• Saturday, 27 April 2024
logo

werçerxan le fermanrrewawe bo fermanpêkraw . . . ḧukmirranî leserdemî cambûnî dîmukratî û pêşkewtinî zor xêrayi tekinelojiyada

Gulan Media December 21, 2018 Raport
 werçerxan le fermanrrewawe bo fermanpêkraw . . . ḧukmirranî leserdemî cambûnî dîmukratî û pêşkewtinî zor xêrayi tekinelojiyada


sîstmî lîbirrall dîmukratî berhemî dewlletî neteweyî hawçerxe, perleman û ḧzbî siyasîyş berhemî sîstmî lîbirrall dîmukratîye bo eweyi ḧzbekan nwênerayetîyi çîn û twêje ciyawazekanî komellge biken û lenaw perlemanda le brî gel birriyar û yasa derbiken û ḧukmirranî le komellgeyi xoyanda piyade biken, bellam le êstada hawullatiyanî dewlletî neteweyî hawçerx mtmaneyan be sîstmî lîbirrall dîmukratî nemawe û geyşitûnete ew qena'eteyi ke sîstmî lîbirrall dîmukratî xerîke debête herreşe bo ser qewareyi dewllete neteweyiyekan, boye destiberdarî em sîstme debin û hewllekaniyan bo parastinî dewlletî neteweyî xoyan xistotegerr û, hewll û bîrkrdinewekanîş bew arasteyen ke bîr le sîstmêkî dîkeyi ḧukmirranî le brî sîstmî lîbirrall dîmukratî bikrêtewe. kewate prsiyarî serekî lêreda eweye ke eger hawullatiyanî koyi dewllete neteweyiye hawçerxekan mtmaneyan be sîstmî lîbirrall dîmukratî nemabêt, ew ḧzbe siyasîyaneyi bangeşe bo dîmukratî deken, nwênerayetî kê deken? wellamî em prsiyare derçûnî berîtaniya le yekêtî ewrupa û serkewtinî donalld tiremp le hellbijardinekanî sallî 2016î serokayetî emirîka deydatewe ke zor raşkawane nek her destiberdarî sîstmî lîbirrall dîmukratî bûn, bellku be aşkra xoşiyan le sîstmî lîbirrallîyi nêwdewlletî bêberî krd, ke lemaweyi 70 sallî rabrdûda lenden û waşnton serkrdayetîyi em sîstmeyan dekrdu, emirîka amade bû çend carêk bo parastinî em sîstme le herreşekanî bilokî komonîst, çekî etomî bekar bihênêt.

derçûnî berîtaniya le yekêtî ewrupa û bûnî tiremp be serokî emirîka, dû amajeyi zor giringn û eweman fêrdekat ke (parastinî dewlletî neteweyî) zor le sîstmêkî ḧukmirranî gewretire, ewca ew sîstme ba sîstmî lîbirrall dîmukratîyş bêt.



eme manayi eweye, leber eweyi sîstmî lîbirrall dîmukratî le sîstmêkî lokallîyi neteweyiyewe gorra bo proseyi bunyadinaneweyi netewe û dewllet leser astî glloballî, ewa çemk û behayi dewlletî neteweyî bê nrx krd û le rîşewe hellîkêşa, raşkawanetir eger çîrokî her neteweyek be şêweyekî gşitî brîtî bêt le komellêk rûdaw efsaneyi ciyawaz, ewa her neteweyek rûdaw û efsaneyi ciyawazî heye û be gerranewe bo mêjuwî netewekeyi şêwazî ḧukmirranîyi xoyi diyarî dekat, bellam katêk sîstmî lîbirrall dîmukratî deyewêt bibête cêgreweyi çîrokî hemû netewekanî cîhan, ewa hîç ciyawazîyekî legell aydiyolojiyetekanî (nazîzim û komonîzim) nabêt ke le sedeyi bîstemda deyanwîst xoyan beser hemû cîhanda bsepênin.



emirîka le serdemî her çwar îdareyi (buşî kurr û obamada), çend carêk hoşdarî eweyan be çîn da, leber eweyi çîn rêgre le lîbirrallîzekrdinî wllatekey, bellam êsta xellkanêkî zor leser astî cîhan, modêlî ḧukmirranîyi çîn be serkewtû dezanin û raşkawaneş sîstmî lîbirrall dîmukratî be sîstmêkî ḧukmirranîyi çeqbestû nawzed deken. em boçûne leser ew binemaye drust nebuwe ke sîstmî dîktatoriyetî komonîstî, sîstmêkî başitire le sîstmî lîbirrall dîmukratî, bellku leser ew binemaye ew boçûne drust buwe ke çîn hewllînedawe sîstmî dîktatoriyetî komonîstî henardeyi cîhan bikat, yan beser netewekanî dîkeda bîsepênêt, her boye gorrînî ew sîstmeş karî xellkî çîn xoyetî, nek emirîka û ewrupa sîstmî lîbirrall dîmukratî bo henarde biken.



ledwayi dengdanî hawullatiyanî berîtaniya be (bellê) boçûne dereweyi le yekêtî ewrupa, deyivîd kamîron ke ewkat serok wezîranî berîtaniya bû, destî lekar kêşayewe, ew dest lekarkêşaneweyi kamîron ew peyame bû ke hawullatiyanî berîtaniya çîtir mtmaneyan be dîmukratî nemawe, boye dijî fîdrasiyonî yekêtî ewrupa dengiyan bo ciyabûnewe da, bellam tîrîza meyi ke dwayi ew postî serok wezîranî wergrt, raşkawane bellênî da ke destibecê birriyarî gelî berîtaniya cêbecê dekat û legell yekêtî ewrupa dest dekat be wtuwêj bo şêwazî çûne dereweyi berîtaniya, em hengaweyi tîrîza meyi ew peyameyi be cîhan rageyand, ke çîdîke le cîhanda fermanrrewa (ḧakm) bûnî nîye û gorrawe bo fermanpêkraw (meḧkum) û debêt fermanî netewekeyi cêbecê bikat, heta eger birriyarî netewe dijî sîstmî lîbirrall dîmukratî bêt, be heman şêwe donalld tirempîş le êwareyi 20î kanûnî duwemî 2017 û le rêwrresmî swêndxwardinekeyi wek serokî emirîka, raşkawane raygeyand, em rêwrresme, merasîmî destawdestkrdinî desellat le nêwan dû ḧzbî siyasî nîye, bellku destawdestkrdinî desellate le nêwan koşkî spî û gelî emirîkada. tiremp zor jîrane em wşaneyi le peyamekeyda cê krdboewe, leber eweyi baş lew waqî'e têgeyşitibû, eweyi sîstmî lîbirrall dîmukratî be ser waqî'î jiyanî rojaneyi gelî emirîkayi (englo seksonî) sepanduwe, çîtir qbûll nakrêt û hîç ḧzbêkî siyasîş natwanêt be nawî dîmukratîyetewe ew aydiyolojiyete beser emirîkîyekanda feriz bikat.



em werçerxane gewreye ke xerîke sîstmî lîbirrall dîmukratî le frîşitewe degorrêt bo şeytan, carêkî dîke koyi proseyi ḧukmirranî leser astî netewekanî cîhan xistote jêr guman û prsiyarî îḧracewe, prsiyarî ewe dekrêt, eger hemû netewekan bigerrênewe bo çîrokî xoyan wate serçaweyi mêjû û bîrî neteweyî xoyan û le bîr û mêjuwî neteweyî xoyanewe şêwazî ḧukmirranî ciyawaz pêşkeşî mirovayetî biken, aya lewe başitir nîye ke sîstmî lîbirrall dîmukratî beser hemû netewekanî cîhanda bsepêndrêt? wellamî em prsiyare netewekanî ewrupa û emirîka pêş her neteweyekî dîke dawyanetewe û bêzarin le sîstmî lîbirrall dîmukratî ke hîç behayekî bo çîrok û mêjuwî netewekaniyan nehêşitotewe.



lem rwangeyewe dekrêt billêyin: ḧukmirranîyi baş, nmûne ciyawazekanî netewe ciyawazekane, boye bo êmeş le herêmî kurdistan ke le êstada serqallî eweyin kabîneyekî tazeyi ḧkumet pêkbihênîn, debêt agadarî em werçerxane gewreyeyi proseyi ḧukmirranî bîn le seraniserî cîhanda û debêt partî dîmukratî kurdistan pêş her layenêkî dîkeyi siyasî raşkawane ew peyame be ḧzbe siyasîyekanî kurdistan rabigeyenêt, katêk gelî kurdistan dengiyan be partî dawe, partî nebote partî fermanrrewa (ḧakm) le kurdistanda, bellku bote partî fermanpêkraw (meḧkum) lelayen gelî kurdistanewe û hîç rêgeyekî leberdemda nîye û debêt teniya ew fermane cêbecê bikat ke gelî kurdistan fermanî pêkrduwe.

bem manaye çon îdareyi tiremp raşkawane be hemû cîhanî rageyand, sîstmî lîbirrallî nêwdewlletî ke 70 sall bergrîman lêkrd, çîdîke bo emirîkayi 2017 naşêt, herweha çon ḧkumetî berîtaniya be hemû cîhanî rageyand ke çîdîke pêwerekanî kobinhagn bo berîtaniyayi dwayi 2016 naşêt, ewa debêt le destpêkî em kabîneyewe partî dîmukratî kurdistanîş be hemû ḧzbekanî kurdistan rabigeyenêt, ke şêwazî ḧukmirranîyi 25 sallî rabrduwî kurdistan bo kurdistanî dwayi rîfrandom naşêt, em kabîneyeş ḧkumetêke be bîrkrdineweyekî nwêyi ḧukmirranî nek kabîneyi (8+1).

Top