ـ پشتی سالا ۲۰۰۳ یێ و هەڕفینا دەسهەلاتا رژێما بەعس ل ئیراقێ و پێکئینانا کابینەیەکا نوو دحکومەتا هەرێما کوردستانێ وەک هەرێمەکێ فدرال د چارچۆڤا وەلاتێ ئیراقێ ، پەیوەندیێن ئابوری و بازرگانیێن هەرێما کوردستانێ دگەل وەلاتێ ئیرانێ د قالبێ کەڤندا دەرکەفت و شێوازەکێ نوو بخۆڤەگرت . پەیوەندیێن هەردوو ئالیان ژلایێ هەردوو بەشێن حکومی و کەرتێ تایبەتدا لڤینەکا بەرچاڤ بخۆڤە دیت و ژوورێن بازرگانیێن هەردوو ئالیان پێخەمت مسۆگەر کرنا بەرژەوەندیێن خوە گرنگی بڤێ قۆناغێ دا . بۆ ڤێ مەبەستێ ژی( سێ ) دەروازەیێن سنوریێن هەڤبەش دناڤبەرا هەرێما کوردستانێ و ئیرانێ هاتنە چالاک کرن ، ئەوژی ( حاجی ئۆمەران ، باشماخ ، پەروێزخان ) بەشەکێ زۆر ژ بەرهەمێن ئیرانێ ژ ڤان هەرسێ خالێن سنوری رەوانەی بازاڕێن هەرێما کوردستانێ و ئیراقێ ژی دهێنە کرن . وەلاتێ ئێرانێ ئێکە ژ دەرگەهێن سەرەکی بۆ پڕکرنا پێدڤیێن بازاڕا هەرێما کوردستانێ سالانە ب ڕێژەیا (٦) ملیار دۆلاران بەرهەمێن ئیرانێ دهێتە دناڤ هەرێما کوردستانێ .
وەک خویایە پەیوەندیێن ئەمریکا و ئیرانێ رۆژ ب رۆژ بەرەڤ ئالۆزیێ دچن و ل چەند مەهێن بوری ئەمریکا هەژمارەکا دن یێن سزایان بسەر ئیرانێدا سەپاندن و نها ئیران توشی قەیرانەکا دارایی بویە و تومەنێ ئیرانی لهەمبەر دۆلارا ئەمریکی گەلەک داکەفتیە ، ئەڤەژی بویە ئەگەر کو زیانەکا مەزن ب بازرگانێن ئیرانێ و ب تایبەت و خەلکێ ئیرانێ بگشتی بکەڤیت . ژبەر هندێ نها وەلاتێ ئیرانێ ژبۆ شکاندنا دۆرپێچێن ئابوریێن ئەمریکا و هەرێما کوردستانێ ژی ژبۆ پڕڤەکرنا پێدڤیێن بازاڕێ خۆ ، هەردووکان پێدڤی ب هەڤدوو هەیە .
ل چەند رۆژێن بوری ( محمد جەواد زەریف ) وەزیرێ دەرڤە یێ ئیرانێ دگەل شاندەکێ کو ژ (٦۹) مەزنە بەرپرسێن بازرگانی و ئابوریێن ئیرانێ و بازرگان و سەرمایەدارێن وی وەلاتی پێکهاتبوون ، گەهشتنە هەرێما کوردستانێ و ژلایێ سەرۆکێ حکومەتا هەرێما کوردستانێ نێچیرڤان بارزانی هاتنە پێشوازی کرن . سەرۆکێ حکومەتێ د کۆمبونا خوەدا دگەل شاندێ سیاسی و بازرگانیێ ئیرانێ ڕاگەهاند کو پەیوەندیێن سیاسیێن مە دگەل ئیرانێ د ئاستەکێ بلند و باش دانە ، و وەک حکومەتا هەرێمێ، کۆمپانیێن بازرگانیێن ئیرانێ پشت راست دکەین کو دێ هەمی ئاستەنگێن سەر رێکا پەیوەندیێن بازرگانی راکەین و حکومەتا هەرێمێ دێ هەڤکارێ کۆمپانیایێن ئیرانێ بیت ژبۆ ئەنجامدانا پرۆژەیان ل هەرێما کوردستانێ .
شاندێ سیاسی و ئابوریێ ئیرانێ چەندین کۆمبون دگەل سازیێن هەرێما کوردستانێ ئەنجامدان . و ئارمانج ژوان کۆمبونان دوو بابەتێن سەرەکی بوون :
ئێک : سەرەدانەکا سیاسی بوو بۆ ژێک نزیک کرن و بهێزکرنا پەیوەندیێن سیاسی دناڤبەرا کۆمارا ئسیلامیا ئیرانێ و حکومەتا هەرێما کوردستانێ و هەلسەنگاندن و گەنگەشەکرنا دوماهیک پێشهاتیێن سیاسی ل دەڤەرێ .
دوو : گەنگەشەکرنا پەیوەندیێن ئابوری و ئەنجامدانا کۆنفرانسەکا ئابوری دناڤبەرا کۆمپانییێن بازرگانیێن هەردوو ئالیان .
لدویڤ زانیاریان هەرێما کوردسانێ داخواز کریە کو (٤) دەروازەین دن یێن سنوری دناڤبەرا ئیرانێ و هەرێما کردستانێ کوردستانێ بهێنە ڤەکرن . ئیران ئێکە ژوان وەلاتان کو بەشێ هەرە زۆر یێ پێدڤیێن سەرەکی دناڤ بازاڕێن هەرێما کوردستانێ دابین دکەت و بزاڤێ دکەت ئاستێ ئالوگۆڕیا دگەل ئیراقێ و هەرێما کوردستانێ بلندتر بکەت و هژمارا کۆمپانی و کارگەهان زێدە بکەت .
( مستەفا عبدالرحمان ) سەرۆکێ ئێکەتیا ئیناندن (هاوردە) و ناردنکارێن کوردستانێ بۆ تۆڕا میدیاییا رووداو ڕاگەهاند : قەبارەیا ئالوگۆڕیا بازرگانی دناڤبەرا ئیرانێ و هەرێما کوردستانێ سالانە ( ٦ بۆ ٦٫٥ ) ملیار دۆلارە ، ئەڤەژی زێدەتر ژ ۲٥٪ ژ سەرجەمێ گشتی یێ ئیناندنا هەرێما کوردستانێ یە . هەروەسا ژبلی فڕۆکخانە و پارێزگەهێن باشورێ ئیراقێ ، هەرێما کوردستانێ ( ٦۷٪ ) ئیناندنا ترومبێلان ب رێکا سنوریێن ئیرانێ ئەنجام ددەت و هەروەسا ( ۳٥۹ ) کۆمپانیێن ئیرانی تایێن خوە ل هەرێما کوردستانێ ڤەکرینە و بەهرا پتر د بوارێ بازرگانیێ چالاکن و کاردکەن . ئەڤە ژبلی (۱۳٥) کارگەهێن ئیرانی ل هەرێما کوردستانێ کو سەدان دەرفەتێن کاری بۆ خەلکێ هەرێما کوردستانێ رەخساندییە .
هەرێما کوردستانێ ژ ئەگەرێ هەبونا چەندین خالێن هەڤبەشێن دیرۆکی ، فەرهەنگی ، زمان و هەروەسا دیرۆکا سیاسی دناڤبەرا هەردوو ئالیاندا ژلایێ بەرپرسێن کۆمارا ئیسلامیا ئیرانێ گرنگی پێ دهێتەدان و ئەڤەژی پەیوەندییا دۆستانە لسەر بنەمایێ رێزگرتنێ نیشان ددەت . ژبەر هندێ تەهران وەک ئێکەم وەلات کونسلخانەیا خوە ل هەولێر و سلێمانیێ ڤەکر و سالانە چەندین شاندیێن سیاسی و ئابوری و بەرپرسیێن هەردوو ئالیان دناڤبەرا تەهران و هەولێرێ دهاتن وچۆنێ دانە . لسەر ئاستێ پارێزگەهێن هەرێمێ دگەل پارێزگەهێن دن یێن ئیرانێ چەندین گرێبەستێن هەڤکاری و ئابوری و بازرگانی دگەل هەڤدوو ئەنجامداینە .
ل دووماهیێ دێ شێین بێژین ئەگەر رێنمایێن بەرپرسێن بلندێن هەردوو ئالیان ل بەشێ ئابوری و بازرگانی ب دروستی ژلایێ ئالیێن پەیوەندیدار وەک ژوورا بازرگانی و خالێن سنوری و ... هتد بهێنە جێبەجێ کرن ، دێ لڤینەکا زێدەتر کەڤیتە بازاڕێن هەرێما کوردستانێ و بڤی رەنگی دێ ئاکنجیێن هەرێما کوردستانێ ئیرانێ لڤان پەیوەندییان مفاداربن .