دبیتن دگەل دیتنا ڤی ناڤۆنیشانی خواندەڤان ئێكسەر ڤێ پرسیارێ ژ خۆ بكەتن كە ئایا نهێنی د چی دایە كە ئەڤرۆكە وەلاتەكێ وەكی ژاپۆنێ كۆ هەتا سالا( 1854) چ پەیوەندی دگەل جیهانا دەرڤە نەبوویە و پشتی سالێن ( 1980) وەسا زووی پێشكەفت، تارادەیەكێ كۆ ئامارێن فەرمی نیشان ددەن ژ هەر دەه بانكێن بەرنیاسێن جیهانێ چهار بانك یێن ژاپۆنیانە و شونیكا سێ یێن ئەمریكییا و ئێك یا فرەنسیا و ئێك یا چینیانە، و ژاپۆن خۆدانێ مەزنترین كەشتیێن جیهانێ یە و لدەمەكی كۆ ئەلمانیا (2300) و ئەمریكییا (1450) كەشتیێن بازرگانیێن هەین ژاپۆنیان بتنێ نێزیكی سێ هزار كەشتیێن بازرگانی یێن ل سەرتانسەری جیهانێ هەین، و پشتی هاتنا ترۆمبێلێن وان بازاڕێ ترۆمبێلێن ئەمریكییا یا لاواز بووی، لدەمەكی كۆ پشتی جەنگێ جیهانیێ دووهەم پترتری مەلیۆنەك كۆشتیان هەبوو؟ بەرسڤ ژی خۆ د هندێ دا دبینیتن كە ڕێڤەبرن د ژیانا كاری بگشتی و ژیانا گشتییا تاكێ ژاپۆنیدا رۆلەك مەزن دگێڕیتن كە بۆ ڕێبازەكا تایبەت بڤی وەلاتی دزڤڕیتن كە ناڤێ وێ ڕێباز یان قوتابخانەیا ژاپۆنییە. ڕێبازا ژاپۆنێ بۆ ڕێڤەبرنێ پشتا خۆ یا ب هندەك چەمك و تێگەهێن كارگێڕی و ڕێڤەبرنێ و جڤاكی و رەفتاری ڤە گرێ دای كۆ ژ ناڤ ڕه و ڕیشالێن جڤاكا ژاپۆنێ ڤە سەرێ خۆ هەلدای. ڤێ ڕێبازێ باوەری یا ب كارێ هەمەلایەنە و گشتی و بكۆمەل هەی یا كۆ پشتگرێدایە ب بنەمایێن باوەری و هەماهەنگیێ د ناڤبەرا كارمەندێن د دەزگەه و سەنتەرەكی دا كار دكەن. دگەل هندێ كۆ كاروبارێ ڕیكخراوەكێ و كارگەهەكێ یان سەنتەرەكێ ل ژاپۆن باوەری یا ب كارێ گروپی ڤە هەی، لێ د گەل هندێ دا ژی وان گرووپا هندەك تاكێن تێدا كۆ پێدڤی یە ل سەركەفتنا ڤێ گروپێ دا ڕولەكێ بەرچاڤ هەبیتن، بێ هندێ پۆستێ ویكارگێڕی یێ بلند و نزمییا وێ كارتێكرنێ لسەر بیروباوەر و رەفتار و بۆها و ئاراستێن وی بكەتن بەرامبەر ب كارێ وی د ڕیكخراوێ دا. ئەڤ گروپە و ئەندامێن وێ پێكڤە و مل ب ملێ ئێك د بزاڤێ دانە بۆ پێشڤەبرنا ڤێ رێكخراوێ و چارەسەری یا وان ئاریشە و ئاستەنگێن كۆ دكەڤنە د ڕێكا وێ دا و بلندكرنا ئاستێ بەرهەمهینانا وێ. ئەڤ گروپە پێدڤی ب دروستكرنا كاودان و سەقایەكێ پڕ ژ هاریكاری و لێك نێزیكی و باوەریێ د ناڤبەرا كارمەند و ئەندامێن خۆ، و دروستكرنا پالنەرایەتیێ دناڤبەرا وان دایە بۆ كارێ ڕێكخراوێ و چێكرنا چاڤدێریەكا خۆیی ژ لایەنێ هەر تاكەكێ ڤە لسەر كەسایەتی و بیروباوەر و كارێ خۆ دا د ناڤ وی سەنتەرێ كاری تێدا دكەتن، و ئەڤ چاڤدێری یە گەلەك ب هێزتر و سەركەفتیترە ژ وێ چاڤدێری یا ژلایەنێ دەزگەهێ ڤە دهێتە دەیناندن بۆ بدویڤداچۆنا كاروبارێ رێكخراوێ. ڕێكخراو د ڕێبازا ژاپۆنێ یا دا بۆ كارۆبارێن ڕێڤەبرن و كارگێریێ، وەكی خانەكا جڤاكی یە یا كۆ ئێكگرتی و پێكڤە گرێدایە وەكی خەلەكێن زنجیرێ . هەمی كارمەندێن وێ ڕێكخراوێ ڤێ راستیێ باش دزانن كۆ ئەركێ سەرەكی یێ وان د ڤی دەزگەهی دا ئەوە كۆ كار بكەتن بۆ سەركەفتنا وێ و ئەڤە ژی چونكی ئەڤ دەزگەهە ژێدەر و سەرچاڤەیەكێ سەرەكی یە بۆ دابینكرنا ژیانا وی و ئارامی و تەناهی یا وی د ژیانێ دا، و نەگۆهۆڕی یا ئابووری و مادی و سایكۆلۆژی و جڤاكی، ڕامیاری و گشتی یا وی و وەلاتێ وی هەر ب ڕێكا ڤێ ڕێكخراوێ و كۆما ڕێكخراوێن دیتر ڤە، بەرهەڤ دبیتن . ئەڤ ڕێكخراوەیە كۆ پێدڤیاتیێن وی تێر دكەتن و وی دگەهینێتە ئارمانجێین خۆ . لەوما ژی پێدڤی یە ڕێزگرتن و بەرژەوەندی یێن گشتی و هاوبەش، و سەرپێبوون و ژێیاتی و لێك نێزیكی و ڤیان د ناڤبەرا وان تاكا دا لسەر هەمی تشتەكی ڕا بیتن، و هەمی بەرژەوەندیێن تاكی گۆری بەرژەوەندیێن گشتی ببیتن . باوەرا ڤێ قوتابخانێ و ڕێبازێ ئەوە كۆ سەركەفتنا گشتی پشتگرێدایە ب هەبینا ئاستەكێ بلند ژ باوەریێ د ناڤبەرا كارمەندێن ڕێكخراوێ د هەر پۆست و پلەكێ دابیتن. و لنك وان باوەری ژی ژ ڕاستیێ و ڤەكری بین و دل پاقژی یا گشتی د ناڤبەرا تاكێن ڤێ ڕێكخراوێ، و ڕێزگرتنا دوو لایەنە یا وان دگەل ئێك دا تێتن . ئەڤ ڕێبازە داكۆكیێ دكەتن لسەر هندێ كۆ ئەو كەسێن د پلە و پوستێن بلندتر دا نە بزاڤێ بكەن كۆ د سەردەری كرنا ڕۆژانە دا دگەل یێن بەردەستێن خۆ دا دادپەروەر و بابەتیانە بن. د باوەرا وان دا ئەو كەسێ كار ناكەتن و هیچ بەرهەمەك نەبیتن جهێ وی د ناڤ ڤێ دەزگەهی دا نابیتن و پێدڤی یە ئەو كەس و تاكە ژ ناڤ ڕێكخراوێ دا بهێتە دەركرن . بڕیاردان د ڤێ ڕێبازێ دا جهەكێ تایبەت یێ هەی . وەك چەوا ئەڤ ڕێبازە پشتا خۆ ب كارێ هەمە لایەنەڤە گرێ ددەتن بۆ پێشكەفتن و سەركەفتنا هەر رێكخراوەكێ و سەنتەرەكێ، هەروەسا ژی باوەری یا ب هندێ هەی كۆ هەر بڕیارەك لسەر بنەمایێ پشكداریەكا هەمە لایەنە و تاك تاكێ كارمەندێن، ڤێ ڕێكخراوێ بهێتە دان . ئەڤ جۆرێ پشكداریێ یا هەمە لایەنە یا هەر تاكەكێ دێ ڤێ ڕاستیێ بۆ وان دیار كەتن كۆ ڕێكخراو خۆدانێ فەلسەفەكا ڕاستەقینەیە د كارێ خۆ یێ ب كۆمەلە، نەك گۆتنەك یان پرَۆپاگەندیەك. هەر ڕێكخراوەك ل ژاپۆن هەول ددەتن و بزاڤێ دكەتن تۆڤێ ڤیان و سەرپێبون و خۆ پێڤە گرێدانێ لنك تاك تاكێن كارمەندێن ڤی دەزگەهی دروست بكەتن بۆ وێ ڕێكخراوێ و ترسیان و خەمخۆری ژ داهاتوو و بەرژەوەندی و بەرهەمێ وێ. ئەڤ بیروباوەرە دێ وان پال دەتن بۆ هندێ پترتر و باشتر كار بكەن د هەر جهەكێ ئەو د ناڤ ڕێكخراو و ڤێ دەزگەهی دا كاردكەن .
كاركرن لسەر بنەمایێ ڤان بهایێن جڤاكی ومروڤایەتیێ، تاكێ ژاپونێ یێ گەهاندیە ئاستەكی كۆ دناڤ رێكخراو ودەزگەهێن میری ونەمیری یێن ڤی وەڵاتی دا هەست ب هندێ بكەتن كۆ ئەو خۆدانێ ڤی دەزگەهی یە وهەرمفایەك كۆ ژڤێ رێكخراوێ بگەهیتە وەڵاتی یان هەر زیانەكا كۆ پێ بكەفتین، پشكا وی ژی یا تێدا هەی. ئەڤ تاكە د ناڤ تاكێن دیتر دا بەرزە دبیتن، ل هەر پلە و پایەیەكی دا بیتن هەكەر دەرگەهبانەك یان ژی كارمەندەكێ سادە یان ژی بەرپرس و سەرۆكێ ڤێ ڕێكخراوێ بیتن .
یا دیارە كۆ هەكەر فەلسەفەیا ژیانا تاكێ مروڤی و دیتن و ئایدیۆلۆژیا و بۆچۆنا وی بۆ وەلات، كار، ئەرك و ژیانێ بگشتی لسەر بنەمایێ ڤان بۆهایا بیتن، دێ ئەو وەڵات گەهیتە چ ئاستەكێ بلندێ پێشكەفتنێ، و پێشكەفتنا وەڵاتێ ژاپونێ ژی بەرهەمێ ڤێ فەلسەفێ یە دناڤ دل و دەروونێ تاكێ ژاپونێ دا.
• ئەڤ بابەتە یا ل رۆژناما ( ئەڤرۆ ) هاتیە بەلاڤكرن ل ژمارە (1716 ) ڕێكەفتی (2/9 /2015) ل(13).