دراوسێیەتی لەسەر حیسابی كورد

دراوسێیەتی لەسەر حیسابی كورد
پەیوەندی ئێستای عێراق و ئێران، وەك هیچ سەردەمێكی پێشتر نییە، تا ساڵی 2003 جوڵانەوەی رزگاریخوازیی كوردستان، لە رۆژهەڵات و باشوور، سوودی لە پەیوندیی خراپی نێوان ئەو دوو دەوڵەتە وەرگرتبوو. ئاڵۆزبوونی ناكۆكیی بەغدا و تاران، ساڵی 1975 بەهۆی رێككەوتننامەی جەزائیرەوە، جۆرێك لە هێوربوونەوەی بەخۆیەوە بینی، دوای چوار ساڵ لە رێككەوتننامەی جەزائیر، دۆخێكی نوێ لە پەیوەندیی نێوان بەغدا و تاران هاتە ئارا، ئەو دۆخە پەیوەندییەكانی بەرەو ئەوپەڕی خراپی برد، ساڵی 1979 شۆڕشی گەلانی ئێران، كۆتایی بە رژێمی شای ئێران هێنا، هەر ئەو ساڵە لە عێراقیش سەدام حوسێن، سەرۆك كۆمار ئەحمەد حەسەن ئەلبەكری لەسەر كار لادا و خۆی بووە پیاوی ژمارە یەكی دەوڵەت، لە رێككەوتننامەی جەزائیر پەشیمان بۆوە كە خۆی كاری بۆ كردبوو، بە دامەزراندنی كۆماری ئیسلامی ئێران، سەردەمی حوكمڕانیی مەزهەبی دەستی پێكرد، بەمەش ناكۆكیی نێوان عێراق و ئێران، چووە قۆناغێكی دی، رەهەندێكی مەزهەبیشی بۆ زیاد بوو، ئەم گۆڕنكارییە لە ناوچەكەدا، بووە هۆی هەڵایسانی شەڕی هەشت ساڵەی عێراق ئێران (1980 – 1988).
راستە لە ماوەی ئەو شەڕەدا، باسكی شۆڕشی كوردستان بەهێز بۆوە، بەڵام هەردوو بەشی كوردستان بە ئاگری شەڕەكە سوتان، لە باشووری كوردستان بە بیانووی ئەو شەڕە، كوردستان وێران كرا، گەورەترین شاڵاوی جینۆساید دەستی پێكرد، هەر لە بێسەروشوێنكردنی بارزانییەكان لە 1983 تا شاڵاوەكانی ئەنفال و كیمیابارانكردنی هەڵەبجە لە 1988 و ناوچەكانی دیكەی كوردستان.
دوای 2003 باشترین دەرفەت بۆ ئێران هەڵكەوت، ئێستا عێراق بەم دۆخە خراپە نا ئارامییەی هەیەتی، ئەوەندەی خەمی ئێرانی دراوسێیەتی ئەوەندە خەمی خۆی نییە، ئێرانییەكان دەڵێن بەغدا قوڵایی ستراتیژی و پایتەختی ئێمەیە، بۆیە هەرچی بیەوێ مۆركێكی یاسایی بەبەردا دەكات، عێراقی ئێستا سەنگەرەكانی ئێرانی لە سنوورەوە گواستۆتەوە و لە ئێرانی دووركردوونەتەوە، هاوشێوەی سوپای پاسدارانی ئێران، حەشدی شەعبی مۆركی یاسایی كرایە بەر، ئێستاش وەزیری نەوتی هەردوولا خەریكی گواستنەوەی نەوتی كەركووكن بۆ ئێران، فراكسیۆنی دەوڵەتی یاساش بەسەرۆكایەتی نوری مالكی، پرۆژەی دەركردنی حزبەكانی رۆژهەڵاتی كوردستانی ئامادە كردووە، بەمەش چۆن بەغدا توانی موجاهیدینی خەڵك لە عێراق گەمارۆ بدات و بیانخاتە حاڵەتێكی ئەوپەڕی شەپڕێوی، خەریكی ئەوەیە حزبەكانی رۆژهەڵاتی كوردستانیش بە هەمان دەرد ببات، ئەو پەیوەندییەی تاران و بەغدا بەو ئاراستەیەدا دەڕوات مافی كورد شوێنبزر بكرێ.
تاران و بەغدا سوودیان لە ناكۆكیی حزبەكانی هەرێمی كوردستان بینیووە، بۆیە زۆر كار لەسەر بەرینكردنی كەلێنی نێوانیان دەكەن، وەختێ دەبینن هەندێ حزب، هەولێر بەناهەق و لە یاسا دەرچوو و بەغداش بە بێ تاوان و جێبەجێكاری یاسا دەبینن، لەولاشەوە مەیلی راكێشانی بۆڕیی نەوت بۆ ئێران سەرهەڵدەدات و بەوەش راناوەستێ هەوڵی تەقاندنەوەی بۆڕی غاز و نەوتی هەرێم دەدات، ٍئیدی بەغدا و تاران زەمینەیەكییان بۆ دەڕەخسێ، تاران هەربەپێی یاسا دژایەتی كورد بە بەغدا دەكات، ئایا لەو جۆرە پرۆژانەدا هیچ حیسابێك بۆ كورد دەكات؟ پەرلەمانتارانمان لە بەغدا ئاگایان لێیە چ دەگوزەرێ؟ ئەی حزبەكانی كوردستان، بۆچی بەخەڵك ناڵێن بەغدا و تاران لە خۆشترین رۆژەكانی خۆیاندان و گیانێكن لە دوو جەستەدا؟ بۆچی بەغدا وەك كارتی گوشار بۆ ناكۆكیی ناوخۆی كوردستان بەكاردێنن؟ ئەی ئێستا ئەو هەوڵانەمان چۆن بۆ پێناسە دەكەن، بە دراوسێیەتی باش؟
Top