ھەرێم لێڤەگەرا بەغدایێ
November 22, 2018
وتار و بیروڕا
پشتی کو ل (٥)ێ ئەڤێ مەھێ ئەمریکا پلانا خو راگەھاندی بۆ سزایێن ئابوریێن مەزنتر لسەر وەلاتێ ئیرانێ. کو ئیدی نابیت ھیچ وەلاتەک ژلایێ بازرگانی و ئابوریڤە سەردەریێ دگەل ئیرانێ بکەت. ژ بلی چەند وەلاتەکان ئەوژی د ھندەک بیاڤاندا دکارن بارزگانیێ ل گەل وەلاتێ ئیرانێ بکەن. عێراق ئێک ژ وان وەلاتان بوو. کو پتر ژ ھەر وەلاەتەکێ دی ببوو گورەپانەکا خورت ژبوی ساخکرنا کەل و پەلێن وەلاتێ ئیرانێ، ئەڤە زێدەباری وێ چەندێ کو عێراق و ئیران پشتی رویدانێن (١٦)ێ ئوکتوبەرێ گەھشتەنە ریککەڤتنەکێ کو ئیدی نەفتا کەرکوکێ برێکا ئیرانێ بگەھە بازارێن جیھانی. لێ پشتی کو حکومەتا ھەرێمی ھەمی لسەر ئاستێ ناڤخویی و دەرەکی کارکری ژبوی وێ چەندێ کو رێگریێ ل نەفتا کەرکوکێ بکەن ئەوا دچیتە وەلاتێ ئیرانێ. دەرئەنجام بەغدا نەچاربوو کو ئیدی ل ژیدەرەکێ دی بگەرێت بو ھناردەکرنا نەفتا کەرکوکێ. تاکە ژیدەرێ ھنادەکرنا ئەڤێ نەفتێ ژی بۆریا ھەرێما کوردستانێ یە. لێ بەغدا شەرم دکەت ب راشکاوانە بێژیت کو لژێر ڤشارێن ھەرێمی و دەرەکی ھاتیە نەچارکرن ژبوی وێ چەندێ کو دڤێت برێکا بوریا ھەرێما کوردستانێ نەفتا کەرکوکێ ھناردەبکەت. لەورا ب بھانەیا سزایێن ئەمریکا ئەو رویێ سیاسەتا خۆیا شکەستی پێ سپی دکەت. لڤێرێ پرسیار ئەوە ئەرێ چەوا و بوچی بەغدا ڤەگەریا بو ھەرێما کوردستانێ ھەتا کو حکومەت و سەرکردەیێن سیاسیێن ھەرێمێ رازی بکەت ژبوی ھناردەکرنا نەفتا کەرکوکێ برێکا بوریا ھەرێما کوردستانێ؟. بێگومان بەرسڤ یا دیار و ئاشکرایە کو ئەگەر ژ دەرئەنجامێ سیاسەتەکا دادپەروەر و حکومرانا مینا رێزدار نێچیرڤان بارزانی نەبا، دبیت ھەتا نھاژی بەغدا ژبەر دەمارگیریا خویا سیاسی ژ خونەدیتبا پەیوەندیێ ب ھەرێمێ بکەت، کو نەفتا خۆ ھەناردەی دەرڤە بکەت. بڤێ گاڤا خویا گرنگ ھەرێم دکاریت ھەم پێگەھێ خویێ سیاسی ل عێراقێ و دەرڤەژی بھێز بکەت و ھەمژی دانپێدانا بەغدا بخوژییە لسەر یاسایی بوونا ئەڤێ بوریا ھەرێمێ. ئەڤ چەندە ددەمەکێدایە کو بەغدا بەریا نەھا دژی ئەڤێ بورییا نەفتا ھەرێما کوردستانێ راوەستا و چەندین سکالا ژی تومارکرنلسەر ئاستێ ھەرێمی و نێڤدەولەتی، لێ ئەوان سکالایان سەرنەگرت. ئەڤ دانپێدانە نیشانەیاوێ چەندێ یە کو ھەرێما کوردستانێ خودان کەسێن لێزان و ئەزموندارێن میناکێن نێچیرڤان بارزانی و ھەڤکارێن وییە دحکومەتا ھەرێما کوردستانێدا بتایبەت کابینا بوری. ئەگەر بپرسین ھەرێمێ دێ مفاداربیت ژ ئەڤێ نەفتێ؟ بەلێ بێگومان دبیت داھاتێ وێ نەفتێ راستەوخۆ نەھێتە سەر ئەژمارا بانکیا ھەرێمێ، بەلێ برێکا وێ نەفتێ ھەرێم دێ بەغدا نەچارکەت کو یا بەردەوام بیت لسەر ھنارتنا مەھانە(٣٥٠)ملیار دیناران بو ھەرێمێ، کو بڤێ بەردەوامیێ ھەرێم ژی دێ شێت موچەیێ فەرمانبەرێن ھەرێمێ ژی دابینکەت.دھەمان دەمدا نەفتا ھەرێمێ ژی دێ برێکا وێ بوریێ بیت و ئێدی رێگری لێ ناھێتەکرن. ئانکو ھەرێم دێ بازارێ نەفتا خۆ گەرمترکەت ژ ئەوێ ھەی. ئەڤە زێدەباری خورتکرنا پەیوەندیێن سیاسی دناڤبەرا ھەرێمی و بەغدا دا. ھەروەسا بڤێ رێگە پێدانێ ھەرێم دێ بیتە لیڤەگەرەکێ سەرەکی بۆ بەغدایێ کو دھەرکاودانەکێدا دێ شێت بەغدایێ رزگارکەت. ئەڤە سەرەرای ئەوێ دەمارگیریا سیاسیا بەغدا لدژی ھەرێمێ بکار دئینیت. ھەرێم ب سیاسەتا خویا شەفاف ھەردەم گاڤ و بزاڤێن راست دھاڤێژیت ل ھەمبەر بەغدایێ کو دبیت ئارمانج ژ ئەڤێ سیاسەتێ ژی ژبلی لایەنێ ئابوری، نیشاندانا کەلتورەکێ ساخلەمێ سیاسیێ سەردەمیانە بیت بۆ دەستھەلاتدارێن بەغدایێ.