لە دوای ساڵی 2014وە كە ڕووسیا كریمای داگیر كرد و پاشانیش تیرۆریستانی داعش «دەوڵەتی خەلافەتی ئیسلامی لە عێراق و شام»ی ڕاگەیاند، لە شوباتی 2015 لە كۆنگرەی میونشن بۆ ئاسایشی نێودەوڵەتی، ئەو ڕاپۆرتەی بۆ ئەو كۆنگرەیە ئامادە كرابوو كە بۆ ماوەی سێ ڕۆژ لەسەر ئاستی هەموو دەوڵەتانی جیهان وتووێژی لەسەر بكەن و چارەسەرێك بۆ ئاسایشی جیهان بدۆزنەوە لە ژێر ئەم ناونیشانە: «لەبەریەكهەڵوەشانی سیستمی لیبڕاڵیی نێودەوڵەتی و نەبوونی ئامادەباشی و دوودڵیی پارێزەرانی - Collapsing Order، Reluctant Guardians».

بێگومان ئامانج لە دامەزراندنی «كۆنگرەی میونشن بۆ ئاسایشی نێودەوڵەتی» لە ساڵی 1963وە هەتا ئێستا كە ساڵانە كۆنگرەی خۆی گرێ دەدات، بۆ بەدیهێنانی دوو ئامانجی سەرەكییە لە كۆمەڵگەی ڕۆژئاوای لیبڕاڵ دیموكراتیدا كە بریتین لە:

1. پاراستنی سیستمی لیبڕاڵ دیموكراتی لە دەوڵەتانی ڕۆژئاوادا (ئەوروپا و ئەمریكا) و ئەو دەوڵەتانەشی كە لە دوای جەنگی دووەمی جیهانی بە هاوكاریی ڕۆژئاوا بونیاد نراونەتەوە.

2. پاراستنی سیستمی لیبڕاڵیی نێودەوڵەتی كە لە دوای ساڵی 1945ـەوە بە سەرۆكایەتیی ئەمریكا دەوڵەتانی ڕۆژئاوا لە بەرانبەر یەكێتی سۆڤیەتی پێشان بەرگرییان لێ دەكرد و دوای هەڵوەشانەوەی یەكێتی سۆڤیەتی پێشوو لە 1991، ڕۆژئاوا سیستمی لیبڕاڵی نێودەوڵەتی ناو لێنا: «سیستمی نوێی جیهان».

لێرەوە ئەگەر جارێكی دیكە بگەڕێینەوە بۆ ناونیشانی ڕاپۆرتەكەی كۆنگرەی میونشن، ئەوا خۆیان زۆر ڕاشكاوانە ددانیان بەوەدا ناوە، ئەو دوو ئامانجە كۆتاییان هاتووە و هۆكاری ئەم شكستە گەورەیەش «شكستهێنانی حزبی سیاسییە»، ئەمەش لەبەر ئەوەیە كۆمەڵگەی ڕۆژئاوای لیبڕاڵ  دیموكراتی، كۆمەڵگەی فرەحزبی و بەرهەمی بیركردنەوەی حزبی سیاسییە بۆ شێوازی حوكمڕانی و پاراستنی دەوڵەت و سیستمی لیبڕاڵیی نێودەوڵەتی»، ئەوجا لەبەر ئەوەی حزبە سیاسییەكان لەسەر ئاستی ڕۆژئاوا و جیهان ناتوانن دیدگا و بیركردنەوەی گونجاو بەرهەم بهێنن بۆ حوكمڕانییەكی باش و سەقامگیر، ئەوا ناشتوانن پارێزگاری لە سیستمی لیبڕاڵیی نێودەوڵەتیش بكەن.

لە دەوڵەتانی ڕۆژئاوا و ئەو دەوڵەتانەشی كە كۆپیی حوكمڕانیی ڕۆژئاوایان كردووە، هەیكەلەی‌ حزبی سیاسیی یەكسانە بە هەیكەلەی دەوڵەت، ئەمەش لەبەر ئەوەیە ئەگەر سیستمی دەوڵەت پەرلەمانی بێت، ئەوا سەرۆك وەزیران سەرۆكی حزبە و ئەگەر سیستمەكەش سەرۆكایەتی بێت، ئەوا سەرۆكی دەوڵەت سەرۆكی حزبە، هەر بۆیە كاتێك هەیكەلەی حزبی سیاسی تووشی شڵەژان دەبێت، ئەوا هەیكەلەی دەوڵەتیش تووشی شڵەژان دەبێت و سەرەنجامیش لەبەر ئەوەی ئەم دەوڵەتە شڵەژاوانە ئەندامانی ئەو هاوپەیمانییەن بۆ پاراستنی سیستمی لیبڕاڵیی نێودەوڵەتی، ئەوا سیستمە نێودەوڵەتییەكەش وەك خۆیان پێش هەشت ساڵ بەر لە ئێستا ددانیان پێدا ناوە بەرەو «لەبەریەكهەڵوەشان چووە».

هۆكاری ئەم شكستە گەورەیەی ڕۆژئاوا كە ڕاستەوخۆ پەیوەندیدارە بە شكستی حزبی سیاسییەوە، ڕاپۆرتەكە لە چەند خاڵێكدا چڕی كردوونەتەوە:

 نەبوونی مەزندەكردن بۆ پێشهات و ڕووداوە گەورەكان لە جیهان و لە ناوی دەوڵەتەكانیشدا.

 نەبوونی ئیرادەی بڕیاردان بۆ ڕووبەڕووبوونەوەی كێشە و تەحەددییەكان.

ئەگەر لەسەر ئەم دووخاڵە كە زۆر بە وردی دەستنیشان كراون، پرسیارێك بورووژێنین و بپرسین: ئەگەر كۆی دەوڵەتانی ڕۆژئاوا خاوەنی هەزاران ناوەندی توێژینەوە و لێكۆڵینەوە «Think Tanks» بن، بۆچی ئەو ناوەندانەش توانای بیركردنەوە و مەزندەكردنیان بۆ پێشهات و ڕووداوە گەورەكان نامێنێ؟ وەڵامی ئەم پرسیارە ئەوەیە كە بەشی هەرە زۆری ئەو «سینك تانكانە» لەلایەن ئەو وەزیر و دیپلۆمات و ڕاوێژكارانەوە بەڕێوە دەبرێن كە پێشتر بەشێك بوون لە حكومەت و پەرلەمان و خۆیان ئەندامی یەكێك لەو حزبە سیاسییانە بوون كە حكومەتی بەڕێوە بردووە، هەر بۆیە ئەم ناوەندانە لەبری ئەوەی ناوەندێك بن بۆ بیركردنەوە لە چارەسەركردنی كێشەكان و مەزندەكردن بۆ پێشهات و ڕووداوە گەورەكان، لە بنەڕەتدا سەرقاڵی ئەوەن چۆن وەڵامی حزبە سیاسییەكان بدەنەوە، هەر بۆیە كە حزبی سیاسی شڵەژانی تێ دەكەوێت، ئەوا بیركردنەوە و مەزندەكردنی ئەو ناوەندانەش كۆتایی پێ دێت و وەك ئێستا لە میانەی توێژینەوە و لێكۆڵینەوەكانیانەوە سەرنج دەدەن، هەموویان موژدەی «دەیەیەكی مەترسیدار»مان پێ دەدەن، نەك چۆنیەتی چارەسەركردنی كێشەكان.

 كۆتاییهاتنی مۆدێلە كۆنەكەی حزب و بیركردنەوە لە نوێكردنەوەی حزب بە مۆدێلێكی تازە

فرانسیس فۆكۆیاما لە پەنێڵكیدا لەسەر كتێبی «لەبەریەكهەڵوەشانی سیاسیی- Political Decay» پرسیارێكی زۆر گرنگ دەورووژێنێت و دەپرسێت: «پەرەپێدان چییە؟ - What›s Development?d». لە وەڵامی ئەم پرسیارشە پێمان دەڵێت: «پەرەپێدان» لە بنەڕەتدا زاراوەیەكی «بایۆلۆژی»یە و لە شەستەكانی سەدەی ڕابردوو هاتووەتە ناو كایەی سیاسی و حوكمڕانی، ئەوجا بۆ ئەوەی لە ڕووە سیاسییەكەی مانای «پەرەپێدان» تێبگەین، ئەوا دەبێت بگەڕێینەوە بۆ ڕووە «بایۆلۆژی»یەكەی. ئەگەر سەرنج لەسەر «پەرەپێدان» لە ڕووە بایۆلۆژییەكەی بدەین، ئەوا پەرەپێدان ئەو پەرەپێدانەیە لە ئاكامی «هێلكەیەكی پیتێنراو» دێتە ئاراوە و گەشە دەكات و دەبێتە كۆرپەلە، بەڵام پرسیار لێرەدا ئەوەیە ئایا چی وادەكات ئەم پەرەپێدانە شانەكان بگۆڕێت بۆ مرۆڤ، یان گیاندارێك؟ فۆكۆیاما پێمان دەڵێت: نهێنیی ئەم وەرچەرخانە پەیوەندی بە «كۆدی جینی» ناو كرۆمۆسۆمەكانی مرۆڤ، یان گیاندارەكەوە هەیە و ئەو «كۆدە جینی»یە ئاراستەی پەرەپێدانەكان و شێوە و هەیكەلی مرۆڤـ، یان گیاندارەكە دیاری دەكات.

لێرەوە فۆكۆیاما ئەم نەخشەی پەرەپێدانە بایۆلۆژییە دەگوازێتەوە بۆ كایەی سیاسی و حوكمڕانی و پێمان دەڵێت: «پرۆسەی پەرەپێدان پەیوەندیی ڕاستەوخۆی بە پیادەكردنی حوكمڕانیی باش و هەستكردنی حزبە سیاسییەكان بە بەرپرسیاریەتیی دیموكراتی هەیە».

ئەو بیرمەندە لەم چەند وشەیەدا ڕاشكاوانە ئەوەمان پێ دەڵێت، كە هەستكردنی حزبی سیاسی بە بەرپرسیاریەتی -كۆدی جینی- پەرەپێدانە لە كۆمەڵگەدا، ئەگەر حزبی سیاسی هەست بە بەرپرسیاریەتی ئەو قۆناخە نەكات كە میللەتەكەی پێیدا تێدەپەڕێت، ئەوا پرۆسەی پەرەپێدان نەك هەر سەركەوتوو نابێت و وەرناچەرخێت بۆ پرۆسەی پەرەپێدانی بەردەوام، بەڵكو كارەسات بۆ نەتەوە دروست دەكات، ئەمەش هەر وەك چۆن ئەگەر «كۆدی جینی»ی كرۆمۆسۆمەكان دەربێنین، پەرەپێدانی بایۆلۆژییش بێجگە لە پارچە گۆشتێكی بێ كەڵك هیچی دیكەی لێ دروست نابێت.

لای فۆكۆیاما كۆی حزبە سیاسییەكانی كۆمەڵگەی لیبڕاڵ دیموكراتی «كۆدی جینی» واتە هەستكردن بە بەرپرسیاریەتییان تێیدا نەماوە، هەر بۆیە «پرۆسەی پەرەپێدان لە تەواوی كۆمەڵگەكانی كۆمەڵگەی لیبڕاڵ دیموكراتی نەك هەر نەبووەتە خۆشگوزەرانی و كامەرانی بۆ هاووڵاتیانی، بەڵكو دامەزراوەكانی كۆمەڵگەی لیبڕاڵ دیموكراتی بوونەتە ‌هۆكاری شێواندنی ناسنامەی هاووڵاتی و شكاندنی كەرامەتی مرۆڤ و هەڵچوونی خەڵك و دانەمركاندنەوەی».

ئەم دەستنیشانكردنە وردەی فۆكۆیاما بۆ نەمانی هەستی بەرپرسیاریەتی لای حزبی سیاسی، پەیوەندی بە دەوڵەتانی پێشكەوتوو و دواكەوتوو، یان ڕۆژئاوا و ڕۆژهەڵاتەوە نییە و، كاتێك حزبی سیاسی لە هەستكردن بە بەرپرسیاریەتی داماڵدرا و نەیتوانی بەرپرسیاریەتی قۆناخە هەستیارەكانی نەتەوە هەڵبگرێت، ئەوا ئەو حزبە سیاسییە لە كۆمارە ئازادەكەی ئەمریكا بێت، یان لە بەریتانیا، یان هەر دەوڵەتێكی یەكێتیی ئەوروپا، یان لە دەوڵەتێكی جیهانی سێیەمیش بێت، ئەوا شڵەژانی هەیكەلی حزبی سیاسی دەبێتە هۆكاری دروستبوونی پاشاگەردانی و نەمانی متمانە لە كۆمەڵگە و كەمكردنەوەی بەها مرۆییەكان.

 لێرەوە ئەگەر بە نموونەی زیندوو هەڵوەستە لەسەر پەتای نەمانی بەرپرسیاریەتی لای مۆدێلە كۆنەكەی حزبی سیاسی بكەین، دەبینین لە كاتێكدا سیاسەتمەداران نەتوانن، یان دەستەوەستان دەبن لەوەی خۆیان لە جوغزی ئەو چوارچێوە كۆنە ڕزگار بكەن، یان هەوڵ دەدەن، بەڵام ناتوانن بریاری ڕاست و دروست لە چوارچێوەی بەرژەوەندیی نەتەوەیی بۆ چارەسەركردنی ئەو كێشەیە بدەن، ئەوا نەتەوە تووشی كارەساتی گەورە دەكەن، هەروەك چۆن پارتی كۆماریی ئەمریكا لە ساڵی 2016 ویستیان لە ڕێگەی دۆناڵد ترەمپەوە لەو جوغزە كۆنەی حزبی سیاسی بێنە دەرەوە و بە شێوازێكی دیكە وەڵامی هەڵچوونی خەڵكی ئەمریكا بدەنەوە كە لە ساڵی 2010 بۆرسەی «وۆل ستریت»یان لە نیویۆرك سووتاند، بەڵام لەبەر ئەوەی كەسایەتیی ترەمپ ئەو سەرۆكە كاریزمایە نەبوو كە شان بداتە بەر ئەو ئەركە قورسە، ئەوا وەك لە سەرەتای بڵاوبوونەوەی پەتای كۆرۆنا وەك «پەتایەكی گلۆباڵی» و لە ئاكامی كێشەیەكی بچووك لە نێوان پۆلیس و هاووڵاتیەكی ڕەشپێستدا، كار گەیشتە ئەوەی نەك هەر ئەمریكا، بەڵكو بەریتانیاش گڕ بگرێت و هەڵچوون و تووڕەیی هاووڵاتیان گەیشتە ئەو ئاستەی لە ئەمریكا هێرش بكرێتە سەر پەیكەرەكانی باوكانی دامەزرێنەی «كۆماری ئەمریكای ئازاد»! لە بەریتانیاش هێرش بكرێتە سەر پەیكەری وینستۆن چەرچل كە بەریتانییەكان وەك گێڕانەوەی شكۆ و پاڵەوانی بردنەوەی شەڕی دووەمی جیهانی سەیریان دەكرد!

كێشەی پەتای «نەمانی بەرپرسیاریەتی لای حزبی سیاسیی» بە گۆڕینی سەرۆكی ئەمریكا لە كۆمارییەوە بۆ دیموكراتی، یان سەرۆك وەزیرانی بەریتانیا لە پارێزگارانەوە بۆ كرێكاران، چارەسەر نابێت، بەڵكو ئەو كێشانەی لە سەردەمی ترەمپ ئەمریكا ڕووبەڕووی دەبووەوە، زۆر كەمترن لەو كێشانەی لە سەردەمی بایدن ڕووبەڕووی دەبێتەوە، ئەوجا چۆن پارتی كۆماری لە سەردەمی ترەمپ هیچ چارەسەرێكی دروستی بۆ كێشەكانی ناوخۆ و كێشەكانی ئەمریكا لەگەڵ جیهانی پێ نەبوو، بە هەمان شێوە پارتی دیموكراتیش بە سەرۆكایەتیی جۆزیف بایدن نەك هەر هیچ چارەسەرێكی بۆ هیچ كێشەیەكی ناوخۆیی و نێودەوڵەتی نەبووە، لە هەمان كاتدا خەریكە جارێكی دیكە نەك هەر شەڕێكی ساردی دیكە، بەڵكو خەریكە شەڕێكی گەورەی دیكەی جیهانی دەست پێدەكاتەوە و بۆ یەكەمجارە لە دوای شەڕی دووەمی جیهانییەوە لەسەر خاكی ئەوروپا شەڕێكی گەورەی وەك شەڕی «ڕووسیا و ئۆكرانیا « دروست دەبێت و نزیكەی ماوەی ساڵێكە ئەم شەڕە بەردەوامە و هیچ ئاسۆیەكیش دیار نییە، ئەم شەڕە بە چ شێوازێك كۆتایی دێت.

 مانەوەی چارەسەرنەكردنی پەتای «نەمانی بەرپرسیاریەتی لای حزبی سیاسی» لە دەوڵەتانی ڕۆژئاوا دەگەڕێتەوە بۆ ئەوەی كە ڕۆژئاوا سیستمی لیبڕاڵ دیموكراتی وەك «كەلتووری دیموكراتییەتی كریستان»ی سەیر دەكات و پیرۆزییەكی بە سیستمەكە داوە كە ناتوانن بە ئاسانی گۆڕانكاری تێدا بكەن، ئەمەش هەر وەك چۆن حزبە ئیسلامییە سیاسییەكان پیرۆزیەكیان بە حزبەكەیان داوە و ناتوانن دەستكاری بكەن، باشترین نموونەش بۆ ئەوەی ڕۆژئاوا بە دیدێكی ئایینی سەیری «سیستمی لیبڕاڵ دیموكراتی» دەكات، ئەوەیە كە ڤیكتۆر ئۆربان سەرۆكی هەنگاریا ڕایگەیاند «دیموكراتییەتی كریستانی» لیبڕاڵ دیموكراتی نەبووە و چیدیكە ئێمە بە بنەماكانی لیبڕاڵ دیموكراتییەوە پابەند نابین و دەگەڕێینەوە بۆ «دیموكراتییەتی كریستیانی»، هەروەها چۆن جۆرج دەبڵیو بۆشی كوڕ لە لە ساڵی 2001 و دوای هێرشكردنە سەر هەر دوو تەلاری بارزگانیی جیهانی لەلایەن تیرۆریستانی ڕێكخراوی ئەلقاعیدەوە و لە یەكەم كاردانەوەیدا ڕایگەیاند: ئەمە «شەڕی خاچپەرستانە - Crusade War»، لەمەش زیاتر كاتێك یۆڤاڵ نوح هەراری بیرمەندی جوو كە بەراوردی نێوان «یاساكانی حامورابی و لائیحەی مافەكان لە بەیانی سەربەخۆیی ئەمریكا» دەكات، زۆر ڕاشكاوانە بەوە گرێی دەداتەوە چۆن حامورابی بۆ هەر بڕگەیەك لە یاساكانی پشتی بە خواوەندێكی ئەو سەردەمەی خۆی بەستووە، بە هەمان شێوە دامەزرێنەرانی كۆماری ئەمریكاش بۆ دیاریكردنی هەر مافێك پشتیان بە دەقەكانی ئایینی كریستیانی بەستووە.

سەبارەت بەم حاڵەتەی هەیكەلەی مۆدێلە كۆنەكەی حزبی سیاسیی لە ناو سیستمی لیبڕاڵ دیموكراتی لە سەرانسەری جیهان دروستی كردووە، گەواهییەكی زۆر گەورەیە كاتێك بیرمەندێكی وەك فرانسیس فۆكۆیاما دەڵێت: «چیتر ناتوانین بڵێین دیموكراتی لیبڕاڵی لەسەر ڕێگا ڕاستەكەی مێژووە و پارتی كۆمۆنیستی چین لەسەر ڕێگە هەڵەكەی مێژووە».

 كۆنگرەی 14 لە ڕیشەوە هەڵكێشانی پەتای هەستنەكردن بە بەرپرسیاریەتی

 14یەمین كۆنگرەی پارتی دیموكراتی كوردستان، تەنیا بریتی نەبووە لەو سێ ڕۆژەی كۆنگرەكەی تێدا ئەنجام درا و پەیڕەو پڕۆگرامی تازە پەسەندكرا و سەركردایەتییەكی نوێ هەڵبژێردرا، بەڵكو نەخشە داڕشتن بۆ كۆنگرەی 14 بەرهەمی شەونخوونی و بیركردنەوەی زیاتر لە پێنج ساڵی سەرۆك مسعود بارزانی-یە كە دوای كارەساتی 16ی ئۆكتۆبەری 2017 بە تەواوەتی پەتای «هەستنەكردن بە بەرپرسیاریەتی لەناو حزبەكانی كوردستاندا» ڕیشەكێش ناكرێت، هەر بۆیە لەناو كۆنگرەش ڕاشكاوانە ئەوەی باس كرد «دەبێت لەم كۆنگرەیە فاتیحە لەسەر ئەوانە بخوێنرێت كە دەیانویست فاتیحە لەسەر پارتی بخوێنن».

پەتای هەستنەكردن بە بەرپرسیاریەتی لای ئەو حزبە سیاسییانەی پاشگری «كوردستان»یان هەڵگرتووە بە هەموو ئایدیۆلۆژییە سیاسییەكانەوە ڕەگ و ڕیشەیەكی دێرینی هەیە، ئەوجا لەبەر هەر هۆكارێك بێت كە نەتوانراوە چارەسەرێك بۆ ئەم پەتایە بدۆزرێتەوە، ئەوا هەرگیز نەتوانراوە بە چاوی ئومێدەوە سەیری ئایندەیەكی گەش بۆ كوردستان بكەین.

سەرۆك مسعود بارزانی و ئیدریسی هەمیشە زیندوو لە ساڵی 1986 تەواو گەیشتبوونە ئەو قەناعەتەی كە هاوسەنگیی هێز لە شەڕی «عێراق –ئێراندا» بەلای عێراقدا شكاوەتەوە و پشتگیریی نێودەوڵەتیش بەو ئاراستەیەیە كە شەڕەكە بۆ بەرژەوەندیی عێراق یەكلایی بكەنەوە، لەمەش زیاتر پێشبینیی ئەوەیان كردبوو ئەگەر ئاراستەی شەڕەكە بە لای عێراقدا بشكێتەوە، ئەوا سەدام حوسێن هێندە غروور دەبێت كە بیر لە كۆمەڵكوژیی هەموو گەلی كوردستان بكاتەوە، بۆیە بیریان لەوە كردەوە كە هیچ ڕێگەیەكی دیكە لەبەردەمدا نییە بێجگە لەوەی پڕۆژەیەك ئامادە بكرێت بۆ ئەوەی تێكڕای حزبە سیاسییەكانی شاخ بەرپرسیاریەتی ئەم قۆناخە مەترسیدارە مێژووییە هەڵبگرن و چیدیكە بیر لە بەرژەوەندیی تەسكی حزبایەتی نەكرێتەوە. ئەم هەنگاوەی پارتی دیموكراتی كوردستان بە ئاشتبوونەوە لەگەڵ یەكێتی نیشتمانی كوردستان دەستی پێ كرد و، لەگەڵ ئەوەی دوای ئەو ئاشتبوونەوەیە بە چەند مانگێك ئیدریسی هەمیشە زیندوو بەجێی هێشتین، بەڵام بیركردنەوە و مەزندەكانی بۆ پێشهات و ئەو قۆناخە مەترسیدارانەی كوردستان ڕووبەرووی دەبێتەوە لە بەهاری 1987 (ساڵێك پێش ڕاگەیاندنی كۆتاییهاتنی شەڕی عێراق- ئێران)» بینیمان چۆن ڕژێمی بەعس و سەدام كەوتنە بەكارهێنانی چەكی كیمیایی دژی خەڵك و هێزی پێشمەرگەی كوردستان و پاشانیش پرۆسە بەدناوەكەی 10 ئەنفال دەستی پێ كرد و، تەواو ئەو ڕاستییەی سەلماند، ئەوەی پێشتر سەرۆك بارزانی و ئیدریسی هەمیشە زیندوو پێشبینییان دەكرد و لێی دەترسان بە كردەیی بەسەر كوردستاندا هات و تەواوی كوردستان «بێجگە لە ناوەندی هەر سێ پارێزگای سلێمانی، هەولێر و دهۆك» بوونە خاكی سووتماك.

لەم قۆناخە هەستیار و ناسك و پڕمەترسییەدا و دوای دامەزراندنی بەرەی كوردستانی، سەرۆك بارزانی بەرپرسیاریەتی سەركردایەتیكردنی بەرەی خستە سەر شانی خۆی، لە هەمانكاتدا هێزی پێشمەرگەی پارتی دیموكراتی كوردستانی بۆ هەر ئەگەرێك ئامادە كردبوو، هەر بۆیە كاتێك هێزە غروورەكەی سەدام حوسێن پیلانی بۆ ئەوە دادەنا، چیای «خواكورك»یش بگرێت و تەواوی كوردستان داگیر بكاتەوە، هێزی پێشمەرگەی پارتی دیموكراتی كوردستان بە ڕابەرایەتیی سەرۆك بارزانی نەك هەر تەنیا هێرشەكەیان تێكشكاند، بەڵكو غرووری سەدام حوسێنیشیان تێكشكاند كە پێی وا بوو، هێزی پێشمەرگەی كوردستان وەرەی نەماوە و لە بەرەكانی شەڕ هەڵدێت، هەر بۆیە مقاوەمەت و بەرگری و سەركەوتنی هێزی پێشمەرگەی پارتی دیموكراتی كوردستان لەو شەڕە سەخت و نابەرابەرەی چیای خواكوركدا هێندە گەورە بوو، یەكێك لە سەركردەكانی بەرەی كوردستانی گوتبووی «شۆڕش و بەرگری تەنیا بە كوڕی مەلا مستەفا دەكرێت».

دروستبوونی هەستكردن بە بەرپرسیاریەتی لای حزبە كوردستانییەكانی سەردەمی بەرەی كوردستانی، لەگەڵ ئەوەی بارودۆخە مەترسیدارەكەی ئەو سەردەمە فەرزی كردبوو، بەڵام گەورەترین دەستكەوتی بەدوای خۆیدا هێنا، كە ئەویش ڕاپەرینە مەزنەكەی بەهاری 1991ی گەلی كوردستان بوو، لە بەرانبەردا دووبارە گەڕانەوەی پەتای هەستنەكردن بە بەرپرسیاریەتی لە هەڵبژاردنەكانی 1992، سیستمی «فیفتی فیفتی» دروست كرد كە هەتا ئێستاش بە دەست ماكە خراپەكانیەوە دەناڵێنین، دوای ئەمەش شەڕی شوومی ناوخۆی بەدوای خۆیدا هێنا، كە ئەزموونی حوكمڕانی هێنایە لێواری هەڵدێر.

سەرۆك مسعود بارزانی لە ماوەی ڕێبەرایەتیكردنی هەر لە (1979 تا ئێستا) ڕێگای ڕاستی بۆ گەیشتن بە ئامانجەكانی گەلی كوردستان دەستنیشان كردووە، ئەو ڕیگا ڕاستەش ئەوەیە كە بە هەر نرخێك بێت و هەتا ئەگەر لەسەر حیسابی ماف و بەرژەوەندییەكانی پارتی دیموكراتی كوردستان بێت، ئەوا هەر دەبێت پەتای «نەبوونی بەرپرسیاریەتی لای حزبی سیاسی لە كوردستان» لە ڕیشەوە هەڵبكێشرێت و زەمینیەك دروست بكات كە هەموو حزبەكان پێكەوە شان بدەنە بەر ئەو بەرپرسیاریەتییەی كە نەتەوەكەمان داوامان لێ دەكات، بۆ ئەمەش ڕێككەوتنی ستراتیژی لەگەڵ مام جەلال ئیمزا كرد، بۆ ئەوەی هەموو پێكەوە شان بدەنە بەر بەرپرسیاریەتیی ئەو قۆناخە و ئایندەیەكی گەش بۆ گەلی كوردستان دابین بكرێت.

ئیمزاكردنی ڕێككەوتنی ستراتیژی لە نێوان «پارتی و یەكێتی» دەستكەوتێكی گەورە بوو و وەك بەڕێز نێچیرڤان بارزانی سەرۆكی هەرێمی كوردستانیش لە ڕێوڕەسمی كردنەوەی «دامەزراوەی سەرۆك مام جەلال» پێش ماوەیەك ئاماژەی پێ كرد «قۆناخێكی زێڕین بووە و دەستكەوتی گەورەی بۆ گەلەكەمان بەدەست هێنا»، بەڵام لێرەدا دەبێت ئاماژە بەو ڕاستییە بكەین، كە مانەوەی ئەم ڕێككەوتنە هەتا كۆتایی ساڵی 2010 لەسەر حیسابی ماف و بەرژەوەندییەكانی پارتی دیموكراتی كوردستان بووە و، هەموولایەك ئاگادارن كە لە دوای ساڵی 2005 یەكێتی نیشتمانی كوردستان بووە دوو بەش و ئاكامی هەڵبژاردنەكانی هەڵبژاردنی 2009ش ئەو ڕاستییە دەسەلمێنێت كە لیستی كوردستانی «پارتی و یەكێتی» پێكەوە تەنیا 59 كورسییان هێنا، بزووتنەوەی گۆڕانیش وەك باڵی لێكترازاوی یەكێتی بە سەرۆكایەتیی خوالێخۆشبوو نەوشیروان مستەفا بە تەنیا 25 كورسی هێنا.

دیدو تێروانین و بیركردنەوەی سەرۆك مسعود بارزانی دوای دووبارە سەرهەڵدانەوەی پەتای هەستنەكردن بە بەرپرسیاریەتی، بەو شێوەیە بوو «مادام مام جەلال پابەندە بە ڕێككەوتنی ستراتیژی و ڕێز لە ئیمزاكەی خۆی دەگرێت و نیوەی یەكێتیشی لەگەڵ ماوە، ئەوا بەرژەوەندیی كوردستان وادەخوازێت چاوپۆشی لە زۆر ماف و بەرژەوەندییەكانی پارتی دیموكراتی كوردستان بكرێت، بەڵام دوای نەخۆشكەوتنی جەنابی مام جەلال و درووركەوتنەوەی كردەیی لە پرۆسەی سیاسی، ئەوەی جێگەی سەرسوڕمان بوو، جارێكی دیكە ئەم پەتایە ڕووی لە یەكێتیش كردەوە، بۆ ئەمەیان دید و تێڕوانینی سەرۆك بارزانی وا بووە كە بە هەر نرخێك بێت «یەكێتیی دوای مام جەلال» بگێڕێتەوە بۆ پابەندبوون بە ڕێككەوتنەكەوە، بەڵام سەركردایەتیی یەكێتی یەكلایەنە خۆیان لە ڕێككەوتنەكە هێنایە دەرەوە و ڕایانگەیاند كە بە لیستی جیاواز بەشداریی هەڵبژاردنەكانی 2013 دەكەن و هەر واشیان كرد و بەمەش بوون بە حزبی سێیەم لە كوردستان.

لە دوای هەڵبژاردنەكانی 2013 و هەوڵەكان بۆ پێكهێنانی كابینەی هەشتەمی حكومەتی هەرێمی كوردستان، بیركردنەوەی سەرۆك بارزانی بۆ پێكهێنانی حكومەت بەو جۆرە بوو، بۆ ئەوەی حزبەكان هەست بە بەرپرسیاریەتی بكەن، داوای كرد حكومەتێكی بنكە فراوان پێك بهێنرێت و هەموو ئەو حزبە سیاسییانەی كورسیی پەرلەمانیان بەدەست هێناوە، بەشداریی حكومەت بكەن و تەنانەت هەتا ئەگەر ڕەچاوی ئیستیحقاقی هەڵبژاردنی پارتی دیموكراتی كوردستان نەكرێت، لەمەش زیاتر بە نییەتێكی پاك دەستی هاوپەیمانی بۆ خوالێخۆشبوو نەوشیروان مستەفا درێژ كرد و دوای پێكهێنانی كابینەی هەشتەم و بۆ بەشداریی كورد لە حكومەتی د.حەیدەر عەبادی هەموو دەسەڵاتێكی بە شەخسی خوالێخۆشبوو نەوشیروان مستەفا بەخشی و گردی زەرگەتە بووە سەنتەری بڕیاردان لە چۆنیەتی بەشداریی لایەنی كوردستانی لە حكومەتی عێراقدا.

ئەم ئاشتەوایی و تەبایی و هەستكردن بە بەرپرسیاریەتییە كەمتر لە ساڵێكی خایاند، بەڵام پرسیار ئەوەیە لە ماوەی 11 مانگی هەستكردن بە بەرپرسیاریەتی لای حزبە سیاسییەكان، ئیرادەی خەڵكی كوردستان چ موعجیزەیەكی دروست كرد؟ وەڵامی ئەم پرسیارە بە چەند خاڵێك دەدەینەوە:

1. كابینەی هەشتەم لە حوزەیرانی 2014 متمانەی پێ درا و تا ئایاری 2015 سەقامگیر و بێ كێشە بوو.

2. لە دوای 10ی حوزەیرانی 2014 ڕاگەیاندنی دەوڵەتی بەناو خەلافەتی ئیسلامی داعش، نزیكەی دوو ملیۆن پەنابەر ڕوویان كردە كوردستان و ڕێژەی دانیشتووانی كوردستان لەناكاو زیاتر لە 30% زیادی كرد و بەرگەشمان گرت و سەركەوتین.

3. لە 2ی ئابی 2014، تیرۆریستانی داعش هێرشیان كردە سەر كوردستان و چەندین ناوچەی گرنگی كوردستانیان گرت، تەنیا لە ماوەیەكی كەم و لە چەند مانگدا هێزی پێشمەرگەی كوردستان بە ڕابەرایەتیی سەرۆك بارزانی نەك هەر ئەفسانەی تیرۆریستانی داعشی تێكشكاند، بەڵكو پێشمەرگە بووە سیمبول و پاڵەوانی شەڕی دژی تیرۆریستانی داعش لە تەواوی جیهاندا.

4. لە شوباتی 2015 بۆ یەكەمین جار سەرۆك بارزانی وەك فەرماندەی هێزی پێشمەرگەی كوردستان بانگهێشتی كۆنگرەی میونشن بۆ ئاسایشی جیهان كرا.

5. لە ئایاری 2015 بە فەرمی بانگهێشتی سەرۆك بارزانی و شاندێكی باڵا بۆ ئەمریكا كرا، شاندە باڵاكە كە پێكهاتبوو لە ئەندامانی «پارتی و یەكێتی و گۆڕان» لە حكومەتدا و زۆر بە گەرمی لەلایەن سەرۆك ئۆباما و ئیدارەی ئەمریكاوە پێشوازی كران و سەرۆك بارزانی بە ئامادەبوونی شاندەكە لەگەڵ سەرۆك ئۆباما باسی سەربەخۆیی كوردستانی كردبوو.

دوای بەدەستهێنانی ئەم دەستكەوتە گەورانە و سەردانە سەركەوتووەكەی بۆ كۆشكی سپی، قەناعەتی سەرۆك بارزانی بەو جۆرە بوو كە ئیدی پەتای «هەستنەكردن بە بەرپرسیارێتی لای حزبەكان» كۆتایی هاتووە و كاتی ئەوەیە هەموو پێكەوە سەربەخۆیی كوردستان بكەنە پرۆسەیەكی نیشتمانی و، هەموو پێكەوە شان بدەنە بەری، بەڵام ئەوەی بینیمان لە واقیعدا زۆر زۆر پێچەوانە بوو، لەبری ئەوەی پێشوازی لە هەوڵەكانی سەرۆك بارزانی بكرێت، لە كۆبوونەوەی 23ی حوزەیرانی ساڵی 2015ی پەرلەمانی كوردستان، هەر چوار لایەنی سیاسیی بەشداری ناو هاوپەیمانیی پێنج قوڵی بۆ پێكهێنانی حكومەت، ڕێككەوتبوون كە لە گەرمەی شەڕی دژی تیرۆریستانی داعشدا سەرۆك بارزانی لە سەرۆكایەتیی هەرێم و فەرماندەیی هێزی پێشمەرگەی كوردستان دوور بخەنەوە، بۆ ئەمەش لە 23ی حوزەیران سەركەوتوو بوون و توانییان خوێندنەوەی یەكەم بۆ هەمواركردنەوەی یاسای سەرۆكایەتیی هەرێمی كوردستان بكەن، بەڵام لە 19ی ئابی ساڵی 2015 پەرلەمان نیسابی بۆ تەواو نەكرا، بەمەش كۆتایی بە سەقامگیریی سیاسی و حكومڕانی لە كوردستان هات و، دەست كرا بە پیلاندانان بۆ ئەوەی كوردستان بسووتێنن، تەنانەت لە ڕۆژی 15ی ئۆكتۆبەری 2015 سەرۆك بارزانی ناچار بوو، ڕێككەوتنی پێكهێنانی كابینەی هەشتەم لەگەڵ گۆڕان هەڵبوەشێنێتەوە و وەزیرەكانیان بنێرێتەوە بۆ ماڵەوە.

دوای كۆنتڕۆڵكردنەوەی ئەو بارودۆخە شێواوەی بزووتنەوەی گۆڕان لە كوردستان دروستی كرد بوو، لەگەڵ هەستكردن بە بەرپرسیارێتی لای فەرماندە سەربازییەكانی یەكەی 70ی سەر بە یەكێتی، سەرۆك بارزانی زۆر جوامێرانە توانی ڕێبەرایەتیی هێزی پێشمەرگە بكات و لە 20ی كانوونی یەكەمی ساڵی 2016 پەیامی سەركەوتنی هێزی پێشمەرگە و كۆتاییهاتنی شەڕی دژی داعشی لە بەرەی كوردستانەوە ڕاگەیاند.

بەڵام ئەوەی تەواو تەواو سەرۆك بارزانی نائومێد كرد، خۆداماڵینی هەست بە بەرپرسیاریەتیكردن بوو لە 16ی ئۆكتۆبەری ساڵی 2017 لە كارەساتی 16ی ئۆكتۆبەر، هەروەها خۆداماڵینی تەواوی حزبە سیاسییەكان لە بەرپرسیارێتی بەرانبەر حكومەت و ئایندەی هەرێمی كوردستان.

ئەوە بوو لەو ساتەوە سەرۆك بارزانی بڕیاری دا، بە شەخسی خۆی بەرپرسیارێتی پاراستن و ئایندەی كوردستان هەڵبگرێت، بۆ ئەمەش لە دوای 16ی ئۆكتۆبەری ساڵی 2016وە، دوای ئەوەی هێزی سێ دەوڵەتی شكاند و داستانەكانی پردێ و مەحموودییە و سحێلای تۆمار كرد و، هەرێمی كوردستانی لە هەڵدێرێكی گەورە پاراست، لە ماوەی شەش مانگیشدا پارتی دیموكراتی كوردستانی بە شێوەیەك ڕێكخستەوە كە لە هەڵبژاردنەكانی ئایاری ساڵی 2018 بووە حزبی یەكەم لەسەر ئاستی عێراق، لە دوای ئەویش لە هەڵبژاردنەكانی ئەیلوولی هەمان ساڵدا پارتی كردە حزبی فەرمانڕەوا لە كوردستاندا.

لەسەر پاشخانی ئەم مێژووە تاڵە، كۆنگرەی چواردەی پارتی دیموكراتی كوردستان شایەنی ئەوەیە پێی بگوترێت «كۆنگرەی سەرۆك مسعود بارزانی» بۆ بنبڕكردنی نەبوونی هەستی بەرپرسیارێتی لای حزبە سیاسییەكانی كوردستان و لەئەستۆگرتنی هەموو بەرپرسیارێتییەك لەلایەن شەخسی سەرۆك بارزانی-یەوە.

پەیامی كۆنگرەی چواردەیەمی پارتی دیموكراتی كوردستان نەك هەر تەنیا بۆ ئەندام و كادرانی پارتی، بەڵكو بۆ تەواوی گەلی كوردستان و عێراق و دەوروبەر و كۆمەڵگەی نێودەوڵەتییش ڕوون و ڕاشكاو بوو، پەردەی لەسەر ئەو ڕاستییە هەڵماڵی كە لێرە بەدواوە پارتی دیموكراتی كوردستان لە ڕوانگەی هەستكردن بە بەرپرسیارێتییەوە مامەڵە لەگەڵ هەموو لایەنەكان دەكات، بە حكومەتی عێراقیشەوە، لەمەش زیاتر هەموو ئەو سەركردە و سیاسەتمەدارانەی لایەنەكانی كوردستانیش گەیشتوونەتە ئەو قەناعەتەی لەژێر سایەی ڕابەرایەتیی سەرۆك مسعود بارزانی، لە پەتای هەستنەكردن بە بەرپرسیارێتی ڕزگاریان دەبێت، نەك تەنیا دەرگای پارتی بۆیان كراوەیە، بەڵكو خۆیان خاوەنی پارتین و ئێمە لەگەڵ ئەوان فاتیحە لەسەر ئەو لایەنانە دەخوێنین، كە دەیانویست فاتیحا لەسەر پارتی بخوێنن.

 كۆنگرەی 14 و ڕاگەیاندنی ڕابەرایەتیی

قۆناخی داهاتووی سەرۆك بارزانی

لە دوای كارەساتی 16ی ئۆكتۆبەری ساڵی 2017 كە هەڵوێستی دۆستەكانیشمان جیاوازییەكی ئەوتۆی لەگەڵ هەڵوێستی دوژمنەكانمان نەبوو، سەرۆك بارزانی بە دروشمی «چیاكان دۆستمانن» شانی دایە بەر بەرپرسیاریەتییەكی زۆر گەورە و، بە تەنیا خۆی بڕیاری مقاوەمەت و پاراستنی قەوارەی سیاسیی هەرێمی كوردستان و پاراستنی گەلی كوردستانی دا و، لە ماوەی تەنیا شەش ڕۆژدا‌ لایەنی بەرانبەری ناچار كرد دەستبەرداری هێرشەكانیان بۆ سەر كوردستان ببن و مل بۆ دیالۆگ و دانوستاندن بدەن.

لەو ساتەی سەرۆك بارزانی شانی دایە بەر ئەم بەرپرسیارێتییە مێژووییە، جیا لەوەی گەلی كوردستان هەستیان بە نائومێدی دەكرد، لە هەمان كاتدا حزبە سیاسییەكانیش پشتیان لە ‌بەرپرسیارێتی كردبوو و چەپڵەیان بۆ داگیركەران لێ دەدا و، داوای ڕووخانی حكومەتی هەرێمی كوردستان و دامەزراندنی حكومەتی «ئینقازی نیشتمانی»یان دەكرد.

لەم ساتەوەختەوە و دوای نائومێدبوونی لەوەی «حزبەكان هەست بە بەرپرسیارێتی بكەن»، قۆناخی تازەی ڕێبەرایەتیی سەرۆك بارزانی دەستی پێ كردووە و، جیا لەوەی پارتی لە هەر سێ هەڵبژاردنەكانی پەرلەمانی «عێراق و كوردستان» جار لە دوای جار خەڵكی كوردستان زیاتر متمانەیان پێ داوە و، ژمارەی دەنگ و كورسییەكانی هەڵكشانی گەورەی بە خۆیەوە بینیوە، ئەم باڵادەستییەی پارتیشی تەرجەمە كردووە بۆ خزمەتكردنی زیاتری خەڵكی كوردستان و گێڕانەوەی ئومێد بۆ هەموو هاووڵاتیانی كوردستان.

لە دوای هەڵبژاردنەكانی پەرلەمانی كوردستان لە ئەیلوولی ساڵی2018 بوونی پارتی بە پارتی فەرمانڕەوا، سەرۆك بارزانی بە شەخسی خۆی هەر دوو بەڕێزان «نێچیرڤان بارزانی و مسرور بارزانی» كاندید كردووە بۆ پۆستەكانی سەرۆكی هەرێمی كوردستان و سەرۆك وەزیرانی حكومەتی هەرێمی كوردستان.

 لە ماوەی ئەم پێنج ساڵەی دوایی ڕابەرایەتیی تازەی سەرۆك بارزانی ئەو كێشە و تەحەددییانەی ڕووبەڕووی كوردستان بوونەوە، زۆر گەورە بوون، لەوانە: بوونی ئەقڵییەتی سیاسیی شۆڤێنی لە بەغدا بەرانبەر بە هەرێمی كوردستان و بەردەوامبوونیان لە بڕینی بەشە بودجەی هەرێمی كوردستان و دژایەتیی حزبە سیاسییەكان بۆ هەوڵەكانی حكومەتی هەرێمی كوردستان بۆ ڕاگرتنی گەندەڵی و، هەروەها بڵاوبوونەوەی پەتای كۆرۆنا و دابەزینی داهاتی ناوخۆ و دابەزینی نرخی نەوت بۆ ژێر سفر، بەڵام توانراوە تەنیا بە پشتبەستن بە ئیرادە و هێزی پارتی دیموكراتی كوردستان، ئەم وەرچەرخانە گەورانە لە كوردستاندا بێتەدی، كە لێرەدا ئاماژە بە هەندێكیان دەكەین:

1. ئاستی ئاسایش و سەقامگیری لە هەرێمی كوردستاندا بەراورد بە ئاستی ئاسایش و سەقامگیری لە عێراق و وڵاتانی دەوروبەر، گەیشتووەتە ئەو ئاستەی كە وەبەرهێنانی ناوخۆیی و دەرەكی بگاتە ئاستێكی زۆر بەرز، كە ئامانج ئەوەیە بگاتە لووتكە.

2. هێزی پێشمەرگەی كوردستان بە هاوكاری و هەماهەنگی لەگەڵ هاوپەیمانان لە ڕێكخستنەوەیەكی تەواودایە و، یەكەی هەشتا خراوەتە سەر وەزارەتی پێشمەرگە و نزیكەی 80 هەزار پێشمەرگە لە ناو لیواكاندا ڕێكخراون و حیسابی بانكییان بۆ كراوەتەوەو، ئێستا لە قۆناخی دروستكردنی فیرقەی سەربازیدان.

3. سەرۆكایەتیی هەرێمی كوردستان بووەتە چەتری كۆكردنەوەی هەموو هێز و لایەنە سیاسییە كوردستانییەكان و، هەوڵەكانی بۆ نووسینەوەی دەستووری كوردستان خراونەتە گەڕ، بەڕێز نێچیرڤان بارزانی سەرۆكی هەرێمی كوردستان توانیویەتی لە هەموو بوارەكاندا ڕۆڵێكی هێجگار گەورە لە پرۆسەی سیاسیی هەرێمی كوردستان و عێراقدا بگێڕێت.

4. لە كابینەی نۆیەمی حكومەتی هەرێمی كوردستاندا، بە سەرۆكایەتیی بەڕێز مسرور بارزانی، جیا لەوەی وەرچەرخانێكی گەورەی لە شێوازی حكومڕانیی هەرێمی كوردستاندا كردووە، لە هەمان كاتدا بە هەماهەنگی لەگەڵ سەرۆكایەتیی هەرێمی كوردستان و پەرلەمانی كوردستان، كابینەی نۆیەم توانیویەتی بۆشاییەكی گەورەی نێوان حكومەت و هاووڵاتیان پڕ بكاتەوە.

5.  لە بواری دابینكردنی خزمەتگوزاری بۆ هاووڵاتیان، لە كابینەی نۆیەمدا لە شاری هەولێر پڕۆژەی شەقامی 120 مەتری تەواو كراوە و، پرۆژەی شەقامی 150 مەترییش قۆناخێكی گرنگی تەواو بووە و، دوو قۆناخی دیكە لە تەواوبووندان، لە سلێمانی پڕۆژەی شەقامی 100 مەتری دەستی پێ كردووە و، ڕێگەی نێوان هەولێر – زاخۆش بووەتە ڕێگەیەكی دووساید بە ستاندەری نێودەوڵەتی.

6. حزب بۆی نییە دەست بخاتە كاروباری حكومەتەوە و، ئەمەش لە پارتی دیموكراتی كوردستانەوە دەستی پێ كراوە و، سنووریش بۆ ئەو حزبانە دانراوە كە هاوپەیمانن بۆ پێكهێنانی كابینەی نۆیەمی حكومەتی هەرێمی كوردستان.

7. لەگەڵ ئەوەی حكومەتی بەغدا بەردەوامە لە بڕینی پشكی كوردستان لە بودجەی عێراق و، بەردەوامە لە بڕینی مووچەی فەرمانبەران، حكومەتی هەرێمی كوردستان توانیویەتی هەر 30 ڕۆژ جارێك مووچە بدات.

8. توانراوە دەست بە چاكسازییەكی ڕیشەیی بكرێت و، گەندەڵی ڕابگیرێت و، سەرچاوەكانی داهات زیاد و هەمە چەشن بكرێت، هەنگاو بۆ حكومەتی دیجیتاڵی هەڵبگیرێت كە بڕیارە لە ساڵی 2025 كۆتایی بێت.

9. توانراوە لەگەڵ حكومەتی عێراقی ئێستادا لەسەر چارەسەری كۆی كێشەكانی نێوان هەولێر و بەغدا ڕێككەوتنێكی كۆنكرێتی ئیمزا بكات و، ئەم ڕێككەوتنە وەك دیكۆمێنت لە پەرلەمانی عێراق پەسەند كراوە.

10. توانراوە ژێرخانێكی پتەو بۆ سێكتەرەكانی (كارەبا، نەوت و گاز، پیشەسازیی گەورە و مام ناوەند و بچووك، كشتوكاڵ و بەپیشەسازیكردنی كشتوكاڵ، گەشتیاری، پەروەردە و فێركردن و خوێندنی باڵا و .. هتد) دابڕێژێت و، لەگەڵ ئەوەی لە ماوەی سێ ساڵی كابینەی نۆیەمدا بەرهەمی ئەم هەنگاوانە دەبینرێن و هەستی پێ دەكرێت، بەڵام لە ساڵانی داهاتوو باشتر ئاكامەكەی دەبینرێت.

ئەمانەی ئاماژەمان پێ كردن بەشێكن لەو گۆڕانكارییە گەورە و سەركەوتووانەی لە ماوەی پێنج ساڵی ڕابردووی ڕابەرایەتیی سەرۆك بارزانیدا كوردستان بە خۆیەوە بینیوە و، وەك هەموو جارێك سەرۆك بۆ پێناسەی پارتی دەڵێت: «پارتی لە هەناوی نائومێدیدا، ئومیدی بۆ گەلی كوردستان هێنایەوە»، بە كردەییش لە ماوەی ئەم پێنج ساڵەی دوایی ڕابەرایەتیی بارزانیدا، جارێكی دیكە پارتی توانی لە هەناوی نائومێدی دوای كارەساتی 16ی ئۆكتۆبەری ساڵی 2017 بە جۆرێك ئومێد بۆ خەڵكی كوردستان نوێ بكاتەوە، كە هەموو خەڵكی كوردستان بە چاوی گەشبینی و ئومێدەوە سەیری ئایندەی كوردستان و خۆشگوزەرانی و كامەرانیی هاووڵاتیانی بكەن.

كەواتە كۆنگرەی چواردەی پارتی ڕاگەیاندنی ڕابەرایەتیی داهاتووی سەرۆك بارزانی-یە بۆ پاراستن و پێشخستنی هەرێمی كوردستان و، ڕاگەیاندنی دەستكەوتەكانی شاندانە بەر بەرپرسیارێتییە كە، بێجگە لە پارتی دیموكراتی كوردستان هیچ لایەنێكی دیكە نەیتوانی هەست بە بەرپرسیارێتی بكات.