ئەڤ گۆتنە نە زێدەڕۆییە و نە سحرە. گەنگەشەکا زانستییە لدۆر سایکۆلۆژیایا مرۆڤێ تیرۆریست، یاکۆ عەلی وەردی، فەیلەسۆفێ مەزن، باش بسەر ھەلبووی. و ئەڤ گۆتارە بەردەوامییا وان بزاڤانە ئەوێن ل جیھانێ و کوردستانێ دھێنە دان بۆ نەھێلانا ھزرا تیرۆریستی، یاکۆ ڕە و ڕیشالێن خوە ل ھەمی جیھانێ بەلاڤکرین. ئەو تیرۆرا بناڤێ ئیسلاما پیرۆز دھێتەکرن، بەلێ د ڕاستیدا دویرە ژ ھەمی بۆھایێن جوانێن ئیسلامێ لسەر دەستێ محەمەدێ ئەمین و ( رەحمە للعالمین )(س) ئیناندی پێشکشکی جیھانێ کری دا تێدا دادپەروەری و یەکسانی و ئاشتی و ئازادی بەلاڤە ببیتن.
*******
نەیا ڤەشارتییە ئەڤرۆکە ژی ل جیھانی َمرۆڤ ھەر ئەو مرۆڤە یێ بەری ھزاران سالان ھەبی. چ تشتەک نەھاتیە گۆھارتن. ھەر ئەو خانی و چیا و دەشت و مرۆڤن. ژ تۆخمێ وەکی داعشێ ھەمی دەمەکی و دناڤ ھەمی نەتەوان ھەبووینە و یێن ھەین و ژ وان ژی ل کوردستانێ، بەس تنێ ل ھەر جھەی کراس و ناڤێ خوە یێ گۆھۆڕی. و نە مەرجە ژی ئێک لناڤ داعشێ بیتن بێژنە وی داعش. یێ ھەی دلێ وی یێ دگەل وان دا. نە ژ باوەری بەلکۆ ژ بێ باوەری. عەلی کۆڕێ ئەبی تالبی ( خۆدێ ژێ ڕازی) دبێژیتن:" من ڕحب عمل قوم حشر معھم"(١: ٢٣٥). ئەڤ کەسە ژی ژ داعشیانە بەلێ نە لناڤ وانە بەلێ دگەل وان ل دۆزەخێ دا دھێتە دادگەھکرن. بۆچی؟ چونکە ئەو و داعش ل چ دگەڕھن؟ چی دڤێتن؟ بلا خەلکا سادە و ساویلکە ھند نەبێژن ئەو چێکریێن دەزگەھێن سیخۆڕیێن ئەمریکا و ئیسرائیلێ نە. ئەڤە ئاخفتنەک تڕۆھاتە و چارەسەرییا چ تشتەکی ناکەتن، و ئەوێ وە دبێژیتن و ڤەدگێڕیتن نە د خۆ دگەھیتن و نە د جیھانێ و نە د سایکۆلۆژیایا تیرۆریست و داعشیان. باشە ئەڤە ئەمریکا و ئیسرائیلێ ئێک بسەر دابر و دوو و سێ و چھار و پێنج و ... سەد، نێ سەدان ھزار چەتێن داعشێ ل جیھانێ تاوانن دکەن و سەران دبڕن و کوشتنێ دکەن. ما ئەڤە ئەمریکا و ئیسرائیل بینە چی؟ باشە وان ئەڤ ھەمی داعشە ل کیرێ و کیژ جھی پەروەردەکرنە کەسێ نەدیتن و پێنەحەسیان؟ ما ئەڤرۆکە تشتێ دزیکی و ڤەشارتی ژبن چاڤێ ڕاگەھاندنێ قۆرتال دبیتن؟ باشە ما بەری سەد و دووسەد و ھزار سالان ژی ئەمریکا ھەبی؟ ڤان چیڕۆکا بۆ وان بێژن یێ نەزانیتن. ئەڤە خوە بسەردابرنە و شویشتنا وان داعشیانە ژ وان تاوانێن ئەو دکەن. بەلێ بێژن ئەو بازرگانێن چەکیینە و کی چەکێ وان بکڕیتن ئەو دێ دەستێ وی ماچی کەن. ئەڤە دروستە! بەس داعش و یێن وەکی داعشێ ل ھەمی جیھانێ ژ بێئێقبالیێ زێدەتر تشتەک دیتر مفا نەگەھاندییە خوە و کەسەک دیتر. ئەم وەنابێژین دا بۆ ئەمریکا و ئیسرائیلێ تشتی پنی بکەین و چ گۆمان تێدا نینە ئەو و گەلەکێن دیتر ژ شەڕێ داعشێ د سوودمەندن، بەلێ ئەم بۆ خوەلی سەرێن وەکی داعشێ دبێژین: ئەوا ئەو لدویڤ دگەڕھن تنێ " سەرابە" و وەکی پەقەکا لسەر ئاڤێیە. ئەو کەسێن ھوین ب خەلەتی و ب درەو پێ دخۆڕن و د باوەرا وە دا ئەو ژ کەسێ دیتر، ئانکۆ عەلی یان ئەبووبەکر یان بەرۆڤاژی ژی، بۆ خەلافەتێ ژێھاتیترە، ھوین بەس خوە پێ دخەلەتینن و بسەردا دبەن. ھوین مەزنترین درەوکەرن. ئەبووبەکر و عۆمەر و ئۆسمان و عەلی( سلاڤێن خۆدی َل ھەمیان بن) ھەمی مرۆڤێن ژێھاتی و ژێگرتی و ب وەج و کێرھاتی و مێرخاس و دادپەروەر و دۆستێن نێزیکێ پێغەمبەری (س) بین و کەسێن نازدار و بڕێز و باوەرپێکری بین لنک وی و ھەر ئێک ژ وانا دیرۆکەکا نەبەرزەبووی یا دگەل وی دا ھەی. و ھەمی ژی گەھشتن وێ پلەیا تو بەحس دکەی و ھەر ئێکی وەکی خوە ڤیا خزمەتا ئیسلامێ و مرۆڤایەتیێ و شارستانیەتێ بکەتن. ئەوان ویژدانا خوە ڕەحەت و ئاسوودە کر و ھندی شیای دلێ خەلکێ ژ خوە و خۆدایێ خوە ڕازیکر و ھەکەر کەسەک یان کەسانەکێ دەڤ گازندۆ ژی تشتەک گتبیتن ل کەسێ ناھێتە گرتن چونکی مرۆڤ ئەو مرۆڤە یێ ھەی و ھندەک جاران ژ خۆداوەندێ دادپەروەریێ ژی نەڕازینە و (شۆکر )و سوپاسییا وی ژی ناکەن.
بەلێ ئەی داعشێ نەزان ئەو چەند خەلیفە گەھشتن خۆدایێ خوە و پێغەمبەرێن وی، بەلێ یێ دامای و بەدبەخت توویی، پشتی ھزار و چەند سەد سالان خوە ل بازا وان دھلاڤێژی و تە ھەمی جۆرێن نەساخیێن دەروونی ل خوە پەیدا کرن سەرا ڤێ چەندێ، لێ ھێشتان ژی، وەکی عەلی وەردیێ خۆدێ ژێ ڕازی دبێژیتن: توو خەلەتێ ئێکەم و دۆماھیکێ یی. ھەکەر ئەو جوامێر ساخ و لناڤ مە بانە دا تو ژی وەکی گەلەک ژ وان کەسێن ھنگی ژ وان و دادپەروەری و ڕاستی و دروستی و باوەری و دلسۆزی و دلپاقژی و مێرخاسی و مرۆڤدۆستی و جوامێری و سادەیی و نەفس بچویکی و چاکسازیخوازی و وەفاداری و دویر ژ بەرژەوەندیخوازی و گەلەک ساخلەتێن مرۆڤەکێ قەنج لنک وان، دا ڕەڤی و پشتا خوە دەیە وان و " پت پت " و " کۆت کۆتێ" و زۆڕنایێ و داھۆلێ لدویڤ وان لێدەی، و بەلکۆ ژی وەکی گەلەکێن ئەڤ کارە کری، دا دژاتییا وان ژی کەی و بەلکۆ ژی تە ژی د کۆشتنا وان دا بەشداری کربایە، و ھنگی ئەو ب خەنجەر و شمشیرا دکۆشتن و تو نۆکە دا وان ب کەلاشینکۆڤێ و دەمانچێ یان ژی ب تۆپێ کۆژی.
بەلێ ئەی نەزان مە زانی ئەو خەلیفەیێن ڕاستەقینە ھنگی د ڕێکا ئیسلامێدا شەھید بین و چۆن و سۆزا خوە بۆ ڕابەر و پێشەوا و ئایین و بەری ھەمیان ژی بۆ خۆدایێ خوە یێ مەزن بجە ئیناند و دیارکرن، بەلێ مە نەزانی تو بۆژی نۆکە و پشتی ھزار و چار سەد سالان خوە بۆ وان دھلاڤێژی و تو نە چ تشتەکێ وان و نە کەسەکێ وان و نە دلسۆز و نە پەیرەوێ ڕاستگۆیێ چ کەسەک ژ وانی؟ چونکی ئەگەر تو مرۆڤەک دەرووندروست و نە نەساخی َدەروونی بای، و کەسەکێ ئاسایی و ڕاست و دروست بای دا لدویڤ فەرمانا خۆدایی َمەزن و قۆرئانا وی و سۆننەتا پێغەمبەرێ مەزن (س) و ڕێکا خەلیفەیێن ڕاستین چی، نەک لدویڤ ھندێ کا ئایا ئەبووبەکر یان عۆمەر یان عۆسمان یان عەلی ژێھاتی تر بین ببنە جێگرێ محەمەدی(س). ئەو ھەمی ھەلبژارتیێن حۆدایێ مەزن بین، بەلێ نەساخدەروونەکێ وەکی تە و بێی ھیچ زانین و زانیاری و ھۆشیاری و ھایدارییەکا دەروونی و بۆ خوە شرینکرنێ بۆ فلان کەس و لایەن و فلان وەلاتی، خوە کرییە پەیڕەوێ ئێک ژ وان بێی ھندێ ئەو خۆدێ ژێ ڕازی ئاگەھداری ھندێ بن و ئاگەە ژ تە ھەبیتن، و ھەتاکۆ ئەگەر لسەردەمێ خوە ژی بایە وان چ پویتە نەددایە تە ھەکەر زانیبایە تو ژ ( منافقی) و دووڕوویی ڤی کاری دکەی. ئەو کەسێن تو نۆکە وەسا تێدگەھی دگەل ئێک ناکۆکن و تە ئەو خەیالە بۆ خوە چێکری، د وی سەردەمیدا ئێک ڕح و گیان بین د چھار جەستە و کەلواشان دا و ئەو جیاوازییا ( وەھمی ) یاکۆ تە دلێ خوە پێخوەش کری ھندی ئەو ساخ بین ھەر ب ھزرا وان دا ژی نەچۆییە، نەک کار بۆ ھندێ ژی کربیتن. ئەو ژ باب و برایان پتر ل ھەڤدۆ نێزیک بین، و ھەکەر ب کوردی و کۆرمانجی بێژین " موی د بەر وان ڕە نەدچۆ"! بەلێ تو(جاھلی) و خەیالێن خاڤ بۆ خوە دروست دکەی، چونکی ھندەکان یا بۆ تە وەسا چێکری و نانێ خوە ب تە و ( ئاقل ) و خەیالا تە دخۆن و کۆچکێن وان، بخێرا بێ ئاقلێن وەکی تە ڕۆژ لدویڤ ڕۆژێ یێن مەزنتر و خوەشتر و تەژی ژنک و پارەتر دبن و تو یێ لبەر پێیێن وان چۆیی و تە ھای ژ خوە نینە.
ئەی داعشێ خشیم و مەتحەکار، تو نزانی مانێ ھیچ نەبیتن ئەو خەلیفەیێن خۆدێ ترس و پاقژ دەست پەروەردەیێن زانایەکێ مەزنێ وەکی محەمەدی(س) نە کە ئەوی ئەو فێرکربین مرۆڤێ "مەتحەکار" پێدڤییە ڵەپەکێ ئاخێ و خوەلیێ بسەروچاڤێن وی دا بکەی، چونکی وان چ جاران باوەری ب مەتحا و مرۆڤێ مەتحۆک نەدھات، چەنکی وەسا ھاتبینە پێگەھشتن و پەروەردەکرن. ڤێجا ھەکەر ئەو د ساخ ژی بان تو لنک وان ب " ڕۆپیەیەکێ" ژی نەدچۆی. حۆنێرا تو ئەڤرۆکە و بناڤێ ئەبووبەکری و عۆمەری و عۆسمانی لدژی عەلی کۆڕێ ئەبی تالبی دکەی، نەیا تەیە و نەژ حەژێکرنا تە بۆ کەسەک ژ وان دھێتن. ئەو حۆنێر یا نەزانی و بێ ئاقلییا تەیە و تو ڤێ چەندێ یێ ژ مامۆستایێن خوە یێن مەزن و ژ ھەمییا مەزنتر ژی ئەبوو جەھلی و ئەبوو لەھەبی فێر بووی و وان ئەو تۆڤێ پیس یێ د دل و دەروون و سایکۆلۆژیایا تە دا چاندی. ھەکەر وان مامۆستایێن نەبەڕێز و دفن بلند و تڕبلند و خۆپەرێست ھنگی وەنەکربایە و ھەکەر ( جاھلێن ) وەکی تە ژی گۆھدارییا وان نەکربایە، ئەو ئیسلاما محەمەدی(س) بنیاتێ وێ لسەر بنەمایێ ئاشتی و ئازادی و یەکسانی و دادپەروەری و قەنجیێ دەیناندی دا ئەڤرۆکە بالێن خوە بسەر ھەمی جیھانێ دا گریتن و مرۆڤایەتیێ ب تێکڕا و پێکڤە کەتە شەیدا و شیفتەیێ خوە، چونکی بڕاستی محەمەد( س) نموونەی مرۆڤایەتییەکێ پاک و ڕاستەقینە و دلسۆزێ مرۆڤایەتیێ بی، ھەلبەت نەیا ڤەشارتییە قۆرئانا پیرۆز بنیاتێ وێ کەساتییا دەرووندروست یێ لنک وی دەیناندی و داڕشتی.
بەلێ ئەوا ھاتییە گۆتن ئەو ڕاستیینە ئەوێن عەلی وەردی پێدبێژیتن و داعش و داعشیان و گەلەکێن وەکی وان تۆمەتبار دکەتن. و ئەو د ڤێ چەندێ دا یێ ڕاستە و دروستە. ڕاستە چونکی ھەکەر وان بەرژەوەندییا ئیسلامێ و مەحەمەدی(س) و خەلیفەیا ڤیابایە، دا وی کاری کەن ئەوێ خۆدایێ مەزن فرمانێ پێدکەتن و ھێڤێنێ وێ ژی قەنجییە و ئاشتی، نەک ئەوا داعش و لدویڤ حەز و ڤیان و بەرژەوەندییا خوە و ھندەک کەس و لایەنێن دەرووننەساخێن وەکی خوە ئەنجام ددەن، و بەرھەمێ وێ ژیتشتەک نینە ژ وێرانیێ و کۆشتار و تالانکرن و جینۆسایدکرن و زێدەکرنا ئاریشەیێن دەڤەرێن مۆسلمانان و جیھانێ بگشتی، و زێدەترکرنا ڕێژەیا پەککەفتی و نەساخێن دەروونی ل ھەمی جیھانێ. و عەلی وەردی دڤێتن بڤی ڕەنگی پەیاما ئاشتیێ بگەھینیتە وان داعشیان دا لخوە بزڤڕن چونکی ئەو دبێژیتن " گۆتارا ئایینی" ژبەر لایەنگیرییا خوە و بدرێژاھییا ڤان ھەمی سالان نەشیایە ڤێ ھزرێ چارەسەر بکەتن.
ژێدەر: ھەمی بەرھەمێن عەلی وەردی و نەخاسمە(١- وعّاڤ السلاگین ) و (٢- مھزلە العقل البشری).
*بسپۆری پێداگۆگی و سایکۆلۆژیایێ/ زانـــینگـــەھا زاخۆ