حكومەت و سیاسەتمەدارانی ئەمەریكا بەم دواییانە لە چەندین بۆنەدا ئەوەیان رایانگەیاندووە كە لەبەرامبەر سیاسەتە تاكڕەویەكانی (نوری مالیكی)ـی سەرۆك وەزیرانی عیراقدا نیگەرانن، كەچی لە هەمان كاتیشدا بۆندێكیان بە بڕی نزیكەی (11 ملیار دۆلار) بۆ فرۆشتنی چەك لەگەڵدا مۆركردووە. ئەم بۆندە جگە لە چەندین فڕۆكەی جەنگی و تانك و زرێپۆش وچەكی هەمەجۆری پێشكەوتوو، مەشق و راهێنانی سوپای عیراقیش لەخۆدەگرێت.ئیدارەكەی (ئۆباما) جەخت لەوەدەكاتەوە كە ئەم چەكانە بە حكومەتی عیراق دەفرۆشێت تا بتوانێت سنورەكانی خۆی بپارێزێت و سوپاكەشی پێ بنیادبنێتەوە، ئەو سوپایەی پێش جەنگی كەنداوی ساڵی 1991 یەكێك بوو لە گەورەترین سوپاكانی ناوچەكەو جیهان و پاش جەنگی 2003 ش ئەم سوپایە هەڵوەشایەوە و نەما. لە راپۆرتێكی (مایكل سكمیت و ئیریك سكمیت ) لە رۆژنامەی (نیوۆرك تایمز)یش لە 29/12/2011 هاتووە، كە ئەگەرچی (نوری مالیكی) پابەند نەبووە بەو رێكەوتنەی كە نابێت سوننەكان پەراوێزبخات و نابێت سوپا بكات بە سوپایەكی مەزهەبی، كەچی فرۆشتنی چەك بە حكومەتی عیراق هەر بەردەوامە. راپۆرتەكە دەڵێت لە كاتێكدا ئەمەریكا دەخوازێت سوپای عیراقی بەهێز بكات و سنورێك بۆ كاریگەری ئێران لە عیراق دابنێت، لە هەمان كاتیشدا ترسی ئەوەی هەیە ئەم چەكانە بە مەبەستێكی پێچەوانە بەكاربهێنرێن و حكومەتی مالیكی زیاتر لە ئێرانی شیعە مەزهەب نزیك ببێتەوە نەك لە ئەمەریكا. لێكۆڵەرانی سیاسی و شارەزایانی كاروباری عیراق، پێیان وایە هیچ گەرەنتی و رێگرییەك نییە لەبەردەم نوری مالیكی سەرۆك وەزیراندا بۆ ئەوەی ئەم چەكانە لە نێوخۆدا دژ بە سوننە و كورد بەكارنەهێنێت، لەمەش خراپتر گەرەنتی ئەوەش نییە مالیكی ئەم چەكانە لە پشتیوانیكردنی ئێران دژ بە خودی ئەمەریكا بەكارنەهێنێت، هەروەك چۆن دەشێ فڕۆكەی ( 16F ) و تانكی (ئەبرامز 1M و 1A ) و ئوتومبێل و زرێپۆشە جەنگیەكان و گوللە و رۆكێتەكانی ئەمەریكا لە دژی ئۆپۆزسیۆنی نێوخۆش بەكاربهێنرێن.
سیاسەتمەدارانی ئەمەریكا، لەناویشیاندا باڵێۆز (جەیمس جێفری) نیگەرانی و ترسی خۆیان لە پەیوەندی سەربازیی نێوان وڵاتەكەیان و عیراق نەشاردۆتەوە، هەندێكیان پێیان وایە كە ئەم پەیوەندییە ئەنجامی خراپی دەبێت و بۆ ئیدارەی ئۆباماش باش نابێ. هەروەها ترسی ئەوەشیان هەیە كە دوورنییە سیاسەتی تاكڕەوانەی مالیكی، عیراق بەرەو جەنگێكی نێوخۆیی ببات. ( كینیس پۆلاك ) ـی شارەزا لە بواری كاروباری ئاسایشی نیشتمانی لە دەزگای ( بركلین ) لە واشنتۆن پێی وایە كە ئەنجامەكانی ئەم سیاسەتە زۆر مەترسیدار دەبێ . سەرەڕای ئەوەی كە سیاسەتمەدارانی نێو هەردوو حكومەتی ئەمەریكایی و عیراقی خەڵك دڵنیا دەكەنەوە كە سوپای عیراقی سوپاێكی مەزهەبی نییە، بەڵام ئاماژەكان دەریدەخەن كە سوپای عیراقی بەرەو ئەوە دەچێت ببێت بە سوپای تاكە مەزهەب و زیاتر بە ئاراستەی ئەوە رێدەكات كە سوننە و كوردان پەراوێز بخات نەك سەروەری عیراق بپارێزێت. چەندین جار ئاڵای شیعەكان بەسەر ئوتۆمۆبێل و تانك و زرێپۆشەكانی سوپای عیراق بینراوە نەك ئاڵای نیشتمانیی عیراقی.
لەگەڵ كشانەوەی بەر لە چەند رۆژێكی هێزەكانی ئەمەریكا و فرۆشتنی ئەم چەكانە بە عیراق، دەسبەجێ نیگەرانیی بەرامبەر بە سیاسەتە تاكڕەوییەكانی مالیكی دەستی پێكرد، لە ئەرزی واقیعیشدا مالیكی دەستی بە دژایەتیكردنی سوننەكان كردووە و سەدان كۆنە ئەندامی حیزبی بەعسی بە تۆمەتی پلاندانان بۆ كۆدێتای سەربازی دەستگیر كردووە و هەوڵی دەستگیركردنی (تاریق هاشمی) ـی سوننە مەزهەب و جێگری سەرۆك كۆماری داوە و هەڕەشەی ئەوەش لە سیاستمەدارانی سوننە دەكات كە چەندین نهێنی و زانیاریی لەسەریان كۆكردۆتەوە و بڵاویاندەكاتەوە. هەموو ئەم هەڵوێست و كردەوانە، وڵاتیان دووچاری قەیرانێكی سیاسیی سەخت كردووە، لە هەموویشی ترسناكتر ئەوەیە بەم دواییانە مالیكی هەڕەشە لە پارێزگا سوننە نشینەكان دەكات كە ئەگەر بێ و داوای فیدراڵی بكەن ئەوا عیراق غەرقی خوێن دەكەن . ئەمە وێڕای ئەوەی كە لە ماوەی حكومڕانیی خۆیدا، مالیكی كێشەی ناوچە جێناكۆكەكانی نێوان هەرێمی كوردستان و حكومەتی فیدرالی یەكلانەكردتەوە و هەوڵیشی نەداوە هەنگاوی رشت بۆ جێبەجێكردنی مادەی 140 بهاوێت.
لە كاتێكدا كە هەموو ئەم نیگەرانی و ترس و ئاماژانە لە ئارادان، كەچی (پێنتاگۆن) رایدەگەێنێت كە ئەمەریكا ئەم چەكانەی بە مەرج بە عیراق فرۆشتووە و دواتریش چاودێریی عیراق دەكات بۆ ئەوەی بزانن ئەم چەكانە لە شوێن و كاتی خۆیاندا بەكاردەهێنن. راستییەكەی پێدەچێت كێشە ئابووری و دارییەكانی ویلایەتە یەكگرتووەكانی ئەمەریكا فاكتەری سەرەكی بێت بۆ ئەوەی ئەمەریكا ناچار بێت ئەم رێكەوتنە سەربازییە لەگەڵ حكومەتەكەی مالیكیدا مۆر بكات. ( كینیس پۆلاك ) ـی شارەزا لە بواری كاروباری ئاسایشی نیشتمانی پێی وایە مالیكی ئەم چەكانەی هەر دەكڕێ، ئەگەر ئەمەریكاش پێی نەفرۆشتبا ئەوا لە لایەكی تری دەكڕی. ئەم بۆچوونەی (كینیس پۆلاك) لەوانەیە راست بێت، چونكە ئەگەر ئەمەریكا چەك بە حكومەتی عیراقی نەفرۆشێت ئەوا لایەنی تر زۆرن كە ئامادەن چەكی پێبفرۆشن. وڵاتانی بەرهەمهێنی چەك وەكو روسیا و ئۆكراینا و چین و فەرەنسا و بەریتانیا بە خۆشحاڵییەوە چەك بە وڵاتێك دەفرۆشن كە لە رووی یەدەكی نەوت و گازەوە لەسەر ئاستی جیهان بە دووەم یان سێیەم وڵات ئەژمار دەكرێت . كێشەی ئەمەریكا و وڵاتانی تری بەرهەمهێنی چەك ئەوەیە لە ئاست بەرژەوەندییەكانی خۆیاندا، مێژوو و واقیعی وڵاتان و نەتەوە و ئاین و مەزهەبەكان پشتگوێ دەخەن و هیچ حیسابێكیان بۆ ناكەن، كاتێكیش پەیوەندیی سەربازی و بارزگانی لەگەڵ وڵاتێكی وەكو عیراقدا دەبەستن لاپەڕەیەكی نوێ هەڵدەدەنەوە و رابردوو لەیاددەكەن، وڵاتانی چەكفرۆش سەرباری ئەوەی زۆر حیساب بۆ كێشە سەختەكانی نێوان سونە و شیعە، كورد و عەرەب ناكەن، وەكو ئاینەكانی كریستیانی و بۆدایزمیش خوێندنەوە بۆ ئیسلام دەكەن.
لە كاتێكدا بەشێكی زۆر لە چاودێرانی سیاسی پێیان وایە ئەمریكا لە عیراقدا رێگە بە دەوڵەتێكی مەزهەبی نادات و مەحاڵە بهێڵێت نوری مالیكی حكومەتێكی تاكڕەوانەی شیعەمەزهەب لەسەر شێوەی حكومەتی ئێران پێكبێنێت، بەڵام لە فرۆشتنی ئەم چەكانە لەم ئانوساتەدا بە عیراق پێدەچێت ئەمریكا ئەو راستییەی لەیاد كردبێت كە ئەو بۆ ئازادكردنی عیراق و بڵاوكردنەوەی دیموكراسی هاتبووە عیراق نەك بۆ سەرلەنوێ گرتنەبەری سیاسەتەكانی (هێنری كیسنگەر) لە پڕچەككردنی وڵاتانی خۆرهەڵاتی ناوین تا دژ بەیەك بجەنگن و ئەمەریكاش لەسەر حسابی چارەنووسی میللەتان، بازاڕێكی گەرم بۆ فرۆشتنی چەك و ماشێنە جەنگییەكانی فەراهەم بكات.