aşkraye ke prsî berengarbûneweyi gendellî û hellgirtinî hengawî cdidî bem arasteye le proseyi çaksazîda pêkhate û payeyekî binerretîye, le heman katda nakrêt hewllekanî hênanearayi ḧukmirranîyi baş derencamî xwaziraw û akamî berhemdariyan lêbikewêtewe, eger hawşan nebin be girtineberî rêgaçareyi kara, bo begjdaçûneweyi gendellî, egerçî nakrêt têkrrayi ḧkumirranîyi baş û tewawî prroseyi çaksazî le berperçdaneweyi gendellîda qetîs bikrêt. xallêkî dîkeyi giring eweye ke kar leser kemkrdineweyi derfetekanî gendellî bikrêt, nek teniya szadanî ew kesaneyi têwe deglên. hemû em prsane bûne tewerî dîmaneyekî gullan legell (sozan roz ekêrman) ke prrofîsore le skûllî yall bo yasa le zanikoyi yall, çendîn nûsîn û twêjîneweyi lebareyi yasa û abûrî û siyasetî gşitî û ḧukmirranî û berengarbûneweyi gendellî heye. le twêjînewekanîda bayexêkî taybet be prsekanî peywest be yasa û siyasetî berawrdkarîyi abûrîyi siyasî û gendellî û siyasetî gşitî û kargêrrîyi gşitî û yasayi abûrî dedat.

* êwe ktêbêktan be nawî «ḧukmirranî û gendellî, hokarekan, derencamekan û çaksazî» nûsiywe, demanewêt lêreda bprsîn: aya serhelldan û drustibûnî gendellî grêdrawî proseyi ḧukmirranîye? aya hatinearayi gendellî derencamêkî çawerrwanikrawe le nêw kertî gşitîda?
- eweyi lem bareyewe detwandrêt butirêt eweye ke ew kate pallinerekanî gendellî drust debin, ke le kertî gşitîda bitwandrêt sûdêkî zor bedest bihêndrêt, yan em kerte bargranî bsepênêt, herçonêk bêt, serhelldanî gendellî derencamêkî ḧetmî nîye. wate detwanrêt ew programane dabirrêjdrên ke debinehoyi sinûrdarkrdinî pallinerekanî gendellî.
* be têrrwanînî êwe ta çi radideyek bûnî gendellî be şêweyekî ḧetmî serdekêşêt bo lawazbûn û nemanî întîmayi neteweyî û le heman katda mtmaneyi nêwan hawullatîyan û ḧkumetîş le naw debat?
- ême detwanîn billêyin ke eme rêgayekî dûsereye, wate herdûlayan karîgerîyan leser yektir heye. mebestm eweye eger bêt û hawullatîyan pêyan wabêt ke gendellî leser astêkî berbillaw bûnî heye û be berçawî ewanewe kesanî dîke lem gendellîye sûdmend bin, ewa mtmaneyan be dadperwerîyi berprse gşitîyekan namênêt. herçonêk bêt, eger hawullatîyan le ast ḧkumetda be hoyi krdewekanî le rabrdûda, yan behoyi eweyi ciyakarî krduwe le dijî çend pêkhateyekî wllateke bedguman bin, ewa renge em reftareş bibête pasawêk bo eweyi le gendellîyewe têwebiglên.
* wek kesêkî psporr û şareza le karubare kargêrrî û yasayiyekanda, aya bo dûbare bunyadinaneweyi damezirawekan û sinûrdarkrdin û kemkrdineweyi astî gendellî, betaybetî le wllate tazegeşekrduwekanda başitirîn rêgaçare çîye?
- eme prsiyarêkî zor frawane û wellamekeşî bende beweyi aya gendellî le çi bwarêkda xiraptirîn û ziyanmendtirîn derencamî lêkewtotewe, herçonêk bêt, min grîmaneyi ewe dekem ke xallêkî baş bo eweyi bikrête xallî destêpk le proseyi çaksazî brîtîye le karkrdin leser ew grêbestaneyi ke ḧkumet encamiyan dedat, hendê car pêwîst nakat rastewxo çawdêrîyi proseke bikrêt bo eweyi pêşniyar û raspardeyi çaksazî gellalle bikrêt, bo nmûne, ew kesaneyi çaksazî encam deden, detwanin hendê car birrî pareyi terxanikraw bo grêbeste nawxoyiyekan berawrd biken be grêbeste hawşêwekan leser astî cîhanda. lelayekî dîkewe debêt dewlletekan lewe bikollinewe aya detwanin amanc û merame taybetîyekan sinûrdar biken, betaybetî ke grêbeste allozekan detwanin derfetî gendellî birrexisênin, yan aya detwanin kalla standardekan le bazarrekanda bikrrin û grêbest bo bedesthênanî kallayekî hawşêwe neken, le heman katda debêt prsiyarî ewe bikeyin, aya giringtirîn xizimetguzarî bo hawullatîyan çîye, perwerde, tendrustî, asayş û aramîyi nawxoyî? katêk giringtirînî em xizimetguzarîyane destinîşan dekrên, ew kate detwandrêt rûmallî ewe bikrêt, aya çon gendellî karîgerî leser em bwarane debêt, dwatir dekrêt kar leser destinîşanikrdinî rêgakanî çawdêrîkrdinî desteberkrdinî em xizimetguzarîyane bikrêt û mîkanîzimekanî pêdanî zaniyarî lebareyi gendellîyewe asan û selamet bikrên. be dllinyayiyewe, eger mîkanîzimêk dabinrêt bo pêdanî hewall lebareyi ew kesaneyi le karî narrewawe têweglawn, ewa debêt le heman katda parêzgarî yasayî desteber bikrêt leberamber ew kesaneyi renge be amancî tollekrdinewe em kare biken. be têrrwanînî min pêwîste hêllî yekemî bergrî le prroseyi çaksazîda brîtî bêt lew xizimetguzarîyaneyi desteber dekrên û ew rêkaraneyi bo sinûrdarkrdinî derfetekanî gendellî degîrêneber, bo nmûne: le rêyi sadekrdineweyi programekanî peywest be standardekan û karkrdin leser eweyi krdeweyi berprsekan şefaf bin w.. htd.
* meseleyekî dîke ke demanewêt prsiyarî lebareyewe bikeyin, brîtîye le nakarayî ḧkumet, aya dekrêt billêyin bûnî gendellî hokarêkî rastewxoye bo eweyi ḧkumetêk çîtir netwanêt erke binerretîyekanî xoyi cêyecê bikat û nakara bêt?
- wellamî min bo em prsiyare hawşêweyi wellamekeme bo prsiyarî dûm. wate eme rêgayekî dû sereye, eger bêt û leber hokarî dîke ḧkumet duçarî nakarayî bibêtewe, ewa eme debêtehoyi brewdan be gendellî, le beramberda, ew berprsaneyi hewllî wergirtinî bedîl deden, renge rêkare rotînîyekan ziyad biken, ke rêkarî qurs bin û katêkî zorîşiyan pê biçêt, ewîş be amancî eweyi xellkî naçar biken bo eweyi bertîl be berprsan biden, le pênawî xoladan lew rotîneyi xudî ew berprsane drustiyan krduwe.
* her le peywendî be çoniyetî berengarbûneweyi gendellîyewe, aya çon dekrêt pallinerêk drust bikrêt, bo xoladan le gendellî lebrî eweyi teniya kar leser lêprsînewe û szadanî ew kesane bikrêt ke le gendellîyewe têwedeglên?
- le rastîda gendellî be tawanî derfet pênase dekrêt, mebestm le derfete bo ew keseyi gendellîyeke dedat û ew keseşî qbûllî dekat. dûbare rêkxistineweyi ḧkumet bo kemkrdineweyi ast û mewdayi desellatî çawdêrînekrawî berprsekan ke debête hoyi kemkrdineweyi derfetî gendellî, emeş be manayi sadekrdinewe û kemkrdineweyi rotîn, û herweha be manayi şefafîyetî ziyatire le peywendî bew desellateyi le pênaw cêbecêkrdinî programe gşitîyekanda debexşrêt.
* aya dekrêt butirêt proseyi çaksazî teniya le berengarbûnewe û nehêşitinî gendellîda kurt debêtewe, yan be pêçewanewe proseyi çaksazî zor lewe berfrawantire û rehend û rayellî dîkeş lexodegrêt?
- be dllinyayiyewe, proseyi çaksazî teniya le begjdaçûneweyi gendellîda qetîs nabêt, renge komellgeyekî xallî le gendellî hebêt, bellam le heman katda xawenî ḧkumetêk bêt ke twanayi mamellekrdinî nebêt legell ew kêşaneyi rûberruwî komellgeke bûnetewe, wek kêşeyi perwerde, çawdêrîyi tendrustî, kesanî besallaçû, çawdêrîyi mindallanî sawa, kêşeyi asayş û aramî w.. htd. herweha bûnî serçaweyekî kem, renge bibête hoyi eweyi her ḧkumetêkî berprs amancekanî dije gendellî bigorrêtewe le pênaw bedesthênanî serçawe degmenekanda.
* başe komellgeyi nêwdewlletî le hawkarîkrdinî ew dewllet û komellgeyaneyi destiyan dawete proseyi çaksazî û berengarbûneweyi gendellî, çon detwanêt rollêkî binyadiner û berhemdarî hebêt?
- le rastîda encamdanî rêkkewtininameyi nehêşitinî bertîl karîgerîyekî başî leser sinûrdarkrdinî twanayi kompaniya freneteweyiyekan hebuwe, bo penanebrdineber bertîl le pênawî bedesthênanî bîznês le derewe, be taybetî le wllatanî kemderametda ke xawenî ḧkumetî lawazn. herweha pêm waye pêwîste hawkarî û komekî serbazîyi peywest be perepêdan ke lelayen komellgeyi nêwdewlletîyewe desteber dekrêt, be şêweyekî wrdtir bekar bihênrên le pênawî sinûrdarkrdinî ew gendellîyeyi hawşan bem komekane drust debêt. bo nmûne: le 'êraqda û dwayi eweyi şerreke kotayî hat, serçaweyekî zor hatine em wllatewe, bellam be gwêreyi pşkênerî gşitîyi 'êraq beşêkî zorî ew serçawane xirap bekarhêndran, ewîş behoyi xêra bekarhênaniyan û nebûnî hîç kontirrollêkî darayî leseryan.