ئێمەی گەلی كورد دەیان ساڵە خەباتمان كردووە تا بە ئەمرٍۆ تا بە سەربەستی و سەربڵندی بژین و خاوەن خۆمان بین و هیچ بستێك لە خاكمان بە داگیركراویی نەمێنێتەوە و خاوەن دەوڵەتی سەربەخۆیی خۆمان بین و هەموو گەلانی ناوچەكە ئەوانەی خاك و نیشتیمان و كەلتوور و زمانی تایبەت و رەسەنی خۆیان هەیە . ئێمەی كوردیش دوای سەد ساڵ لە چەوسانەوە و جینۆسایدی گەلەمان سەرۆك بارزانی بە ناچاری بریاری لە سەر ئەنجامدانی ریفراندۆمی سەربەخۆیدا .ڕاستە بیرۆكەی‮ ‬بریاری ئەنجامدانی ریفراندۆمی سەربەخۆیی بە پلەی‮ ‬یەكەم لای‮ ‬سەرۆك بارزانی‮ ‬و سەركردایەتی‮ ‬كورد بوو،‮ ‬بەڵام دواتر بڕیاری‮ ‬ریفراندۆم كەوتە لای‮ ‬جەماوەری‮ ‬كوردستان بە گشت چین وتوێژەكانەوە‮. ‬هەروەك بینیمان ئاستی‮ ‬خرۆشانی‮ ‬جەماوەری‮ ‬و پاڵپشتی‮ ‬كردنی‮ ‬پڕۆسەی‮ ‬گشت پرسی‮ ‬لە دەست سەركردایەتی‮ ‬كورد دەرچوو و بوو بە پرسێكی‮ ‬نیشتیمانی‮ ‬و كوردستانیان بە دەرخستنی‮ ‬ئەو پەڕی‮ ‬ئاستی‮ ‬بەرپرسیارەتیەوە،‮ ‬ئامادەیی‮ ‬خۆیان بۆ ئەنجامدانی‮ ‬گشت پرسیەكە خستە روو‮.‬دەركەوت جەماوەری‮ ‬خۆراگری‮ ‬كوردستان وێڕای‮ ‬تێبینی‮ ‬و تەنانەت ناڕەزایەتیەكانیشیان لە ئەداوكارو چالاكیەكانی‮ ‬حكوموتی‮ ‬هەرێم،‮ ‬ئامادەن لە حاڵەتی‮ ‬پشتگیری‮ ‬كردن لە پرسە چارەنووسازو نیشتیمانیەكان پشتی‮ ‬سەركردایەتی‮ ‬سیاسی‮ ‬بەرنەدەن و بەدەنگ بانگەوازەكانیانەوە بچن‮. ‬ئەنجامدانی‮ ‬ریفراندۆم ‬لە پێناو ئامانجێكی‮ ‬باڵای‮ ‬وەك سەربەخۆیی،‮ ‬هەمووو بەستەڵەكە سایكۆلۆژیەكانی‮ ‬شكاند بۆ هەموو ئەوانەی‮ ‬هەم لە بەرەی‮ ( ‬بەڵێ‮) ‬دابوون‮ ‬وهەم ئەوانەی‮ ‬بە هەر هۆكارێك بێت خۆیان لە بەرەی‮ ( ‬نەخێر‮) ‬دا بینیەوە‮.‬ئێستا هەموو جیهان دەزانێت گەلی‮ ‬كورد لە كوردستانی‮ ‬باشور خوازیاری‮ ‬دامەزراندنی‮ ‬دەوڵەت و قەوارەی‮ ‬سیاسی‮ ‬تایبەت بە خۆیەتی‮. ‬بۆ هەموو لایەك ئاشكرا بوو،‮ ‬كورد مایەی‮ ‬سەقامگیری‮ ‬و ئارامی‮ ‬و تەناهین لە‮ ‬ڕۆژهەڵاتی‮ ‬ناوەڕاستی‮ ‬پڕ‮ ‬لە شەڕو ئاشوب و پێكدادان‮. ‬ریفراندۆمی سەربەخۆیی‮ ‬باشور سەلماندی‮ ‬سەرۆك بارزانی ،‮ ‬ئەو كەسایەتیەیە دەتوانێ شانی‮ ‬خۆی‮ ‬بداتە بەر بەرپرسیارەتی‮ ‬هەڵگرتنی‮ ‬ئەم ئەركە مەزن و ستراتیژیەوە‮.‬جەنابی سەرۆك بارزانی خۆی‮ ‬لەگەڵ جیا نەكردەوەو هاتە ناویان مەبەست و مەرامی‮ ‬خۆی‮ ‬و سەركردایەتی‮ ‬كوردی‮ ‬لە ئەنجامدانی‮ ‬ریفراندۆم بۆ هەموو لەیەك تەنانەت نەیارانیش روون كردەوە‮. ‬بەدڵنییاییەوە جەنابیان،‮ ‬ئەمڕۆ‮ ‬یا سبەی،‮ ‬بە نزیك بوونەوە لە گەل،‮ ‬توانای‮ ‬بە ئامانج گەیاندنی‮ ‬ئاواتی‮ ‬لە مێژینەی‮ ‬كوردی‮ ‬هەیە كەوا خۆی‮ ‬لە دامەزراندنی‮ ‬دەوڵەتی‮ ‬كوردستاندا دەبینێتەوە‮. ‬بێگومان ریفراندۆمی سەربەخۆیی بۆ تاكە شەخس و حزب و گرووپێكی‮ ‬سیاسی‮ ‬دیاری‮ ‬كراو نەبوو،‮ ‬بەڵكو‮ ‬پرسێك بوو پەیوەندی‮ ‬بە دواڕۆژی‮ ‬گەلەوە هەبوو بە نەوەكانی‮ ‬داهاتووشەوە‮.‬لەوەتەی‮ ‬عێراق پێكەوە لكێنراوە‮‮‬ تاكو ئێستا خەڵكی‮ ‬كوردستان‮بە هەموو پێكهاتە نەتەوەیی‮ ‬و ئاینییەكانی ‬هێمنی‮ ‬و ئارامی‮ ‬و ئاسوودەییان بە ژیانی‮ ‬خۆیان نەدیوە.بەشێوەیەكی‮ ‬گشتی‮ ‬هەردەم سەركوت كردن و كوشتن و داپلۆسین بەش و چارەنوسی‮ ‬خەڵكی‮ ‬كوردستان بووە،‮ ‬ئەگەرچی‮ ‬دانیشتوانی‮ ‬عێراق و كۆمەڵگای‮ ‬عێراق لە نەتەوە و ئاین و ئاینزای‮ ‬جیاواز پێك هاتووە،‮ ‬بەڵام لەو باوەڕەدام كە،‮ ‬خەڵكی‮ ‬سادە‮ ‬دانیشتوانی ‬عێراق ئەگەری‮ ‬ئەوە نەبوونە كە مەینەتی‮ ‬و نەهامەتی‮ ‬بەش و چارەنووسی‮ ‬میللەتانی‮ ‬عێراق بێت‮.‬بێگومان حكوومەتە‮ ‬یەك لە دواییەكەكانی‮ ‬عێراق‮ (‬چینی‮ ‬سیاسەتمەدار و قەڵەم‮ ‬ڕەوان‮) ‬ئەوان هۆكار و ئەگەری‮ كێشە بەردەوامەكانی‮ ‬ خەڵكی‮ ‬عێراق‮ ‬بوونە،‮ ‬بەردەوام حكومەتە‮ ‬یەك لە دوای‮ ‬یەكەكانی‮ ‬عێراق لە ئەنجامی‮ ‬كودەتا و كوشت و كودەتا هاتوونەتە سەر حوكم،‮ ‬بەردەوام حكومەتە كانی‮ ‬عێراق،‮ ‬تایفەیەكی‮ ‬دیاری‮ ‬كراوی‮ ‬عێراق،‮ ‬یاخود مەزهەبێكی‮ ‬دیاریكراوی‮ ‬عێراقیان بەكار هێناوە دژی‮ ‬بەشەكانی‮ ‬دیكەی‮ ‬عێراق،‮ ‬نزیكە‮ ‬85‮ ‬ساڵە ئەم سیاسەت و ئایدیا و مۆدیلە لە عێراق پەیڕەو كراوە،‮ ‬بێگومان ئەمەش دەبێتە قوڵبوونی‮ ‬برینەكانی‮ ‬نێوان پێكهاتەكانی‮ ‬كۆمەڵگای‮ ‬عێراق‮. ‬شیعە تاسەر ئێسقان دژی‮ ‬سوننەیە،‮ ‬هەردووكیان دژی‮ ‬كوردن،‮ ‬كرستیانەكان كەنیسە و ماڵ و موڵكیان تاڵان كراوە،‮ ‬توركمان دەمكوت كراوە،‮ ‬سابیئە و ئێزدی‮ ‬و كاكەیی‮ ‬و‮ ...‬هتد،‮ ‬هەریەكەیان كراوە بە گژ ئەوی‮ ‬دیكەدا‮. ‬باشە وڵاتێك‮ ‬87‮ ‬ساڵ لەسەر ئەم فورمەڵەیە حوكمڕانی‮ ‬كردبێ،‮ ‬چۆن ئێشتا چاوەڕێی‮ ‬لێبوردەی‮ ‬و پێكەوەژیان و هاوبەشی‮ ‬لە جڤان و كۆمەڵگا و حكومەتی‮ ‬عێراق دەكرێت‮!. ‬مەگەر سەركردە و بەرپرسەكانی‮ ‬ئێستای‮ ‬عێراق كوڕی‮ ‬ئەم كۆمەڵگایەی‮ ‬عێراق نین؟‮!. ‬خەڵكی‮ ‬كوردستان هەموو رێگاو و شێوازێكی‮ ‬تاقیكردۆتەوە لە پێناو پاراستنی‮ ‬ برایەتی‮ ‬میللەتانی‮ ‬عێراق،‮ ‬بەڵام بێ سوود بووە و هەر خەڵكی‮ ‬كوردستان باجی‮ ‬خۆشباوەڕی‮ ‬و نیشتیمان پەروەر و جوامێری‮ ‬خۆی‮ ‬داووە‮. ‬بەسەدان هەزار خەڵكی‮ ‬كوردستان ئەنفال و كیمیاباران و زیندەبەچال و بێ سەروشوێن كراوە،.مێژوو دەریخستووە لە هەر كات و زەمەنێكدا بە پێی‮ ‬هەلومەرجی‮ ‬تایبەتەوە،‮ ‬ئەگەر لایەنێك‮ ‬یا كەسێك لە شوێنێكدا بە شێوەیەك لە شێوەكان،‮ ‬دەرفەتی‮ ‬باڵادەستی‮ ‬بۆ‮ ‬ڕەخسا،‮ ‬ئەوا دوای‮ ‬ماوەیەك بەرپرسیارەتی‮ ‬گەورەی‮ ‬دەكەوێتە سەر شان و ئەبێتە گەورەو دەسەڵاتدارای‮ ‬بێ‮ ‬ڕكابەر و ژمارە‮ ‬یەكی‮ ‬ئەم شوێنە‮. ماف نادرێت بەڵكو دەسەنرێت‮. ‬سەندنی‮ ‬مافیش خەبات و قوربانیدان و ماندووبوون و تێكۆشانی‮ ‬بێ پسانەوەو بڕانەوەو بەردەوامی‮ ‬گەڕەكە‮. ‬گەلی‮ ‬كوردیش بە بەڵگەوە بە درێژایی‮ ‬مێژووی‮ ‬داگیركاری‮ ‬و دابەش كردنی‮ ‬بەسەر نەتەوە باڵادەستەكانی‮ ‬رۆژهەڵاتی‮ ‬ناویندا،‮ ‬بەردەوام بووە لە تاقیكردنەوەی‮ ‬گشت‮ ‬ڕێكارو شێوازە جۆراوجۆرەكانی‮ ‬خەبات لە پێناوی‮ ‬گەیشتن بە ئامانجە نەتەوەییەكان و ستاندنی‮ ‬مافە نەتەوەیی‮ ‬و نیشتیمانیەكانی‮.‬مێژووی‮ ‬خەبات و تێكۆشانی‮ ‬كورد بە گشتی‮ ‬و لە هەرێمی‮ ‬كوردستانی‮ ‬عێراق بە تایبەتی‮ ‬گەواهیدەرو بەڵگەن لەسەر ئەو هەموو قوربانیەی‮ ‬لە پێناوی‮ ‬گەیشتن بە مافەكان تا كو ئێستا بەخشراون،‮ ‬هەر لە ئەنفال و‮ ‬ڕاگواستن و وێران كردنی‮ ‬كوردستانەوە بگرە تا ئەم دەریا خوێنەی‮ ‬لەپێناو ئازادیدا درا‮. ‬هەر تاكێك لە ئێمە لە ئاست بەرپرسیارەتی‮ ‬مێژوویی‮ ‬و قۆناغی‮ ‬ئێستای‮ ‬خۆیدا بێت‮. ‬با لە خۆمانەوە دەست پێ بكەین و چاكسازی‮ ‬لە خۆمان و بنەماڵەوە بكەین بە سەرەتای‮ ‬چاكسازی‮ ‬لە كۆمەڵگەو نیشتیمان و حكومەت‮. ‬هەركاتێك،‮ ‬هەر ساتێك ئێمە گەیشتینە ئەو بڕوایەی‮ ‬هاووڵاتی‮ ‬بوون لە هەناوی‮ ‬خۆیدا،‮ ‬هەڵگری‮ ‬كۆمەڵێك بەرپرسیارەتی‮ ‬گرینگ ومەزن و هەستیاری‮ ‬نیشتیمانیە،‮ ‬ئەوكات دەكرێ و لە شوێنی‮ ‬خۆیدایە داوای‮ ‬چاكسازی‮ ‬ئیداری،‮ ‬كۆمەڵایەتی‮ ‬و ئابوری‮ ‬لە دەسەڵاتدارن و حوكمڕانانی‮ ‬وڵات بكەین،‮ ‬بە ئامانجی‮ ‬گەیشتن بە تروپكی‮ ‬سەركەوتن و سەرفرازیەوە.. بۆیە كۆتایی هاتنی كێشەی رۆژهەڵاتی ناوین بە چارەسەركردنی دۆزی كورد و دەوڵەتبوونی كوردستان دەبێ‌..