سەرەڕای شكستهێنانی گفتوگۆكانی ئەم دواییەی جنێڤ لە نێوان ئێران و هێزە گەورەكانی جیهان لە پێناو گەیشتن بە « قۆناغی یەكەم»ی چارەسەری ئەو ناكۆكییەی لەبارەی بەرنامەی ناووكی تارانەوە هەیە، بەڵام بەرپرسان گەشبینن بەوەی، بە ئارامگرتن، بەرەوپێشچوون بەدی دێت. ئەگەرچی، هەڵۆكانی كۆنگرێسی ئەمەریكا، بۆچوونێكی جیاوازیان هەیە. تەنها دوای چەند كاتژمێرێك لە گفتۆگۆكانی جنێڤ- كە دووچاری ئاستەنگ بۆوە- (كە بە زۆری هۆكارەكەی هەڵوێستی سەرسەختانەی فەڕەنسا بوو)، چەند سەركردەیەكی سەرەكیی كۆنگرێس ئەوپەڕی هەوڵی خۆیان خستەگەڕ بۆ لەباربردنی هەر دەرفەتێك كە لە ئاییندەدا بێتەپێش بۆ گەیشتن بە چارەسەرێكی ئاشتییانە.
ڕۆبەرت مەنەندەز، (نیو جێرسی)، سەرۆكی لیژنەی پەیوەندییەكانی دەرەوە لە ئەنجومەنی پیراندا، ڕاستەوخۆ ڕایگەیاند كە ئەنجومەنەكەی «هەنگاوێك بۆ پێشەوە هەڵدەگرێت» و پرۆژە یاسایەك دەخاتەڕوو بۆ كەمكردنەوەی زیاتری هەناردەی نەوتی ئێران. چەند هەفتەیەك پێشتر ئەو پرۆژە یاسایە لە ئەنجومەنی نوێنەراندا -بە دەنگدانێكی ناهاوسەنگ لە بەرژەوەندیی پرۆژەكە- تێپەڕی، كە 400 دەنگ بەرامبەر 20 دەنگ بوو، كە ئەمە دوایین ئەڵقەی ئەو زنجیرەیە بوو بۆ توندكردنی سزا ئابوورییە سەختەكان لە دژی ئێران.
هەروەها سیناتۆر مەنەندەز ڕایگەیاند كە پێویستە هەر ڕێككەوتنێك لەگەڵ ئێراندا پابەندبوونی ئێران بە راگرتنی سەرجەم كارەكانی پیتاندنی یۆرانیۆم لە خۆبگرێت. ئەم داوایە بۆ چەندین ساڵە، ئێستاشی لەگەڵدا بێت، داوایەكە ئەگەری قبوڵكردن یان سەركەوتنی لێناكرێت، لەبەر ئەوەی تەنانەت سیاسییە میانڕەوەكانی ئێرانیش ئەم سازشكردنە سوكایەتیئامێزە ڕەتدەكەنەوە. پێداگیریی كردن لەسەر ئەوەی دەبێت ئێران دەستبەرداری هەموو مافێكی پەیوەست بە پیتاندنی یۆرانیۆم بێت، توندترین دواكارییە و هەڵوێستێكی سازش هەڵنەگرە كە هەڵۆكانی وەك سیناتۆر جۆن مەككەین (ئەریزۆنا)، و لیندسی گراهام (ساوز كارۆلاینا) گرتویانەتەبەر. هەروەها، ڕێككەوت نییە، كە ئەمە ئەو هەڵوێستەیە كە حكومەتەكەی بنیامین نەتنیاهۆ گرتوویەتیەبەر.
ئەگەرچی لە ژێر فشاری كۆشكی سپیدا، مەنەندەز پاشەكشەی كرد لە تەوقیتی تێپەڕاندنی یاسای سەپاندنی سزای زیاتر، سیناتۆرە كۆمارییەكان ( هەروەها دیموكراتە هەڵۆكانی وەك چارلێس سچەمەر لە نیویۆرك)، كەمترین ئەم كارەیان نەكردووە.
سیناتۆر مارك كیرك( ئیلینۆیس)، كە یەكێكە لە پەرۆشترین پشتیوانەكانی ئیسرائیل، ستراتیجیەتی گفتوگۆكردنی ئیدارەی ئۆباما بە ئاشتەواییە بەدناوەكەی سەرۆك وەزیرانی بەریتانیا لەگەڵ ئەدۆلف هیتلەردا- كە لە نەڤیل چامپەرلین و لە كۆتاییەكانی سییەكانی سەدەی ڕابردوودا ئەنجامدرا- بەراورد دەكات. ئەمە بەراوردكردنێكی بێ مانا و سواوە، بەڵام ئەوە دەردەخات كە هەڵۆكان چەند نیگەرانن تەنانەت لە ئاست ئەگەری ئاشتەواییەكی دیبلۆماسی لە نێوان ئەمەریكا و ئێراندا.
ئەندامانی ئەنجومەنی نوێنەران كە ئەنتی ئێرانین ململانێی هاوشانەكانیان دەكەن لە ئەنجومەنی پیراندا بۆ ڕێگرتن لە هەر ئەگەرێكی گەیشتن بە ڕێككەوتن لەبارەی كێشە ناووكییەكەوە. وەزیری دەرەوە جۆن كێری بە توندی هۆشداری دا لەوەی سزای زیاتر و ڕێكارە دوژمنكارییەكانی دیكە ئەگەری ئەوەیان لێدەكرێت ببنەهۆی لەناوبردنی ئەو گفتوگۆیانەی لە ئارادان. لەگەڵ ئەوەشدا ئەندامی ئەنجومەنی نوێنەران (كالیفۆڕنیا)، كە سەرۆكی لیژنەی پەیوەندیەكانی دەرەوەیە لە ئەنجومەنەكەدا، كە بە نیازە دەنگی بخاتە پاڵ ئەو دەنگانەی دەیانەوێت ڕێكاری نوێ بگیرێتەبەر كە لیستێكی دورودرێژ ئەو مەرجانە لە خۆبگرێت كە دەبێت بهێنرێنەدی پێش ئەوەی ئیدارەكە بگاتە ڕێككەوتنێك لەگەڵ تاران و سزاكانی لە سەر هەڵبگرێ.
ئێمە شایەتحاڵی خراپترین جۆری هەوڵی كۆنگرێسین كە لە سەر ئاستی لیژنەكانی كاروباری دەرەوە ئەنجام دەدرێن. لە ڕاستیدا، ڕێكارە جۆراوجۆرە پێشنیاركراوەكانی كۆنگرێس دەستێوەردانێكی ئاستەنگ نانەوەن، ئەگەر نەڵێین ڕقئامێزن. گفتوگۆكان لەگەڵ ئێراندا لە قۆناغێكی زۆر هەستیاردان، دەستێوەردانی كۆنگرێسیش بۆی هەیە هەر بەرەوپێشچوونێكی گەورە لە بارببات بۆ هێوركردنەوەی قەیرانێكی مەترسیدار لە لەرزۆكترین ناوچەی جیهاندا. پێویستە دەسەڵاتی جێبەجێكردن(ئیدارەی ئۆباما) ئازادییەكی زیاتری، نەك كەمتری، كاركردنی هەبێت بۆ ئەوەی درێژە بە دیبلۆماسییەتی خۆی بدات. بۆی هەیە بەدیلەكەش جەنگێك بێت كە كاریگەرییەكی بێ ئەندازە پێچەوانەی لێبكەوێتەوە نەك تەنها لەسەر ئەمەریكا و ئێران، بەڵكو لەسەر تەواوی دراوسێكانی ئێران.
* توێژەری باڵا و جێگری سەرۆكی پرۆگرامەكانی ئامۆژگای كاتۆ و نووسەری گۆڤاری (زە ناشناڵ ئینتریست) و (وەرزنامەی رۆژهەڵاتی ناوەڕاست) و (گۆڤاری گوڵان).