ڕۆڵی هێزەکانی هاوپەیمانان لە هەرێمی کوردستان لە دیداری میریدا
هاتنی هێزەکانی هاوپەیمانان بۆ هەرێمی کوردستان-عێراق خاڵێکی وەرچەرخانی لە مێژووی ناوچەکەدا تۆمارکرد، کە هەم فریاگوزاری دەستبەجێ و هەم کاریگەریی درێژخایەنی لە مەیدانی سیاسی و ئەمنییەکانی بەدوای خۆیدا هێنا. ئەم دەستێوەردانە بە پلەی یەکەم لەلایەن ئەمریکا و هاوپەیمانەکانییەوە سەرکردایەتی دەکرا، لە چارەسەرکردنی قەیرانی مرۆیی و بەرەنگاربوونەوەی ئەو مەترسییەی کە داعش درووستی کردبوو، ئەوەش بۆ قۆناغی ئەو کات زۆر گرنگ و کاریگەر بوو. هەر وەکوو سەرۆکی هەرێم لە بەشێک لە قسەکانی باسی لێوەکرد هاتنی هاوپەیمانان لەسەر داواکاری فەرمی عێراق بووە و بۆ مەبەستی ڕووبەڕوو بوونەوەی تیرۆدا بووە .
لە سەرەتای ساڵانی نەوەدەکاندا، دوای شەڕی کەنداو، هەرێمی کوردستان ڕووبەڕووی سەرکوت کردنی ڕژێمی سەدام حسێن بووەوە. ڕاپەڕینی کورد لە ساڵی ١٩٩١ بە شێوەیەکی دڕندانە سەرکوت کرا و قەیرانێکی گەورەی پەنابەرانی لێکەوتەوە. لە بەرانبەردا هێزەکانی هاوپەیمانان ناوچەی دژە فڕین و “پەناگەیەکی ئارام”یان لە باکووری عێراق بۆ پاراستنی دانیشتووانی کورد دامەزراند. ئەم دەستێوەردانە ڕێگەی بە کورد دا کە هەرێمێکی ئۆتۆنۆمی دیفاکتۆ دابمەزرێنێت و زەمینەسازی بۆ حکومەتی هەرێمی کوردستان دانا.
دیارترین هاتنی هێزەکانی هاوپەیمانان لە مێژووی ئەم دواییەدا لە ساڵی 2014 ڕوویدا، کاتێک داعش ناوچەیەکی فراوانی لە عێراقدا گرت، لەنێویاندا بەشێک لە هەرێمی کوردستان. پێشڕەوی خێرای داعش مەترسیی وجودیی بۆ سەر حکومەتی هەرێم و ناوچەکەی فراوانتر کرد. لە بەرانبەردا ئەمریکا و هاوپەیمانەکانی ئۆپەراسیۆنی ئیرادەی پاڵپشتی و هێرشی پاککردنەوە لە داعش دەستپێکرد، کە هەڵمەتێکی سەربازییە و ئامانجی شکستپێهێنانی داعش بوو. هێزەکانی هاوپەیمانان پاڵپشتی ئاسمانی و هەواڵگری و مەشق و ڕاهێنانیان پێشکەش بە هێزی پێشمەرگەی کوردستان کرد، کەئەوەش هاوکار بوو بۆ ئەوەی بتوانن خاکی کوردستان لە مەترسی داعش بسرنەوە و دانیشتووانی مەدەنی بپارێزن.
هەروەها بوونی هێزەکانی هاوپەیمانان کاریگەرییەکی بەرچاوی مرۆیی هەبوو. ململانێ لەگەڵ داعش ملیۆنان کەسی ئاوارە کرد و بەشێکی زۆریان پەنایان بۆ هەرێمی کوردستان هێتا. هێزەکانی هاوپەیمانان لەگەڵ ڕێکخراوە نێودەوڵەتییەکانی فریاگوزاری ڕۆڵێکی گرنگیان لە پێشکەشکردنی هاوکارییە مرۆییەکان بینی ، لەوانە خۆراک و شوێنی نیشتەجێبوون و چاودێری پزیشکی. ئەم پشتگیرییە لە ڕێگریکردن لە کارەساتێکی مرۆیی گەورەتر و سەقامگیرکردنی ناوچەکەدا زۆر گرنگ بوو.
هاتنی هێزەکانی هاوپەیمانان گرنگی ستراتیژیی هەرێمی کوردستانی بەهێزتر کرد. هاوکاری حکومەتی هەرێم لەگەڵ هێزەکانی هاوپەیمانان تیشکی خستە سەر ڕۆڵی حکومەتی هەرێم وەک هاوبەشێکی سەرەکی لە بەرەنگاربوونەوەی تیرۆر. ئەم هاوبەشییە پێگەی سیاسی حکومەتی هەرێمی بەهێزتر کردووە چ لە ناوخۆی عێراق و چ لە ئاستی نێودەوڵەتیدا.
بە تێڕوانین بۆ پێشەوە، بەردەوامی ئامادەبوون و پشتیووانی هێزەکانی هاوپەیمانان بۆ سەقامگیری و ئاساییشی هەرێمی کوردستان بە پێویستی دەمێنێتەوە. لە کاتێکدا داعش بە شێوەیەکی بەرچاو لاواز بووە، مەترسی یاخیبوون بەردەوامە. هاوکاری بەردەوامی نێوان حکومەتی هەرێم و بەغدا و هاوبەشە نێودەوڵەتییەکان بۆ چارەسەرکردنی ئەم ئاستەنگە ئەمنییانە و پێشخستنی سەقامگیری درێژخایەن زۆر گرنگە.
هاتنی هێزەکانی هاوپەیمانان بۆ هەرێمی کوردستان هۆکارێکی سەرەکی بووە لە داڕشتنی مێژووی ئەم دواییەی هەرێم. لە دابینکردنی فریاگوزاری مرۆیی دەستبەجێ تا پاڵپشتیکردنی شەڕی داعش، هێزەکانی هاوپەیمانان ڕۆڵێکی گرنگیان لە دەستەبەرکردنی ئاساییش و سەقامگیری هەرێمی کوردستاندا هەبووە. لەگەڵ بەردەوامبوونی ناوچەکە لە ڕۆیشتن بە دیمەنە ئاڵۆزە سیاسی و ئەمنییەکانیدا، هاوبەشی لەگەڵ هێزەکانی هاوپەیمانان وەک بەردی بناغەی ستراتیژەکەی بۆ ئاشتی و گەشەپێدان دەمێنێتەوە ئەوەش ئەو بابەتە گرینگە بوو کە لە دیداری میریدابا سی لێوە کرد.