ئیسلاما پیرۆز، بناڤ و ناڤەرۆک تەژی ھێمایێ ئاشتیێ و ئازادیێ، ئێکە ژ چاکسازیێن مەزن لسەردەمەکێ تاری بسەر جڤاکەکا تاریپەرێست ھاتی خوارێ و ڤیا و شیا گەلەک بۆھایێن کرێت و نەمرۆڤایانە ژناڤ وان بشۆتن و ھندەکێن جوان و پاقژ و دروست و مرۆڤایانە بینیتە ناڤ دل و دەروونێ ئەربان. لێ ھندەک جاران مرۆڤ دمینیتە حێبەتی ئەڤ کەلتوورێ شەڕێ دویر ژ دادپەوەرییا پشتی خەلیفەیێن مەزن تێدا پەیدابووی ژ کیژ ژێدەری ھاتیە، لدەمەکی ھەکەر لسەر دەمێ پێشەوایێ وێ، محەمەدێ ئەمین(س)، و ماوەیەکی پشتی وی ژی، جەنگ ھەبیتن ژی فرمانا خۆدایی بیە و د چارچۆڤەیەکێ دادپەروەرانە و تەژی ڕێزگرتن ھاتینەئەنجامدان و پترتر ڕەنگ و سیمایەکێ بەرگریکرنێ پێڤە دیاربی، بەلێ پشتی ھنگی زۆرداری و ستەم و نەیەکسانی تێدا بوویە تشتەک ئاسایی؟ دیرۆک ڤەدگێڕیتن کە، بەری سەردەمێ عۆمەرێ کۆڕێ خەتابی لسەردەمێ خەلیفەیێ سێیەم، ئۆسمانێ کۆڕێ ئەفانی( سلاڤێن خۆدێ ل وان بن) پرۆسێسا فەتحکرنێ د ئیسلامێ دا ڕادەوستیتن. ڕێژەیا ئاژاوە و ئاریشەیان دناڤبەرا خەلکێ ئەرەب زێدەتر ژ جاران لێدھێتن و ئۆسمان تەنگاڤ دبیتن و کۆنفرانسەکێ بۆ ڤەدیتنا چارەسەریێ گرێددەتن. کەسەک بناڤێ عەبدۆلا کۆڕێ عۆمەری دبێژتە وی:" یا ئەمیر ئەلمۆمنین ب باوەرا من فەرمانا جیھادێ بدە دا خەلک مژویلی خەزایێ ببن" و ئەڤ ئاریشەیە نەمینن (١:ل.٢٣). دیارە ئەڤ باوەرە نە تشتەک نوییە و پشکەکە ژ کەلتوورێ ئەرەبێ بیابانیێ کو ڕاھاتی لسەر جەنگ و تووندوتیژیێ و تۆلڤەکرن و کۆشتن و تالانکرن و وێرانکرنێ. دیارە ئەوێ شەھرەزای سروشتێ جڤاکیێ ھۆزێن بیابانێن ئەرەبی بیتن ڤێ ڕاستیێ باش دزانیتن. دیرۆک نیشان ددەتن ھژمارەکا کەسان ژ نەچاری و پشتی گرتنا باژێڕێ مەککەھێ ھاتنە ناڤ ئیسلامێ و ژ سەرڤەسەرڤە ئیسلام ببین، بەلێ دلێ وان ھەر بۆ ( جاھلیەتێ) و بۆھایێن وێ لێددان و خوە دقۆتا. ڤێجا ھەکەر دەلیڤیەک بۆ دەرکەفتن ژ کەڤلێ پاقژێ ئیسلامێ پەیدا بیتن یا وەکری و تەخسیری نەکرییە. چونکی ئەڤ بۆھایێن پیس ئەو چەند ھزار سال بی ببینە پشکەک ژ ستراکتوور و پێکھاتەیا کەساتییا وان و خۆقۆرتالکرنا وان ژێ تشتەک و کارەک زەحمەت بی. دیارە ئەڤ بۆھایە چەند ھنگی و بۆ ھزاران سالان د دلان دا مابین، پشتی ھنگی ژی دشێتن بۆ ھند ھزار سالان بمینیتن و ئەڤرۆکە ئەم یێ وێ، ئانکۆ ھزر و عەبدۆلا کۆڕێ عۆمەری، ڕاست و ئاشکرا د ھەلسوکەفتێن گرووپ و لایەن و کەسێن تووندڕۆەێن بناڤ ئیسلامی دا دبینین کە ماوە ماوە یان جەنگەکی دروست دکەن یان ژی ل جھێن دەرڤەی سنوورێن وەلاتێ سعۆدییا و ب پشتەڤانییا ڕاستەوخۆ یان نەڕاستەوخۆیا وان ئەڤ جۆرە بزاڤە سەرھلددەن یان ژی ھەکەر ھیچ نەبیتن پەقین و کۆشتن و تیرۆرێن سیاسی و ھزری و تاکەکەسییا ڕۆژنامەڤان و ڕۆشنبیر و ھزرمەند و زانا و ھەر کەسەکێ بەر بکەڤیتن، ل کۆژی و کەنارێن جیھانێ دھێنە بڕیڤەبرن و ئەنجامدان. ئەڤە ڕاستییەکا حاشا ھەلنەگر بۆ مرۆڤاتیێ دیار دکەتن کە فەلسەفەیا عەبدۆلا کۆڕێ عۆمەری و یێن بەری وی وەسا بسانەھی ژ ھزر و مێنتالیتەیا ئەرەبێ بیابانی و حەز ژێکەرێ بۆھایێن ( جاھلیەتێ) و ئەبووجەھلی دەرناکەڤیتن و پێدڤی ب پلانەکا گەلەک مەزن و کارتێکەرە کە مەزنترین پشکدارێن وێ دڤیا زانایێن ئایینی بن، بەلێ نە ھەمی جۆرێن وان بەلکۆ ئەوێن پترتر د فەلسەفا ئافراندنا مرۆڤایەتی و ژیانێ دگەھن و ئەوێن دناڤ ژێدەرێن ڕەوشنبیرییا وان ھەمی لقێن زانستی و نەخاسمە فەلسەفەیا سۆقراتی و بنەمایێن زانستێن سەردەم ئانکۆ سایکۆلۆژیا و جڤاکناسی ژی تێدا ھەبن. تنێ ئەڤەیە چارەسەرییا بنبڕکرنا تووندوتیژییا بناڤێ پیرۆزێ ئیسلاما پاقژ دھێتە کرن و تنێ ھندەک مرۆڤ و لایەن و وەلاتێن ھەلپەرێست ( ئینتھازی) تێدا مەفیعەتی دبن و ھەمی ئەوێن دیتر ل جیھانێ زیانێ دبینن. ژێدەر: (١)علی الوردی( ١٩٩٥). وعاڤ السلاگین.
*ئەڤ بابەتە ل ژمارا (٢٠٥٢) ێ ڕۆژناما ئەڤرۆ ل ( ٩/٢/٢٠١٧) ل لاپەڕێ(١٢)، ھاتیە بەلاڤکرن.

*بسپۆرێ ئەکادیمی د زانستێن سایکۆلۆژی و پێداگۆگی/ زانینگەھا زاخۆ