پارتی زۆر باش لە دەنگدانەكەدا هەڵكشاوە و لەهەر سێ پارێزگا پشتیوانی بۆ خۆی زیاد كردووە، ئەگەر بمانەوێت پارتی خاوەن هەژموونی ئێستای كوردستان دیاری بكەین ئەوە پارتی ئەو نازناوەی پێدەبڕێت.

هەڵبژاردنەكەی 21ی ئەیلول چەند موفاجەئەیەكی تێدا بوو. لە هەمویان دیارتر، هەڵكشانی بزووتنەوەی گۆڕان بوو بۆ دووەم هێزی جەماوەری لە هەرێمەكەدا. ئەوانەی وەك ئێمە كە ڕاهاتبوون باشووری كوردستان بەو شێوەیە وەسف بكەن كە دوو هێزی هەژموونگەرای تێدایە- (پارتی دیموكراتی كوردستان) و(یەكێتی نیشتیمانی كوردستان) – دەبێت بە وەسفكردنەكەماندا بۆ هەرێمەكە بچینەوە. ئەگەرچی تا ئێستا یەكێتی كۆنتڕۆڵی نزیكەی 90،000 پێشمەرگەی كوردستان دەكات، ئەوا ئەنجامی هەڵبژاردنەكە بە مانای ئەوە دێت دۆخەكە پتر ئاڵۆز بووە. یەكێتی تەنها لە سەدا 17ی تێكڕای دەنگەكانی بەدەستهێناوە، بە بەراورد بە گۆڕان كە لە سەدا 23.5 بەدەستهێناوە.
پارتی دیموكراتی كوردستانیش زۆر باش هەڵكشاوە لە دەنگدانەكەدا. ئەم پارتە لە هەر سێ پارێزگاكەدا پشتیوانی بۆ خۆی زیاتر كردووە، و نزیكەی لە سەدا 37.5ی دەنگی دەنگدەرانی بۆ لای خۆی ڕاكێشاوە. ئەگەر بمانەوێت پارتی خاوەن هەژمونی ئێستای كوردستان دیاری بكەین، ئەوا پارتی دیموكراتی كوردستان ئەو وەسفەی پێدەبڕێت. دەبێت ئەوە بۆ سەركردەكانی پارتی بنوسرێت كە بەڵێنیاندا ڕێز لە ڕێككەوتنە ستراتیجیەكەی نێوانیان لەگەڵ (یەكێتی) بگرن، ئەمە سەرەڕای ئەنجامە داكشاوەكانی-یەكێتی- لە هەڵبژاردندا.
هەروەها دەبێت ئەوەش بۆ سەركردەكانی یەكێتی وەك بەرهەم ساڵح و كۆسرەت ڕەسول بنووسرێت كە ڕاستەوخۆ دوای ڕاگەیاندنی ئەنجامە سەرەتاییەكانی هەڵبژاردن قسەیان كرد و دانیان بە ئاكامی هەڵبژاردنەكەدا نا، هەروەها هانی شوێنكەوتووەكانیشیاندا كە هەمان هەڵوێستان هەبێت. ئەگەرچی چەند ڕووداوێكی دابڕاو ئاماژە بەوە دەكەن كە هەمو پشتیوانانی یەكێتی پەیامەكەیان پێنەگەیشتبێت. بەڕێز ساڵح و بەڕێز ڕەسوڵ بەڵێنیاندا هەندێ پێداچوونەوەی جیددی بكەن لەسەر ئەنجامەكانی هەڵبژاردن، بە ئومێدی ئەوەی ئەم ئەزمونە بكەنە وێستگەیەك بۆ چاكسازی و بووژاندنەوەی حزبەكەیان.
دەقا و دەق دەبێت لە دەوڵەتی دیموكراسیدا شتەكان بەم شێوەیە بەڕێوەبچن. یەكێتی لە ئایندەدا دەرفەتی بۆ دەڕەخسێت. لە سیستمێكی سیاسیدا كە بەباشی كاروبارەكانی بەڕێوەببات، دۆڕاندنی هەڵبژاردن بە مانای لە دەستدانی هەموو شتێك نایەت. لە بەشێكی زۆری جیهانی تازەگەشەكردوودا، ئەنجامی دۆڕاندن لە هەڵبژاردنەكاندا، تەنانەت لە زۆرێك لەو هەڵبژاردنانەشدا كە تا ڕاددەیەك هەڵبژاردنی ڕەوان، لێكەوتەی مەترسیداری لێ دروست دەبێت. بەپێچەوانەوە، براوەی هەڵبژاردنەكەی كوردستان ڕاستەوخۆ بەڵێنی ئەوەیدا كە هەوڵی پێكهێنانی حكومەتێكی هاوپەیمانێتی گشتگیر بدات و كار لەگەڵ یەكێتی و پارتەكانی دیكەدا بكات.
بە پێی چاودێرە نێودەوڵەتییەكانی هەڵبژاردن، ئەم هەڵبژاردنە، هەڵبژاردنێك بوو بەبێ گرفت بەڕێوەچوو و تا ڕاددەیەك ڕەوا و ئازادانە بوو. ئەگەرچی پێدەچێت هەمیشە ئەو ڕاپۆرتانە هەبن كە مایەی نیگەرانین و باس لە پێشێلكردنی ڕێساكان یان هەوڵدان بۆ پڕكردی سندوقەكان لە پشت دەرگا داخراوەكانەوە دەكەن، بەڵام پێناچێت ڕاپۆرتگەلێكی باوەڕپێكراو هەبن لەبارەی ساختەكاریەكی گەورە و سەركەوتووەوە لەم دەنگدانەدا، هەروەها هەموو شارەزایەكی هەڵبژاردن ئەو ڕاستییە دەزانێت كە بۆ ئەوەی ئەنجامی هەڵبژاردنەكان بە ڕاستی بگۆڕێت، ئەوا پێویستی ساختەكاری لەسەر ئاستێكی بەربڵاو بكرێت- واتە گۆڕینی دەنگەكان بە ڕێژەی زیاتر لە سەدا 3 بە ئاڕاستەیەكی دیاری كراودا. بەڕاستی مەحاڵە ئەم دەستكاریكردنە بەربڵاوە بشاردرێتەوە، بەتایبەتی لەگەڵ بەكارهێنانی ئەم ئامێرە نوێیە- مۆری ئەلیكترۆنی- لەم هەڵبژاردنەدا.
دەرئەنجامەكە بە شێوەیەكە كە پێویستە هەموو كوردێكی عیراقی شانازی پێوەبكات. لە حاڵەتی بوونی سیستمێكی سیاسیدا كە بەشێوەیەكی ڕوو لە زیاد ڕوو لە بەدامەزراوەیی بوون و دیموكراتی بوونە و لە كاتێكدا كە هەڵبژاردنەكان دەتوانن موفاجەئە دروست بكەن، ئەوا براوەی سەرەكی دەنگدانەكەی ئەم دواییە هەموو كوردستانە. لە ماوەی چەند ساڵێكی كەمدا، كوردەكانی عێراق دەستكەوتێكیان بەدەستهێناوە كە هیچ یەكێك لە دراوسێكانیان- جگە لە توركیا و ئیسرائیل- نەیانتوانیوە بەدەستی بهێنن، سیستمێكی سیاسییان دروستكردووە كە كار دەكات و هاووڵاتی ئاسایی مافی ئەوەی پێدراوە دەنگ و سەنگی هەبێت. ئەگەرچی هێشتا تەحەددی گەورە ماونەتەوە، بەتایبەتی ئەوەی پەیوەندی بە گەندەڵی و مەحسوبیەتەوە هەیە، ئەوا پێدەچێت مافی بڕیاردانی چارەنووس ئاییندەیەك بە كوردەكان ببەخشێت كە پڕبێت لە گەشبینی. لە هەر حاڵەتێكی خۆشبەختبووندا، كۆمەڵگەی نێودەوڵەتدا دانی پێدادەنێت و پشتیوانی لە بەرەوپێشچوونی كورد دەكات.
* ئوستادی سیاسەتەكانی رۆژهەڵاتی ناوەڕاست لە زانكۆی میزوری