ئاسته‌نگی یه‌كه‌م بۆ خولی پێنجه‌می په‌رله‌مانی عێراق
به‌پێی ئه‌و كاته ده‌ستوورییه‌ی كه دیاریكراوه بۆ پرۆسه‌ی هه‌ڵبژاردنی سه‌رۆك كۆمار كه 30 رۆژ له‌دوای هه‌ڵبژاردنی سه‌رۆك په‌رله‌مان و هه‌ردوو جێگره‌كه‌ی ، ده‌بوو رۆژی 7ی شوبات په‌رله‌مان دانیشتنێكی تایبه‌ت بۆ ئه‌نجامدانی ئه‌و پرۆسه‌یه گرێبدات، به‌ڵام بڕیاری دادگای فیدرالی به‌وه‌ی پێویسته بۆ پرۆسه‌ی هه‌ڵبژاردنی سه‌رۆك كۆمار دوو له‌سه‌رسێی «220» ئه‌ندام ئاماده‌بێت ، هه‌روه‌ها تویته‌كه‌ی موقته‌دا سه‌در به ئاماده‌نه‌بوونی فراكسیۆنه‌كه‌ی له پرۆسه‌ی هه‌ڵبژاردنی سه‌رۆك كۆمار و، پاشانیش پشتیوانیی دوو هاوپه‌یمانه‌كه‌ی «پارتی دیموكراتی كوردستان و هاوپه‌یمانیی سیاده» كه ئه‌وانیش به‌شداریی ئه‌و دانیشتنه ناكه‌ن، بووه هۆكاری ئه‌وه‌ی كه نه‌توانرێت په‌رله‌مان نیسابی یاسایی بۆ ئه‌نجامدانی ئه‌و پرۆسه‌یه دابین بكات و، به‌مه‌ش وه‌ك یاساناسان و سیاسه‌تمه‌داران مه‌زنده‌ی بۆ ده‌كه‌ن، پرۆسه‌ی سیاسیی عێراق به‌ره‌و كۆمه‌ڵیك ئه‌گه‌ر هه‌نگاو هه‌ڵده‌گرێت له‌وانه:
1- هه‌ندێك پێیان وایه له‌دوای حه‌وتی شوباته‌وه كه پێشلكاریی كاته ده‌ستوورییه دیاریكراوەكان، پرۆسه‌ی سیاسیی عێراق به‌ره‌و بۆشاییه‌كی ده‌ستووری هه‌نگاو هه‌ڵده‌گرێت.
2- هه‌ندێكی دیكه پێیان وایه له‌دوای ئه‌و به‌رواره‌وه، هیچ كام له‌و 25 كاندیده‌ی بۆ پۆستی سه‌رۆك كۆمار خۆیان هه‌ڵبژاردووه مافیان نامێنێت و، ده‌بێت سه‌رله‌نوێ خه‌ڵكی دیكه جیا له‌وان خۆی كاندید بكاته‌وه، به‌ڵام به‌شیكی دیكه ده‌ڵێن كاندیده‌كانی پێشووش مافی خۆپاڵاوتنیان ده‌مێنێت و ده‌كرێت خه‌ڵكی تازه‌ش خۆیان بپاڵێون.
3- به‌شێك له سیاسه‌تمه‌دارانی لایه‌نه جیاوازه‌كانیش پێیان وایه ئه‌گه‌ر لایه‌نه سیاسییه‌كانی شیعه «ئیتار و ته‌یار» رێك نه‌كه‌ون ، ئه‌وا پرۆسه‌ی سیاسیی عێراق به‌ره‌و بازنه‌یه‌كی بۆش هه‌نگاو هه‌ڵده‌گرێت و په‌كی ده‌كه‌وێت، ئه‌مه‌ش له‌به‌ر ئه‌وه‌یه هه‌م هاوپه‌یمانیی زۆرینه «سه‌در ، پارتی، هاوپه‌یمانیی سیاده» كارتی زۆرینه‌یان به‌ده‌سته‌وه‌یه‌و ده‌توانن پرۆسه‌كه رابگرن «وه‌ك دوێنی رایانگرت» هه‌میش لایه‌نه‌كانی «ئیتار و هاوپه‌یمانه‌كان» كارتی سێیه‌كی په‌كخراویان به‌ده‌سته‌وه‌یە بۆ ئه‌وه‌ی دژی نه‌هێڵن نیسابی دوو له‌سه‌ر سێی په‌رله‌مانی دروست بێت و پرۆسه سیاسییه‌كه به‌رده‌وامی هه‌بێت.
هه‌موو ئه‌م لێكه‌وتانه‌ی له‌دوای كۆبوونهوهی په‌رله‌مان له 7ی شوبات باسیان لێوه ده‌كرێت، ئاكامی عینادی و لێكتێنه‌گه‌یشنی نێوماڵی سیاسیی شیعه‌یه‌و ، هه‌ر له‌به‌ر مه‌زنده‌كردنی ئه‌م مه‌ترسییه بوو كه بەڕێز مسعود بارزانی له هه‌فته‌ی رابردوودا ده‌ستپێشخه‌رییه‌كی راگه‌یاند و، بۆ گه‌یاندنی ئه‌م ده‌ستپێشخه‌رییه‌ش به‌ڕێزان نێچیرڤان بارزانی و محه‌مه‌د حه‌لبوسی راسپارد كه سه‌ردانی سه‌ماحه‌تی موقته‌دا سه‌در بكه‌ن و ده‌روازه‌یه‌ك بۆ ئه‌م ته‌نگژه چاوه‌ڕوانكراوه بدۆزنه‌وه و، بوار نه‌ده‌ن كه پێشێلكاریی كاته ده‌ستوورییه دیاریكراوه‌كان بكرێت و پرۆسه سیاسییه‌كه‌ش به‌ره‌و په‌ككه‌وتن هه‌نگاو هه‌ڵبگرێت و، ئه‌وجا له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌ی سه‌ماحه‌تی سه‌در به خۆشحاڵییه‌وه ده‌ستپێشخه‌رییه‌كه‌ی سه‌رۆك بارزانی وه‌رگرت و بڕیاری دا له‌گه‌ڵ به‌شیك له لایه‌نه‌كانی ئیتاری ته‌نسیقی كۆببێته‌وه و به‌شدارییان پێ بكات، به‌ڵام پێداگریی لایه‌نه‌كانی ته‌یار له‌سه‌ر سڕینه‌وه‌ی «هاوپه‌یمانیی زۆرینه بۆ سازانی نیشتمانی» گه‌یشته ئه‌وه‌ی نزیكبوونه‌وه‌ی پێویست له‌نێوان ئیتار و ته‌یار نه‌یه‌ته ئاراوه و، هه‌ر بۆیه‌ش دوای ئه‌م ئاكامه، سه‌در له تویتێكدا رایگه‌یاند: فراكسیۆنی ته‌یار به شداریی كۆبوونهوهی په‌رله‌مان بۆ هه‌ڵبژاردنی سه‌رۆك كۆمار ناكات، هه‌روه‌ها دانوستان له‌گه‌ڵ سه‌رجه‌م لایه‌نه سیاسیه‌كان بۆ كاتیكی نادیار هه‌ڵده‌په‌سێرین»، به‌ڵام هه‌ردوای ئه‌م تویته و په‌یوه‌ندیكردنی موقته‌دا سه‌در به رێگه‌ی ته‌له‌فون به سه‌رۆك بارزانی- یه‌وه و جه‌خت كردنه‌وه‌ی له‌سه‌ر «هاوپه‌یمانیی زۆرینەی نیشمانی و به‌رده‌وامیی هه‌نگاوه‌كان بۆ پێكهێنانی حكومه‌تی زۆرینه»، ئه‌و ته‌مومژه‌ی ره‌وا‌نده‌وه كه هه‌ڵپه‌ساردنی دانوستانه‌كان له‌گه‌ڵ كۆی لایه‌نه سیاسییه‌كان، مه‌به‌ستی سه‌در ته‌نیا لایه‌نه‌كانی ئیتاری ته‌نسیقییه نه‌ك لایه‌نه‌كانی هاوپه‌یمانیی زۆرینه‌ی نیشتمانی.
به هه‌رحاڵ له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌ی پته‌ویی هاوپه‌یمانیی زۆرینه‌ی «سه‌در ، پارتی ، هاوپه‌یمانیی سیاده» هه‌نگاوێكی گرنگه بۆ پاراستنی پرۆسه‌ی سیاسیی عێراق، به‌ڵام ده‌ركه‌وتنی كۆمه‌ڵیك هه‌نگاوی دیكه بۆ تێكدانی سه‌قامگیریی عێراق و هەڕە‌شه‌كردن له لایه‌نه‌كانی ناو زۆرینه‌ی هاوپه‌یمانیی نیشتمانی و، به‌تایبه‌تیش كه پێری 6ی شوبات هێزیكی حه‌شدی شه‌عبی به‌بێ ئاگاداریی فه‌رمانده‌ی گشتیی هێزه چه‌كداره‌كان چووەته پارێزگای ئه‌نبار و له « گه‌رمه» خۆی نیشته‌جێ كردووه، هه‌روه‌ها هه‌ڵكشانی دیارده‌ی تیرۆری كه‌سی له‌سه‌رئاستی پارێزگاكان به‌گشتی و پارێزگای میسان به تایبه‌تی و، ئه‌مانه هه‌موویان ئاماژه‌ن بۆ گوشار دروستكردن به ئامانجی په‌كخستنی پرۆسه سیاسییه‌كه‌و ، ئه‌م حاڵه‌ته‌ش كه بووەته دیارده‌ی ململانێ له‌نێوان ئه‌وانه‌ی ده‌یانه‌وێت عێراق ببێته‌وه به ده‌وڵه‌ت و ئه‌وانه‌ی ده‌یانه‌وێت له حاڵه‌تی ناده‌وڵه‌تی وه‌ك خۆی بمێنێته‌وه ، شه‌ڕێكی درێژخایه‌نی بێ ئاكام ده‌بێت و، وه‌ك هه‌ندێك له چاودێرانیش ئاماژه‌ی پێ ده‌كه‌ن، په‌نابردنی هه‌ندێك گروپ و لایه‌ن بۆ توندوتیژی و تێكدانی سه‌قامگیری، په‌یامێكی روونه كه كێشه‌كانی نێو لایه‌نه‌كانی ئیسلامی سیاسیی شیعه له عێراقدا زۆر له‌وه گه‌وره‌ترن له‌ژێر چه‌تری په‌رله‌مان و به شێوازێكی دیموكراتییانه یه‌كلایی ببنه‌وه و ، هه‌ر ئه‌مه‌ش عێراق به‌ره‌و رووی تونێله تاریكه‌كه ده‌كاته‌وه.
