ئەم سەردانەی بارزانی بۆ ئەمریكا تەنیا لە شكستپێهێنانی داعش كورت ناكرێتەوە

ئەم سەردانەی بارزانی بۆ ئەمریكا تەنیا لە شكستپێهێنانی داعش كورت ناكرێتەوە
بارزانی لە سەرەتای ئەم حەفتەیەدا بە فەرمی سەردانی واشنتۆن دەكا و بەرپرسە باڵاكانی ئیدارەی ئەمریكا «باراك ئۆباما، جۆ بایدن، ئەنتۆنی بلیكن» دەبینێ. پێش ئەم سەفەرەی سەرۆك بارزانی، تاڵەبانی و لایەنە سیاسییە سەرەكی و كاریگەرەكانی كوردستانی دی بێشك لەم سەفەرەی ئاگادار كردوونەتەوە.
دیارە ئەوە یەكەمین جار نییە كە بارزانی سەردانی ئەم وڵاتە بكات. لێ گرنگیی ئەم سەردانە لەوەدا خۆی دەبینێتەوە كە وەفدێكی حكوومی هەمە جۆری لەتەكدایە.
ئەم سەردانە لە كاتێكدایە كە لەم ناوچەو دەڤەرەی ئێمەدا، مانگێك ماوە ساڵێك تەواو ببێ، پانتایەكی بەرفرە كەوتبووە دەست رێكخراوی تیرۆریستی «داعش» و شەڕێكی قورس دژی ئەم رێكخراوە لە چەندین قۆڵ و بەرەدا بەڕێوەدەچێ كە هێزەكانی پێشمەرگەی كوردستان لە باشوورو شەڕڤانان لە رۆژئاڤای كوردستان نەك هەر لە بەرانبەر داعشییان چەقیون، بەڵكە بەشی هەرە زۆری ناوچەو دەڤەرە كوردنشینەكانیان لێ پاك كردوونەتەوە و بە لانی كەمەوە لە بەرەی كوردستاندا، داعش دوچاری شكست بووە.
راستە كورد كە شەڕی ئەم رێكخراوە تیرۆریستییە دەكات، بەر لە هەموو شتێ دیفاع لە خاك و خۆی دەكات و هەر دەبێ ئەم شەڕە دیفاعییە نیشتمانییە بكات. لێ داعش لە هەمانكاتدا رێكخراوێكی تیرۆریستی جیهادیی جیهانی و نەیارێكی سەرسەختی تەواوی مرۆڤایەتییە. بۆیە «شكستپێهێنانی داعش» تەنیا ئەركی گەلی كوردستان و حكوومەتەكەی نییە. گومان لەوەدا نییە بۆ دوورخستنەوەی مەترسیی داعش بۆ سەر كوردستان و شكستپێهێنان و لە پەلوپۆخستنی داعش گرتنەوەی موسڵ دەروازەیەكی گرنكە لە سەركەوتنی ئەم ستراتیجیایەدا. هەموو لایەنێكیش دەزانێ، دەرهێنانی موسڵ و ناوچەكانی دەوروبەری لە دەست داعش، بەبێ پێشمەرگەی كوردستان و عەرەبی سوننەو خەڵكی خۆجێ (ئاخر بەشێكی زۆری دانیشتوانی موسڵ و دەوروبەری كوردن)، كارێكی كردەنی نییە و بە كردەوەش ئەوە ساغ بووەتەوە كە پێشمەرگە لە شەڕگەدا، هێزێكی كارای خۆڕاگرو دەستوەشێنە. لەم سۆنگەیەوە هەماهەنگی و ئاخاوتن بۆ شكستپێهێنانی داعش تەنیا رەهەندو دیوێكی سەربازی نییە، با حاڵی حازر دیوە گرنگەكەش بێ، بەڵكە دیوێكی سیاسیشی هەیە: واتە ئەگەر پێكهاتە سەرەكییەكان لەوانە پێكهاتەی سوننە، لە ئایندەی خۆیان ئەرخەیان نەبن و ئاسۆی هەڵسووڕاندنی ئەو ناوچانە دوای كۆنتڕۆڵكردنەوەیان و بەشداریپێكردنی زێتری ئەو ناوچانە لە پرۆسەی سیاسی لە عێراقدا دیار نەبێ و هەر پێكهاتەیەك مافی خۆپاراستنی نەبێ لە هەر هەژموون و خۆسەپاندنێك، ئەوا پرۆسەی سەربازی بۆ گرتنەوەی موسڵ نیشانەی خۆی ناپێكێ و گرفتەكان بە كۆتا نایەن و داعشیش لەناو بچێ، رێكخراوێكی توندتر جێگەی دەگرێتەوە. بێشك ئەم پرس و پرۆسەیە خاڵێكی دانووستانی نێوان سەرۆك بارزانی و بەرپرسانی ئیدارەی ئەمریكا دەبێ. بەو مانایە گرتنەوەی موسڵ هەماهەنگیی پێشوەختە و كۆمەڵێ «مستلزمات »ی دیكەی دەوێ كە بە تەنیا نە بە كورد دابین دەبن نە بە حكوومەتی عێراق.
هەڵبەت پێش ئەو سەردانەی بارزانی، سەرەكوەزیرانی عێراقیش عەبادی چووبووە ئەمریكا، بەو مانایەی ئیدارەی ئەمریكا لەمەڕ ئەم پرسەو پرسەكانی دیكەوە، دەمودووی حكوومەتی عێراق و شیعەكان باش دەزانێ و ئاگایی تەواوی لە كێشەو گرفتەكان هەیە بەتایبەتی لە بارەی چەكوچۆڵ و تفاق و زەخیرەی شەڕو راهێنان بەپێشمەرگەو هێزە ئەمنیەكانی عێراق كە هێشتا بەپێی پێویست نییە، هەروا ئاگای لە ترس و نیگەرانییەكانی سوننەش هەیە.. بە گوێرەی دوا پرۆژە كە لیژنەی هێزە چەكدارەكانی كۆنگرێسی ئەمریكا لە چەند رۆژی رابردوو دەنگی بۆ دا، كە ئەگەر حكوومەتی عێراق كێشەو گرفتەكانی چارە نەكا، ئەوا راستەوخۆ بۆ ساڵی داهاتوو هاوكاریی سەربازی بە كوردو خەڵكی سوننە دەدرێ. هەرچەند هێشتا ئیدارەی ئەمریكا هەڵوێستی رەسمی خۆی نیشان نەداوە، لێ هەندێ چاودێر ئەم پرۆژەیە، بەمانای بەكارهێنانی فشار بۆ سەر حكوومەتی عەبادی زۆرینە شیعە لێكدەدەنەوە....
كەواتە خاڵێكی تری گرنگ، پرۆسەی سیاسیی لە عێراق و ئاسۆی ئاشتبوونەوەو ویفاقی نیشتمانییە لەنێوان پێكهاتەكانی عێراقدا، بەبێ پەراوێزخستن و هەست بە «غوبن»كردن. كەواتە هەڵوێست و بۆچوونی كوردستان حیسابی لەسەر دەكرێ. ئەوەی پێوەندیی بە كوردستانەوە هەبێ، راستە رەوتی پێوەندییەكانی نێوان بەغدا- هەولێر لە جاران باشتر بووە. ئەو دڕدۆنگییەی كە جاران لەنێوان هەردوولادا هەبووە، وەكو خۆی نەماوەتەوە و كەمێك هێوربووەتەوە، لێ دیسان كێشەكانی نێوان هەردوو لا بەتەنیا خۆیان لە ناردنی «بڕە پارەیەك- كە دیارە ئەو بڕە پارەیە بەشە بودجەی هەرێم-یش نییە بەگوێرەی قانوونی موازەنەی ساڵی 2015ی عێراق» نابیننەوە، بەڵكە كێشەو گرفتەكان لەوە قووڵترو رەگئاژۆترن وەك: ناوچەكانی ماددەی 140، حیسابكردنی هێزی پێشمەرگە وەك بەشێكی سیستەمی دیفاعیی عێراق لە رووی پێدانی چەك و تفاق و موچەو كەرەستەكانی تر، دووركەوتنەوە لە سیاسەتی خۆسەپاندن و تاكڕەوی و پەراوێزخستنی پێكهاتەكانی دی، گرفتی نەوت و گاز یان دابەشكردنی سەروەت و سامان. ئەو گرفتانە یان ئەوەتا وەكو خۆیان ماونەتەوە یان گۆڕانێكی بنەڕەتییان بەسەردا نەهاتووە و نیگەرانیی خەڵكی كوردستان لە جێگەی خۆیدایە و لە ئایندەی خۆی تەواو دڵنیا نییە.. لە سۆنگەی ئەمەوە ئاخاوتن لە بارەی «تەرتیبات»ەكانی دوای شەڕی داعش لە عێراقدا بەشێوەیەك كە چارەنووسی هەر پێكهاتەیەكی سەرەكیی لە عێراقدا، لێرەدا زێتر من مەبەستم ئایندەی سیاسی و قانوونیی هەرێمی كوردستانە، بەدەستە خۆی بێ و ئایندەیەكی باشتری بۆ هەڵكەوێ خاڵێكی گرنگی دیكەیە....ئەوە بێ لە كێشەی ئەو حەمكە ئاوارە ناوخۆیی و دەرەكییەی كە لە ئەنجامی شەڕی داعشدا، روویان لە هەرێمی كوردستان كردووەو بارگرانییەكی كەمیان بۆ حكوومەت و خەڵكەكەی دروست نەكردووە لە كاتێكدا كە كوردستان هەم لە تەنگانەیەكی دارایی دایەو هەم شەڕێكی تووش بووە كە بەرەكەی 1000 كیلۆمەتر زێتر دەبێ و خەرجییەكی زۆری دەوێ...بەو مانایە داخوا كۆمەڵگەی نێودەوڵەتی، لەوانە ئەمریكا هیچ بەرپرسیاریەتییەكی ئەخلاقی و ئینسانی ناكەوێتە ئەستۆ؟
دەبێ ئەوەش بگوترێ ئەم سەردانە، لە كاتێكدایە كە كورد لە بەرەی رۆژئاڤاش، خۆی راگرتووەو تا ئێستە رۆژانە شەڕی تیرۆر دەكا و كۆبانێ بە هاوكاریی پێشمەرگە رزگاركراوەتەوەو جۆرێ لە خۆبەڕێوەبەرێتیی ناوچەیی دامەزراوە، رەوشی كوردانی باكووریش لە دوای 7/6/2015ەوە كە هەڵبژاردنی گشتی لە توركیادا دەكرێ، بێشك گۆڕانی بەسەردا دێ و ئەگەر هەیە كورد پێگەیەكی تر لەناو پەرلەمان و سیاسەتی توركیادا بەدەستبهێنێ...بە مانایەكی دی، پاساو هەیە كە فایلی كورد، وەكو نەتەوەیەكی جیا و خودان دۆزێكی رەوای دیموكراتی كە زلهێزان بەتایبەتی ئەمریكا، وەكو فایلێكی جیاو سەربەخۆ لێی بڕوانن...
بەهەرحاڵ، ئەمریكا لە ناوچەكەدا، بەرژەوەندییەكی كەمی نییە، بەرژەوەندییەكانی كوردیش بە لایەنی كەمەوە لە دوای 1991-ەوە «تقاطع»ێكیان لە گەڵ دنیای رۆژئاوا بەگشتی و ئەمریكادا نەبووە.. كەواتە كورد چاوی لەوەیە ئەمریكا و هاوپەیمانان زێتر بەدەنگییەوە بێن..بەهەرحاڵ، هەموو كورد چاوی لەوەیە بارزانی بەهیوایەكی زۆرترەوە بگەڕێتەوە كوردستان...

Top