têkşkanî da'ş leser destî pêşmerge
rûxanî dîwarî (berlîn)êkî dîkeye le sedey bîst û yekda

elmanya le salî 1946 cya lewey wek dewlet dabeşkra bo dû dewlet، lehemankatîşda berlînî paytextîşî be dîwarêk beser blokî rojhelat û rojawa dabeşkra، belam leber euey elmanîyekan leduay eu şere carêkî dîke geranewe bo pabendbûn be exlaqî neteweyî û nîştmanî elmanyawe، ewebû le salî 1989 be rûxanî dîwarî berlîn nek her herdû elmanya û berlîn yekî grtewe، belku kotayîşî be sîstmî dûcemserî le cîhanda hênaw، sîstmî nuêy cîhanî rageyand.
eu werçerxane gewreyeî rûxanî dîwarî berlîn beduay xoyda hêna، nek her çawerwannekraw bû، belkû roj leduay roj rûdawî sersurhênerî eutoy beduay xoyda dehêna ke nek tenya psporan û bîrmendan pêştr bîryan lê nekrdboewe، belku leser astî dîplomatkar û bryarsazanîş ke rûberuuy eu werçerxane gewreye debûnewe، xoyan brwayan nedekrd eu werçerxane gewreye ruuydabêt، herwek çon dînîs ros ke yarîderî cêmîs bîkerî wezîrî derewey îdarey buşî bawk serî lewe surmabû، çon yekêtî sovyetî pêşan bo derkrdnî êraq lekueyt razî buwe bbête yekêk le endamanî hawpeymanî nêwdewletî bo azadkrdnewey kweêt.
dyare leduay serheldanî da'ş le2014u paşanîş rageyandnî xelafetî îslamî da'ş le êraq û sûrya، emcareyan cîhan be aşkra carî mrdnî eu sîstme nwêyeî cîhanî da ke rûxanî dîwarî berlîn drustî krdbû، euca çon rûxanî dîwarî berlîn û rageyandnî sîstmî nuêy cîhanî rûdawêkî pêşbînînekraw û mezndenekrawbû، beheman şêwe derkewtnî da'ş û damezrandnî xelafetî îslamîş pêşbînînekraw û meznde bo nekraw bû، her boye le mawey huzeyran ta abî 2014، cîhan û dewletanî rojawa û betaybetîş emrîka dûçarî şlejanêkî gewre bûn، em şlejane be astêk bû ke hîç kam le (encumenî asayşî nêwdewletî، yekêtî eurupa û nato û tenanet îdarey emrîkaş) neyandetwanî bryar bden، lemeş zyatr psporêkî gewrey wek maks but ke rawêjkar û taybetmendî bwarî asayş û bergrî bû bo asayşî neteweyî emrîka، ktêbêkî benawnîşanî (şerî nebînraw) nûsî، lem ktêbeda cextî leser ewe krdbuwewe، çon împratoryetî rom bedestî grupêk le çekdarî gerîlayî rûxênra، împratoryetî emrîkaş be destî tîrorîstan heman çarenûsî împratoryetî romî debêt.

belam ke le abî 2014 serok barzanî bryarî şerî man û nemanî djî tîrorîstanî da'ş daw xoy çuwe sengerekanî pşewey pêşmergew hêrşekanî tîrorstî da'şî ragrt، lehemankatda grêkwêrey bryardanîş nek her bo emrîka û yekêtî eurupa û nato krayewe، belku encumenî asayşî nêwdewletîş twanî be kodengî her pênc endame hemîşeyyekey bryarêkî nîwdewletî derbkat.
eukatey serok barzanî bryarî şerî man û nemanî djî da'şda، gewretrîn karesat beser beşêkî grngî netewekeman hatbû ke kurdanî êzdî bûn û beşkêkî zorî xakî kurdstanîş lelayen tîrorîstanî da'şewe dagîrkrabû، be sedan hezar hawulatî kurdî êzdî û krîstyan û şebek û turkman û erebî sunne û şîeş awarey kurdstan bbûn، belam wêray em hemû karesateş، leber euey barzanî pêş hemû kesêk gerayewe bo pabendbûn be exlaqî şorşgêrî û neteweyî û nîştmanî pêşmerge ke druşmekey (kurdstan yan nemane)، ewa nek her twanra nawçe kurdstanîye dagîrkrawekan dûbare azadbkrênewe، le hemankatda exlaqî pêşmerge cîhanî hênaye eu qenaetey ke debêt rêz le kurdstan bgêrêt û kurdstan bbête wêstgey yekemî dûbare bunyadnanewey sîstmêkî nuêy cîhanî ke lem sîstme cîhanye tazeyeda، carêkî dîke pênasey dewlet leber roşnayî rêkkewtnî wîstfalya bo damezrandnî dewletî neteweyî hawçerx dekatewe، bedîwêkî dîkeda eu dewletey pêşmerge snûrekanî deparêzêt û pêy degutrêt kurdstan، eu dewlete behêzeye ke seqamgîrî û asayş û pêkewejyanî le nêwan eayîn û mezheb û netewe cyawazekan drustkrduwe، lehemankatda snûrî em dewleteşî le drndetrîn dujminî mrovayetî parastuwe ke euyş tîrorîstanî da'şe.
kewate em werçerxane eweman pêdelêt sîstmî dewlet pêwîstî be supayeke îrade û exlaqî pêşmergey hebêt û leser bnemay em îrade û exlaqe eu sîstme dademezrêtewe ke kotayî be şerî eayînî le nêwan şîe û sunne dehênêt û seqamgîrî û aştî bo nawçekew rojhelatî nawerast degêrêtewe، dyare şwênî lebar leber roşnayî em werçerxane gewre û tazeye bo euey dûbare pênasey dewletî têda bkrêtewe، dewletî êraq debêt، wek cugrafyayekî serbexo le çwarçêwey snûre teqlîdîyekanî xoyda، dyare destnîşankrdnî êraqîş wek bnemayek bo rêkxstneweu pênasekrdnewey dewlet le rojhelatî nawerast، dîsan degerêtewe bo exlaq û îradey pêşmerge، emeş leber euey bêcge lewey pêşmerge dewletêkî hawçerxî pîşanî cîhan dawe، lehemankatda exlaq û îradey pêşmerge bo pêkewejyan û lêburdeyî، erebî sunne û şîeşî pêkewe kokrdotewe، ke em halete le hîç şwênîkî rojhelatî nawerast û cîhanda bûnî nîye.

derkewtnî amaje syasîye tazekan
legel destpêkî prosey azadkrdnî musl
paş nîweroy 17î oktoberu leyekem rojî destpêkî prosey azadkrdnewey musl، serok barzanî wek fermandey gştî hêze çekdarekanî kurdstan le kongreyekî rojnamenûsîda le mîhwerî xazr serkewtnî qonaxî yekemî prosey azadkrdnewey muslî rageyand، euey le rêwresmî em kongre rojnamenûsîyeda cêgey serncdan bû، ewebû yekêk le fermande serbazîyekanî supay êraq yawerî serok barzanî bû lew kongre rojnamenûsîyeda، emeş wek amajeyek bo yekemîn prosey hawbeşî serbazî le nêwan hêzî pêşmergey kurdstan û supay êraq، her heman roj û beheman bonewe le kongreyekî dîkey rojnamewanîda dktur heyder ebadî dîsan raygeyand ke eme yekemîn care hêzî pêşmergew supay êraq pêkewe şan be şanî yek djî dujminêkî hawbeş şer deken، lemeş zyatr leduay rojî 17î oktoberewe hemû mîdyakanî nawxoyî û cîhanîş le katî rûmalkrdnî operasêone hawbeşekeda amaje be pêşmergew supay êraq، wek dû supay hawpeyman deken، em gorankarîye le şêwazî gutarî herdûla (kurdstan û êraq) û rengdanewey le mîdyakanî cîhanda، komelêk amajey syasîî tazen ke dekrêt wek bnemayek eayndey êraqî duay da'şî pê bxwêndrêtewe، emeş leber eweye:

1. dewletî êraq her leseretay drustbûnyewe bedrêjayî hkumete yek ledwa yekekanî êraq bew hkumetaneşî leduay salî 2003 drustbûn، amancî here serekîyan ewe buwe kurd hêzêkî serbazî nebêt bo euey bergrî lexoy bkat، tenanet duay rûxanî rjêmî êraq le 2003 û leserdemî balyoz pol brîmer wek hakmî medenîî emrîka le êraqda، zor guşaryan xste ser serkrdayetî syasî kurdstan bo euey pêşmerge nemênêt، xo eger eu katîş pêdagîrî serok barzanî nebwaye ke raygeyand hêzî pêşmergey kurdstan hêlî sûre، ewa emrîkaş pştgîrî eu dawayeî dekrd ke hêzî pêşmerge helbweşêtewe.
2. lemawey salanî 2003 – 2011، hemû duay kurd ewe bû hêzî pêşmerge wek beşêk le sîstmî bergrî êraq leqelem bdrêt û wek supay êraq meşq û rahênanî pê bkrêt û prçek bkrê، paşanîş budcey pêşmerge leser budcey serwerî wek supay êraq xerc bkrêt، belam hemû hkumetekanî (elawî، ce'ferî، malîkî û ebadî) emeyan qbul nebû، tenanet le rêkkewtnî nêwan layene kurdstanîyekan û ebadî bo beşdarîkrdnî kurd lew kabîneye، bryar dra budcey pêşmerge le budcey serwerîî êraq xerc bkrêt، belam dîsan em dktor heyder ebadîyeî ke êsta şanazî be hemahengî nêwan hêzî pêşmergew supay êraq dekat، êstaşî legelda bêt euey cêbecê nekrduwe.
3. legel euey êsta wezaretî bergrî emrîka rêkkewtnî legel wezaretî pêşmergey kurdstan îmza krduwe، belam lemawey salî 2003-2011، emrîkaş amadenebû be hawşêwey supay êraq mamele legel hêzî pêşmerge bkat، tenanet wek amojgay waşnton bo dîrasatî rojhelatî nzîk le twêjînewekeyda leser drustkrdnewey supay êraq lelayen emrîkawe amajey pêkrduwe، emrîka le salî 2003 – 2011 brî 25 mlyar dolarî bo supay êraq xerc krduwe، belam leberamberda lemawey eu heşt saleda tenya be brî 92 mlyon dolar harîkarî hêzî pêşmergey kurdstanî krduwe، emeş manay eweye tenanet waşntonîş bo cêbecêkrdnî syasyetî xoy le êraqda، pştgîrî euey nekrduwe ke hêzî pêşmerge bbête supay kurdstan.

kewate eger leser em bakgrawende em hemangî û hawkarîyeî nêwan hêzî pêşmerge û supay êraq bxwênînewe، ewa raşkawane hest dekeyn ke rêkkewtnî nêwan hêzî pêşmergew supay êraq be amadebûnî emrîka، rêkkewtnî nêwan dû supay nîzamî danpêdanrawe ke pêwendî nêwan kurdstan û êraqî leser bunyad denrêtewe.
dyare em danpêdananey dewletî be êraq be hêzî pêşmerge wek supay kurdstan leser bnemay eu rêkkewtnî lêktêgeyştne hatuwe ke wezaretî bergrî emrîka legel wezaretî pêşmergey kurdstan îmzay krduwe، rehendî cêgey bayexîş le rêkkewtnî nêwan wezaretî pêşmerge û pêntagon eweye ke dewletî êraq razî buwe pêntagon em rêkkewtne legel pêşmerge îmza bkat.
hengawhelgrtnî emrîka be razîkrdnî êraq bo mameley rastewxoy nêwan pêntagon û wezaretî pêşmerge، emeş manay eweye syasetî tazey emrîka beramber êraq، eu syasete koney duay salî 2003-2014 nîyeu raste pêdagîrî leser yekparçeyî êraq dekat، belam cugrafyaî êraq lenaw pêkhate serekîyekanî (kurdu şîeu sunne) leser bnemay lêkcyakrdnewey hersê pêkhateke daderêjêtewe.
eger wrdtr şrovey rêkkewtnî nêwan wezaretî pêşmergew pêntagon bkeyn، ewa raşkawane eweman bo derdekewêt، ke emrîka geyştote eu qenaetey ke pêwîste kurdstan û êraq her yekeyan xawenî supay xoy bêt، lemeş grngtr eweye emrîka be aşkra û rastewxoş mamele legel herdû supake dekat û hemû hewlî xoyşî xstoteger bo euey hemahengî û hawkarî le nêwan hêzî pêşmergew supay êraq drust bkat، bo euey pêkewe êraq bparêzîn. le êstaşda wek lezarî serok wezîranî êraqîşewe gwêman lê debêt، hkumetî êraq şanazî bem hemahengî û hawkarîyeî nêwan supay kurdstan wsupay êraq dekat.
lêreda grnge helwesteyekî dîke leser manaw mexzay hêzî pêşmerge wek supay kurdstan bkeyn، emeş leber eweye katêk êraq razî debêt ke hêzî pêşmerge supay kurdstan bêt û emrîka wek supayekî nîzamî rêkkewtnî serbazî legel îmza dekat، ewa îtr kurdstan wek dewletêkî xawen serwerîî pênasekey maks vîberî beserda cêbecê debêt û eu şerîete nêwdewletîyeî heye ke hêz berhem bhênêt، eu hêzeş bekarbhênêt bo parastnî tewauy cugrafyaî kurstan le hereşe derekî û nawxoyyekan، eme manay eweye kolegey serekîî serwerîî dewlet ke şkoy supa dyarî dekat، êsta eu şkoye hêzî pêşmergey kurdstane.
em amaje syasîye tazeyeî ke leyekemîn rojî destpêkrdnî prosey azadkrdnewey musl kurdstan û êraq amajey pêdeken، manay eweye duay azadkrdnewey musl، kurdstan wek dewletêkî serbexo nabête layenêk le dûbare bunyadnanewey beşe erebîyekey êraq le nêwan erebî şîe û sunneda، belku debête nmûneyekî serketû bo rêkxstnewey şîe û sunne û rêkxstnî hêzekanî erebî sunne û şîe wek hêzêk ke her layekyan nawçekanî xoyan bparêzn.