ڕێک دەکەوین که ڕێک نەکەوین
October 11, 2015
وتار و بیروڕا
پ. جەمال رەسول محەمەدئەمین*
جێگای داخه كه له كۆنةوه كوردیان وا پێناسه كردووه كه وەك كەو ڕاوی یەكتری دەكەین و كەس و هیچ لایەنێك پێویست ناكات خۆی لەكەدار بكات بۆ لێدانمان، چونكه ڕێك له كاتی پێویستدا، خۆمان ملی یەكتری دەشكێنین. ئەمەش هەرچەنده له مێژوودا ڕویداوه و وەستایەتیی له ئاوارەیی له دواوه ڕەوتی ئەموئەومان بۆ نەوەكانمان بەجێ هێشتووه و هیوادارم ئەمڕۆش نموونەیەكی لەو بابەته له بەرپا كردندا نەبێت!.
ئەمەش زۆری له ڕوانگەی منەوه، لەوەوه پەیدا بووه و وا دەر دەكەوێت كه زۆربەی نیشتیمانیانمان، نازانین كه نازانین و به سادەیی هەڵسەنگاندن بۆ دەوروبەرەکانمان دەکەین هەمه ڕەهەندەیی و ئاڵۆزیی کێشەکەمان له جێگاو پێگەی خۆیاندا هەژمار ناکەین.
نازانین كه ئێستا كوردستان وڵات نییه، ململانێ لەسەر وڵاتچاكی دەكەین
نازانین كه دەستوورمان نییه، ململانێ لەسەر پەیڕەوی دەكەین
نازانین كه تەنها خۆمان دۆستی خۆمانین، دوژمنایەتی لەگەڵ یەكتر دەكەین
نازانین كه هێشتا كورسیمان نییه شەر لەسەر ئەوه دەكەین كه كێ لەسەری دابنیشێت.
نازانین كه گشتمان له یەك كەشتیداین وچەند پێكەوه جوانین هێندەش پێكەوه چارەمان قورسەو پێكەوه ژێر ئاو دەكەوین و دەخنكێین، هەر یەکەمان هەوڵی خنکاندنی ئەویتر دەدەین.
نازانین که بەردەوامی و مانەوەی کوردستانی باشوور تەنها ئاسۆیه که پێشبینی بکرێت دواڕۆژی ڕووناکی هەموومانی لێوه هەڵبێت، هەوڵی لەناو بردنی دەدەین.
ئەوەی ئێستا له گۆڕەپانی سیاسیدا ڕوودەدات ئاشكرایه كه ئەو سەركەوتنه مێژووییانەی پێشمەرگه و شەڕڤانه قارەمانەكانمان به خوێنی خۆیان تۆماریان كرد و جیهان دانی به توانست و ئازایەتیاندا نا له وەستانەوەیاندا بەرانبەر دڕندەكانی دەوڵەته چەپەڵەكەی ئیسلامی داعش، هەر خۆمان، كێشەی پەرلەمان و سەرۆكایەتی هەرێممان كرد به مەلحەمەكەی گڵگامێش و لێوەی هەر یەكەمان بەشێوازێك لێكی دەداتەوه و زیرەكی و نیشتمان پەروەرێتی و ئازایەتیی خۆی لێوه هەڕاج دەكات و هەروەك كەوەكانمان له یەكتری دەخوێنین به شێوازێك كه چیتر ئازایەتی و خۆبەخت كردنی كوردان له بەرەكانی جەنگدا له هەواڵگەكانی جیهاندا باسیان لەسەر ناكرێت. ئەمەش پێگەی كوردی له ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست و كێشەكانیدا بەڕادەیەكی دیار دابەزاندووه و لەهەمان كاتدا هەوڵێكی بێ وچان بەردەوامه له لایەن هێزه نێودەوڵەتییەكان و دراوسێكانمانەوه بۆ بەهێز كردنەوەی پێگەی حكومەتی فیدڕاڵی به پشتگرتنی له بانگەوازی چاكسازیدا و ورده ورده بارەگا نێودەوڵەتییەكان بەرەو بەغداد مل دەنێن؟ ئێمەش لەم هەفته بۆ ئەو هەفته، ڕێكدەكەوین كه رێ نەكەوین.
لەگەڵ گشت ڕێزێكدا بۆ پەرلەمان كه خەونی گشت كوردێكی ڕاست بووه و هاتۆتەدی، ئەگەر من بزانم پێكهاتەكەی چۆن بووه، بڵێیت سیاسەتمەدارەكانمان نەزانن؟ بڵێیت نەزانن كه هێزی كۆمەڵگا له گشت هێزێك بەهێزتره؟ بڵێیت نەزانن كه هەڵبژاردنی سەرۆكی هەرێم، هەر كەسایەتییەك بێت، ڕاستەوخۆ له كۆمەڵگاوه كەمتر پێناسەی لایەنه تایبەتەكان دەكات كه ئێستا پەرلەمانیان پێكهێناوه؟ ئێمەش لەم هەفته بۆ ئەو هەفته، ڕێكدەكەوین كه رێ نەكەوین.
بڵێیت نەزانن كه ئەو جەمسەرگیریەی كه فەرمانڕەوا عەرەبه یەك لەدوا یەكەكانی بەغدا بەرپایان كرد له دوورخستنەوەی كورد نەك له ناوچه عەرەبنشینەكان بەڵكو ڕاوەدوونانی كورد له ناوچه كوردستانیەكانیش به ئەنفال و كیمیا باران و گۆڕه بەكۆمەڵەكان ئاوارەكردنی ئەوەی مابوو هەتا بتوانن ناوی شارو گوندەكان بگۆڕن و عەرەبنشینیان بكەن، ئێستا بەخواستی خۆمان عەرەبنشین دەكرێین و شەقلوجەمان بۆ دێته فەرهەنگەوه و گەنجەكانمان بەلێشاو كوردستان جێ دێڵن و چەندیان له دەریاكاندا دەخنكێن؟ ئێمەش لەم هەفته بۆ ئەو هەفته، ڕێكدەكەوین كه رێ نەكەوین.
ئەو بارودۆخەی ناوێكی وەك گوڵاڵه تێیدا گۆڕا به جەلەولا، جیاواز بوو لەم بارودۆخەی شەقڵاوەی تێدا گۆڕا وه به شەقلوجه و له داهاتوویەكی نزیكدا دەبێت چاوەڕوان بكەین كه كامپەكانی قۆڕەتوو و عەربەت و بەحركەو داوده و دەیانی دیكه ببنه قازا و ناحیەی تازه له ناو جەرگەی هەرێمداو داوای پشكی بەڕێوەبەرایەتی شارەوانی و پارێزگاكانمان بكەن و ئێمەش لەم هەفتەیەوه بۆ ئەو هەفتەیه ڕێكدەكەوین كه ڕێك نه كەوین. لێرەشدا، ئەم دێڕه هۆنراوەیه به ئازارەوه له جێی خۆیدایه:
قاسپه قاسپی كەو دێ
له ناو شار و له بن دێ
وا كوردستانی ئازیز
له بەر چاومان له بندێ
وەک کوردستانییەکی بێلایەن، چاوەڕوانی ئەوەم له بڕیاردەرانمان که هەوڵەکانی سەربەخۆیی ئابووری و کۆمەڵایەتی که دەستکهوتێکی مێژوویی دەبێت بۆ کۆمەڵگاکەمان و بنەمای چارەسەری زۆرینەی کێشەکانمان دەبێت له ئایندەیەکی نزیکتردا لەوەی که وەک بەشێک له عێراقی عەرەب هەوڵی بۆ بدەین، نەگۆڕن به ململانێی دەسەڵات و دروشمی “ئەوەی من نەیکەم بانەبێت” وەلا بنێن و به ستراتیجێکی هاوبەش و هاودەنگ و هاومەبەست و هاودواڕۆژ کار لەسەر گرنگیدان به پەروەردەو خوێندنی باڵا و دەستەبەرکردنی هەلی کاری شایسته بۆ گەنجەکانمان به پێی شایستەیی و به بێ جیاوازی و ئاشتکردنەوەی کۆمەڵگا به پەیڕەو کردنی سیاسەتێکی گشتگیر له بەڕێوەبردندا و ڕاستکردنەوەی هەر چەوتییەک له هەر لایەک بێت پێش ئەوەی کۆمەڵگا پشکی ڕادیکاڵی هەڵبژێرێت و وەک خۆمان نەخۆمان وتوه، بۆ ڕیش بچین سمێڵیشی لەبار بنێین.
* راوێژكار لە وەزارەتی پلاندانانی حكومەتی هەرێمی كوردستان