جاری جاران لەنێو داستانە هەرە دێرینەكاندا، مرۆڤە ئازاو لێهاتووەكان، لەلایەن خوداوەندانەكانیانەوە، بۆ ئاسمانی جیهانی باڵای هەرمان و شكۆداری هەڵدەكێشران، چونكە لەو بڕوایەدا بوون، ئەو جۆرە جەربەزەو دلاوەرانە شایستەی هاوشانی خوداوەندانن، دیارە ئەم رێزلێنانە ئەوانە دەگرێتەوە كە لەسەر لەوحەی هەنگاوەكانیان بە یەكانگیریی ئەڤینی خوداو خاك و خەڵك نەخشاندووە.
لە گەنجینەی گرانبەهای كەلەپوورو كەلتووری سەریەككەوتووماندا، چەشنەها نموونەی گەردن بۆشناغمان هەیە، ئەوە سەرجەمی لاوك و داستان و ئەفسانەكانمان، ئەوە زنجیرەهای بەیت و بالۆرەكانمان، سەرجەمیان بریسك و باقییانە بە ورشەی تلتلەو پڵپڵەی شانازی، پێشمەرگەش سەرتۆپ و سالار و پێشەنگی هەموویانە، پێشمەرگە دوێنێ و ئەمڕۆیەو نەخشێنەری چارەنووسی گەل و سەراپای ئاییندەكانە، گۆرانییەو بەسۆزترین لایلایەی دایكانە بۆ كۆرپەكانیان بەو هیوایەی ببنە پێشمەرگە بۆ بەدیهێنانی خەونی باوان و خۆزگەی پەنگخواردووی دایكان و ببنە چقڵی چاوانی ئەو دوژمن و نەیارانەی هەرگیز چاویان بە سەركەوتنی كورد هەڵنایە.
پێشمەرگە ئەو هێزو گوڕو سینە ئاگرینەی زادەی باوكە پێشمەرگەكەی دوێنێیە، هەرچۆن (گۆران) واتەنی پاش راپەڕینە خوێناوییەكەی (6ی ئەیلوولی ساڵی 1930) بەسەر زاری (شەهید هەڵۆ بەگ)ەوە، كە لەسەرەمەرگ و سپاردندا بە بووكی یەكشەوەی دەڵێ:
((بڵێن بەو بووكی یەكشەوەم گەر هاتە سەر نەعشم
نەڵێ خۆی بۆ وەتەن كوشت و لە رێی عەشقی منا نەژیا
وەزیفەم بوو سەرم بەخشم لە پێناوی وڵاتێكدا
كە تۆی پەروەردەكرد بۆ من لە دامێنی چیاو كەژیا
ئەگەر خوای گەورە پێی بەخشین هەتیوێ پێی بڵێ رۆڵە
لە من فرمێسكی ویست باوكت لە تۆش داوا ئەكا تۆڵە))
ئەوەی گۆران نموونەیەكی جوانی بەخشندەترین مرۆڤە كە شەهیدە، واتە هەر كەسەو روو لە قەدەری خۆی دەكات، بەڵام ئەو قەدەرەی بەخشندەترین مرۆڤ رووی تێدەكات، هەر چۆن پاڵەوانە بەجەرگەكانی نێو دێرینە تەراژیدیاییەكان، كە لەپای راستكردنەوەی ناتەواوی و نەنگییەكاندا، ناداوەرییەكاندا، دەستەملانی قەدەرەكەی دەبێتەوە، هەرچەندە دڵنیاشە ئەوە رووبەڕووبوونەوەی ئاكامێكە كە مایەی گەردن شكان و مەرگە، پێشمەرگەش ئەو قارەمانەی نێو گەرمە مەرگەساتەكانی گەلەكەیەتی كە هەر لە سەرەتاوە لەسەر لەوحی تەختی تەوێڵی زێڕینی خۆی بە نەشتەری بڕوا پۆڵاینییەوە هەڵیكۆڵییەوە( كوردستان یان نەمان)، بە بەختبوونی لەپای ئاییندەی جوان بۆ گەلەكەی ئەو بە مەرگ دەڵی: مەسڵەمێرەوە و ئەگەر بوێری هەڵمەیە، من بەو مەرگە شامەرگ دەبم، سڵ مەكەو ئازا بەو بەرەو رووم بەرەوە، گوناهە با شیری دایكم پێ رەوا بێ، دەبا بە رووی سوورو گەردنی بەرزەوە رووبەڕووی خواكەم و گەل و وڵاتەكەم ببمەوە.
هەمیشە مرۆڤی ئازاو پشت ئەستوور بە رەوایی پەیامەكەی وهەڵبژاردنی چەرمەسەری و ئەشكەنجەو هەتا دەگاتە گەردن سووین لە چەقۆی مەرگ، بەبێ سڵ و دڵەڕاوكێ ئەوە رێبازی بەرزی پێشمەرگەیە، هەر ئەو سەربەرزییەیە كە لە چەندین شوێندا لە قورئانی پیرۆزیشدا خودای مەزن نموونەی پێ هێناوەتەوەو پاداشتی چاكەی داونەتەوە، ئەوە لە سورەتی (الصافات)دا، لە سای خەونەكەی حەزرەتی ئیبراهیم( سڵاوی خوای لێ بێت) كاتێ بۆ (ئیسحاق-ئیسماعیل)ی كوڕی دەگێڕێتەوە (فَلَمَّا بَلَغَ مَعَهُ السَّعْيَ قَالَ يَا بُنَيَّ إِنِّي أَرَىٰ فِي الْمَنَامِ أَنِّي أَذْبَحُكَ فَانظُرْ مَاذَا تَرَى قَالَ يَا أَبَتِ افْعَلْ مَا تُؤْمَرُ سَتَجِدُنِي إِن شَاءَ اللَّهُ مِنَ الصَّابِرِينَ)
پاشان لەپای كاری جوانمردانەی (ئیسحاق- ئیسماعیل) خودا فەرمووی: ئەی ئیبراهیم مژدەی بە پێغەمبەربوون بە ( ئیسحاق- ئیسماعیل) بدە و ئێمە بەرەكەتمان پێ بەخشی.
گێڕایانەوە، لە سەرەتای شۆڕشدا بوو، پێشمەرگەیەك خراپ زامدار دەبێ و شوێنەكەش چەپەك و دوورەدەست دەبێ، تینوێتی زینی لێ دەسێنێ و چاو دەبڕێتە چەند گەواڵە هەورێك لە ئاسمانی سەرییەوە، بەو ئومێدەی بوونە بارانی هەورەكەو بەڵكە ئاهێكی پێدادێتەوە، هەڤاڵەكانیشی هەر خوداخودای بارینیان دەبێ، ئەویش دەگاتە وادەی گیانەڵاو هەناسەژماردن، هەورەكە دووربەدوور دادەبارێ و لێزمە دەكات، پێشمەرگەكە هێندە زبانی گۆدەكات: سوپاس بۆ خودا، چش لە من، بەس نییە بەسەر خاكی كوردستانەكەمدا داباری، ئیدی گیان دەسپێرێ و لارەمل دەبێ، هەڤاڵەكەی ژوورسەری، لەسەر كۆنە خواستێكی شەهیدەكە، لاوكێكی چیایی بۆ دەچڕێ.
ئەوە سەربردەی ئەو كەسانەیە كە كام كێوە سەخت و باڵایە لەژێر هەنگاوی ئەودا پێدەشتێكی تەخت و مێرگ گوڵانە. لە زەبری رێكردنیدا كوێرەكانیاوەكانی دێرزەمان دەتەقنەوە و تافەتافیان دێ، لەتەك بەردەوامیاندا ژیانێكی نوێ لە دایك دەبێ و خۆری پڕتەو لە قوچكەی ئاسمانەوە دادەگیرسێ و مانگ تریفەبارانی دەبێ و ئەستێران جریوەجریو و قاقالێدانیان دەبێ، ئاسۆ دوورو هەرە نزیكەكان ئەرخەوانی، سوور، ئاڵ ئاڵ دەبن، لەوانەوە سەراپای دەشت و دەرەكان مێرگێكی دڵكەرەوەی گوڵڕەنگ دەبن، ئەو ملوانكانەی گەردنی هیوای جاران كە لە ورشەورشدا بوون، پاشان دامركانەوەو كپی و خامۆشی دایپۆشین و لە سای خاكی گۆڕی ساردوسڕی لەبیرچوونەوەدا ژەنگیان گرتبوو، دادەگیرسێنەوەو بۆ بەیانی جوان بەدڵ پێدەكەنن و بەدوا پەردەی دەنگ زەنگە دەنگییان لەمسەرو ئەو سەری كوردستاندا دەزرنگێنەوە و خۆشترین و بەسۆزترین و خرۆشانترین سروودی(ئەی رەقیب) ئاسا دەچڕن.
پێشمەرگە ئەی ئەو كەسەی لە دەست و تفەنگی ئازایەتیدا، هەرچی دۆزەخی زادەی دەم رەشەبای وەیشوومەو خەزانی سەرگەردانی و ماڵوێرانی رەنگ و رووخسار هەڵپڕوسكاوی رەنگ پەڕیوی نەهامەتی هەیە، دەكەیت بە هەڕەتی گوڕەی بەهارو بیركردنەوە.
ئەی لالۆ، وەی هەڤاڵی پێشمەرگە، بینیمانیت چۆن چۆن لە رۆژانی نەهاتیدا ورەو ئاوازی سەرفرازیت لە سینەی هەموواندا سەوزدەكردو بە سروەی (خوایە وەتەن ئاواكەی) و( وا هاتن پێشمەرگەی مە) دەبووژانەوە.
ئەی پێشمەرگە، بینیمانیت ئەو ساتانەی لە جێ زامی دەستی دوژمن سوورەگوڵی وادەی ژوانی یارانت لێ دەنەخشاند،ئەی ئەوانەی لە شەكراوە كانییەكانی جاویدانی كوردایەتیتان نۆشكردووە، سەرتان بە هەژدیهای بیم و ترس شۆڕكردووە، پەتی سێدارەكانتان لە ترساندا، بەو جۆرە زەندەقی بردووە بەرلە گیان سپاردنتان هەڵهاتووە، سەد جار بە نۆچا هاتووە، بۆیە دەبێ بڵێم:
چی شانازی و سەروەرییە
ئەوەی هەیەو ئەوەی نییە
كامە تاجی شاهانەیە
لەئاست تۆدا نرخی نییە
ئێوە گیانتان بە جەوهەری خەنجەرەكەی بابی كوردان (بارزانیی نەمر) جەوهەر داوە، بۆیە هومای بوون بە شێری رۆژانی تەنگانەی كوردتان پێی رەوا بینراوەو سپاردەی خودای ئازادیتان، وەك پیرۆزترین دیاری خەڵاتكراوە... كەواتە خەڵكینە ئێوەو خوداتان، زۆر گوناهە بەبێ دەستنوێژهەڵگرتن ناوی پێشمەرگە بەرن.