ئه‌نفال تراژیدییه‌كا جه‌رگبڕ و به‌رده‌وام
رێژین نھێلی
ملله‌تێ كورد د درێژیا ژیان وخه‌باتا خوه دا پێخه‌مه‌ت ژیان وئاخ و پاراستنا ناسناڤ و كه‌رامه‌ت و كه‌لتور و... هه‌بونا خوه، زۆر ده‌رده‌سه‌ری، قوربانی و كاره‌ساتێن جودا جودایێن دوور ژ مروڤاتیێ ژ ده‌ستێ حكومه‌تا عیراقێ لسه‌ر ده‌مێ رژێما به‌عسا فاشست دیتن و بسه‌ردا هاتن . هه‌روه‌ك ئێك ژ مه‌زنترین وان تاوانێن كو 31 سال بسه‌ر دا ده‌رباز دبن ئه‌وژى ( كاره‌ساتا ئه‌نفالان) al-Anfal Campaign بوو.
ئه‌و كاره‌ساتا ژلایێ رژێما به‌عس پیلان بۆ هاتییه دانان و بێ به‌رچاڤگرتنا هیچ سنوره‌كی ب سیاسه‌تا ره‌گه‌ز په‌رستانه یا خوه و ب چه‌كێ گران و كێمیابارانان ل ئاسمانی ل هنداڤی گوند و باژێر و دول و نهالێن كوردستانێ كرین ئه‌و كاره‌ساتا د هه‌شت (8) قوناغێن جودا جودا ژ لایێ حكومه‌تا ژناڤچوییا به‌عس برێڤه‌چووی، هه‌ر ژ سالا 23/2/1988ده‌ستپێكری وه‌ك ئێكه‌م قوناغا كاره‌ساتا ئه‌نفالێ كو ب جینوسایدا نه‌ته‌وا كورد ل باشوورێ كوردستانێ دهێته نیاسین و تێدا (182)هزار كوردێن بێ تاوان ژ زارۆك و ژن و كچ و گه‌نج و لاو و پیرێن كورد ژناڤبرین و شه‌هید و بێ سه‌روشوونكرین و تا نها ژی هند ژ وان دایكان چاڤه‌ریێ زارۆك و هه‌ڤژین و كه‌س و كارێن خوه‌نه ئه‌وێن كو ژلایێ رژێما ژناڤچویا به‌عسیان ژناڤبرین .
سالڤه‌گه‌ڕا ئه‌نفالكرنا كوردان ل هه‌موو ساله‌كێ ب به‌رهه‌ڤبونا كه‌س و كارێن ئه‌نفالكرییان و شه‌هید و بێ سه‌روشوون و سه‌ركردایه‌تیا كوردستانێ و هه‌موو خه‌لكێ وێ دهێته ساخكرن .لێ ئێدی پێتڤیه نه‌به‌س بیره‌وه‌ری ب خه‌مان بهێنه ساخكرن به‌لكو پتر گڤاشتن لسه‌ر حكومه‌تا عیراقێ بهێته‌كرن هه‌ر وه‌ك جه‌نابێ ( نێچیرڤان بارزانی) سه‌رۆك وه‌زیرێن هه‌رێما كوردستانێ دپه‌یاما خوه‌دا گوتی ؛ دڤێت ئه‌م ب ئه‌ركێ خوه بزانین نه‌ك بتنێ بیره‌وه‌ریا ئه‌نفالكری و قوربانییان ساخ بكه‌ینه‌ڤه به‌لكو هاریكاریا ته‌مام یا كه‌س و كارێن ڤان قوربانیان بكه‌ین و ژیارا وان ب ستۆیێ خوه ڤه‌بگرین و پێتڤیه عیراق قه‌ره‌بۆیا كه‌س و كارێن ئه‌نفالكریان بكه‌ت هه‌ولدان ژلایێ حكومه‌تا هه‌رێمێ د به‌رده‌وامن. ل رێكه‌فتی 4/4/2007ێ ژی ئه‌و بوو ئه‌نجومه‌نێ وه‌زیرێن هه‌رێما كوردستانێ ب سه‌رۆكاتیا (نێچیرڤان بارزانی) سه‌رۆكی ئه‌نجومه‌نێ وه‌زیران و عومه‌ر فه‌تاح جێگرێ سه‌رۆكێ ئه‌نجومه‌نی ل ته‌لاری ئه‌نجومه‌نێ وه‌زیران كومبوونا خوه‌یا ئاسایی كر و د كومبوونێ دا ره‌زامه‌ندی لسه‌ر پرۆژێ بڕیاردانا روژا 14/4 ی هه‌موو ساله‌كێ ب رۆژا ئه‌نفالكریان په‌سه‌ند كر.
لێ دیسان ژی ب دیتنا من هه‌رچه‌نده تا نوكه ژلایێ حكومه‌تا هه‌رێما كوردستانێ و وه‌زاره‌تا شه‌هیدان و ئه‌نفالكریان خزمه‌ته‌كا زۆر ب كه‌س و كار و بنه‌مالێن شه‌هید و ئه‌نفالكریان دكه‌ن و زۆر پێتڤیێن ژیانی بۆ دابین دكه‌ن و ته‌خسیریێ ناكه‌ن، لێ ژلایێ مه‌عنه‌وی و ده‌روونی و سایكولۆجی نابیت هه‌موو سالێ وێ كاره‌ساتێ ب تراژیدییه‌كا وه‌سا بهێته ساخكرن كو كارتێكرنێن وێ وه‌كی هه‌مان رۆژا ئه‌نفالان ل دلێ وان و هزرا وان بیت . به‌لكو پتر هه‌ول بهێته دان دڤان بیره‌وه‌ریاندا كار و پلان و پرۆژێن خزمه‌تگوزاری و نویاتییان ژبۆ خزمه‌تا ڤان قوربانی و كه‌س و كارێن وان بهێنه دانان و كارلسه‌ر بهێته‌كرن ژبۆ خوه‌شكرنا ژین و ژیارا وان. چونكه چ تشته‌ك وێنێ وێ كاره‌ساتێ لبیرا وان نابه‌ت. لێ هه‌ر چنه‌بیت گرنگیه‌كا زۆر ب وان و خوه‌شكرنا ژین و ژیارا كه‌س و كارێن شه‌هید و ئه‌نفالكرییان تایبه‌تمه‌ندییه‌كا خوه‌یه ژلایێ ماددی و مه‌عنه‌وى.
