عێراق هەر قفڵە نابێت بە كلیل

عێراق هەر قفڵە نابێت بە كلیل
ساڵی پار جارێكیان گۆڤاری (فۆرن پۆلێسی)ئەمریكی نووسیبووی:
(عێراق دەتوانێت ببێتە كلیل بۆ خراپترین ململانێكانی رۆژهەڵاتی ناوەڕاست، بەڵام بەو مەرجەی:
یەكەم: سەركەوتوو بێت لەرێكخستنەوەی كاروباری نێوماڵی خۆی.
دووەم: پرۆسەی ئاشتەوایی نیشتمانیی بەئەنجام بگەیەنێت.
سێیەم: ئەو سیاسەتی پەراوێزخستنەی ئەوانی دی وەلا بنێت، كە نوری مالیكی سەرۆك وەزیرانی عێراق پەیڕەوی دەكات).
بەڵام بۆ هەموو چاودێرێكی سیاسیی دیارە كە عێراق لەماوەی یازدە ساڵی رابووردوودا نەیتوانیوە سەركەوتوو بێت لەرێكخستنەوەی كاروباری نێوماڵی خۆی و، نەشیتوانیوە لەسەر زەمین و لەواقیعدا پرۆسەی ئاشتەوایی نیشتمانیی بەئەنجام بگەیەنێت، بەردەوامیش درێژە دەدات بە سیاسەتی پەراوێزخستنی ئەوانی دی كەلەلایەن خودی سەرۆك وەزیرانی عێراقەوە پەیڕەوی دەكرێت.
كەواتە كاتێك ئەو سێ مەرجەی بوون بە(كلیل) نایەتەدی، ئەوا دیارە كەمەرجەكانی بوون بە(قفڵ) هاتۆتە دی، ئەمەش لەكاتێكدا كە ئەمریكا بەئومێدی ئەوەبوو عێراقی دوای سەددام، عێراقی زیندووكردنەوەی (پەیماننامەی بەغدا)بێت كە لەساڵی (1955)دا بەپێشنیازی ئەمریكا هاتە ئاراوەو، كە ئەمریكا ئەوكات بەریتانیای لەجێگەی خۆی خستە نێو پەیماننامەكەوە لەگەڵ وڵاتانی عێراق و توركیاو ئێران و پاكستاندا، كەچی ئێستاو لەدوای تێپەڕبوونی یازدە ساڵ بەسەر پرۆسەی رووخاندنی رژێمی سەددام و، هاتنە ئارای عێراقی نوێ، ئەم عێراقەی ئێستا ساڵانە بەپلەی دووەم و سێیەم دێت لەسەر ئاستی جیهاندا لە خراپترین شوێنێك بۆ ژیان و لەگەندەڵیی و لە لەسێدارەدانی مرۆڤدا، بۆیە ئێستا لەهەموو كات زیاترو، بەپێی هەر چوار كردە ماتماتیكییەكە كە (لێكدان) و (لێدەركردن) و (كۆكردنەوە)و (دابەشكردن)ـە، پرۆسەی دابەشكردنی عێراق بۆ سێ یان زیاتر لە هەرێمی فیدڕاڵ یان كۆنفیدڕاڵ یان دەوڵەتی جودا، بەردەوامە بەهەنگاوی هێمن بەڵام بە شێوازی توند.
بۆیە كاتێك ئەم پێكدادان و (لێكدان)ـانەی ئێستا بەردەوام دەبێت، بۆ دەركردن و(لێدەركردن)ی كەمینەی شیعە لەهەر شوێنێكی عێراق و، گەڕانەوەیان بەرەو ناوەڕاست وباشوورو، هەڵاتن یان گەڕانەوەی كەمینەی سوننەش بۆ رۆژئاوای عێراق و، هەڵاتن و گەڕانەوەی كەمینەی كوردیش لەباشوورو ناوەڕاستی عێراقەوە بەرەو كوردستان.
بەم شێوەیەش دوای تەوابوونی (لێكدان) و (لێدەركردن)ـەكە، دواتر هەر پێكهاتەیەك لەناوچەكانی خۆیاندا (كۆدەبنەوە)و، سەرئەنجام (دابەشكردن)ی عێراق دەبێتە داوای پێكهاتەكان خۆیان نەك (بایدن)!!
ئەمڕۆ ئەم شەڕی هەمووان لەدژی هەمووانە ئەو راستییە دەسەلمێنێت كە كەلتووری دیموكراسیی بەئاسانیی لەخاكێكی وشكی وەك عێراقدا ناڕوێت و، وابەخێراییش نایەتە بەرهەم.
بۆیە هەرچەندە لەمێژە لەم عێراقەدا دەویسترێت پیاوی دەوڵەت بێتە پێش و، دەسەڵاتەكان بەدامەزراوەیی بكرێن، كەچی هەموو جارێك هێدی هێدی تاكڕەویی دێتەوە مەیدان و، مەركەزییەت و ناوەندێتی توند جێگە بەلامەركەزییەت و فیدراڵیی لێژ دەكات و، پیاوی دەوڵەت ون دەبێت و، دەوڵەتیش لەبازنە گەورەكانەوە بەرە بەرە بچووك دەبێتەوەو، دەسەڵاتی دامەزراوەكانیش لای یەك كەس كۆدەبنەوەو، دەوڵەتی پیاوەكە سەرهەڵدەداتەوە.
ئەمڕۆش كە دەسەڵات لای زۆرینەی شیعەیە، بەڕێگەی هاوپەیمانیی نیشتمانییەوە گەیشتۆتە لای دەوڵەتی یاساو، لەوێشەوە بۆ لای كەسی سەرۆك وەزیران، ئیدی لێرەوە مانایەك بۆ حكومەتی شەراكەت نەماوە، كاتێك شەریكەكان هیچ رۆڵێكیان نەبێت، بۆیە نابێت ئەمریكای سەرپەرشتیاری پرۆسەی سیاسیی لەوە زیاترو تاسەر خۆی دوورە پەرێز بگرێت لەڕووداوەكانی عێراق، بەتایبەت ئێستا لەسەر ئاستی عێراق و ناوچەكەش جۆرێك لەبێئومێدیی لەڕۆڵی ئەمریكا هەیەو، بیرمەندانێك دەڵێن: بەجۆرێك كاری خۆتان بكەن وابزانن كەئەمریكا بوونی نییەو، هەندێكی دیكەش دەڵێن ئەمریكای ئۆباما مامەڵە لەگەڵ ئەو واقیعەدا دەكات كەخۆت دروستی دەكەیت، نەك واقیعێكی نوێت بۆ دروست بكات، رەنگە هەر لەبەر ئەمەش بێت كە هەر سێ پێكهاتەكەی عێراق هەوڵ دەدەن خۆیان كاری خۆیان بەدەستی خۆیان ئەنجام بدەن و، چاوەڕێی ئەمریكا نەكەن، ئەگەر ئەمەش بەردەوام بێت، ئەوا ژمارەی بانگخوازان بۆئەگەری دابەشكردنی عێراق رۆژ لەدوای رۆژ لەزیادبووندا دەبێت.
Top