كۆمەڵی هونەر و وێژەی كوردی ماڵە باوان - 3 -

كۆمەڵی هونەر و وێژەی كوردی ماڵە باوان - 3 -
ئەو ساتانای ناسڕێنەوە

ئەو سەركەوتنە مێژووییەی، جەنابی موفەتیش، چ لە رووی هونەری و چ لە رووی جەماوەرییەوە بە دەستی هێنا، دەتوانرێ بگوترێ جۆرێك لە جۆرەكانی وەرچەرخانی هونەریی هەرە دیاری لەخۆگرتبوو، رۆژنامەكانی ئەو كاتە، بەتایبەت رۆژنامەی(هاوكاری) گرنگییەكی بایەخداری پێدابوو، ئەوە بوو دەیان ریپۆرتاج و وتاری لەسەر نووسرابوو، بەو هۆیەوەی كە لە شاری بەغداد بەتایبەتی پاش رێكەوتنی یانزەی ئازاری ساڵی(1970)، كە بە مەزنترین دەستكەوتی نەتەوەیی لە مێژووی نزیكی كورددا دادەنرێ، ژمارەیەكی مەزنی كورد لەو پایتەختەدا دەژیا و راژەیەكی دیاری لە ژمارەی دانیشتوانیدا هەبوو، بۆیە دڵسۆزتان پێشنیازی بردنە بەغدای بەرهەمەكەیان بوو، هەر چۆن لە بەغداد لقی كۆمەڵەمان هەبوو، هەر چۆن لە كەركووك و هەولێر و شوێنانی دیكەش هەبوو، سەرەتا من شەرەفی سەرۆكی ئەم لقەم هەبوو، بەڵام پاشان كە من گەڕامەوە، خوا لێی خۆشبێت(رەفیق چالاك) سەرۆكی بوو، بۆ نەگبەتی ئێمە، ناكۆكییەكی خراپ كەوتە نێوان كاك رەفیق و ( سەیدا ساڵح یوسفی)، پاش ئەوەی شانۆیی (دكتور تێلا)ی لە شانۆیی(بە زۆر كرا بە دكتۆر)ی نووسەری كۆمیدی فەرەنسی (سولێم)ەوەی بە كوردی كردبوو هەر خۆشی دەرهێنەری بوو، بەهۆی ئەو تانەوتەشەرانەی ئاراستەی(شەهید یوسفی) كردبوو، كە چەندین بەرپرسی كوردی ئەو دەمەی بەغدادی گرتبووەوە، كە سەرجەمیان هەڵبژێردراوی(پارتی دیموكراتی كوردستان) بوون، تەنانەت ناوی پاڵەوانەكە، كە خودی خۆی دەینواند ناوی نابوو(سالە)، ئەمە بووە هۆی دابڕان و درز كەوتنە نێوان(یوسفی) و (چالاك)و بەڵكو نێوان پارتی و ئەوەوە و لقی كۆمەڵەیشی پێوە ئاڵودە بوو، بۆیە ئاكای ئەو نالەبارییە بەسەری(جەنابی موفەتیش)ە كەی ئێمەدا شكایەوە و ئێمە سزا و باجەكەیمان دا، كە نەدەبوو لەسەری ئێمەدا بشكێ، گرفتەكە لەوەدابوو ئێمە لەلای خۆمانەوە بە هیچ جۆرێ نەبیرمان لەوە كردبووەوە و نە حسابمان بۆ كردبوو.
ناردمانە هۆڵی گەل، كە پێشتر هۆڵی(فەیسەڵ) و هۆڵی(ئەنجوومەنی نوێنەرانی عێراق) بوو و پاش شۆڕشی گەلاوێژ بە هۆڵی(دادگای گەل) بە كرێیان گرت بۆ چوارشەو واتە رۆژێ بۆ دیكۆر و پرۆفە سێ رۆژیش بۆ نواندن.
بەیانییەكی زوو سواری پاس بووین و بە گۆرانی جارانی شار بە رێكەوتین، لە تاقی نیوەڕۆدا لە ئوتێل(مستەفا) كە لەسەر شەقامی (ئەلرەشید) بوو، دا بەزین، كاك مستەفا بەڕوویەكی خۆشەوە پێشوازی لێكردین، ئەو شوێنە لە شانۆكەمان كە لە مەیدان بوو، تەنیشت وەزارەتی بەرگری، دەماتوانی بەپێ بێین و بچین.
ئەوەی جێگای سەرسوڕمانمان بوو، هیچ جۆرە ریكلامێكمان نەبینی لە كاتێكا سەدان پۆستەرمان ناردبوو، كە ئەو كاتە بە ئامێری سكرین و بەدەست راماندەكێشا، جگە لە چەندین لافتە هاتە خوارەوە چەند شوێنێكی رۆژنامە فرۆشتن هەبوو، بەپەلە كەوتمە سەرنجدانی(ئەلتەنافی) و چەندین گۆڤار و رۆژنامە، بەڵام هیچ جۆرە هەواڵێكی كارەكەی ئێمە تیادانەبوو، بە تەلەفۆن پەیوەندیم بە كۆمەڵەوەكرد، دیاربوو ئەوانیش تەنانەت كاكە نوری وەشتیش هەر بێ ئاگابوو، هەر لە عەسرەوە، لەگەڵ كاكە (حیكمەت هیندی) و ژمارەیەك لە برادەرانی (دیكۆر) بەرەو هۆڵەكە چووین، بەر لە خۆمان هەر زوو، دیكۆرەكانمان گەیاندبووە هۆڵەكە، كابرای حانووتەكە بە پەرۆشەوە بەرەو روومان هات، لەو نەگبەتە وابوو، ئەمەش ئەو عەشاماتەی پێوەیە كە كاتی جاڕدانی بەیاننامەی یانزەی ئازار بەخۆیەوە بینی، كە كەس نەیدەزانی هێندە كورد لە بەغدادا دەژی، كە هەر ئەوەی رژابوویە گۆڕەپانی(ئەلتەحریر) سەدان هەزار كەس بوو، كابرا چووبوو بۆ رۆژی دوایی كە رۆژی نواندنەكە بوو، چوار ئەوەندەی جاران، بابۆلە خواردن و سۆدەو سیفۆنی كڕیبوو.
دیكۆر و رووناكی و پێداویسیتییەكانمان ئامادەكردو، بۆ سبەینێ سەر لە بەیانی پرۆڤەیەكمان كرد و گەڕاینەوە، هەر لە گەڕانەوەماندا لە یەكێ لەو چێشتخانانەی حەیدەرخانە، وابزانم(تاجریان) یان پێ دەوت، زۆر بەتام بوو، نانێكی باشمان خوارد، نەفەری بە نەوەد فلس بوو، چووینەوە ئوتێلەكە و سەرخەوێكمان بۆ شكاند و پاش دوو سەعاتێ هەموویانم بەرەو هۆڵی شانۆكە بەرێخست، نواندنەكەش سەعات هەشتی شەو بوو، من هەر چون خوویەكی تایبەتی خۆم، بەر لە دوو سەعات جلەكانم دەپۆشی و ماكیاجیان بۆ دەكردم، پێشتر لە سلێمانی خوالێخۆشبوو و رۆشنبیر و هونەرمەند مامۆستا(جیهان سدیق شاوەیس)دەیكرد، بەڵام لە بەغداد كاكە حیكمەت هیندی ماكیاجی دەكردین، ئیدی ئەو ماوەیەی كە مابوو، لە گۆشەیەكی ژوورەكەدا گۆشەگیر و كەنارگرتە بووم، هەر چۆن بەپێی رێبازە ریالیزمییە سوسیالیزمییە كەی(ستان سڵانسكی)، كە دەبێ ئەكتەر بەر لە چوون سەر شانۆ بتوانی بچێتە كەسایەتییەكەوە و تیایدا بژی.
چووبوومە ئەو جیهانەوە، كە جیهانی كەسایەتیی(قایمقام) بوو، سەرجەم لایەنەكانی كەسایەتییەكەم لەخۆمدا رواندبوو، لە پڕ خوالێخۆشبوو هونەرمەند(فوئاد حەمە ئەمین ئاغا) بە توندی دەرگاكەی كردەوە و بەرەو خۆشی و شیرینەكەیەوە، پێی گوتم: مژدە، مژدە، ئەوا دوو خولەكی ماوە بۆ نمایشەكە و یەك تاكە بینەر هاتووە، ئەوە تەلەفۆنمان بۆ كاكە مستەفای ئوتێلچییەكە كردووە شاگردەكانی بنێرێ بۆمان.
لە كوێم هەڵدەگری و لە كوێم دادەنێی، بەڵام من كە دەرهێنەری شانۆییەكە بووم، دەبوو رۆڵی رابەریان ببینم، بەتایبەت بۆ ورە بەرزكردنەوەیان لەو ساتەدا هەمووان مات و مەلوول و پەژارە، دەتگوت كورد واتەنی پاپۆڕەكەیان نۆغرۆ بووە، یان خەرمانی رەنجی ساڵیان گڕی گرتووە، بە دەنگێكی مامۆستایانە پێم وتن:
براكانم ئەمەش جۆرە ئەزموونێكە، پەرەپێدانی هونەر لە راستكردنەوەی هەڵە و ناتەواوییەكانەوەیە.
ئەوا بە هەمان جۆش و ورە و دڵ پڕ لە جۆشەوە دەچینە سەر شانۆ، ئێمە بڕوامان بە هەبوونی دیواری چوارەم هەیە، دەسا باوای دابنێین، هۆڵەكە بە دڵی خۆمان جمەی دێ، با هەوڵدەین جوانترین نواندن پێشكەش مێژووی هونەری گەلەكەمان بكەین، ئادەی پەردەدار رووناكی، مۆسیقا... پشت بەخوا.
هەر چۆن نمایشەكەمان لە رووی بینەرانەوە بەو دەردەوە برا، لە هەمان كاتدا لە گشت روویەكەوە بۆمان نەهاتبوو، كۆمەڵێ رووداوی نەخوازراو روویدا وەك:
- كەوت بەسەر پشتیا ئەویش ناچار بە پشتی راگیركرد، ئیتر نەیدەتوانی بجووڵێ.
- لەسەر موبیلەیەك دانیشتبووم سێ ئەكتەری تریش هاتنە سەر هەمان موبیلە، چركەی لێوەهات و قاچی موبیلەكە شكا و لاقی ئەكتەرێكمان كەوتەژێری.
- لە هەمووی سەیر تر، ماوەیەك بوو كاكە حیكمەت دوومەڵێ لەسەر روومەتی هاتبوو، بیست وچوار سەعاتە دەستی پێوەبوو، دوومەڵەكە دەربكات، هەر دەرنەدەبوو، بۆچی لەو كاتەدا كە جەنابی موفەتیش(عەبدولی حەمە جوان) لەو بینراوەدا، كە سەر خۆت زللەیەكی تووندی لێدەدات و بۆچی دوومەڵە نەتەقی، كاكە حیكمەت هاتە لام و گوتی: سالار بۆ سەیرم ناكەیت.
: بۆچی؟
: دومەڵەكەی تەقی.
: ئێ باشە چیت لێ بكەم؟
: لەرز و تایەكی پیسم لێهاتووە.
:( ئەوە لە گەرمەی نواندنداین) كەواتە فەرموو سەركردە.
: سەركەوێی چی؟
: باشە ماڵت ئاوا، خۆ من ئۆتۆمبیلی فریاكەوتنی خەستەخانە نیم.
دەسرێكم لە گیرفانم دەرهێناو، وتم دەرهەق نەبێ جارێ جەراحەتەكەی چڕ و چاوتی لە هەمووی بەزمتر ئەوەبوو، رۆژنامەنووسی وەك قیری كەوای سپی پێمەوە نووسرابوو، بە ئامان و زەمان لێمنە دەبوویەوە، كاتێكیش چوومەوە ئوتێلەكە كەسیانم نەبینی، دڵم هەزارویەك ختورەی كرد، هەتا درەنگ وەختانێ بە قاقای پێكەنین و بەزم و رەزم خۆیان كرد بە ئۆتێلەكەدا، حەپەسام و لە شوێنی خۆم ئەوق بووم.
بینیم هەر هەموویان بە جل و بەرگی شانۆییەكەوەن، تومەس بەبێ ئاگاداریی من، هەر بەو شێوەیە چوونەتە چێشتخانە و چایخانە و چی زرمە زلە و جرت و فرتە نواندوویانە.
بە ئومێدی نواندنی دووەم رۆژمان شەومان كردەوە.
هەر كە رۆژ بوویەوە، لە ئۆتێلەكە هاتمە خوارەوە و كەوتمە سەر و سۆراغی رۆژنامەكانی ئەو رۆژە و چاوم بە رۆژنامەی(هاوكاری)كەوت سەبارەت بە شانۆییەكە، كاریكاتێرێكی زۆر كاریگەر لەلایەن هونەرمەند(جەمال رەشید)ەوە كرابوو، گرنگییەكی تایبەتی پێدرابوو، لە داوێنی وێنەكەوە نوووسرابوو:
(میوانە بەڕێزەكان.. رێكخراوە كوردستانییەكان، ئەدیب و رۆشنبیرە كوردەكان.
هاتنتان بەم زۆرییە بۆ شانۆگەری (جەنابی موفەتیش) لە بەغدا بەڵگەی دڵسۆزیتانە بەرامبەر هونەری نەتەوایەتیمان!!!
لەهەمان ژمارەشدا وتارێكی(هەقەوەسێن) لەلایەن رۆژنامەنووس كاك(عەبدوڵڵا عەباس)، لەسەر هەمان بابەت نووسرابوو، ئێمە بەو بێ بینەرییەوە سێ رۆژەكەمان تەواوكرد، ئەمە ئێمە لەلایەكەوە، نەگبەتیی كابرای حانووتیش لەولاوە بووەستێ، كە شتەكانی نەفرۆشرابوو، سەرەڕای نابووتی و هەژارییەكەی، تووشی زەرەرمەندییەكی زۆر بووبوو، ئێمەش خەرجییەكی دیكەمان هاتبووە سەر، ئەویش پارەی كرێی ئەو چەند سەد كورسییەی هێنابوومان، بە كورتییەكەی گشت ئەو داهاتەی سلێمانیمان نایە بان ئەم بەغدا چوونەمان، بەڵام نەدەبوو ئێمە ببینە قوربانیی رق و قینەی بەرایەتی ئەو دوو لایەنە و بە خراپەی ئێمە بشكێتەوە.
Top