekanî rojhellatî nawerrast û hewlldan bo dozîneweyi çareser bo ew kêşaneyi tewawî dewlletanî em nawçeyeyi grtotewe.

giringîyi korrbendî abûrîyi cîhanî ewca le ( davosî swîsira) bêt, yan le (deryayi mirdû)î urdin, teniya ew penêllane nîye ke bo korrbendeke amade dekrên, bellku le perawêzî em korrbendeda çendîn dîdar û kobûneweyi giring le nêwan padşa û serok û serok wezîran û wezîranî beşdarbuwî naw ew korrbende grêdedrêt û leser prse wrdekan bo dozîneweyi çareserkrdinî kêşekan wtuwêjî zor cdidî û giring encam dedrêt, beşêk lem dîdaraneş le dwayi tewawbûnî korrbendeke gorranikarîyi gewre le peywendîyi nêwan dewlletan û şêwazî hawkarîkrdinyan bo ptewkrdinî peywendiyekaniyan dênêtearawe.
kewate eger korrbendî abûrîyi cîhanî le (davos) taybet bêt be kêşe cîhanîyekan le ser astî abûrî û siyasî û dîplomatî û nêwdewlletî, ewa korrbendî abûrîyi cîhanî le (deryayi mirdû)î urdin, teniya taybete be kêşekanî rojhellatî nawerrast û bakûrî efrîqiya û ew padşa û serok û kesayetîye giringane beşdarî têda deken ke detwanin rollêk le çareserkrdinî kêşekanda bigêrrin, yan xawenî ezimûn û fîkrêkî ewto bin ke le bo çareserkrdinî kêşekan rêgeyi taze û pêkewekarkrdinî hemelayene berhem bihênêt.
lem çwarçêweyeda banghêşitî fermîyi şa 'ebidullayi padşayi urdin bo ms'ud barizanî wek rêber û nasinameyi neteweyekî bê dewllet, manaw meẍzayekî taybetî heye û, raşkawane le miyaneyi em banghêşite fermiyeyi û ew pêşwazîye ast berizeyi be hawşanî serokî dewlletêkî serbexo, be hemû cîhan dellêt, bebê ezimûn û lojêk û şêwazî bîrkrdineweyi barizanî, meḧalle bitwanrêt nexşerrêgeyek bo çareserkrdinî kêşekanî rohellatî nawerast dabirrêjdrêt, betaybetî ke debêt yekem skêçî em nexşeye le 'êraq û sûriyawe dest pê bikat.

beşêk le mallperre 'erebîyekan le rûmallkrdinyan bo beşdarîyi kesayetîye diyarekan lem korrbende cîhanîyeda, pênaseyi ms'ud barizanî-yan wek serokî herêmî kurdistan krduwe, bellam em helleye wek kemezimûnîyi ew rojnamenûsane naxwêndrêtewe, beweyi êsta barizanî serokî herêmî kurdistan nîye, bellku astî berizî prrotokollî pêşwazîyi şanşînî urdin û dananî allayi kurdistan hawşanî allayi şanşînî urdinî haşmî le pêşwazî barizanî da , bote hokarî eweyi ke rojnamenûseke wabzanêt em pêşwazîye prrotokollîye le astî pêşwazîyi serokî dewlletda, pêşwazîye le postekeyi barizanî, nek kesayetî û şkoyi barizanî wek rêberî neteweyek û , diyare şanşînî urdin û şa'ebidulla baş ew rastiye dezanêt ke barizanî be bê postîş her hêma û nasinameyi hemû kurdistane le tewawî rojhellatî nawerrastda.
korrbendî abûrîyi cîhanîyi (deryayi mirdû) ke rastewxo be serperşitî şa 'ebidulla berrêwedeçêt û her xoyşî korrbendekeyi krdewe û wtarêkî giringîşî têda pêşkeş krd. amancî serekîyi ew korrbende hewllêke bo çareserkrdinî kêşekanî dewlletanî rojhellatî nawerrast û bakûrî efrîqiya û padşayi urdinîş dezanêt em kêşane debêt le 'êraq û sûriya çareseryan bo bidozirêtewe, her boye katêk le frrokexane allayi kurdistan bo pêşwazî barizanî helldekrêt û le katî pêşwazîkrdinîşî allayi kurdistan dexate pşitî barizanî, eme manayi eweye ke şa 'ebidulla le rêgeyi em korrbendewe be cîhan dellêt, ew birriyareyi barizanî ke le eylûlî 2017 be encamdanî rîfrandom le kurdistan encamî da, rêge rastekeye bo çareserkrdinî kêşekanî 'êraq ke çareserkrdinî kêşekanî 'êraq debête seretayekî drust bo çareserkrdinî kêşekanî tewawî rojhellatî nawerrast û bakûrî efrîqiya.
eweyi le miyaneyi pêşwazîyi şanşîn û padşayi urdin bo barizanî lem korrbendeda tewawî cîhan bînî, ew rastîye bû ke çîdîke le çwarçêweyi bîrkrdineweyi teqlîdîyaneyi dewlletanî nawçeke û nexşeyi bedinawî sayks pîko, nek her hîç yekêk le kêşekanî rojhellatî nawerrast çareser nakrên, bellku xo pabendkrdin be dakokîkrdin le eqllîyetî teqlîydî şêwazî berrêwebrdinî dewllet wek êsta lem nawçeye piyade dekrêt û, pêdagrî leser maneweyi nexşeyi sayks pêko wek nexşeyekî pîroz, ewa tewawî kêşekanî em nawçeye rûberruwî derga daxirawekan dekatewe û hergîz rûnakîyş lew serî tunêllekewe derinakewêt.
em werçerxane ke le hemanikatda be hengawêkî lojîkane û bwêraneyi şanşînî urdin dadenrêt û, seretayekî giringe bo bîrkrdineweyekî nwê bo çareserkrdinî kêşekanî rojhellatî nawerrast û rêzgirtin le lojîkî ḧukmirranî barizanî ke le nawçeyekî alloz û lêwanlêw le gutarî tundrrewî û yektirî sirrînewe, jîngeyekî drust krduwe ke pêkhateyi netewe û ayîne ciyawazekan le kurdistan şanazî be lêburdeyî û pêkewe jiyan deken, boye eger heta êsta be çawî rq û kîneyi şovînîyane mamelle legell kurdistan û rêberekeyi krabêt, ewa êsta katî ewe hatuwe ezimûn û lojîkî em rêbere bikrête seretayek bo krdineweyi grêkwêrekan û werçerxanêk berew bîrkrdineweyi hawçerxane bo ḧukmirranî û dewlletdarî û kotayîhênan be kêşekanî em nawçeye, em têgeyşitine bo lojîkî barizanî de sall pêş êsta le nawendekanî fîkr û lêkollînewe şahîdî bo drawe, boye êsta ke bo beşdarîkrdinî lem korrbende cîhanîyeda astî berizî ew pêşwazîye prrotokollîye debînîn, dûbare ew rastîye dûpat debêtewe ke kîns polak le amojgayi brokîngz be amadebuwanî rageyand: barizanî her postêkî hebêt her pêşmergeye û bo rojhellatî nawerrast wek parîs waye bo ferenisa.
Top