Salanêkî dûr û drêje heta da'ş derkewt û nîwey êraqî dagîrkird، eu syasetmedar û dîplomatkar û ekadîmîst û psporaney leser prsî kurd û êraq kardeken û xoyan be dostî kurd dezann، tenya raspardeyan bo serkirdayetî syasî kurdstan ewe bû، êraq wek dewlet bûnî nemawe، belam bew core syaset meken، obalî parçe parçe bûnî êraq bkewête estoy kurd. le huzeyranî 2014 katêk pênc fîrqey supay êraq be tewauy çek û cbexaney modêrnewe xoyan teslîmî tîrorîstanî da'ş kird û musl dagîrkra، ewa bo hemû cîhan aşkra bû ke syasetî emerîka bo êraq le 7 îdarey yek be dwayek (boşî bawk، dû îdarey klînton، dû îdarey boşî kur û dû îdarey obama) feşelî hênawe، le duay em rûdawe serok msod barzanî yekemîn serok bû raygeyand: carêkî dîke êraq nagerêtewe bo pêş 10î hwezîranî 2014 û debêt komelgey nêwdewletî begştî û emerîka betaybetî mameleyekî lojîkane legel em waqîe tazeye bken. sebaret bem waqîe tazeye legel euey le duay hêrşî tîrorîstanî da'ş bo ser kurdstan û bergrî qaremananey pêşmerge bo ragrtnî hêrşekanî da'ş bo ser kurdstan، îdarey emerîka bryarî da be rêgey asmanî û paşanîş be hemahengî legel beşêk le dewletanî hawpeymanî nêwdewletî yarmetî locîstî bo pêşmerge bnêrê، belam wêray em gorankarîyaneş syasetî emerîka beramber be êraq cextkirdnewe buwe leser heman eu syasete teqlîdîyeî ke dakokîkirdn buwe le yekparçeyî êraq û hêştnewey snûre destkirdekan.


bo hêştnewey eu syasete bê akamey pêy degutra «parastnî yekparçeyî êraq»، con kîrî wezîrî derewey emerîka le çendîn kor û konfransî nêwdewletîda raşkawane û rastewxo basî le serkewtnekanî pêşmerge nedekird û wek serkewtnî hêze êraqîyekan amajey pêdekird، belam emrî waqî serkewtnekanî pêşmerge û syasete hele û mezhebgerayyekanî layene şîekanî êraq le bexda û le hemankatda zalbûnî nfûzî êranî beser eu hêzey pêy degutrêt «heşdî şe'bî» û êsta be tewawetî cêgey supay êraqî grtotewe، buwe hokarî euey ke lelayen çendîn dîplomatkar ke pêştr le êraq karyan kirduwe، wek ( balyoz rayan kroker û balyoz cîms cîfrî) û herweha dîplomatkar elî xdrî ke le mawey 2003-2010 yarîdederî taybetî pênc balyozî emerîka buwe le êraq، feşelî syasetî her hewt îdarekey emerîka beramber be êraq -le buşî bawkewe ta obama- raşkawane rabgeyenn.



euey cêgey helwestekirdn û serncdane، le mangekanî kotayî 2015 û seretay salî 2016ـewe، eu dîplomatkaraney emerîka bêumêdî xoyan beramber syasetî îdarey obama neşardotewe û be aşkra rayangeyanduwe، lemawey eu çend mangey îdarey obama le deselatda mawe، natwanêt syasetî emerîka bo êraq bgorêt، boye arastey qsekanyan wek proje û bername û pêşnyar bo serokî dahatuuy emerîka amade deken û le êstawe daway lêdeken eger em sûraneweye lem bazne betaley ajawe û naseqamgîrîyeî êraqda berdewam bêt، -ke bêguman berdewam debêt-، ewa debêt serokî tazey emerîka em waqîe tazeye qbûl bkat û çîdîke dakokî lew snûre kone destkirdane nekat ke 100 sal lemewpêş le myaney rêkkewtnî sayks pîko، ferensa û berîtanya bo berjewendî xoyan dayanrştuwe.


bêdengî emerîka beramber feşelhênanî prosey syasî bnemakanî êraqî nuêy heltekand


duay kşanewey hêzekanî emerîka le kotayî 2011 û seretay xulî duwemî îdarey obama، cozîf baydn-î cêgrî serokî emerîka bewcore basî le syasetî emerîka bo êraq kird، bewey syasetî emerîka bo êraq le îdarey duwemî êraqda gewretrîn destkewtî em îdareye debêt، leber euey layene êraqîyekan detwann le çwarçêwey prosey syasîda kêşekanî xoyan çareser bken، bebê euey pena bo şerkirdn bben! dyare mebestî baydn lew prose syasîyeî ke êraqîyekan detwann kêşekanî xoyanî têda çareser bken، duayîn rêkkewtnî nêwan layene syasîyekanî êraq bû، leser kabîney duwemî nurî malîkî ke be rêkkewtnî hewlêr nasrabû، dyare gewretrîn kêşey layene syasîyekanî êraq begştî û kurd û sunne betaybetî، kokirdnewey eu deselate zore bû lay serok wezîran، her boye be hemangî emerîka legel koy layene syasîyekanî êraq، mîkanîzmêk le rêkkewtnî hewlêr darêjra ke deselatî serok wezîran snûrdar bkat، belam duay kşanewey hêzekanî emerîka le êraq، nurî malîkî serok wezîranî pêşuuy êraq nek her pabendî bendekanî rêkkewtnî hewlêr nebû، belku lenaw kabîney hkumetî êraqda، kabîneyekî nuêy be nawî rawêjkarekanî wezîrekanewe damezrand û kabîney wezarî leser bnemay hawbeşî û şeraketî nêwan pêkhate cyawazekanî êraq، buwe kabîneyekî kartonî û hkumetî êraq buwe yek kes ke euyş xudî nurî malîkî serok wezîran bû.


bêguman her le seretay salî 2012 ـewe، be raşkawî hest bewe kra ke nurî malîkî êraq berew dîktatoryetêkî taze debat، herboye le newrozî heman salda serok msod barzanî be hemû cîhanî rageyand، serok wezîranî êraq، berew takrewî û dîktatorî hengaw heldegrêt û carêkî dîke kurdstan dîktatoryet qbûl nakat، boye eger em arasteye ranegîrêt، ewa debêt gelî kurdstan xoy bryar bdat û her bryarêkîş gelî kurdstan bîdat، her eu bryare cêbecê dekrêt. belam prsyarî grng lêreda eweye: aya îdarey obama bêaga bû lewey nurî malîkî berew dîktatoryet hengaw heldegrêt؟ sebaret be welamî em prsyare dîplomatkar elî xdrî yarîdederî taybetî balyozî emerîka le êraq le twêjîneweyekda ke le mangî eîlûlî 2015 be nawnîşanî (êraq parçe parçe buwe، lêkyan cyabkenewe bo euey pêkewe bmênnewe.) ke le govarî forîn efêrz blawî kirdotewe، tyaîda nûsîwyetî: «hemû kat dîplomatkaranî emerîkî bewcore mameleyan legel eu hewalaney êraq kirduwe ke be dlî xoyan nebuwe، wate leser bnemay guman helsengandnyan bo kirduwe. tenanet le salî 2012 katêk îdarey emrîkî lewe agadar krayewe ke nurî malîkî berew dîktatoryet hengaw heldegrêt، keçî entonî blkn rawêjkarî asayşî neteweyî be cozîf baydn-î raygeyand: eu mezndane hemuuy helen û nkolîyan lêkird.» belam prsyarî grng lêreda eweye: aya berprsanî îdarey emerîkî le çwarçêwey karî dîplomatî û syasîda nkolîyan lew rastîye dekird ke malîkî berew dîktatoryet hengaw heldegrêt، yan le waqîşda tewau le syasetekanî malîkî bêagabûn؟ sebaret be welamî em prsyareş rojnamenûs nîd parker ke êsta berprsî bîroy serekî royterz-ـe le êraq، le beharî 2012 dîrasetêkî be nawnîşanî (eu êraqey le duay xoman becêmanhêşt. cîhan wek dewletêkî faşîl pêşwazî lêdekat)، tyaîda raşkawane amajey bewekirduwe، ke eu wek rojnamenûs zor caran le zonî sewz û lenaw bînayeî balyozxaney emerîka le êraq legel dîplomatkaranî emerîka danîştuwe û raşkawane metrsî xoy le reftare xrapekanî nurî malîkî pîşandawe، her boye nîd parker delêt: lêm prsîn ke êwe agadarî hemû reftare xrapekanî nurî malîkîn û dezann berew dîktatoryet hengaw heldegrêt، boçî be şêweyekî fermî basî naken؟ dyare lewelamda parker delêt: pêyangutm ewe syasete û nayanewêt be fermî basî bkeyn.



euey dîplomatkar û rojnamenûsan û ekadîmîstekan amajey pêdeken، euey lêdexwêndrêtewe، hokarî serekî şkstî prosey syasî le êraqda، derga walakirdn bo baladestî hzb û layene şîekan buwe û le çawpoşî û dûreperêzî emerîkawe le deselatdaranî bexdawe serçawey grtuwe، heta kar geyşte euey nurî malîkî serok wezîranî pêşuuy êraq le seretay 2014 budce û mûçey herêmî kurdstanî brî û be tewawetî erebî sunney perawêz xst û wek dîktatorêk hemû cumge serekîyekanî hkumet û asayş û supay xste jêr kontrolî xoy û serencamîş le huzeyranî 2014 eu supayeî behay 25 mlyar çekî modêrnî leberdest bû، le berdem grupêkî tîrorîstî xoy da be destewe û êraq be kirdeyî dabeş bû.
em rûdawaney le akamî bêbakî îdarey emerîkawe be ser êraqda hatûn، eweman pêdelên، eu prose syasîye le duay rûxanî rjêmî sedam husên-ـewe bo damezrandnewey êraqî nwê ke le ser bnemakanî (êraqêkî dîmukratî û fîdralî û freyî û perlemanî) damezra، le xulî duwemî kabînekey malîkî hemû eu bnemayane leberyek helweşêndran، emeş manay eweye، eger hemû umêdî cozîf baydn-î serokî emerîka ewe bûbêt ke layene êraqîyekan le çwarçêwey prosey syasîda detwann kêşekanî xoyan çareser bken، ke eu prose syasîye şkstî hêna û kes nebû çawdêrî bkat، ewa derga be ruuy hemû egere xrapekanî dîkeda dekrêtewe، herwek çon lew katewey malîkî destî pêkirduwe، le êstaşda heyder ebadî-î cêgrewey boy tewau dekat.


şîestan wek beşêk le mîhwerî bazney şîegerayî le ser rojhelatî nawerastda


le eîlûlî 2014 katêk wezaretî bergrî êraq draye pşkî erebî sunne، supay êraq eu supaye nebû ke nek her twanay euey hebêt beşe erebîyekey êraq bparêzêt، belku twanay eweşî nebû bexday paytextîş bparêzêt، boye be şêweyekî kirdeyî eu hêzey bûnî hebû، mîlîşyakanî heşdî şe'bî bûn ke hemûyan rastewxo lelayen êranewe drustkrabûn û tenanet eu nawaneşî bo eu hêzane danrabûn wek: (hzbulay êraq، esaebî ehlî heq، serayeî selam û ketaîbî seyd şuheda w.. tad) heman eu nawanen ke êran le başûrî lubnan û dîmeşq drustî kirdûn، xoşyan delên ême drust buuyn bo euey bergrî le şîe bkeyn، her boye katêk le hkumetekey ebadî-da hêzekanî heşdî şe'bî be kirdeyî cêgey supay êraqî grtotewe، eme manay eweye hêzekanî heşdî şe'bî yek erkyan heye û euyş eweye bergrî le şîe deken le şî'standa، nek hêzêk bn bergrî le wlatêk bken ke nawî êraq bêt. lemeş zyatr her le destpêkî damezrandnî kabînekey ebadî، perlemanî êraq çawerêy euey nekird، fraksyone kurdstanîyekan le bexda amadey danîştî kobûnewey perleman bn bo mtmanedan be kabînekey ebadî û bê amadebûnî kurd kabînekeyan rageyand. em destpêke le seretay kabînekey ebadî-da manay ewe bû، her layek qbûlyetî êraq bbête şî'stan û her layek amadeye hukmranî şî'stan qbûl bkat، ewa ba bêt، bexêr bêt û eweşî amade nîye şî'stan qbûl bkat، ewa hêze şîekanî êraq çawerêy naken û leber xatrî layenêk، ba eu layeneş serekî bêt، stratîjyetî şîestanî xoyan têknaden.


eger lêrewe be wrdî seyrî syasetî deselatdaranî şîe le bexda bkeyn، ewa be rûnî hest dekeyn، le duay euey hêzî kirdeyî şî'stan (heşdî şe'bî)، be tewawetî kewte jêr karîgerî syaset û arastekirdnî êranewe، ewa hukmranî şîegerayî bexda be heman şêwey taran، le hewlî ewedaye dewletî êraq bxate xzmetî medî şîegerayî le ser astî tewauy nawçeke û rojhelatî nawerastda.
em syasetey êsta hêzekanî şîe be pştgîrî rastewxoy êran le bexda pyadey deken، leser astî nawendekanî fîkrî û lêkolînewey syasî le cîhanda، nawî lênrawe «be hzbula kirdnî êraq»، raşkawanetr wate hemû êraq tenya wek hzbulay lubnanî lê bkrêt ke be wekaletî êran rastewxo syasetî taran cêbecê dekat. her boye eu syaset û bernameyeî le destpêkî kabîney heyder ebadî-yewe le bexda pyade dekrêt، heman syasetî hzbulay lubnanî û tewauy eu hêzaney dîkeye ke le taranewe araste dekrên، nawerokî eu syaseteş brîtîye le şîegerayî û le çwarçêwey em syaseteşda pêwîste hemû amancêkî dîke wek amrazêk bxrête xzmetî baladestî şîegerayî û zalbûnî şîe beser koy cumgekanî syaset û tewauy pêkhate cyawazekanî êraqewe.



kurd le hawkêşey tazey şîestanda
serbexoyî beserda ferzkra

eu hzb û layene syasîyaney bergrîyan le yekparçeyî êraq dekird û bê şermane le berdem mîdyakan deyangut، êsta katî encamdanî rîfrandom û serbexoyî kurdstan nîye، debêt bzann ewa be berçawî hemû dnyawe kabînekey heyder ebadî be aşkra û be bê hîsabkirdn bo prosey syasî û şeraket û hawbeşî le wlatîkda، hemû bnemakanî têhelda û be nawî kabîney teknokratewe، wlatêkî be nawî êraq le gorna û şîestanêkî be resmî rageyand! em halete drust dûbarebûnewey eu haleteye ke malîzya le salî 1965 beser sengafurayda hêna û tonko ebdulrehman le naw perlemanî malîzyada bemcore bryarî cyakirdnewey sengafuray le malîzya da û gutî: «le dumahîda tenya dû rêgeman bo mamelekirdn bedestewe maweyewe، yan eweye be hoy eu reftaraney hendêk le serkirdekan deyken، rêwşwênî serkutker werbgrîn djî hkumetî herêmî sengafura، yan rêgey duwem eweye ke hkumetî sengafura cyabkeynewe، leber euey hîç dlsozîyek bo hkumetî merkezî pêşkeş nakat». sebaret bem bryarey perlemanî malîzya bo cyakirdnewey sengafura، lî kwan yu yekem serok wezîrî sengafuray serbexo le yadaştnamekeyda nûsîwyetî، leber euey malîzya dewletêkî muslman bû، brwayan bewe bû ewan wek deselatdar pyaun û her ewan mafî eweyan heye jn telaq bden، her waşyan kird û le mawey kemtr le çend seatêkda sê car em beyaneyan xwêndewe، eweş bew manayeî ke malîzya sê besê sengafuray telaq dawe û be deq le yadaştekanîda lî kwan yu bemcore nûsîwyetî: «bepêy dabunerîtî malayoî îslamî tenya bo pyau heye telaq bdat، nek jn، her boye tenya pyau telaq radegeyenêt û jnekey telaq dedat، lem dabunerîteda jn û mêrd detwann rêkbkewnewe û be mare becaş dûbare pêkewe bjîn، belam ke sê be sê telaq rageyendra، ewa natwann carêkî dîke pêkbênewe. her boye ke sê car leser yek bryarî cyabûnewey sngafura le perlemanî malîzya xwêndrayewe، ewa manay ewe bû malîzya sê be sê sngafuray telaq dawe û carêkî dîke natwann pêkewe bjîn û grêbestî jn û mêrdayetîyan kotayî hatuwe. lêreda grnge sengafure bayex be gewherî telaqeke bdat، ne rûkare şerîyekey، boye bryarman da ke hîç rêgeyek nîye bêcge le cyabûnewe û debêt lewe dlnyabîn ke prseke kotayî hatuwe û debêt cêbecê bkrêt.»
pêdeçê lojîk û bîrkirdnewey deselatdaranî şîe û tewauy hêze syasîyekanî şîeî êraqîş، heman lojîk û bîrkirdnewey hkumetî malîzyaî salî 1965 bêt، dyare ewanîş brwayan beweye kurd eu mafey nîye ke bryarî cyabûnewe le êraq bdat û eu mafe mafî deselatdaranî şîeye ke kurd telaq bden، euca leber euey tenya lem kabîne tazeyeî ebadî-da eme sêyemîn care yeklayene le sê proseda kurd perawêz dexrêt، lewane:


1. pekxstnî yeklayeney yasay budcey 2015 û nenardnî beşe budcey kurdstan beramber newtî froşrawî kurdstan le rêgey somo-we.
2. dûrxstnewey cêgrî serok wezîran wek pşkî kurd le bexda be byanuuy nehêştnî cêgrekanî serok wezîran û serok komar.
3. dûrxstnewey kurd be şêweyekî yekcarekî benawî kabîney teknokratewe.


em sê halete ke le mawey salêk û çend mangêk le kabînekey ebadî beramber kurd krawn، manay eweye، emcare deselatdaranî şîe le bexda، sê be sê kurdyan telaq dawe û be hîç şêweyek tenanet be mare becaşîş carêkî dîke kurd û bexda natwann rêkbkewnewe û debêt lêkcyabbnewe، belam euey grnge bo kurd lem hawkêşeyeda eweye wek lî kwan yu delêt، grng gewherî telaqekeye، nek ruwe şerîyekey، emeş bew manayeî debêt hemûlayene kurdstanîyekan lewe dlnya bn ke eme kotayî prosey pêwendî nêwan kurd û bexdaye û debêt em prse be cddî werbgîrêt û hemû hewlêk bxrêteger bo euey em cyabûneweye kotayî bêt.


dyare le prosey darştnî sînaryoî em telaqeda tenya heyder ebadî، yan layenêk le naw hêzekanî şîe beşdar nebuwe، belku eger be wrdî le qsekanî heyder ebadî wrd bbînewe ke le katî pêşkeşkirdnî kabîne teknokratekey le perlemanî êraq raygeyand، zor raşkawane supasî muqteda sedr û tewauy hêze şîekan û merceîyetî ayetula sîstanî kird، emeş manay eweye em sînaryoye hemû layenekanî şîeî êraq û merceîyetî necefîş lêy agadarn û be teslîmkirdnî kabînekeşî، hemû bînîman ke çon muqteda sedr kotayî be penagîrîyekey le naw zonî sewz hêna û pştgîrî xoy bo kabîne teknokratekey ebadî rageyand، ke le bneretda manay hkumetî teknokrat، wate dûrkewtnewe le bnemay hkumetî şeraketî nîştmanî û rageyandnî hkumetî zorîney şîe le dewletî şîestanda، bemeş telqînî leser wlatêk xwênd ke pêştr nawî êraq buwe.

elî xdrî yarîdederî taybetî balyozî emrîka le êraq:
le êstada snûre destkirdekan srawnetewe û hkumetî bexda û dîmeşq şerîyetyan ledestdawe

em babete beşêke le dîrasetêkî elî xdrî ke le mawey salanî 2003 – 2010 yarîdederî taybetî pênc balyozî emrîka buwe le êraq û babetekey be nawnîşanî (êraq parçe parçe buwe û lêkyan cyabkenewe bo euey pêkewe bmênnewe)، em babete le eîlûlî 2015 le govarî forn efêrz blaw krawetewe.

eu egere zyatr le aradaye ke xrapbûnî barudoxî êstay êraq berdewam bêt û hkumetekeşî berdewam bêt le şksthênanî le edakirdnî erke bneretîyekanî bo desteberkirdnî asayş û xzmetguzarîyekan. lew haleteda pêwîste serokî dahatuuy emerîka be şêweyekî yeklakerewe karbkat bo euey rêgenedat êraq bbête sûryayekî dîke، wlatêk ke trs û toqandn bxate dlî hawulatyekanyewe û be mlyoneha aware henardey derewe bkat û bbête laney cîhadîyekan. emeş be manay ewe dêt be aşkrayî pştîwanî le konfîdralyetêkî benamerkezîkraw bkat. renge waşnton pena bbateber dabeşkirdnêk le çeşnî eu dabeşkirdney le nawçey belqan pyade kra، legel hênanearay sîstmêkî îqlîmî syasî nwê.
le êstada snûre destkirdekanî sûrya û êraq srdrawnetewe û herdû hkumetekey dîmeşq û bexda şerîyetyan le destdawe le têrwanînî mlyoneha hawulatî wlatekeyanda. boye waşnton çîdîke natwanêt wek dû hkumetî şerî mameleyan legelda bkat، herweha debêt dewlete gewrekanî nawçekeş mamele legel waqîe tazeke bken، emeş ne proseyekî xêra û ne proseyekî asan debêt û be sedan manorî hestyar lexo degrêt. le seretada debêt emerîka legel encumenî asayşî netewe yekgrtuwekanda karbkat bo xstnegerî destpêşxerîyekî aştewayî le rojhelatî nawerastda ke hemuwan bênête ser mêzî gftugo، be çeşnî euey îdarey klînton layene pêwendîdarekanî le prosey aştî dayton-da kokirdewe bo kotayîhênan be şerî bosnya. egerçî eme proseyekî bê metrsî nabêt، belam em stratîjyete leser bnemay mafî bryardanî çarenûs debêt ke le çarterî netewe yekgrtuwekanda çespêndrawe. bo eu mebesteş، pêwîste hêze cîhanî û îqlîmîyekan leser sîstmêkî syasî nwê rêkbkewn û hewl bden agrbestêk bênnearawe û hêzî aştîparêz blawepêbken، xo eger barudoxe eminî û îdarîyekeş bwar bdat، ewa rêge bdrêt le her beşêk le êraq û sûryada û be serperştî netewe yekgrtuwekan rîfrandom encam bden. egerçî renge êran rolêkî baş negêrêt، belam dekrêt behoy fşarêkî nêwdewletîyewe êran bêlayen bkrêt. eger em proseye le êraqda cêbecê bkrêt، ewa egerî zore parêzga şîekan le nêwan herêmêk bo no herêm pêkbhênn. bo nmûne، gumanî têda nîye ke kurdstanî êraq berdewam debêt leser grtneber rêgay pştbexobestnî abûrî û derfetî henardekirdnî newt û gaz bo turkya û yekêtî eurupa bekar dehênêt berew hengawhelgrtn bo bryardanî çarenûs. herçonêk bêt، em doxe eweşî xsterû ke be têperbûnî kat hemîşe mafî bryardanî çarenûs derencamêkî baştrî le dîktatoryetî bedest hênawe. le katêkda ke sedam tîrorîzmî le djî kurd bekardehêna، ewa berhelstî kurd le her katêkî dîke behêztr debû. lebrî ewe hukmranî xoberêweberî le kurdstanda، egerçî bê kemukurîş nîye، belam karîgerî hebuwe le ser desteberkirdnî asayş û perepêdan be jêrxane bneretîyekan û rexsandnî derfetî abûrî، emeş debête moêlêk bo beşekanî dîkey êraq û sûrya.

kîns polak le raportêkî taybetîda bo amojgay brokîngz:
xerîke êraq debête lubnanêkî dîke w
be tewawetî prosey syasî leberyek heldeweşêt


kîns polak berêweberî senterî saban le amojgay brokîngz، le myaney serdanêkî em duayyeî bo êraq û kurdstan raportêkî be sê beş bo amojgay brokîngz amade kirduwe û le beşêkîda bemcore basî barudoxî êstay êraq dekat.

«egerçî helmete serbazîyekey dj be da'ş le êraqda berewpêşçûnî bedesthênawe، belam hewl û koşşe syasîyekan be heman ast hengawyan helnegrtuwe. eme prsêke mayeî kêşeyekî qûle، çunke hemîşe hoşdarî drawe le barey euey tenanet le haletî serkewtnî serbazî yeklakereweda dj be da'ş، ewa egerî ewe heye، eme serkewtnêkî katî bêt، eger planêk nebêt bo xulqandnî syaqêkî syasî ke serkewtne serbazîye taktîkîyekan bgordrên bo destkewtgelêkî syasî berdewam. tenanet renge doxeke xraptrîş bêt le sayeî eu helumerceda، dyare hemîşe berewpêşçûn le berey serbazîda hawşan nebuwe be berewpêşçûnî syasî le êraqda. egerçî serok wezîran ebadî çend hewlêkî dawe le bwarî serbazîda û çend hengawêkî grngî helgrtuwe bo be namerkezîkirdnî deselat le parêzgakanda، belam bedaxewe serok wezîran çend carêk hewle bwêrekanî xoy le barbrduwe le rêy be hele îdaredanî programe grngekanewe. boye hest dekrêt êraq mlî rêy grtuwe berew euey bbête lubnanêkî dîke. mebest le lubnanbûn tenya bûnî hzbêkî hawşêwey hzbula nîye، ke mîlîşyayek bêt û êran beserîda baladest bêt، legel hemû eu kêşe eminîyaney ke deyxulqênêt، belku mebest lêy îflîcbûnî tewauy prose syasîyekeye. ke emeş serdekêşêt bo îflîcbûnî hkukmranî û sîstmî abûrî wlateke. bo nmûne، lîjney aştewayî be degmen kobûnewe dekat، xo eger kobûneweş encam bdat، ewa derencamêkî kem bedest dehênêt. tenanet hendê le nzîktrîn hawpeymane sunnekanî ebadî-îş le nêw serkirde sunne myanrewekanda naumêd û tûren le ast euey le prosey aştewayîda berewpêşçûnî berçaw bedest nehatuwe. herçonêk bêt، destroyştuuyî êran le êraqda behêze û bêguman behêztrîşe le destroyştuuyî emerîka lem wlateda. belam euey bedî dekrêt karîgerî êran lem çend mangey duayîda be şêweyekî berçaw kem botewe. raportgelêk hen amaje bewe deken pêkhatekanî nêw heşdî şe'bî- ewaney lelayen êranewe pştîwanî dekrên- mûçeyan pênedrawe. zorêk le şîekan prsyarî ewe deken boçî beşêk le heşdî şe'bî le layen êranewe rewaney sûrya dekrên bo euey le pênawî esedda şer bken û bkujrên؟ egerçî heşdî şe'bî helmetekanî paktawkirdnî regezey encam deden û hewlîş deden em helmete drêj bkenewe bo nawçe sunnenşînekanî dîkeş. le êstada berewpêşçûne abûrî û syasîyekan le êraqda berewpêşçungelêkî slbîn. wlateke le ruuy syasî û leser sercem astekanda parçeparçe buwe û eu hêzaney deyanewêt le wlateke dabbrên، ptr behêz debn. emaneş hkumetekeyanî îflîc kirduwe، em doxeş euey lê dexwêndrêtewe ke egerî zore êraq dûçarî barudoxêkî hawşêwey barudoxî êstay lubnan bêt، eger nelêyn barudoxî lubnanî nêwan salanî 1975 û 1991. leweş zyatr، hîç çareserêkî rûn le arada nîye lelayen êraqîyekanewe، hîç ştêkîş bedî nakrêt ke pêşbînî euey lêbkrêt êraq lem rêgeye derbaz bkat û bîxate ser rêyekî baştr û bnyadnertr.