هندی دوریێ ژ چارەسەریێ نێزیکین
September 10, 2019
وتار و بیروڕا
پشتی چەندین سالێن شەڕ و ئالۆزییان ، ل سالا (۲۰۱۲) ێ پرۆسەیا ئاشتیێ دناڤبەرا تورکیا و پەکەکێ و ب ناڤبژیکاریا حکومەتا هەرێما کوردستانێ ژ دایک بوو . شاندەک ژ پەڕلەمانتارێن هەدەپێ ژبۆ گفتوگۆکرنێ دناڤبەرا تورکیا و پەکەکێ پێکهات و سەرەدانا (عەبدولا عۆجەلان ) رێبەرێ بەندکریێ پەکەکێ ل ئیمرالیێ کرن . و چەندین جاران ئەڤ شاندە سەرەدانا قەندیلێ کرن و نامەیا ئۆجەلانی گەهاندنە وان. رەوش هێدی هێدی بەرەڤ باشیێ درۆیشت هیڤیەک لجەم کوردان دروست ببو. لێ پشتی هەلبژاردێن (۷) ی خزیرانێ ، ئالۆزی دناڤبەرا ئاکەپێ و هەدەپێ و پەکەکێ دروست بوو . دووێ سەروبەندێ تەقینەک ل ناوچەیا ( پرسوس )ٚ سروچی سەر ب باژێڕی رحایێ ل باکورێ کوردستانێ رویدا و حکومەتا تورکیێ پەکەکە ب ئەگەرێ وێ تەقینێ تۆمەتبار کر . و لدویڤدا سوپایێ تورکیا ئۆپراسیۆنەکا بەرفرەهـ بۆ سەر بارەگەهێن پەکەکێ ل ناوچەیێن سنوریێن باکور و باشورێ کوردستانێ و بنارێ قەندیلێ ئەنجامدا . ئەڤەژی ب پێنگاڤا ئێکێ یێ دووبارە دەست پێکرنا شەڕی دهێتە دانان . د نهادا تورکیا بۆ قۆناغا داهاتویا خوە پێدڤی ب ڤەگەڕاندنا سەقامگیریێ هەیە ، پێخەمەت بهێزبونا ئابوریا وی وەلاتی و رێگریکرن ژ دەست وەردانا زێدەتر و کاودانێن نافخۆییا وی وەلاتیدا کو رەوشا ئاوارتەیا تورکیا ، کاودانێن وەلاتی و پرسا چارەسەری و پرۆسەیا ئاشتیێ شێواندییە . ب تایبەت کو د نهادا تورکیێ پێدڤی ب وێ یەکێ هەیە کو رۆلێ وی د ئێکلایی کرنا کێشەیێن سوریێ بهێزتر بیت ؛ چونکی رێککەفتن لسەر دروستکرنا دەڤەرا ئارام ل سوریێ ، ئاماژەیەکا بهێزە بۆ ئێکگرتنا سیاسەت و بەرژەوەندیێن تورکیا و ئەمریکایێ .
نێچیرڤان بارزانی سەرۆکێ هەرێما کوردستانێ کو ب دروستکەرێ پرۆسەیا ئاشتیێ دناڤبەرا دەولەتا تورکیێ و پەکەکێ دهێتە ناسین ، دنهادا دشێت ب رەنگەکێ دن لێ ب هەمان ئارمانج بزاڤێن خوە بۆ وێ مەبەستێ بئێخیتە کار . پرسا ئاشتیێ ل باکورێ کوردستانێ و تورکیا شاندەکێ هەدەپێ ب سەرۆکایەتیا هەڤسەرۆکێ وێ پارتێ گەهاندە هەولێرێ . ل دوەم رۆژا سەرەدانا خوەدا بۆ هەولێرێ سەزای تەمەللی هەڤسەرۆکێ هەدەپێ و شاندێ دگەلدا ژ ئالیێ نێچیرڤان بارزانی سەرۆکێ هەرێما کوردستانێ ڤە هاتنە پێشوازیکرن . نێچیرڤان بارزانی راگەهاند : " نها دەمێ ئاشتیێ یە ل تورکیا و پێدڤییە پرسا کوردی ب رێیێن ئاشتیانە بھێتە چارەکرن، ژبەرکو شەڕ چ کێشەیان چارەناکەت و نابیت چ دەلیڤەیێن ئاشتیێ ل تورکیا بھێن ژ دەست دان. نێچیرڤان بارزانی دوپاتی ل بزاڤێن خوە یێن دەستپێکرن و سەرخستنا پرۆسەیا ئاشتییێ ل تورکیا کر و راگەھاند: ھەر چ یا پێدڤی بۆ دەستپێکرنا پێڤاژۆیا ئاشتییێ ئەو یێ بەرھەڤە. " ھەڤدەم شاندا ھەدەپێ، پیرۆزباھییا دەستبکاربوونێ ل سەرۆک نێچیرڤان بارزانی کر و ھیڤیا سەرکەفتنێ بۆ خواست و سوپاسییا بزاڤێن وی یێن بەردەوام یێن نھا و بەرییا نھا بۆ سەرخستنا ئاشتییێ کر و راگەھاند: گەلێ کورد خوازیارێ چارەسەرییا ئاشتیانەیە ل تورکیا.
پشتی ئەڤان بزاڤان پرسیارەک دهێتە ئازراندن . ئەرێ قۆناغەکا نوی یا پرۆسەیا ئاشتیێ دێ دەست پێکەت ؟
ب دیتنا گەلەک ژ چاڤدێرێن سیاسی ل هەمی دەماندا چارەسەری هەیە ، ئەگەر خواستا هەردوو ئالیان لسەر هەبیت . مەهمەت ڤۆڕال سەرۆکێ دەزگەهێ دیجلە بۆ ڤەکۆلینێن جڤاکی ، د چاڤپێکەفتنەکێ دگەل بەشێ تورکیێ ئاژانسا DW یێ ئەلمانی ئاماژە بۆ وێ یەکێ کر کو د نهادا ژ ئالیێ تورکیێ ڤە نەرمی نواندنەک هەیە ، و چەند ئاماژەیەک هەنە ژبۆ دەستپێکرنا گفتوگۆیان ، ڤۆڕال راگەهاند " جڤاک ماندی بویە . مرۆڤێن لڤێرە دژین ماندی بون ، رێژەیەکا زۆر ژ خوینێ هاتیە رێژتن ، بلا خەبات و تێگۆشانا سیاسی بهێتە ئەنجامدان ، لێ پێدڤیە بێی چەک بیت " . ب دیتنا مە رەوش هەر چاوابیت لێ دنهادا گرنگە قۆناغەکا نوی ژ پرۆسەیا ئاشتیێ بهێتە دەست پێکرن .