ئەو ساتانەی ناسڕێنەوە(رووەو چیا، بەرەو شۆڕش)(8)

ئەو ساتانەی ناسڕێنەوە(رووەو چیا، بەرەو شۆڕش)(8)
دەمەو نیوەڕۆ گەیشتینە سەر مەرزی سنووری (حاجی ئۆمەران) و پاش ماوەیەك لە (ئازادی) دابەزین، كە بارەگای ئەمانەتی گشتی رۆشنبیری بوو، بەو ماوە كەمە كورد واتەنی (بەر و ماڵ رێكخرا بوو) بەرپرسانی خۆمان بینی و گەلێك دڵخۆش بووین، كارێكی زۆریان بۆ كردبووین، مایەی شانازییە لە شۆڕشێكی لێوانلێوى خوێن و ئاگر، بەو رادەیە بیر لە سەرجەم بوارەكانی رۆشنبیری كرابوویەوە. لە یەكێ لەو دانیشتنانەدا، باس لە شانۆی گەڕۆكی شۆڕشگێڕییەوە كراو، بڕیاردرا داوا لە ئەندازیاری هونەرمەند كاك (كەمال حاجی عەبدوڵڵا) بكرێت بۆ نەخشەكێشانی ئەو شانۆ گەڕۆكە. هێندەی نەبرد و كاك (كەمال) پەیدا بوو، باسی سووك بەكارهێنان و ئاسان گواستنەوە و ئەركی ئەو شانۆیەم كرد، كە تەنها شانۆیی لەسەر نانوێنرێ، بەڵكو فرە ئەرك ئەبێ، هەروەها شانۆیەكی تەواوەتی بێ، واتە ئەلەكتریك و چادری هەبێ و ئەوەندە مەتر دووجا بەوەندە بێ و بەرزاییەكەی هێندە بێ....
كاك (كەمال) چونكە ئەزمووندار و هونەرمەندێكی بە سەلیقە بوو، دەسبەجێ مەبەستەكانی پێكا و كەوتە نەخشەسازی. بۆ رۆژی دوایی بە ئامادەبوونی مامۆستای هونەرمەند (ئەنوەر توڤی) كە لە رابەرانی شانۆ و شێوەكاری شاری سلێمانی بوو، ئارەزوویەكی بێ هاوتای سینەمای هەبوو، لەگەڵ هونەرمەندی سینەماكار (زوهێر عەبدولمەسیح) و هونەرمەند (نەوزاد مەجید) و فۆتۆگرافەری باڵا (نوری حەمە ساڵح) ناسراو بە (نوری هونەر) باس لە پێكهێنانی یەكەی سینەمای شۆڕشگێڕی كوردستان كرا و مامۆستا ( ئەنوەر توڤی) راسپێردرا بۆ كڕینی ئەم جۆرە كامێرە (16 ملم)ییەی ئەمانویست لە تەك كەلوپەلە تەواوكارەكانی بەتایبەتی فیلمی خاو، هەروەها منیش راسپێردرام بە نووسینی سیناریۆ و چیرۆكی فیلمەكە، كە پاشان ناوم نا (بەرەو خۆر). فیلمێكی ریالیزمی دیكیۆمێنتی شۆڕشگێڕی بوو، ناوەڕۆكەكەی پەیوەست بوو بە رەوایی سەندنی مافەكانی گەلی كورد.
وادەی دەستپێكردنی پڕۆژەكان دیاری كرا و هەندێ خاڵیان بۆ دەستنیشانكردین، بۆ ئەم مەبەستانە چەند رۆژێ ماینەوە، سەبارەت بە ئەنجامدانی فیلمەكە بڕیار درا هونەرمەند (زوهێر عەبدولمەسیح) دەرهێنەر بێ و ئەكتەرەكانیش ئەندامانی گرووپی شانۆ و سینەمای شۆڕش بن و بە بەشداری هەزاران پێشمەرگەی شۆڕش، لە هەمان كاتدا بەڵگەیەكی رێگەپێدانی وێنەگرتن لە گشت بەرەكانی جەنگ و شوێنەكانی شۆڕش لەلایەن مەكتەبی سیاسی پارتی دیموكراتی كوردستان بۆم ئامادە كرا.
ئەو فیلمە لە مێژووی هونەری سینەمای كورديدا بە یەكەم فیلمی سینەمایی كوردی و یەكەم هەنگاوی درووستبوونی سینەمای شۆڕشگێڕی كوردی دادەنرێ و بەر لەو دەمە هیچ بەرهەمێكی سینەمایی نەبوو كە بە زمانی كوردی و باس لە كێشەی سەرەكی كورد بكات، ئەمەش شانازییە بۆ شۆڕشی مەزنی ئەیلوول.
لێرەدا رەوایە و شوێنی خۆیەتی، هەموومان شانازی بەو شۆڕشەوە بكەین، كە نەك تەنها لەسەر ئاستی شۆڕشەكانی كورد، بەڵكو لەسەر ئاستی گەلانی دیكەش، بەر لە ئێمە هیچ كام شۆڕشێك نە یەكەی سینەمای شۆڕشگێڕی و نە خاوەنی یەكەی شانۆ و شانۆی گەڕۆك نەبوون.
ئەمەش هەر بۆ زانینی ئەوانەی كورد واتەنی: (گڵی دوور دەرمانە) كە زادەی دەردی خۆ بەكەم زانینەوەیە. لەو رۆژانەدا بەردەوام خولیایەكی پەسەند و پیرۆزم لەوە ئەكردەوە، هونەر و هونەرمەند چی لە توانای و لە باردا هەیە بۆ شۆڕشی گەلەكەی بكات و لە هەمان كاتدا شۆڕش چی بۆ هونەر و هونەرمەند ئەكات و چ كاریگەرێتی لەسەر ئەبێ؟ لە گوێمدا وشەكانی سینەماكاری هەرەمەزنی سۆڤیەت (سێرگی ئیزنشتین) دەنگی ئەدایەوە، كە لە كتێبە گرنگەكەیدا (لە شۆڕشەوە بۆ هونەر و لە هونەرەوە بۆ شۆڕش) كە لە خودی خۆی ئەپرسی و هەر خۆشی پشتئەستوور بە شۆڕشەكەی وەرامی خۆی ئەداتەوە:
(ئەگەر شۆڕش رابەرایەتی هونەری كردبم، ئەوا هونەر لە بۆتەی شۆڕشدا ئاوێتەی كردووم، شۆڕش قووڵ و خەستی كردوومەتەوە، لە شۆڕشەكانی رابردوو و مێژووی پارتەكەمدا قاڵی كردم، ئەو ئایدیۆلۆجییەتەی، كە بەبێ ئەو مەحاڵە هونەری گەورە بنوێندرێ... شۆڕش پڕی كردم بەو بیرەی لە پێناوی هونەردایە. ئەو هونەرە باڵایەی بە زمانی گەلەوە ئەدوێ.. بۆیە قەرداری شۆڕشم و منیش هونەرەكەم و ژیانم خەڵاتی نیشتمانەكەم ئەكەم).
كەواتە شۆڕشی ئەیلوول مەزنترین قوتابخانەی هونەرمەندان بوو، بۆ بەرچاو روونكردنیان بۆ لە ئاسۆكانی ئایندە روانین و پشتئەستووربوون بە تواناكانیان بۆ كاری گۆڕانكاری و بەرەنگاربوونەوە.
بە دڵنیاییەوە ئەڵێم: هونەرمەند و شۆڕش لە ئاستی ئاكام و مەبەستدا یەكانگیر ئەبنەوە، بەو پێیەی هوشیاریی بەرامبەر ناتەبایی و نادادی و لەنگی درووستكەری بەرپابوونی شۆڕشن، هەر لە منداڵدانی شۆڕشەوە، شۆڕش، شۆڕشێكی رۆشنبیری لەدایك ئەبێ. گۆڕان و سەرهەڵدانی بیروبۆچوون و پەیوەندی نوێ. پاش قاڵبوونی هونەرمەند لە ئەزموونی شۆڕشدا، بێگومان خەرمانەی شكۆمەندی ئەبێتە تاجی سەری هونەرەكەی، ئەمەش بە هۆی:
یەكەم: پشتئەستووربوون بە بیروباوەڕی شۆڕش، ئەیپارێزێ لە دڵەڕاوكێ و رارایی، ئەمەش ئەبێتە مایەی رەخساندنی زەمینەی لە باری بونیادنان و داهێنان.
دووەم: شۆڕش هونەرمەندی خۆی گۆش ئەكات و ئەیكاتە سومبل و هێمای سەردەمێكی رۆشن لە مێژووی گەلەكەیدا.
سێیەم: بە حوكمی شۆڕش لە بازنە و وچارچێوەی كێشە سەرەكی و گەورەكەی گەلدا كار ئەكەن و كۆگرن لە بەرهەمەكانیاندا.
چوارەم: شۆڕش مەزنترین بەربەستە لەبەردەم هەڵدێران و كەساسی و گۆشەگیری و تەریكی و بێهودەیی.
پێنجەم: شۆڕش ئەركی مێژوویی گەورە بە هونەرمەندەكەی ئەسپێرێ، بۆیە لە گەرمەی شۆڕشدا دەگاتە هەڕەت و ترۆپكی داهێنان.
كەواتە ئەم گشت پەیوەندییە توندوتۆڵییەی نێوان شۆڕش و هونەرمەند، پێگەیەكی بەهێزتر لە گشت روویەكەوە بە هونەرمەند و هونەرەكەی ئەبەخشێ.
پاش تەواوكردنی ئەركەكانمان، بڕیاری گەڕانەوەمان دا بۆ بنكەكەمان لە پێنجوێن، بەڵام وتمان با وچانێكی دوو سێ رۆژی لە مەهاباد بدەین.
Top