شۆڕەشا ئاڤەدانیێ
September 7, 2019
وتار و بیروڕا
هەر د کەڤندا جڤاکێ کوردی و ئەو خاکا ئەم لسەر دژین ، ژ ئالیێ دوژمنانڤە توشی داگیرکرنێ بویە . ژ ئەنجامێ ئەڤێ داگیرکرنێژی رۆژ بۆ رژێ گوند و باژێڕێن مە وێران دبون . پشتی سەرهەلدانا ۱۹۹۱ حکومەتەکا کوردی دروست بوو . لێ ژبەر ئابلوقەیا ئابوری ، حکومەتا هەرێمێ نەشیا گوند و باژێڕان ئاڤەدان بکەت . پشتی ژناڤچونا رژێما بەعس ل عیراقێ ل سالا ۲۰۰۳ یێ ، دەرفەتەکا باشتر بۆ هەرێما کوردستانێ پەیدابوو ، و دەرگەهێن پتر لهەمبەر هەرێمێ ڤەبوون . و حکومەتەکا ئێکگرتی ب سەرکردایەتیا نێچیرڤان بارزانی پێک هات ، و ئەڤێ حکومەتێ بنیاتا شۆڕەشا ئاڤەدانیێ دەست پێکر و روژ بۆرۆژێ ئابوریا کوردستانێ پێشکەفت و دەرفەتێن کاری زێدەبوون ، و کۆمپانیێن بیانی ل هەرێمێ دەست ب کارکرنێ کرن . گوند و باژێڕ ژ ئالیێ ئاڤەدانیێ ڤە پێشکەفتن ، داهاتێ تاکەکەسی ل هەرێما کوردستانێ بلند بوو ، حکومەتێ بڕەکا پارەی وەک پێشینە بۆ ( ئاڤەدانکرنا خانیان ، هاوسەرگیری ،قەرزێ بچوک ) بسەر خەلکێ کوردستانێ دابەشکرن . ئەڤەژی بو ئەگەرێ پتر ئاڤەدانکرنا گوند و باژێڕان و دروست بونا خێزانێن نوی دناڤ جڤاکێ مەدا . ب وەرگرتنا ئەڤان پێشینەیان گەنجێن مە دبونە خودان ( ژن و خانی و کار ) . ئەڤە هندەک ژ وان پڕۆژەیان بوون کو لسەردەمێ حوکمڕانیا نێچیرڤان بارزانی وەک سەرۆکێ حکومەتێ هاتنە ئەنجامدان . پشتی ڤێ قۆناغێ حکومەتا هەرێمێ کار لسەر ئابوریا سەربەخۆ کر . کۆمپانیێن کەرتێ پەترۆلێ ل هەرێمێ دەست ب کارکرنێ کرن و ئیدی کورستان کەفتە سەر نەخشەیا وزەیا جیهانی . د هەمان دەمدا حکومەتا هەرێمێ ب هەڤکاری دگەل کەرتێ تایبەتدا دەست ب ئاڤەدانکرنا پڕۆژەیێن وەبەر هینانێ کرن و باژێڕێن کوردستانێ بەرەڤ سیمایێ شارستانیەتێ و مۆدێرنیزمێ ڤەچوون . ئەڤەژی هەمی بۆ کارێ سەرکردەیەکێ گەنج دزڤڕیت د دەسهەلاتیدا . دێ شێین بێژین سەردەمێ حوکمڕانیا نێچیرڤان بارزانی بەری پەیدابونا قەیرانا دارای ، سەردەمێ زێڕینێ حوکمڕانیا کوردی بویە . نێچیرڤان بارزانی ئەو کەسێ نها کەسایەتیا وی بویە مولکێ نەتەوەیی و ب وێ یەکێ بەرنیاسە کو بەرفرەهی هزر د پێشهاتاندا دکەت و خودان هەلوێستەکێ نیشتیمانیە و دگەل هەمی ئالیێن سیاسیێن کوردی لناڤخۆ و پارچەیێن دن خوادان پەیوەندیێن بهێزە . ( عەبدولا حەسەن زادە ) سکرتێرێ بەرێ یێ حزبا دیموکراتا کوردستانا ئیرانێ دەر بارەی نێچیرڤان بارزانی دبێژیت : " راستیەک هەیە دڤێت هەمی ئالی بزانن کو نێچیرڤان بارزانی وەکی سەرۆکێ حکومەتێ شیا گوهۆڕینێن بنەڕەتی ل باشورێ کوردستانێ دروست بکەت و گەنجەکێ ب هێز و خودان ئیرادە و جورئەت و حیکمەتە ل بڕیاردانێ دا ". هەرێما کوردستانێ ل ماوەیێ بوری ب قۆناغەکا گرنگێ سیاسی و دبلوماسی پێشکەفتنا ئابوری دەرباز بوو . دروست بوونا ئەڤان پێشکەفتنان بویە ئەگەرێ سەرنج راکێشانا دەیان کۆمپانیایێن مەزنێن بیانی ، و کونسلخانەیا وەلاتێن جیهانی بارەگایێن خوە ل کوردستانێ ڤەکرن . ئەڤ بزاڤە ژی هەمی بونە ئەگەرێ دروست بون قەوارەیەکێ دەستوریێ بهێز کو باوەڕی و متمانەیەکا باش بخوە هەبیت . هەر ئەڤ باوەڕیە ژی بوو ل دەمێ هێرشێن تیرۆرستیێن داعشێ و پاشی رویدانێن شازدەی ئۆکتۆبەرێ بونە ئەگەر کو کوردستان یێ پاراستی بیت . نهاژی سەرۆکێ هەرێما کوردستانێ ژ ئەگەرێ سیاسەت و دبلوماسیەتا خوە دشێت ئەڤێ هەرێمێ بەرەڤ کەنارەکا ئارام ببەت . و وەک سەرۆکێ هەرێمێ چاڤەڕێ لێ دهێتەکرن پەیوەندیێن نێڤدەولەتی و درێژەپێدانا کارێن بوری ، پێخەمەت بنیاتنانا کوردستانەکا بهێز . ئەوێ ژ نێچیرڤان بارزانی دهێتە چاڤەڕێکرن سەرکەفتنێن زێدەترە بۆ هەرێما کوردستانێ وئاشتەواییا زێدەتر و ئێکخستن و بهێزکرنا پەیوەندیێن دناڤبەرا ئالیێن سیاسیێن هەرێمێ ژ ئالیەکی و پەیوەندیێن هەولێر و بەغدایێ ژ ئالیەکێ دن .