لە رۆژی حەوتی كانوونی دووەمی 2015 هێرشێكی تیرۆریستی كرایە سەر رۆژنامەی (چارلی ئیبدۆ)ی فەرەنسی كە لە پاریسی پایتەختی فەرەنسا دەردەچێت، بۆ رۆژی یازدەی هەمان مانگ، لە پایتەختی فەرەنسا گەورەترین خۆپیشاندان لە مێژوودا سازكرا كە لە مێژووی خۆپیشاندا بەم شێوەیە نەبووە، ملیۆنان كەس رژانە سەر شەقامەكان بۆ بەڕێخستنی قوربانییەكان و پرۆتستۆكردنی ئەو تاوانە قێزەوەنەی كە رووی دا و لە ئەنجامی ئەو تاوانە و زنجیرە رووداوەكانی دواتر زیاتر لە 15 كەس كوژران و ژمارەیەكی دیكەی برینداریشی لێكەوتەوە.
لەو خۆپیشاندانە فراوانەی پاریس50 سەرۆك و گەورە بەرپرس لە زۆربەی دەوڵەتانی جیهان بەشدارییان كرد، لەنێوانیاندا بەرپرسانی موسڵمان و عەرەب هەبوون، كە سووربوون لەسەر بەشداریكردن بە مەبەستی دووپاتكردنەوەی وەستانی دەوڵەت و حكومەت و گەلەكانیان دژ بە تیرۆر كە رۆژانە گیانی بێگوناهی دەیان كەس دەكاتە قوربانی، زۆربەی ئەو قوربانییانەش لە دەوڵەتانی عەرەبی و ئیسلامین، ئەم خۆپیشاندانەی پاریس زیاتر پەرەی سەند، تاكو سەرجەم شارەكانی فەرەنسای گرتەوە و دواتریش گەیشتە زۆربەی پایتەخت و گەورە شارەكانی ئەوروپا.
دوای هێرشی تیرۆریستی بۆ سەر رۆژنامەی (چارلی ئیبدۆ) نەمانبینی لە جیهانی عەرەبی و ئیسلامیدا هیچ خۆپیشاندانێك سازبكرێت، مەگەر دوای دە رۆژ نەبێت، ئەویش لەو خۆپیشاندانانەدا پرۆتستۆی هێرشە تیرۆریستییەكە و تەنانەت تیرۆر و تیرۆریستانیش نەكرا، ئەو خۆپیشاندانانە بۆ ئەوە سازكران تاكو ناڕەزایی دەرببڕن بەرامبەر دەرچوونی ژمارە تازەكەی رۆژنامە فەرەنسییەكە كە وێنەیەكی تێدا بوو و هەندێ كەس بە سووكایەتی پێكردن بەرامبەر پێغەمبەر محەمەد(د خ)یان لەقەڵەم دا، هەر بۆ ئەم مەبەستە ئەم خۆپیشاندانانە فراوانتر بوون لە ئەندەنوسیاوە بەرەو مۆریتانیا و دواتر پاكستان و ئێران و چیچان و ئەردەن و غەزەو جەزائیریشی گرتەوە. خۆپیشاندان لە نەیجەر شێوازێكی زۆر توندی بەخۆوە بینی، لەوێ خۆپیشاندەران دە كڵێساو ژمارەیەك هۆتێل و كۆگا و قوتابخانە و خانەی بێ سەرپەرشتانیان سووتاند كە لە ئاكامدا پێنج كەس كوژران و 128ی دیكەش لە هاووڵاتیانی سڤیل و پۆلیس برینداربوون، لە راستیدا ئەم خۆپیشاندانە تەنیا بۆ پشتیوانی بوو لە كردەوە تیرۆریستییەكە كە پاریس و سەرجەم شارەكانی جیهانی هەژاند.
لە رووی سیاسیشەوە هەر چییەك كە رووی داوە، بگرە هەر لە ئەنجامدانی هێرشە تیرۆریستییەكە بۆسەر رۆژنامە فەرەنسییەكە تا دەگاتە ئەو خۆپیشاندانانەی كە پایتەختەكانی عەرەبی و ئیسلامی گرتەوە، هیچیان سوودیان بە مەسەلەی داكۆكیكردن لە پێغەمبەر محەمەد(دخ) نەگەیاند كە تیرۆریستانی هێرشبەر بەم پاساوە ئەم تاوانەیان دەرحەق رۆژنامەكە ئەنجام دابوو، تەنانەت ئەوانەیشی كە خۆپیشاندانیشیان لە ئەندەنوسیا و مۆریتانیا و وڵاتانی دیكە سازكرد. ئەو رۆژنامەیە لە دەرەوەی فەرەنسا ئەوەندە ناوبانگی نەبوو، تەنانەت لەناو خودی فەرەنساش هەر بەم شێوەیە، رۆژانە دەیان هەزار دانەی لێ چاپدەكرێت و تووشی قەیرانی داراییش بووە، بەڵام یەكەم ژمارەی كە دوای ئەو هێرشە تیرۆریستییە دەرچوو، سێ ملیۆن دانەی بە 16 زمان لێ چاپكراو لە 20 دەوڵەت زیاتر دابەشكراو لە ماوەی چەند سەعاتێكدا لە بازاڕ نەما، هەروەها چاپخانەكانیش بە خۆڕایی و لەسەر حیسابی خۆیان وەك هەماهەنگییەك لەگەڵ قوربانیانی كردەوە تیرۆریستییەكە بەشداریی چاپكردنیان كرد، بەواتایەكی دیكە ئەو هێرشە وایكرد كە ئەم رۆژنامەیە ناوبانگی زیاتر بێت لەو رۆژنامە گرنگانەی كە لە ویلایەتە یەكگرتووەكان و بەریتانیا و ژاپۆنەوە دەردەچن، لەكاتێكدا ئەو هێرشە تیرۆیستییە و ئەوەی دواتریش رووی دا جۆرە بۆچوون و وێنایەكی لە جیهاندا هێنایە ئاراوە كە گوایە پەیوەندیی لە نێوان ئایینی ئیسلام و تیرۆردا هەیە، ئەم هێرشە لە ژێر ناوی (الله اكبر) ئەنجامدرا، كە دواتر دوو رێكخراو كە بە ئیسلامی دەناسرێن (داعش و ئەلقاعیدە لە یەمەن) بەرپرسیارێتیی ئەم هێرشەیان گرتە ئەستۆی خۆیان.
ئەو دەمەقاڵی و كێشمەكێشەی دوای رووداوەكانی پاریس لە جیهانی عەرەب و ئیسلامدا هاتنە ئاراوە زیاتر لەلایەن ئیسلامییەكانەوە بوو، بەتایبەتیش لەلای توندڕۆكانیانەوە، كە پێیانوابوو ئەو رۆژنامەیە دەستدرێژیی كردۆتە سەر پێگەی پێغەمبەر محەمەد (دخ) و پەلاماری بیروباوەڕی پیرۆزی موسڵمانانی داوە، بێ ئەوەی سەرنجی خەڵكیانی بۆ مەترسیی لایەنە تیرۆریستییەكەی ئەم كێشەیە راكێشابێت بە مەرجێ كە دەوڵەتانی عەرەبی و ئیسلامی لە هەموو وڵاتانی جیهان زیاتر رووبەڕووی چالاكییەكانی تیرۆریستان دەبنەوە، ئەو كردەوە تیرۆریستییانەی لە دەوڵەتانی ئەوروپا و هەردوو ئەمریكا روودەدەن ناگەنە 10%ی ئەوانەی كە لە ئەفغانستان و پاكستان و عێراق و سوریاو میسر و یەمەن و تونس و شوێنی دیكە روودەدەن.
هێرشەكەی سەر رۆژنامە فەرەنسییەكەو ئەوانەی كە دواتر روویاندا، بە هەموو پێوەرێك كردەوەی تیرۆریستین، چونكە هەموو قوربانییەكانیان لە خەڵكی بێ گوناه بوون واتا (پاسەوان و پۆلیس و سڤیل) بوون، ئەمە ئەگەر گوناهبار هەبووبن وەكو نیگاركێش و سەرنووسەری رۆژنامەكە.
سەیركردنی كردەوەكەی پاریس تەنیا لە گۆشەی وێنەی سووكایەتیكردن بە بیروباوەڕی ئیسلامی و چاوپۆشین لە لایەنی تیرۆریستیی سەرجەم كردەوەكە، ئەوا بە سەیركردنێكی تا بڵێی كەمتەرخەم دادەنرێت، چونكە لە رووی بابەتییەوە خزمەتێكی بێ بەرامبەر و خۆڕایی پێشكەش بە رێكخراوە تیرۆریستییەكان دەكات كە هەوڵدەدەن پاساو وپاكانە بۆ كردەوەكانیان بدۆزنەوە. ئەمە شتێكم بیر دێنێتەوە كە لە كۆتایی هەشتاكان و سەرجەم ساڵانی نەوەدەكانی سەدەی رابردوو دووچاری بووبووین، لەو كاتانەدا دەیان هەزار هاووڵاتی عێراقی لەسەرجەم نەتەوەكان لە دەوڵەتانی عەرەبی و ئەوروپا دوور لە وڵات ژیانیان بەسەردەبرد، كاتێكیش رژێمی سەدام حوسێن شاری هەڵەبجە و ناوچەكانی دیكەی كوردستانی عێراقی (بالیسان و شێخ وەسانان)ی كیمیاباران كرد، هەندێ لە قەومچییانی عەرەب، ئەوانەی پشتیوانییان لە رژێم دەكرد و هاوسۆزی بوون، هەندێ پاساویان بۆ رژێم دەهێنایەوە كە گوایە دەستی لە تۆمەتی كیمیاباران دژی هاووڵاتیاندا نییە و ئەوەی هەڵەبجەی كیمیاباران كرد ئێران بوو، هەندێ جار پێمان دەگوتن: وەرن با بەیەكەوە قسە بكەین، گریمان رژێمی سەدام بەڕاستی دەستی لەوەدا نییە هەرچەندە بەڵگەی زۆر و شاهید هەن كە بەو كردەوەیە تاوانباری دەكەن، با وا دایبنێین، بەڵام ئایا هەستتان ناهەژێت و ویژدانتان ناجووڵێت كاتێ دەبینن بە هەزاران سڤیل لە منداڵ و ژن و پیر و پەككەوتە بە هێرشەكانی چەكی كیمیاوی گیانیان لە دەست دا؟ بۆچی لەگەڵ ئێمە ئەم تاوانە دژ بە مرۆڤایەتییە پرۆتستۆ ناكەن؟ بۆچی بەیاننامەی ناڕەزایی بەرامبەر ئەو تاوانە دەرناكەن و لەگەڵ قوربانیانی گەلی كورد هاوكار نابن؟
ئەم قسەیە لای ئەو قەومچییانەی عەرەب كە لایەنگری سەدام بوون، هیچ سوود و كاریگەری و دەنگدانەوەیەكی نەبوو، هەروەكو چۆن لەئێستادا هیچ قسەیەك لەگەڵ ئیسلامییەكان سوودی نییە كە پێویستە لەسەریان ناڕەزایی دەرببڕن بەرامبەر هەموو شێوەو جۆرەكانی تیرۆر، جا ئەو پاساوانەی پاكانەی بۆ دەكەن هەر چۆنێك بن، ئیسلامییە توندڕەوەكان وەك قەومچییە توندڕۆكانی عەرەب لە كونی دەرزییەوە سەیری شتەكان دەكەن، هەروەك چۆن ئەو قەومچییانە یارمەتی سەدامیان دا لە زیانگەیاندن بە كێشەكانی نەتەوەی عەرەبی، ئاواش هەر بەم شێوەیە ئیسلامییە توندڕۆكان هەمان زیان بە ئیسلام و پرسەكانی دەگەیەنن كاتێ لە پاڵ تیرۆردا دەوەستن و پشتگیریی لێدەكەن.